نمایش مبدأ برای آیا دعا برای ظهور امام مهدی با نهی از عجله در ظهور منافات دارد؟ (پرسش)

{{پاسخ جامع مهدویت بالا}}
{{جعبه اطلاعات پرسش
| موضوع اصلی        = [[مهدویت (پرسش)|بانک جامع پرسش و پاسخ مهدویت]]
| موضوع فرعی        = [[آیا دعا برای ظهور امام مهدی با نهی از عجله در ظهور]] منافات دارد؟
| تصویر             = 7626626268.jpg
| اندازه تصویر      = 200px
| مدخل بالاتر      = [[مهدویت]] / [[غیبت امام مهدی]] / [[وظایف و تکالیف مسلمانان د ر عصر غیبت]] / [[دعا برای فرج امام مهدی]]
| مدخل اصلی    = [[عجله‌کنندگان]]
| مدخل وابسته    =
| پاسخ‌دهنده         =
| پاسخ‌دهندگان       = ۵ پاسخ
}}
'''[[آیا دعا برای ظهور امام مهدی با نهی از عجله در ظهور]] منافات دارد؟''' یکی از پرسش‌های مرتبط به بحث '''[[مهدویت (پرسش)|مهدویت]]''' است که می‌توان با عبارت‌های متفاوتی مطرح کرد. در ذیل، پاسخ به این پرسش را بیابید. تلاش بر این است که پاسخ‌ها و دیدگاه‌های متفرقه این پرسش، در یک پاسخ جامع اجمالی تدوین گردد. پرسش‌های وابسته به این سؤال در انتهای صفحه قرار دارند.

==عبارت‌های دیگری از این پرسش==
* تفاوت [[دعا برای تعجیل فرج]] با [[استعجال]] در [[فرج]] چیست؟

== پاسخ جامع اجمالی==
<div style="padding: 0.4em 0em 0.0em;">
<div style="border-right-style: solid; border-right-color: #FFCC33; background-color: #FFF1B9; font-size: 100%;">* ''<sub>پاسخ جامع به این پرسش، برگرفته از تمامی پاسخ‌ها ودیدگاه‌های متفرقه اندیشمندان و نویسندگانی است که تصویر و متن سخنان آنان در ذیل دیده می‌شود:</sub>''</div>
<div style="padding: 0.4em 0em 0.0em;">
{|style="text-align: center; background-color:##fff; width:40%; border-radius:0px; align:left !important; margin:left"
|-
|[[پرونده:304464.jpg|75px|link=موسوی اصفهانی]]||[[پرونده:152003.jpg|75px|link=محمود اباذری]]||[[پرونده:15207.jpg|75px|link=علی اصغر رضوانی]]||[[پرونده:13681078.jpg|75px|link=مجتبی تونه‌ای]]||[[پرونده:1368303.jpg|70px|link=پژوهشگران مؤسسه آینده روشن]]
|-
|[[سید محمد تقی موسوی اصفهانی|موسوی اصفهانی]]</sub>||[[محمود اباذری|اباذری]]</sub>||<sub>[[علی اصغر رضوانی|رضوانی]]</sub>||<sub>[[مجتبی تونه‌ای|تونه‌ای]]</sub>||<sub>[[پژوهشگران مؤسسه آینده روشن]]</sub>
|-
|}

===[[ظهور]] و وجود دو دسته از [[روایات]]===
[[دعا]] برای [[تعجیل فرج]] [[حضرت مهدی]]{{ع}} از موضوعاتی است که در [[روایات]] فراوانی به آن پرداخته شده است، مانند اینکه [[حضرت مهدی]]{{ع}} فرمودند: «برای [[تعجیل فرج]] بسیار [[دعا]] کنید که [[فرج]] شما همان است»<ref>{{متن حدیث|وَ أَکْثِرُوا الدُّعَاءَ بِتَعْجِیلِ‏ الْفَرَجِ‏ فَإِنَّ ذَلِکَ فَرَجُکُمْ‏}}؛ طوسی، محمد بن حسن، الغیبة، ص ۱۷۶؛ مجلسی، محمد باقر، بحارالأنوار، ج۵۳، ص۱۸۰، باب۳۱.</ref>. اما [[روایاتی]] هم وجود دارد که در آنها از [[عجله]] در امر [[ظهور]] [[نهی]] شده است، مانند: {{متن حدیث|هلک المستعجلون}}<ref>کافی، ج ۱، ص ۳۶۸: «کسانی که عجله کردند هلاک شدند».</ref> و یا اینکه شخصی به [[امام صادق]]{{ع}} عرض کرد: مرا از امری که منتظرش هستم خبر دهید که چه زمانی خواهد بود؟ [[حضرت]] فرمودند: «وقت گذاران [[دروغ]] می‌گویند و [[عجله‌کنندگان]] هلاک می‌گردند و تسلیم‌شدگان [[نجات]] می‌یابند»<ref>کلینی، محمد بن یعقوب، اصول کافی، ج ۱، ص ۳۶۸: {{متن حدیث|کَذَبَ الْوَقَّاتُونَ وَ هَلَکَ الْمُسْتَعْجِلُونَ وَ نَجَا الْمُسَلِّمُونَ}}</ref>.

باید دانست [[عجله]] نکردن و [[تسلیم]] بودن، از [[تکالیف]] [[عصر غیبت]] است. [[استعجال]] یعنی شتابزده عمل کردن و توقع تحقق امری را داشتن بدون فراهم شدن زمینه‌های آن که مایۀ [[پشیمانی]] است؛ ولی درخواست [[تعجیل فرج]] در عین [[راضی]] بودن به خواست [[پروردگار]]، [[اقرار]] به [[بندگی]] و اعتراف به [[قدرت]] و [[ارادۀ الهی]] و [[باور]] داشتن به عجز و [[ناتوانی]] خود و چاره نداشتن است<ref>ر.ک. [[مجتبی تونه‌ای|تونه‌ای، مجتبی]]، [[موعودنامه (کتاب)|موعودنامه]]، ص ۴۸۳؛ [[محمود اباذری|اباذری، محمود]]، [[ادعیه و زیارات مهدوی (کتاب)|ادعیه و زیارات مهدوی]]، ص ۳۵ – ۳۶؛ پژوهشگران مؤسسه آینده روشن، مهدویت پرسش‌ها و پاسخ ها، ص ۲۹۴. </ref>.

حال آیا میان دو دسته از [[روایات]] تنافی وجود دارد؟ در جواب گفته شده است: 
#[[استعجال]] در [[ظهور]]، [[اصرار]] زیاد بر [[فرج]] [[حضرت]] بدون آماده کردن مقدمات و شرایط و زمینه‌هاست، ولی [[دعا برای ظهور]]، با آماده کردن مقدمات و شروط است.
#[[دعا برای تعجیل فرج]] در [[ظهور]] [[حضرت]] تأثیر بسزایی دارد، به این معنا که [[دعا]] می‌تواند به منزلۀ جزیی از [[علت]]، در [[تسریع ظهور]] تأثیر به سزایی داشته باشد.
#روایاتی که [[منتظران]] را از [[عجله]] کردن [[نهی]] نموده و امر به [[صبر]] می‌نمایند، مرادشان عجله‌های ضد [[تسلیم]] و [[انقیاد]] است؛ ولی [[دعا]] و درخواست [[تعجیل فرج]] از این امور خارج است؛ زیرا [[دعا کننده]] با دعایش [[یقین]] و [[ایمان]] خود را ظاهر می‌سازد که [[ظهور امام]]{{ع}} و تهیه مقدماتش هم در [[قدرت پروردگار]] است و [[دعا کردن]] و خواستن از [[خداوند متعال]] مطلوب و پسندیده است.
#[[دعا برای تعجیل فرج]] اولاً، به معنای خواستن [[ظهور امام]] است که خود از [[شرایط ظهور]] است و ثانیاً، هرگز از عمل جدا نیست و این خواستن پیش از آن که با زبان باشد، باید با عمل به [[وظیفه]] انجام گردد<ref> ر.ک. [[علی ‎اصغر رضوانی|رضوانی، علی ‎اصغر]]، [[موعودشناسی و پاسخ به شبهات (کتاب)|موعودشناسی و پاسخ به شبهات]]، ص ۵۰۲؛ پژوهشگران مؤسسه آینده روشن، مهدویت پرسش‌ها و پاسخ ها، ص ۲۹۴؛ [[محمود اباذری|اباذری، محمود]]، [[ادعیه و زیارات مهدوی (کتاب)|ادعیه و زیارات مهدوی]]، ص ۳۵ - ۳۶.</ref>.

===پیامد منفی عجله برای ظهور===
پیامدهای منفی [[عجله در ظهور]] [[امام مهدی]]{{ع}} عبارت‌اند از:
#از دست دادن [[صبر]] و [[تحمل]] و [[پیروی]] از افراد [[گمراه]] و [[فرصت]] طلب؛
#ایجاد [[یأس]] و [[شک]] و تردید در [[ظهور]]؛
#[[انکار]] حکمت‌های [[غیبت]]؛
#سبک شمردن [[احادیث]] [[انتظار]]؛
#توجیه و تاویل غیر واقعی [[احادیث]]؛
#[[راضی]] نبودن به [[قضای الهی]]<ref>ر.ک. پژوهشگران مؤسسه آینده روشن، مهدویت پرسش‌ها و پاسخ ها، ص ۲۹۴. </ref>.

گاهی [[عجله]] در امر [[ظهور]] سبب می‌شود شخص از افراد [[گمراه‌کننده]] ای که ادعای [[ظهور]] می‌‌کنند [[پیروی]] کرده و این امر موجب مأیوس شدن از وقوع [[ظهور]] می‌گردد و ممکن است  نتیجه چنین عجله‌ای، [[تکذیب]] [[پیامبر]] و [[امامان]]{{ع}} شود. در [[حقیقت]] [[عجله]] و شتاب زدگی برای [[ظهور]]، موجب [[شقاوت]] و [[هلاکت]] می‌شود و یا اینکه ممکن است [[شتابزدگی]] و بی‌صبری در بعضی از اشخاص، موجب ترک [[دعا]] برای تعجیل فَرَج شده و بر اثر آن از نتایج و فوایدی که در دعا برای تعجیل فَرَج وجود دارد [[محروم]] گردد<ref>ر.ک. [[سید محمد تقی موسوی اصفهانی|موسوی اصفهانی، سید محمد تقی]]، [[تکالیف بندگان نسبت به امام زمان‌ (کتاب)|تکالیف بندگان نسبت به امام زمان‌]]، ص ۱۸۳ ـ ۱۸۶؛ [[مجتبی تونه‌ای|تونه‌ای، مجتبی]]، [[موعودنامه (کتاب)|موعودنامه]]، ص ۴۸۳.</ref>.

===آثار مثبت دعا برای ظهور===
[[دعا]] برای تعجیل فرج اثرات مثبتی دارد مانند اینکه [[دعا]] برای تعجیل فَرَج در عین حال که [[دعا کننده]] از اهل [[تسلیم]] و [[رضا]] به [[قضا]] و تقدیر [[خدای عزوجل]] می شود، [[اطاعت]] امر [[خداوند]] و اولیای او هم هست، بنابراین [[دعا کننده]] به یکی از این دو [[نیکی]] [[رستگار]] می‌شود: یا حضرت در زمان او [[ظهور]] می‌کند و یا به واسطۀ [[دعا]] و قرار گرفتن در شمار [[دعا]] کنندگان و [[منتظران]] [[رستگار]] می شود. بنابراین [[دعا کردن]] برای تعجیل فَرَج در هر حال مورد امر و [[پسندیده]] است و منافاتی بین آن و بین [[نهی]] از [[شتابزدگی]] نیست<ref>ر.ک. [[سید محمد تقی موسوی اصفهانی|موسوی اصفهانی، سید محمد تقی]]، [[تکالیف بندگان نسبت به امام زمان‌ (کتاب)|تکالیف بندگان نسبت به امام زمان‌]]، ص ۱۸۳ ـ ۱۸۶.</ref>.

==پاسخ‌ها و دیدگاه‌های متفرقه==
{{یادآوری پاسخ}}
{{جمع شدن|۱. آیت الله موسوی اصفهانی؛}}
[[پرونده:304464.jpg|100px|right|بندانگشتی|[[سید محمد تقی موسوی اصفهانی]]]]
::::::آیت الله '''[[سید محمد تقی موسوی اصفهانی]]'''، در کتاب ''«[[تکالیف بندگان نسبت به امام زمان‌ (کتاب)|تکالیف بندگان نسبت به امام زمان‌]]»'' در این‌باره گفته است:
::::::«بسا می‌شود که [[شتابزدگی]] و بی‌صبری در بعضی از اشخاص مایه ترک [[دعا کردن]] برای تعجیل فَرَج [[صاحب الزمان]]{{ع}} می‌گردد، و بر اثر آن از نتایج و فوایدی که در [[دعا]] برای تعجیل فَرَج هست [[محروم]] می‌شود، به سبب این که شخص مدتی مدید به [[دعا کردن]] برای این امر مشغول گردیده، و اهل [[دعا]] و [[دوستی]] آن [[حضرت]] را نیز می‌بیند که به این [[دعا]] مشغولند، سپس مشاهده می‌کند که فَرَج و [[ظهور]] به تأخیر افتاد و به خوشحالی و سرور نرسید، لذا به سبب کم صبری و [[شتابزدگی]] در این امر چنین می‌پندارد که آن [[دعاها]] در حاصل شدن مطلب او تأثیری ندارد، و این باعث می‌شود که [[دعا]] برای تعجیل فَرَج را ترک گوید، غافل از این که این [[دعا]] نیز مانند سایر [[دعاها]] به شروط و صفاتی بستگی دارد که اثرش آشکار نمی‌گردد مگر بعد از پیدایش آن شروط و ویژگی‌ها در آن. البته این منافات ندارد با آن که امر به [[دعا]] شده، و فوایدی بر آن مترتب می‌گردد، همان طور که امر شده به [[نماز]] و آثار ارزنده و ثواب‌های بسیاری بر آن هست، ولی هرگاه کسی صورت [[نماز]] را انجام داد بدون این که شرایط در آن جمع باشد، امر مولایش را امتثال نکرده، و آنچه از آثار [[نماز]] آرزومند است به دست نمی‌آورد، بلکه مورد [[عقاب]] نیز خواهد بود، پس بر [[دعا کننده]] لازم است که در تحصیل شروط [[دعا]] [[جدیت]] نماید تا به [[آرزو]] و مقصودش نایل آید.
::::::اگر بگویید: در [[روایات]] آمده که [[پیغمبر]] و [[امامان]]{{عم}} برای تعجیل [[ظهور]] [[حضرت صاحب الأمر]]{{ع}} [[دعا]] می‌کرده‌اند، و بی‌تردید دعای آنان جامع تمام شرایط صحت و کمال می‌باشد، با این حال [[ظهور]] آن [[حضرت]]{{ع}} تاکنون انجام نیافته است، در صورتی که [[مستجاب]] بودن دعای ایشان نزد اهل [[ایمان]] مورد [[شک]] نیست؟ گوییم: جواب این مطلب به دو وجه بیان می‌گردد؛
:::::#این که [[اخبار]] گویای آن است که [[ظهور]] [[حضرت صاحب الأمر]]{{ع}} از امور بدائیه است که امکان پیش و پس افتادن دارد، هرچند که اصل واقع شدن و تحقق یافتن آن از امور حتمی است که [[خدای تعالی]] آن را به طور قطع [[وعده]] فرموده، و او [[خلف]] [[وعده]] نمی‌کند، پس ممکن است که به سبب دعای آنان{{عم}} زودتر واقع گردد، و آن وقت هنوز نیامده که اگر دعای ایشان نبود، از آن وقت نیز تأخیر می‌افتاد.
:::::#این که هم چنین [[اخبار]] گویای آن است که - به جز ترک کردن [[دعا]] - موانع متعدد دیگری نیز برای تعجیل [[ظهور]] آن جناب وجود دارد، و ترک کردن [[دعا]] نیز یکی از موانع است، پس هرگاه [[مؤمنین]] نسبت به [[دعا کردن]] اهتمام بورزند این مانع برداشته می‌شود و به سبب [[دعا کردن]] وقت فَرَج پیش می‌افتد، و نیز باید برای برداشته شدن موانع دیگر هم تلاش کنند، که آن موانع در حرف غین از بخش چهارم کتاب بیان گردید، به آنجا مراجعه شود. و اگر [[دعا]] ترک گردد تأخیر هم بیشتر خواهد بود.
::::::و از آنچه یادآور شدیم معلوم شد که بین امر کردن به [[دعا]] برای تعجیل فَرَج و [[ظهور]] با اخباری که از [[استعجال]] و [[شتابزدگی]] [[نهی]] می‌کنند منافاتی نیست، و عجله‌ای که [[مذمت]] گردیده آن است که از اقسام یاد شده باشد. و اما [[دعا کردن]] برای تعجیل فَرَج در عین حال که [[دعا کننده]] از اهل [[تسلیم]] و [[رضا]] به [[قضا]] و تقدیر خدای - عزوجل - باشد چیزی است که [[خداوند]] و اولیای او به آن امر فرموده‌اند و بر آن تأکید کرده‌اند، بنابراین [[دعا کننده]] به یکی از این دو [[نیکی]] [[رستگار]] می‌شود:
:::::#یا مولایش در زمانش [[ظهور]] می‌کند، با رسیدن به فواید و آثار دیگر [[دعا]]، اگر تأخیر افتادن از آن زمان از امور حتمی نباشد که وسایل در تغییر دادن آنها هیچ گونه تأثیری ندارند، چنان که در [[دعا]] از [[حضرت]] [[سید العابدین]]{{ع}} آمده: {{متن حدیث|وَ يَا مَنْ لَا تُبَدِّلُ حِكْمَتَهُ الْوَسَائِلُ}}<ref>صحیفه سجادیه، دعای ۱۳.</ref>؛ و ای خدایی که وسایل، حکمتش را تغییر نمی‌دهند. و این نظیر [[طول عمر]] می‌باشد که مثلاً بر [[صله رحم]] متوقف است به شرط آن که غیر آن حتمی نباشد.
:::::#و یا [[رستگار]] شدن به سایر فواید [[دعا]]، و قرار گرفتن در شمار [[دعا]] کنندگان و [[منتظران]]. بنابراین [[دعا کردن]] برای تعجیل فَرَج در هر حال مورد امر و [[پسندیده]] است، و منافاتی بین آن و بین [[نهی]] از [[شتابزدگی]] نیست»<ref>[[سید محمد تقی موسوی اصفهانی|موسوی اصفهانی، سید محمد تقی]]، [[تکالیف بندگان نسبت به امام زمان‌ (کتاب)|تکالیف بندگان نسبت به امام زمان‌]]، ص۱۸۳-۱۸۶.</ref>.
{{پایان جمع شدن}}

{{جمع شدن|۲. حجت الاسلام و المسلمین اباذری؛}}
[[پرونده:152003.jpg|100px|right|بندانگشتی|[[محمود اباذری]]]]
::::::حجت الاسلام و المسلمین '''[[محمود اباذری]]'''، در کتاب ''«[[ادعیه و زیارات مهدوی (کتاب)|ادعیه و زیارات مهدوی]]»'' در این‌باره گفته است:
::::::«[[استعجال]] یعنی شتابزده عمل کردن و توقع تحقق امری را داشتن بدون فراهم شدن زمینه‌های آن. به عبارت روشن‌تر برخی نشسته‌اند و فقط به [[آینده]] نگاه می‌کنند و درباره [[تحقق ظهور]] بی‌صبرند، بدون اینکه [[حقیقت انتظار]] و [[وظایف]] منتظرانِ [[راستین]] را بشناسند و در عمل بکوشند. وقتی [[راوی]] به [[امام صادق]]{{ع}} عرض کرد: [[فرج]] کی خواهد بود؟ [[امام]] از این سؤال ناراحت شد؛ زیرا دریافت مقصود او این است که چه وقت [[حضرت مهدی]] {{ع}} می‌آید تا راحت شویم؟!
::::::بنابراین، در پاسخ به او فرمود: "فلانی تو هم از کسانی هستی که به دنبال [[دنیا]] هستند، همانا کسی که این امر را بشناسد، به خاطر انتظارش فرجش حاصل شده است"<ref>کلینی، کافی، ج۱، ص۳۷۱، باب انه من عرف ....</ref>.
::::::یعنی لازمه [[انتظار مصلح]] جهانی این است که تمام سعی و [[توان]] خود را به کار گیریم و به اصل [[قرآنی]] {{متن قرآن| لا تَظْلِمُونَ وَ لا تُظْلَمُون}}<ref>ظلم نکنید و زیر بار ظلم نروید؛ سوره بقره، آیه: ۲۷۹.</ref> عمل کنیم و با [[شناخت امام]]، از فیوضات و [[برکات]] وی همانند [[خورشید پشت ابر]] خود را بهره‌مند سازیم و در یک جمله بدانیم که "[[منتظران]] [[مصلح]] خود باید [[صالح]] باشند".
::::::[[دعا برای تعجیل فرج]] اولاً، به معنای خواستن [[ظهور امام]] است که خود از [[شرایط ظهور]] است و ثانیاً، هرگز از عمل جدا نیست و این خواستن پیش از آن که با زبان باشد، باید با عمل به [[وظیفه]] انجام گردد»<ref>[[محمود اباذری|اباذری، محمود]]، [[ادعیه و زیارات مهدوی (کتاب)|ادعیه و زیارات مهدوی]]، ص ۳۵ - ۳۶.</ref>.
{{پایان جمع شدن}}

{{جمع شدن|3. آقای رضوانی (پژوهشگر حوزه علمیه قم)؛}}
[[پرونده:15207.jpg|100px|right|بندانگشتی|[[علی اصغر رضوانی]]]]
::::::آقای '''[[علی اصغر رضوانی]]'''، در کتاب ''«[[موعودشناسی و پاسخ به شبهات (کتاب)|موعودشناسی و پاسخ به شبهات]]»'' در این‌باره گفته است:
::::::«در [[روایات]] فراوان به مسأله [[دعا برای تعجیل فرج]] [[امام مهدی|حضرت مهدی]] {{ع}} اشاره شده است و در برخی [[روایات]] دیگر از عجله کردن و استعجال [[نهی]] شده است. از جمله: {{عربی|هلک المستعجلون}}؛ کسانی که عجله کردند هلاک شدند. آیا بین این دو دسته [[روایات]] [[اختلاف]] و تنافی وجود دارد؟ در جواب می‌گوییم: خیر؛ زیرا:
::::::'''اولاً''': استعجال در [[ظهور]]، اصرار زیاد بر [[فرج]] [[حضرت]] بدون تمهید مقدمات و شرایط و زمینه‌هاست، ولی [[دعا برای ظهور]] [[حضرت]]، با تمهید مقدمات و شروط است.
::::::'''ثانیاً''': [[نفس]] [[دعا برای تعجیل فرج]] در [[ظهور]] [[حضرت]] تأثیر به سزایی دارد، به این معنا که خود [[دعا]] می‌تواند به منزله جزء علت تامه در تسریع [[ظهور]] تأثیر به سزایی داشته باشد»<ref>[[علی ‎اصغر رضوانی|رضوانی، علی ‎اصغر]]، [[موعودشناسی و پاسخ به شبهات (کتاب)|موعودشناسی و پاسخ به شبهات]]، ص ۵۰۲.</ref>.
{{پایان جمع شدن}}

{{جمع شدن|4. [[مجتبی تونه‌ای|آقای تونه‌ای]] (پژوهشگر معارف مهدویت)؛}}
[[پرونده:13681078.jpg|100px|right|بندانگشتی|[[مجتبی تونه‌ای]]]]
::::::آقای '''[[مجتبی تونه‌ای]]'''، در کتاب ''«[[موعودنامه (کتاب)|موعودنامه]]»'' در این‌باره گفته است:
::::::«عجله نکردن و [[تسلیم]] بودن از [[تکالیف]] عصر [[غیبت]] است. [[راوی]] به [[امام صادق]] {{ع}} عرضه داشت: مرا از این امری که منتظرش هستم خبر ده که کی خواهد بود؟ [[حضرت]] فرمود: "وقت گذاران [[دروغ]] می‌گویند و [[عجله‌کنندگان]] هلاک می‌گردند و تسلیم‌شدگان [[نجات]] می‌یابند"<ref>اصول کافی، ج ۱، ص ۳۶۸.</ref>. [[امام صادق]] {{ع}} درباره [[آیه]] {{متن قرآن|أَتَى أَمْرُ اللَّهِ فَلاَ تَسْتَعْجِلُوهُ}} فرمود: آن امر ماست. خدای عز و جل امر فرموده که در آن تعجیل نشود تا این‌که سه لشگر آن را تایید کنند: [[فرشتگان]]، [[مؤمنان]] و [[رعب]]<ref>غیبة نعمانی، ص ۱۰۴.</ref>. در روایتی از [[امیر المؤمنین]] {{ع}} آمده است که: "درباره امری پیش از رسیدن وقتش شتاب مکنید که پشیمان خواهید شد و مدت را طولانی مشمارید که دل‌هایتان را قساوت می‌گیرد". 
::::::گاهی عجله کردن در این امر، و از دست دادن [[صبر]] و [[تحمل]] سبب می‌شود که شخص از افراد [[گمراه‌کننده]] و ملحدی [[پیروی]] کند، که ادعای [[ظهور]] می‌نمایند. و چه‌بسا می‌شود که شتاب کردن در امری، سبب مأیوس شدن از وقوع آن می‌گردد که نتیجه چنین عجله‌ای، [[تکذیب]] کردن [[پیغمبر]] و [[امامان]] {{عم}} خواهد بود که [[اخبار]] [[متواتر]] و [[روایات]] بسیاری از آنان رسیده، مبنی بر این‌که آن [[حکومت الهی]] واقع خواهد شد. احیانا [[شتابزدگی]] در این امر، مایه [[انکار]] کردن [[حضرت صاحب الزمان]] {{ع}} شده و یا حداقل [[آدمی]] را به [[شک]] و [[تردید]] می‌اندازد. حاصل این‌که عجله‌ای که از آن مذمت شده، ضد [[صبر]] و [[تسلیم]] است. [[شتابزدگی]] به‌معنای رها کردن [[تسلیم]] و زود خواستن چیزی، پیش از رسیدن وقتش است که این مایه پشیمانی است، ولی درخواست [[تعجیل فرج]] از [[خداوند]]، اقرار به [[بندگی]] و اعتراف به [[قدرت]] و [[اراده الهی]] و باور به عجز و [[ناتوانی]] خود و نداشتن چاره است<ref>مکیال المکارم، ج ۲، ص ۲۷۲ (ترجمه سید مهدی حائری قزوینی).</ref>»<ref>[[مجتبی تونه‌ای|تونه‌ای، مجتبی]]، [[موعودنامه (کتاب)|موعودنامه]]، ص ۴۸۳.</ref>.
{{پایان جمع شدن}}

{{جمع شدن|5. آقای حیدرزاده؛}}
[[پرونده:13681151.jpg|100px|right|بندانگشتی|[[عباس حیدرزاده]]]]
::::::آقای '''[[عباس حیدرزاده]]'''، در کتاب ''«[[فرهنگنامه آخرالزمان (کتاب)|فرهنگنامه آخرالزمان]]»'' در این‌باره گفته است:
::::::«عجله خواهی غیر از [[عجله کردن در ظهور]] است، زیرا در [[ادعیه]] ما بسیار برای تعجیل در [[ظهور]] [[حضرت]] [[دعا]] می‌کنیم، مثلاً در [[دعای عهد]] از [[خداوند]] می‌طلبیم: {{متن حدیث|عَجِّلْ فَرَجَهُ وَ سَهِّلْ مَخْرَجَهُ وَ أَوْسِعْ مَنْهَجَهُ... اللَّهُمَّ اكْشِفْ هَذِهِ الْغُمَّةَ عَنْ هَذِهِ الْأُمَّةِ بِحُضُورِهِ وَ عَجِّلْ لَنَا ظُهُورَهُ إِنَّهُمْ يَرَوْنَهُ بَعِيداً وَ نَرَاهُ قَرِيباً}}؛ (خداوندا در [[فرج]] [[حضرت قائم]]{{ع}} تعجیل کن و راه [[قیام]] او را هموار ساز و توسعه‌بخش" "خداوندا با [[حضور حضرت مهدی]]{{ع}} این [[اندوه]] ([[غیبت]]) را از این [[امت]] برطرف کن، در آشکار شدن او برای ما تعجیل کن، زیرا [[دشمنان]] [[ظهور]] را دور می‌پندارند، اما [[گمان]] ما این است که [[ظهور]] [[حضرت]] نزدیک است" سپس سه بار از [[حضرت]] می‌خواهیم و می‌گوییم: {{متن حدیث|الْعَجَلَ الْعَجَلَ يَا مَوْلَايَ يَا صَاحِبَ الزَّمَانِ}} (تعجیل کن، تعجیل کن!‌ای سرور من!‌ای [[صاحب الزمان]])<ref>مفاتیح الجنان، دعای عهد</ref>. 
::::::مرحوم [[شیخ عباس قمی]] در [[مفاتیح الجنان]]، در [[اعمال]] [[شب جمعه]] روایتی [[نقل]] می‌کند، که در شب [[مستحب]] است که هزار بار بگویند: {{متن حدیث|اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ عَجِّلْ فَرَجَهُمْ وَ أَهْلِكْ عَدُوَّهُمْ مِنَ الْجِنِّ وَ الْإِنْسِ مِنَ الْأَوَّلِينَ وَ الْآخِرِينَ}}.در [[اعمال]] [[روز جمعه]] نیز [[حدیثی]] [[نقل]] فرموده: هر کس که بعد از [[نماز صبح]] و [[نماز ظهر]] بگوید {{متن حدیث|اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ عَجِّلْ فَرَجَهُمْ}}، از [[دنیا]] نخواهد رفت تا اینکه [[حضرت قائم]]{{ع}} را ببیند.و صد بار [[صلوات]] با {{متن حدیث| عَجِّلْ فَرَجَهُمْ }} از [[اعمال]] [[مستحب]] در [[عصر جمعه]] است. 
::::::این عجله‌خواهی، چون درخواستی است از مدبرالامور و [[صاحب]] همه تقدیرات، بنابراین از سوی [[بندگان]] هیچ [[نارضایتی]] و عدم تسیلم و [[ناامیدی]] دیده نمی‌شود، بلکه حکایت از [[شوق]] و [[ایمان]] مضاعف نسبت به [[ظهور]] [[حضرت]] می‌نماید. در دعاهای وارد شده درباره [[حضرت مهدی]]{{ع}} به عجله منفی نیز اشاره شده است. 
::::::مرحوم [[شیخ عباس قمی]] در کتاب [[شریف]] [[مفاتیح الجنان]] دعایی را برای [[عصر غیبت]] [[روایت]] می‌کند. این [[دعا]] از سوی یکی از [[نواب اربعه]] [[امام عصر]]{{ع}} [[نقل]] شده است و شاید بتوان گفت [[برترین]] [[اعمال]] [[روز جمعه]] محسوب می‌شود. در این [[دعا]] درباره [[عجله‌کنندگان]] در [[ظهور]] می‌خوانیم: خداوندا! مرا بر [[دین]] خود [[استوار]] بدار و مرا در [[پیروی]] از تو کوشا کن، دلم را برای ([[اطاعت]] از) ولی خودت ([[حضرت مهدی]]{{ع}}) نرم و فرمانبردار قرار ده و مرا از آزمایش‌هایی که [[مردم]] را بدان می‌آزمایی معاف بدار و سربلند گردان، و مرا بر [[پیروی]] از [[ولی امر]] خودت [[ثابت قدم]] بدار، ولی امری که از میان [[خلقت]] پنهانش ساختی و به [[دستور]] تو از میان مخلوقات [[غایب]] گشته است و پیوسته [[منتظر]] [[فرمان]] توست (که [[ظهور]] نماید). همانا تو بدون اینکه یاددهنده‌ای داشته باشی، به [[زمان ظهور]] او [[دانایی]]، همان زمانی که امر ([[غیبت]]) ولی تو در آن به پایان می‌رسد و اجازه [[ظهور]] و [[قیام]] را به وی خواهد داد و او را از پرده (ی [[غیبت]]) برون‌خواهی آورد. پس (ای خدای من) مرا بر این (دوری و [[غیبت امام]] [[معصوم]]) [[بردباری]] [[عنایت]] فرما، تا در آنچه تو تأخیرش را [[دوست]] داری، [[شتابزدگی]] ننمایم و در آنچه تو [[دوست]] داری زودتر اتفاق بیفتد، تأخیر و [[سستی]] نکنم، و آنچه را که پوشیده ساختی آشکار نکنم، و آنچه را [[راز]] نهانی قرار دادی به لب نیاورم و در [[تدابیر]] (حکیمانه‌ی) تو چون و چرا نکنم، و نگویم: "[[دنیا]] پر از [[ظلم و ستم]] شده است پس چه شده که ولی أمر ([[حضرت مهدی]]{{ع}}) [[ظهور]] نمی‌نماید؟! چرا؟! برای چه؟!" بلکه یکسره امورم را به تو بسپارم.... .در این [[دعا]] از [[انتظار]] و عجله منفی یاد شده است. در این [[دعا]] و نظایر آن، چنین شتاب و انتظاری را ایجادکننده [[گمراهی‌ها]] و کج‌رفتاری‌ها دانسته، و [[تسلیم]] در برابر [[مقدرات الهی]] و قبول [[دستورات الهی]] را [[ایمان]] و [[ثبات]] قدم می‌داند»<ref>[[عباس حیدرزاده|حیدرزاده، عباس]]، [[فرهنگنامه آخرالزمان (کتاب)|فرهنگنامه آخرالزمان]]، ص۴۱۲</ref>.
{{پایان جمع شدن}}

{{جمع شدن|6. پژوهشگران مؤسسه آینده روشن؛}}
[[پرونده:151828.jpg|100px|right|بندانگشتی|[[پژوهشگران مؤسسه آینده روشن]]]]
::::::'''[[پژوهشگران مؤسسه آینده روشن]]'''، در کتاب ''«[[مهدویت پرسش‌ها و پاسخ‌ها (کتاب)|مهدویت پرسش‌ها و پاسخ‌ها]]»'' در این‌باره گفته‌اند:
::::::«[[روایات]] بسیاری [[وظیفه منتظران]] را [[تسلیم]] و عجله نداشتن بیان فرموده‌اند<ref>مرحوم موسوی اصفهانی در این رابطه حدود بیست روایت در کتاب مکیال المکارم، ج۲، ص۲۸۴، در ذیل بیست و دومین وظیفه منتظران ذکر کرده است و چهارده نکته سودمند را نیز بیان نموده است</ref> که گاهی عجله کردن درباره [[ظهور]] [[امام مهدی]] {{ع}} منجر به اموری می‌شود، مانند:
:::::#از دست دادن [[صبر]] و [[تحمل]] و [[پیروی]] از افراد [[گمراه]] و فرصت طلب؛
:::::#ایجاد [[یأس]] و [[شک]] و [[تردید]] در [[ظهور]]؛
:::::#[[انکار]] حکمت‌های [[غیبت]]؛
:::::#سبک شمردن [[احادیث]] [[انتظار]]؛
:::::#توجیه و [[تأویل]] غیرواقعی [[احادیث]]؛
:::::#[[راضی]] نبودن به [[قضای الهی]].
::::::بنابراین روایاتی که [[منتظران]] را از عجله داشتن [[نهی]] نموده و امر به [[صبر]] می‌نمایند، مرادشان عجله‌های ضدتسلیم و [[انقیاد]] است که منجر به امور فوق الذکر می‌شود؛ ولی [[دعا کردن]] و درخواست [[تعجیل فرج]] از این امور خارج است؛ زیرا دعاکننده با دعایش [[یقین]] و [[ایمان]] خود را ظاهر می‌سازد که [[ظهور امام]] {{ع}} و تهیه مقدماتش هم در [[قدرت]] [[پروردگار]] است و دعاکردن و خواستن از [[خداوند متعال]] مطلوب و مرجوح است.
::::::در [[حقیقت]] عجله و شتاب زدگی برای [[ظهور]]، [[راضی]] نبودن به [[قضا]] و [[قدر]] الهی است که موجب [[شقاوت]] و [[هلاکت]] می‌شود؛ ولی [[دعا]] برای تعجیل [[ظهور]]، در عین [[راضی]] بودن به خواست [[پروردگار]]، مقتضای [[عبودیت]] و [[بندگی]] و موجب [[نجات]] است.
::::::به عبارت دیگر، عجله داشتن و اصرار داشتن بر [[فرج]] بدون تهیه مقدمات، و سایل و شرایط است؛ اما [[دعا برای فرج]]، تهیه مقدمات و شروط است. لذا بین [[دعا]] و [[روایت]] {{عربی|هلک المستعجلون}}،<ref>بحار الانوار، ج۵۲، ص۱۰۴</ref> هیچ تنافی وجود ندارد»<ref>[[مهدویت پرسش‌ها و پاسخ‌ها (کتاب)|مهدویت پرسش‌ها و پاسخ‌ها]]، ص ۲۹۴.</ref>.
{{پایان جمع شدن}}

==منبع‌شناسی جامع مهدویت==
{{پرسش‌های وابسته}}
{{ستون-شروع|3}}
* [[:رده:کتاب‌شناسی کتاب‌های مهدویت|کتاب‌شناسی مهدویت]]؛
* [[:رده:مقاله‌شناسی مقاله‌های مهدویت|مقاله‌شناسی مهدویت]]؛
* [[:رده:پایان‌نامه‌شناسی پایان‌نامه‌های مهدویت|پایان‌نامه‌شناسی مهدویت]]. 
{{پایان}}
{{پایان}}

==پانویس==

{{پانویس}}

[[رده:پرسش‌]]
[[رده:پرسمان مهدویت]]
[[رده:(اج): پرسش‌هایی با ۵ پاسخ]]
[[رده:(اج): پرسش‌های مهدویت با ۵ پاسخ]]
[[رده:پرسش‌های مربوط به دعا برای فرج]]