رابطه علم معصوم با عصمت چیست؟ (پرسش): تفاوت میان نسخهها
←پاسخهای دیگر
خط ۳۶: | خط ۳۶: | ||
آقای دکتر '''[[اصغر غلامی]]''' در مقاله ''«[[آفاق علم امام در الکافی (مقاله)|آفاق علم امام در الکافی]]»'' در اینباره گفته است: | آقای دکتر '''[[اصغر غلامی]]''' در مقاله ''«[[آفاق علم امام در الکافی (مقاله)|آفاق علم امام در الکافی]]»'' در اینباره گفته است: | ||
::::::«عصمت در لغت به معنای منع و حفظ است و همه انواع حفظ را در بر میگیرد.<ref>لسان العرب ۴۰۴/۱۲ - ۴۰۳.</ref> اما از نظر احادیث، معصوم کسی است که از محارم الاهی امتناع و اجتناب کند.<ref>معانی الاخبار / ۱۳۲.</ref> امتناع و اجتناب، فعل شخص معصوم است؛ اما توفیق و تسدید الاهی نیز در عصمت نقش دارد. توفیق و تسدید الاهی نیز از طریق افاضه علم است. [[امام رضا]]{{ع}} میفرماید: هنگامی که خداوند بندهای را برای "سرپرستی" امور بندگانش بر می گزیند، سینهاش را برای این امر گشاده میگرداند و چشمههای حکمت را در قلبش به ودیعه میگذارد و به او علم الهام میکند. پس او معصوم و مؤید است.<ref>کافی ۲۰۲/۱.</ref> در برخی روایات، قرآن <ref>نک: معانی الاخبار / ۱۳۲.</ref> و در برخی روح القدس <ref>نک: کافی ۲۶۶/۱ و ۲۷۲.</ref> عامل تسدید و حفظ الاهی معرفی شدهاند که اینها هر دو، از منابع اساسی علم اماماناند. پس روشن است که منشأ عصمت، علم موهوبی الاهی است و علم به عمل و پیامدهای آن، موجب حفظ انسان از ارتکاب اعمال ناشایست شده و او را به امور صواب ترغیب میکند. [[امام علی|امیرالمؤمنین]]{{ع}} بالا در این باره میفرماید: اگر آنچه را مردگان شما ( پس از مرگ میبینند، شما هم به عیان میدیدید، قطعاً بیتاب میشدید و ترس وجود شما را فرا میگرفت و به امر خدا و حجت او گوش فرا میدارید و از او اطاعت میکردید.<ref>نهج البلاغه، خطبه ۲۰۰.</ref> البته وجود علم ضرورت، موجب فعل یا ترک نیست و از انسان سلب اختیار نمیکند. اما مسلم است که عصمت بدون علم ممکن نیست. در نتیجه، وجود عصمت، از وجود علم الاهی در معصوم حکایت می کند»<ref>[[آفاق علم امام در الکافی (مقاله)|آفاق علم امام در الکافی]]، ص۱۱۲.</ref>. | ::::::«عصمت در لغت به معنای منع و حفظ است و همه انواع حفظ را در بر میگیرد.<ref>لسان العرب ۴۰۴/۱۲ - ۴۰۳.</ref> اما از نظر احادیث، معصوم کسی است که از محارم الاهی امتناع و اجتناب کند.<ref>معانی الاخبار / ۱۳۲.</ref> امتناع و اجتناب، فعل شخص معصوم است؛ اما توفیق و تسدید الاهی نیز در عصمت نقش دارد. توفیق و تسدید الاهی نیز از طریق افاضه علم است. [[امام رضا]]{{ع}} میفرماید: هنگامی که خداوند بندهای را برای "سرپرستی" امور بندگانش بر می گزیند، سینهاش را برای این امر گشاده میگرداند و چشمههای حکمت را در قلبش به ودیعه میگذارد و به او علم الهام میکند. پس او معصوم و مؤید است.<ref>کافی ۲۰۲/۱.</ref> در برخی روایات، قرآن <ref>نک: معانی الاخبار / ۱۳۲.</ref> و در برخی روح القدس <ref>نک: کافی ۲۶۶/۱ و ۲۷۲.</ref> عامل تسدید و حفظ الاهی معرفی شدهاند که اینها هر دو، از منابع اساسی علم اماماناند. پس روشن است که منشأ عصمت، علم موهوبی الاهی است و علم به عمل و پیامدهای آن، موجب حفظ انسان از ارتکاب اعمال ناشایست شده و او را به امور صواب ترغیب میکند. [[امام علی|امیرالمؤمنین]]{{ع}} بالا در این باره میفرماید: اگر آنچه را مردگان شما ( پس از مرگ میبینند، شما هم به عیان میدیدید، قطعاً بیتاب میشدید و ترس وجود شما را فرا میگرفت و به امر خدا و حجت او گوش فرا میدارید و از او اطاعت میکردید.<ref>نهج البلاغه، خطبه ۲۰۰.</ref> البته وجود علم ضرورت، موجب فعل یا ترک نیست و از انسان سلب اختیار نمیکند. اما مسلم است که عصمت بدون علم ممکن نیست. در نتیجه، وجود عصمت، از وجود علم الاهی در معصوم حکایت می کند»<ref>[[آفاق علم امام در الکافی (مقاله)|آفاق علم امام در الکافی]]، ص۱۱۲.</ref>. | ||
{{پایان جمع شدن}} | |||
{{جمع شدن|۴. خانم عسگری (پژوهشگر حوزه علميه حضرت رقيه)؛}} | |||
[[پرونده:11934.jpg|100px|right|بندانگشتی|]] | |||
'''خانم [[حدیثه عسگری]] در [http://mroghayeh.com/%D9%BE%DA%98%D9%88%D9%87%D8%B4/%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%AA/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%DB%8C%DA%A9%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C/tabid/1232/ID/5129/%D8%A8%D8%B1%D8%B1%D8%B3%DB%8C-%D8%B9%D9%84%D9%85-%D8%A7%D9%8A%D9%85%D9%87-%D9%85%D8%B9%D8%B5%D9%88%D9%85%DB%8C%D9%86%D8%B9%D9%84%DB%8C%D9%87%D9%85%D8%A7%D9%84%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85-%D8%A7%D8%B2-%D8%AF%DB%8C%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D9%87-%D9%82%D8%B1%D8%A7%D9%86.aspx وبگاه حوزه علمیه حضرت رقیه]'''، در این باره گفته است: | |||
::::::«خداوند متعال خطاب به [[رسول اکرم]]{{صل}} میفرماید: {{عربی|اندازه=155%|﴿{{متن قرآن|وَأَنزَلَ اللَّهُ عَلَيْكَ الْكِتَابَ وَالْحِكْمَةَ وَعَلَّمَكَ مَا لَمْ تَكُنْ تَعْلَمُ وَكَانَ فَضْلُ اللَّهِ عَلَيْكَ عَظِيمًا}}﴾}}؛<ref>«و خدا کتاب و حکمت بر تو نازل کرد، و آنچه را نمیدانستی به تو آموخت، و تفضل خدا بر تو همواره بزرگ بوده است»؛ سوره نسا، آیه ۱۱۳.</ref> از این آیه شریفه استفاده میشد که خداوند دو نوع علم به پیغمبر اکرم تعلیم نموده است: یکی، تعلیم از راه وحی و نزول روح الامین بر ایشان، که {{عربی|اندازه=155%|﴿{{متن قرآن|أَنزَلَ اللَّهُ عَلَيْكَ الْكِتَابَ وَالْحِكْمَةَ}}﴾}}<ref>«خدا کتاب و حکمت بر تو نازل کرد»؛ سوره نسا، آیه ۱۱۳.</ref> بیانگر آن است. و دیگری، {{عربی|اندازه=155%|﴿{{متن قرآن|وَعَلَّمَكَ مَا لَمْ تَكُنْ تَعْلَمُ}}﴾}}؛<ref>«و آنچه را نمیدانستی به تو آموخت»؛ سوره نسا، آیه ۱۱۳.</ref> که نوعی القا بر قلب [[پیغمبر]] و [[الهام]] الهی بدون واسطه ملک و انزال آن است. این موهبت الهی همان عصمت و نوعی علم است که بر تمام قوای طبیعی و غرایز و امیال نفسانی غالب و صاحبش را از گمراهی و گناه به طور کلی باز میدارد و به واسطه آن نسبت به گناه تنفر و انزجار قلبی پیدا میکند. عصمت نوعی علم است که صاحبش را به طور دائم و برای همیشه در راه بندگی قرار میدهد، و مانع از صدور معصیت از او میشود نه از قبیل علم متعارف به حسن و قبح فعل یا علم به مصلحت و مفسده آن؛ زیرا این گونه علم گاهی با گمراهی و ارتکاب عصیان و گناه جمع میشود. و انسان با اینکه قبح و مفسده فعل را میداند، در عین حال، قوه شهویه یا غضبیه بر او غالب میگردد و مرتکب آن فعل میشود»<ref>[http://mroghayeh.com/%D9%BE%DA%98%D9%88%D9%87%D8%B4/%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%AA/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%DB%8C%DA%A9%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C/tabid/1232/ID/5129/%D8%A8%D8%B1%D8%B1%D8%B3%DB%8C-%D8%B9%D9%84%D9%85-%D8%A7%D9%8A%D9%85%D9%87-%D9%85%D8%B9%D8%B5%D9%88%D9%85%DB%8C%D9%86%D8%B9%D9%84%DB%8C%D9%87%D9%85%D8%A7%D9%84%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85-%D8%A7%D8%B2-%D8%AF%DB%8C%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D9%87-%D9%82%D8%B1%D8%A7%D9%86.aspx حوزه علمیه حضرت رقیه]</ref> | |||
{{پایان جمع شدن}} | {{پایان جمع شدن}} | ||