صفحهٔ اصلی

به نسخهٔ آزمایشی دانشنامهٔ امامت و ولایت (امامت‌پدیا) خوش‌ آمدید

این دانشنامه وابسته به مرکز پژوهشی و آموزشی امامت و ولایت و زیر نظر حضرت آیت الله محسن اراکی است.

با ۴۷٬۰۸۰ نوشتار به زبان فارسی

مدخل برگزیده

تطبیق دادن نشانه‌های ظهور با وقایع به‌معنای مطابقت دادن نشانه‌های ظهور بر وضعیت هر زمان است؛ به این معنا که عده‌ای با خواندن یا شنیدن چند روایت در نشانه‌های ظهور، آنها را بر افراد یا حوادثی خاص، بدون تشخیص صحیح بودن آن و بدون بررسی آیات و روایات دیگر، تطبیق می‌دهند. نفسِ تطبیق روایات بر حوادث پیش‌آمده در جهان، آفت و آسیب نیست، بلکه آفت اساسی و اصلی، مطالب و ادعاهایی است که افرادی به صرف خواندن یک یا دو روایت و بدون بررسی آیات و روایات و مطالب تاریخی و قدرت تشخیص صحیح و ناصحیح، به اظهارنظر می‌پردازند.

در زمینۀ تطبیق توجه به نکات زیر مهم است:

منابع اصلی و قدیمی شیعه معمولاً از نشانه‌هایی محدود نام برده‌اند و برخی از این نشانه‌هایی که مطرح می‌شود، در این منابع ذکر نشده است.
اَسناد برخی از احادیث در این زمینه دارای اشکال است و شاید علت ذکر این روایات این باشد که اصل روایات برای تحقیق و تأمل درباره آن باقی بماند و روشن شود که همۀ گروه‌ها چه مخالفین و چه موافقین اهلبیت (ع) در اصل ظهور حضرت مهدی (ع) اتفاق دارند.
تطبیق علایم ظهور معمولا کار مدّعیان دروغینی است که درصدد انحراف افکار جامعه هستند، چه اینکه بعضی از علایم ظهور قطعی نیست و در روایات معتبرِ هم نیامده است، مواردی هم که قابل استناد هست، چنین نیست که بتوان آنها را تطبیق کرد.
تطبیق علایم بر افراد و اشخاص، نوعی تعیین وقت ظهور است. براساس حکمت خداوند وقت ظهور امام زمان مخفی است و کسی نمی‌‌تواند زمانی را برای ظهور تعیین کند لذا اگر شخصی تعیین وقت می‌کند از مدّعیان دروغین است که ائمه آنها را، کذاب معرفی می‌کنند.
شاید مراد امام، واقعۀ خارجی دیگری باشد. در مواردی که سخن از وقوع یک نشانه و فرج بعد از آن بیان شده است، گویا مراد، فرج و ظهور امام زمان (ع) نیست، بلکه یک گشایش و آرامش و راحتی برای مؤمنان مورد نظر است.

مهم‌ترین و اساسی‌ترین پیامد تطبیق دادن نشانه‌های ظهور با حوادث و اتفاقات جامعه، ایجاد امید کاذب برای منتظران و دیگر انسان‌هاست؛ نتیجه این امید کاذب دلسردی نسبت به ظهور و امام مهدی می‌شود؛ زیرا با تطبیق نشانه‌های ظهور انتظار دارد امام مهدی ظهور کند و وقتی ظهور محقق نمی‌شود، نسبت به مهدویت تردید پیدا می‌کند و چه‌بسا از ایمان و باورهای او نیز کاسته شود.

ادامه

پرسش برگزیده

فواید امام غایب چیست؟ (پرسش)

وجود امام، هدف اصلی نظام خلقت و رابطه میان عالم مادی و عالم ربوبی است، چنانکه امام سجاد(ع) در بیانی فرمودند «ما امان اهل زمین هستیم، چنانکه ستارگان، امان اهل آسمان‌اند. به واسطۀ ماست که آسمان به زمین فرود نمی‌آید... و ما اگر روی زمین نبودیم، زمین اهلش را می‌‌بلعید». تمام فوایدی که امام سجاد(ع) دربارۀ امام ذکر کرده‌اند تنها مربوط به عصر حضور امام نیست، بلکه بدون حضور امام هم تمام این ویژگی‌ها برای امام قابل تصور است.

در یک تقسیم‌بندی ساده می‌‌توان فواید امام را به صورت کلی و مجمل این چنین بیان کرد:

وجود خارجی امام فی نفسه دارای اثر است حتی اگر غایب باشد؛ زیرا مسلم است وقتی کسی بداند امام او موجود و بر اعمال او حاضر و ناظر است، تفاوت دارد با کسی که نسبت به وجود امامش شک دارد.
از نگاه شیعه برای امامی که همراه وجود خارجی صفتی به عنوان غیبت هم بر آن مترتب می‌‌شود اثرات دیگری، متصور است که این اثرات متشکل از دو عنوان است:
1. اثرات عامه و غیر مستقیم: یعنی اثراتی که شامل نوع مردمان جهان می‌‌شود؛ چنانکه در روایات به تواتر دربارۀ این اثر سخن گفته شده است. مانند روایتی از پیامبر(ص) که فرمودند: «پیوسته این دین، تا زمان دوازده امیر و امام از قریش، پابرجاست و اگر روزگاری سپری شود و آنان وجود نداشته باشند زمین ساکنان خود را می‌بلعد».
2. اثرات خاصه: یعنی اثراتی که مخصوص شیعیان است و این اثرات بر دو نوع است:
  1. اثراتی که برای شیعیان عام وجود دارد: مثل حمایت کردن مخفیانۀ امام برای دفع شر أشرار و کید کفار در برابر شیعیان.
  2. اثرات مستقیمی که برای شیعیان خاص وجود دارد: یعنی اثراتی که برای بعضی از شیعیان بر اساس علل و عواملی مثل توسل به حضرت و یا بر اساس عنایت ویژۀ حضرت بر شیعیان خاص بار می‌‌شود، مانند دستگیری از درماندگان، دادرسی بینوایان و... .

امام اگر در زمان غیبت هم باشد هدف اصلی امام که همان امامتشان است مخدوش نمی‌شود، بلکه در زمان غیبت هم این آثار و فواید برای امام محفوظ است، از جملۀ این آثار می‌‌توان به موارد زیر اشاره کرد: امید بخشی؛ حفظ دین خدا؛ ولایت تکوینی؛ قیام و اصلاح امور؛ دفع بلا؛ خودسازی و ... .

ادامه

اثر برگزیده

دانشنامه امام مهدی (ع) بر پایه قرآن، حدیث و تاریخ، کتابی است ده جلدی که با زبان فارسی به بررسی مسائل مرتبط با موضوع مهدویت، با تکیه بر نصوص معتبر اسلامی می‌پردازد. این مجموعه اثر محمد م‍ح‍م‍دی‌ ری‌ش‍ه‍ری‌ است و انتشارات مؤسسه علمی فرهنگی دارالحدیث انتشار آن را به عهده داشته است. آماده‌سازی]] جلدهای ده‌گانه این اثر برای انتشار با همکاری سید محمد کاظم طباطبایی، محمود کریمیان، محمد رضا سجادی‌طلب، سید محمود طباطبایی‌نژاد، سید روح‌الله سید‌طبایی و ترجمه عبدالهادی مسعودی همراه بوده است.

در معرفی این کتاب آمده است: «دانشنامه امام مهدی (ع) دارای متن عربی و ترجمه فارسی است، روایت‌هایی که در این مجموعه بیان شده، دارای سند بوده و از منابع کهن و معتبر تاریخی و روایی و تفسیر در این مجموعه بهره برده شده است. اثر حاضر به ۱۴ سر فصل ذیل می‌پردازد: مهدویت از نگاهی کلی؛ زندگی‏نامه امام مهدی؛ غیبت امام مهدی؛ سفرا و وکلای امام مهدی؛ توقیعات امام مهدی؛ دیدار با امام مهدی؛ وظایف مسلمانان در روزگار غیبت؛ دعا، توسل و استخاره؛ زیارات؛ نشانه‌های ظهور؛ قیام؛ سیره حکومتی؛ نمونه‌هایی از سروده‌های مهدوی؛ کتاب‌شناسی مهدویت»

ادامه

مدخل‌های تازه

مدخل‌های پیشنهادی

درختوارهٔ رده‌های دانشنامه

تصویر برگزیده

مسجد مقدس جمکران