نمایش مبدأ برای اثبات وجوب اطاعت از امام در حدیث

{{مدخل مرتبط
| موضوع مرتبط = اثبات وجوب اطاعت از امام
| عنوان مدخل  = اثبات وجوب اطاعت از امام
| مداخل مرتبط = [[اثبات وجوب اطاعت از امام در قرآن]] - [[اثبات وجوب اطاعت از امام در حدیث]] - [[اثبات وجوب اطاعت از امام در کلام اسلامی]]
| پرسش مرتبط  =
}}

== مقدمه ==
روایاتی که بر "لزوم اطاعت از امام" دلالت دارد، در منابع حدیثی شیعه و [[اهل سنّت]]، به حدّی است که [[نقل]] همه آنها، ضرورتی ندارد و تنها به [[نقل]] چند [[روایت]]، بسنده می‌کنیم:
# [[ابن عباس]] از [[پیامبر اکرم]] {{صل}} [[نقل]] کرده که حضرت فرمودند: {{متن حدیث|اسْمَعُوا وَ أَطِيعُوا لِمَنْ وَلَّاهُ اللَّهُ الْأَمْرَ فَإِنَّهُ نِظَامُ الْإِسْلَامِ}}<ref>شیخ مفید، مجالس، ص۷.</ref>؛ "بشنوید و [[پیروی]] کنید از کسی‌که [[خداوند]] به او [[ولایت امر]] داده است؛ چرا که [[اطاعت]] از او (یا [[ولایت امر]])، موجب استقرار و [[نظام]] بخشیدن و تحقّق [[اسلام]] است‌". آشکار است که این بیان‌، اختصاص به [[معصومان]] ندارد. گرچه [[ولایت الهی]] به آنان اعطا شده، امّا در عصر غیبت نیز که امکان [[اطاعت]] از ایشان نیست، طبعا، وجود حاکمانی که [[منصوب]] از ناحیه آنان بوده و منتسب به ایشان باشند و ولایت‌شان، [[ولایت الهی]] باشد، ضرورت دارد تا [[اسلام]] استقرار یابد؛ چرا که احتمال آنکه استقرار و تحقّق [[اسلام]]، تنها در عصر حضور مورد نظر [[خداوند]] و [[رسول]] او باشد‌، منتفی است.
# [[شیعه]] و [[سنی]] از [[امام علی]] {{ع}} [[نقل]] کرده‌اند که حضرت فرمودند: {{متن حدیث|حَقٌّ عَلَى الإمامِ أن يَحكُمَ بِما أنزَلَ اللّهُ و أن يُؤَدِّىَ الأَمانَةَ، فَإِذا فَعَلَ ذلكَ فَحَقٌّ عَلَى النَّاسِ أن يَسمَعوا لَهُ وأن يُطيعوا، وأن يُجيبوا إذا دُعوا}}<ref>علاءالدین علی بن حسام‌الدین هندی‌، کنز العمال، ج۵، ص۷۶۴، ح۱۴۳۱۳.</ref>؛ "بر [[امام]]، لازم است که بر طبق [[قوانین الهی]] [[حکم]] کند و [[امانت]] را ادا کند و اگر چنین کند‌، بر [[مردم]] [[واجب]] است که به سخنانش گوش فرا داده و [[اطاعت]] کنند و هرگاه آنان را فرا خواند، اجابتش کنند". نکته‌ای که از [[روایت]] فوق استفاده می‌شود و در مباحث [[آینده]] مورد بحث قرار خواهد گرفت، این است که [[وظایف]] مردم‌، فرع بر [[وظایف]] [[حاکم]] است. اگر [[حاکم]]، به [[وظایف]] خود عمل نماید، آن‌گاه [[مردم]]، موظّف به [[اطاعت]] از او هستند.
# [[عمر بن حنظله]] از [[امام صادق]] {{ع}} در خصوص "مراجعه به محاکم متعارف آن روز، یعنی [[قضات]] یا سلطان" سؤال می‌کند. حضرت ابتدا از مراجعه به آنان [[نهی]] کرده و آن را مصداق "مراجعه به طاغوت" می‌شمارند و سپس، افراد واجد صلاحیت را معرفی کرده، می‌فرمایند: {{متن حدیث|يَنْظُرَانِ إِلَى مَنْ كَانَ مِنْكُمْ قَدْ رَوَى حَدِيثَنَا وَ نَظَرَ فِي حَلَالِنَا وَ حَرَامِنَا وَ عَرَفَ أَحْكَامَنَا فَلْيَرْضَوْا بِهِ حَكَماً فَإِنِّي قَدْ جَعَلْتُهُ عَلَيْكُمْ حَاكِماً فَإِذَا حَكَمَ بِحُكْمِنَا فَلَمْ يَقْبَلْهُ مِنْهُ فَإِنَّمَا اسْتَخَفَّ بِحُكْمِ اللَّهِ وَ عَلَيْنَا رَدَّ وَ الرَّادُّ عَلَيْنَا الرَّادُّ عَلَى اللَّهِ وَ هُوَ عَلَى حَدِّ الشِّرْكِ بِاللَّهِ}}<ref>محمد بن یعقوب کلینی، اصول کافی، ج۱، ص۶۷. این روایت‌، معروف به "مقبوله عمر بن حنظله" است.</ref>؛ "نگاه کنند و ببینند در میان شما، چه کسی [[حدیث]] ما را [[روایت]] کرده و در [[حلال و حرام]] ما نظر کرده و [[احکام]] ما را شناخته، باید او را به عنوان [[قاضی]] بپذیرد‌؛ چرا که من، او را [[حاکم]] بر شما قرار دادم. پس وقتی‌که بر طبق [[حکم]] ما‌،[[حکم]] کرد و از او پذیرفته نشد، [[حکم خداوند]]، کوچک شمرده شده و ردّی بر ماست‌. (بدانید‌)، هر که ما را رد کند، [[خدا]] را رد کرده و [[حکم خدا]] را بر گردانده است و چنین شخصی تا حد [[شرک به خدا]] پیش رفته است". همان‌طور که ملاحظه می‌شود‌، در این [[روایت]]، [[رضایت]] به [[حکم]] و دستوری که [[حاکمان]] واجد شرایط، صادر می‌کنند، لازم دانسته شده و عدم پذیرش [[حکم]] آنان، [[تخفیف]] حکم الهی شمرده شده که نوعی مقابله با [[خداوند متعال]] است. نکته‌ای که در این [[روایت]] به چشم می‌خورد، این است که [[نافرمانی]] در برابر [[حاکم اسلامی]] که از سوی [[امامان معصوم]]، معرفی می‌شوند، [[نافرمانی]] خداست؛ نه صرفا [[سرپیچی]] از یک [[وظیفه]] ملّی.
# [[امام عصر]] {{ع}} در پاسخ سؤال و [[نامه]] [[محمد بن عثمان عمری]]، این‌چنین مرقوم فرمودند: {{متن حدیث|وَ أَمَّا الْحَوَادِثُ الْوَاقِعَةُ فَارْجِعُوا فِيهَا إِلَى رُوَاةِ حَدِيثِنَا فَإِنَّهُمْ حُجَّتِي عَلَيْكُمْ وَ أَنَا حُجَّةُ اللَّهِ عَلَيْهِمْ}}<ref>شیخ صدوق، کمال الدین، ج۲، ص۴۸۳ (باب ۴۵‌، ح۴).</ref>. همین‌که [[امام]] {{ع}} در حوادث و وقایعی که [[مردم]] با آن روبه‌رو می‌شوند، مراجعه به روات حدیث ایشان را لازم می‌شمارند و آنان را [[حجت]] خویش بر [[مردم]] معرفی می‌کنند، دلیلی بر [[لزوم اطاعت]] از ایشان است؛ در غیر این‌صورت، این معرفی‌، بی‌اثر و لغو خواهد بود. استناد به این دسته از [[روایات]]، مبتنی بر شمول آنها نسبت به [[ولایت]] فقیه جامع الشرایط است تا [[لزوم اطاعت]] از [[حاکم اسلامی]] در عصر غیبت نیز ثابت شود<ref>[[احسان پورحسین|پورحسین، احسان]]، [[مبانی اطاعت از حاکم در اندیشه سیاسی شیعه (مقاله)|مبانی اطاعت از حاکم در اندیشه سیاسی شیعه]]، [[علوم سیاسی دانشگاه باقرالعلوم (نشریه)|فصلنامه علوم سیاسی دانشگاه باقرالعلوم]]، ص۱۲۲-۱۲۷.</ref>.

در روایات بسیاری، از [[امام]] با عنوان «[[مفترض الطاعه]]» یاد شده، یعنی کسی که [[اطاعت]] از او [[واجب]] است، مانند: 
# [[امام صادق]] {{ع}} فرمودند: {{متن حدیث|أَشْهَدُ أَنَّ عَلِیّاً إِمَامٌ فَرَضَ‏ اللَّهُ‏ طَاعَتَه وَ أَنَّ الْحَسَنَ إِمَامٌ فَرَضَ‏ اللَّهُ‏ طَاعَتَه‏...}}<ref>کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، ج۱، ص۱۸۶.</ref>؛
# [[امام رضا]] {{ع}} [[واجب الاطاعه]] بودن را یکی از [[ویژگی‌های امام]] می‌داند<ref>{{متن حدیث|وَ الْإِمَامُ عَالِمٌ لَا یَجْهَل‏.... عَالِمٌ بِالسِّیَاسَةِ مَفْرُوضُ‏ الطَّاعَةِ قَائِمٌ بِأَمْرِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ}}؛ کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، ج۱، ص۵۰۰؛ نعمانی، ابن ابی زینب، الغیبة، ص۲۲۲؛ شیخ صدوق، الأمالی، ص۶۷۹ و عیون أخبار الرضا {{ع}}، ج۱، ص۲۲۱ و کمال الدین و تمام النعمة، ج۲، ص۶۸۰ و معانی الأخبار، ص۱۰۰.</ref>؛
# طبق روایتی که حضرت از پدرانشان از [[رسول خدا]] {{صل}} نقل کرده‌اند، [[اطاعت از ائمه]] {{ع}}، [[اطاعت از خداوند]] بوده و [[نافرمانی]] از آنان، نافرمانی از [[خداوند]] است<ref>{{متن حدیث|قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص‏ الْأَئِمَّةُ مِنْ وُلْدِ الْحُسَیْنِ {{ع}}مَنْ أَطَاعَهُمْ‏ فَقَدْ أَطاعَ اللَّهَ‏ وَ مَنْ عَصَاهُمْ فَقَدْ عَصَی اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ هُمُ الْعُرْوَةُ الْوُثْقَی وَ هُمُ الْوَسِیلَةُ إِلَی اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ}}؛ شیخ صدوق، عیون أخبار الرضا {{ع}}، ج۲، ص۵۸.</ref>؛
# از [[امام باقر]] {{ع}} پرسیده شد، [[حقّ]] امام بر [[مردم]] چیست؟ فرمودند: «حقّ امام بر مردم آن است که به سخنان او گوش فرا دهند و از او اطاعت کنند»<ref>{{متن حدیث|مَا حَقُّ الْإِمَامِ عَلَی النَّاسِ قَالَ حَقُّهُ عَلَیْهِمْ أَنْ یَسْمَعُوا لَهُ وَ یُطِیعُوا}}؛ کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، ج۱، ص۴۰۵.</ref>؛
# [[امیرمؤمنان]] {{ع}} نیز می‌فرمایند: «یکی از [[حقوق]] من بر گردن شما [[اطاعت]] از من است»<ref>{{متن حدیث|وَ أَمَّا حَقِّی عَلَیْکُمْ... وَ الطَّاعَةُ حِینَ آمُرُکُم‌}}؛ مجلسی، محمد باقر، بحارالأنوار، ج۳۴، ص۴۸.</ref>؛
# همچنین شخصی از [[امام صادق]] {{ع}} [[سؤال]] می‌کند: آیا اطاعت از شما [[واجب]] است؟ حضرت می‌فرماید: آری، راوی می‌پرسد: مثل اطاعت از [[علی بن ابی طالب]] {{ع}}؟ حضرت پاسخ می‌دهد: آری»<ref>{{متن حدیث|سَأَلَ رَجُلٌ فَارِسِیٌّ أَبَا الْحَسَنِ {{ع}}فَقَالَ طَاعَتُکَ مُفْتَرَضَةٌ فَقَالَ نَعَمْ قَالَ مِثْلُ طَاعَةِ عَلِیِّ بْنِ أَبِی طَالِبٍ {{ع}}فَقَالَ نَعَم‏}}؛ کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، ج۱، ص۱۸۷.</ref>.<ref>ر.ک: [[سید احمد حسینی|حسینی، سید احمد]]، [[نظریه نصب الهی امام معصوم در تاریخ تفکر امامیه (کتاب)|نظریه نصب الهی امام معصوم در تاریخ تفکر امامیه]]؛ [[محمد کاظمی بنچناری|کاظمی بنچناری، محمد]]، [[اطاعت ۲ - کاظمی بنچناری (مقاله)|مقاله «اطاعت»]]، [[دانشنامه امام رضا ج۲ (کتاب)|دانشنامه امام رضا ج۲]]، ص۲۶۸ ـ ۲۷۰؛ [[مهدی مقامی|مقامی، مهدی]]، [[وظایف امت نسبت به قرآن و عترت (کتاب)|وظایف امت نسبت به قرآن و عترت]]، ص۹۷ـ ۹۸.</ref>

== مستندات تاریخی دال بر لزوم اطاعت از ائمه {{ع}} ==
بر پایه مستندات [[تاریخی]] [[پیامبر اسلام]]{{صل}} [[امامت]] [[امامان اهل بیت]]{{عم}} و [[ضرورت]] پیروی از آنان را به مردم گوشزد کرده است. گزارش‌های بسیاری در این زمینه وجود دارد که برای نمونه به چند مورد اشاره می‌شود:
# در اولین دعوت عمومی [[پیامبر]]{{صل}} پس از نزول آیه {{متن قرآن|وَأَنْذِرْ عَشِيرَتَكَ الْأَقْرَبِينَ}}<ref>«و نزدیک‌ترین خویشاوندانت را بیم ده!» سوره شعراء، آیه ۲۱۴.</ref> [[پیامبر اسلام]]{{صل}} گروهی از [[بنی‌هاشم]] را [[دعوت]] و از آنان [[پذیرایی]] کرد و فرمود: [[خداوند]] مرا برای [[ارشاد]] [[مردم]] [[مبعوث]] کرده و به من امر نموده که مخصوصاً شما را به [[اسلام]] و [[قرآن]] دعوت کنم. اگر شما دو کلمه [[شهادتین]] را بر زبان جاری سازید و به آن [[معتقد]] شوید، بر [[عرب]] و [[عجم]] [[فرمانروایی]] خواهید کرد و از [[آتش]] [[رهایی]] پیدا می‌کنید و به [[بهشت]] داخل می‌شوید. هر کس از شما در این امر از من [[پشتیبانی]] کند و پاسخ مرا بگوید، وی [[برادر]] و [[جانشین]] و [[وارث]] من پس از وفاتم خواهد بود. پیامبر{{صل}} سه بار این [[کلام]] را بیان کرد؛ ولی آنان در هر سه نوبت [[سکوت]] کردند و امیرالمؤمنین علی{{ع}} عرض کرد: «یا [[رسول الله]]، من در این امر از شما پشتیبانی خواهم کرد». [[پیغمبر]] فرمود: «اکنون بنشین. شما [[وصی]] و [[خلیفه]] و وارث من خواهی بود». پس از این جریان، [[فرزندان عبدالمطلب]] از [[منزل]] بیرون شدند و به [[ابوطالب]] گفتند اگر در [[دین]] برادرزاده‌ات داخل شوی خود را حقیر و [[ذلیل]] می‌کنی؛ زیرا وی فرزندت را بر تو [[امیر]] قرار داد<ref>قمی، تفسیر القمی، ج۲، ص۱۲۴؛ طبرسی، اعلام الوری، ص۱۶۲؛ حسکانی، شواهد التنزیل، ج۱، ص۴۸۶؛ سیوطی، الدر المنثور، ج۵، ص۹۷؛ ابن کثیر، تفسیر القرآن العظیم، ج۶، ص۱۵۳.</ref>.
# پیامبر اسلام{{صل}} با [[دستور خداوند]]، چندین نوبت مردم را فراخواند و علی{{ع}} را به عنوان [[امام]] و [[رهبر جامعه اسلامی]] پس از [[زمان]] خود معین و مردم را به [[اطاعت]] از ایشان دعوت کرد؛ از جمله اینکه در حضور گروهی از مردم به علی{{ع}} اشاره کرد و فرمود:
## این (علی) جانشین من است پس از من پس به او گوش فرا دهید و از او اطاعت کنید<ref>{{متن حدیث|هَذَا خَلِيفَتِي فِيكُمْ مِنْ بَعْدِي فَاسْمَعُوا لَهُ وَ أَطِيعُوهُ}}. ابن ابی‌الحدید، شرح نهج‌البلاغة، ج۱۳، ص۲۱۱؛ حر عاملی إثبات الهداة، ج۳، ص۲۰۹.</ref>.
## «این (علی) [[سرپرست]] هر [[مؤمن]] است بعد از من»<ref>{{متن حدیث|هَذَا وَلِيُّ كُلِّ مُؤْمِنٍ بَعْدِي‌}}، علم الهدی، رسائل المرتضی، ج۱، ص۳۳۹؛ مرعشی، إحقاق الحق، ج۱۵، ص۲۲۲؛ قندوزی ینابیع المودة، ج۱، ص۱۱ و ج۲، ص۷۸).</ref>. ایشان همچنین خطاب به علی{{ع}} فرمود: {{متن حدیث|أَنتَ أَخِي وَ وَصِيِّي وَ خَلِيفَتِي مِن بَعدِي وَ قاضِي دِينِي}}<ref>علم الهدی، رسائل المرتضی، ج۱، ص۳۳۹.</ref>.
## تو [[برادر]]، [[وصی]] و جانشینم بعد من و [[قاضی]] [[دین]] من هستی. من [[سرور]] [[فرزندان آدم]] هستم یا علی تو و [[امامان]] پس از خودت، سروران [[امّت]] من هستید.... هر کس ما را [[اطاعت]] کند، خدارا اطاعت کرده است و هر کس ما را [[نافرمانی]] کند، [[پروردگار]] را نافرمانی کرده است<ref>{{متن حدیث|أَنَا سَيِّدُ وُلْدِ آدَمَ وَ أَنْتَ يَا عَلِيُّ وَ الْأَئِمَّةُ مِنْ بَعْدِكَ سَادَةُ أُمَّتِي... مَنْ أَطَاعَنَا فَقَدْ أَطاعَ اللَّهَ وَ مَنْ عَصَانَا فَقَدْ عَصَى اللَّهَ}}، شیخ صدوق، الأمالی، ص۴۷۶.</ref>.
# [[پیامبر]]{{صل}} هنگام بازگشت از [[حجة الوداع]] و معرفی علی{{ع}} در [[غدیر خم]] به عنوان [[جانشین]] خود و [[امام المسلمین]]، فرمود: «من میان شما دو گوهر گرانمایه به یادگار می‌گذارم؛ چنانچه هر دو را [[حفظ]] کنید [[گمراه]] نخواهید شد یکی کتاب خداست که به منزله ریسمانی از [[آسمان]] به سوی [[زمین]] امتداد یافته و دیگری [[عترت]] و [[اهل بیت]] من‌اند و از هم جداناپذیرند»<ref>خزاز رازی، کفایة الأثر، ص۱۲۸؛ شیخ صدوق، کمال الدین، ج۱، ص۲۳۸؛ طبرانی، المعجم الکبیر، ج۵، ص۱۷۱؛ نسائی، السنن الکبری، ج۷، ص۳۱۰.</ref>.

مطابق این [[حدیث پیامبر]]{{صل}} [[گواهی]] دادند که اهل بیت گرامی ایشان{{عم}} چون همواره با [[قرآن]] هستند و از قرآن جدا نمی‌شوند، [[معصوم از خطا]] هستند و در نتیجه [[پیروی]] از آنان نیز همانند پیروی از قرآن لازم است؛ زیرا همان‌گونه که [[خطا]] و [[گرایش به باطل]] از ساحت قرآن به دور است<ref>{{متن قرآن|لَا يَأْتِيهِ الْبَاطِلُ مِنْ بَيْنِ يَدَيْهِ وَلَا مِنْ خَلْفِهِ تَنْزِيلٌ مِنْ حَكِيمٍ حَمِيدٍ}} «در حال و آینده آن، باطل راه ندارد، فرو فرستاده (خداوند) فرزانه ستوده‌ای است» سوره فصلت، آیه ۴۲.</ref>.

[[خاندان]] [[مطهر]] [[پیامبر]]{{صل}} نیز (که طبق [[حدیث ثقلین]]، عِدل [[قرآن]] هستند) از [[خطا]] مصونند و [[گرایش به باطل]] به ساحت آنان راه ندارد. برابر [[روایات]] متعدد، [[حقّ]] [[اطاعت]] [[اهل بیت]]{{عم}}، همانند حقّ [[معرفت]] و [[مودت]] آنان، خاستگاه [[الهی]] دارد؛ یعنی [[پیروی از اهل بیت]]{{عم}}، [[پیروی]] از [[خدا]] و [[نافرمانی]] از آنان نیز به منزله نافرمانی از [[خداوند]] است<ref>{{متن حدیث|مَنْ أَطَاعَهُمْ فَقَدْ أَطاعَ اللَّهَ وَ مَنْ عَصَاهُمْ فَقَدْ عَصَى اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ}}. (شیخ صدوق، عیون أخبار الرضا{{ع}}، ج۲، ص۵۸).</ref>.

[[ابن مغازلی]] [[شافعی]] به سند خود از [[رسول خدا]]{{صل}} نقل می‌کند: خداوند درباره علی عهدی با من بست. گفتم: «خدایا آن را برای من بیان نما». خداوند فرمود: «همانا علی [[پرچم هدایت]] و [[امام]] [[دوستان]] من است»... تا اینکه فرمود: {{متن حدیث|مَنْ أَحَبَّهُ أَحَبَّنِي وَ مَنْ أَطَاعَهُ أَطَاعَنِي فَبَشِّرْهُ بِذَلِكَ‌}}؛ «هر کس علی را [[دوست]] بدارد من را دوست داشته و هر کس از علی اطاعت کند، از من اطاعت کرده است. پس به علی [[بشارت]] بده».

در [[روایت]] دیگری [[رسول الله]]{{صل}} فرمود: «[[حق علی]] بر [[مسلمانان]] مانند [[حق]] پدر بر فرزند است»<ref>{{متن حدیث|حق علیّ علی المسلمین کحق الوالد علی ولده}}، ابن مغازلی شافعی، المناقب، ص۹۴.</ref>. [[وجوب اطاعت]] فرزند از پدر، امری واضح و [[مبرهن]] است.

البته تصریح به [[امامت]] و [[وصایت ائمه]]{{عم}} و [[ضرورت]] [[پیروی]] از آنان، درباره بقیه [[امامان]] نیز به همین منوال صورت گرفته است؛ چنان‌که [[امام باقر]]{{ع}} به [[ابوبصیر]] فرمود: «همانا رسول خدا{{صل}} به علی و حسن و حسین{{عم}} [[وصیت]] کرد و چون علی{{ع}} درگذشت، ([[زمان]] وفاتش فرارسید) به حسن و حسین وصیت کرد... و [[امام حسن]] نیز به [[امام حسین]] وصیت نمود».... امام باقر در ادامه سخن خود فرمود: {{متن حدیث|قَالَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ: وَ أُولُوا الْأَرْحامِ بَعْضُهُمْ أَوْلى بِبَعْضٍ هِيَ فِينَا وَ فِي أَبْنَائِنَا}}<ref>{{متن حدیث|إِنَّ رَسُولَ اللَّهِ{{صل}} أَوْصَى إِلَى عَلِيٍّ وَ الْحَسَنِ وَ الْحُسَيْنِ فَلَمَّا مَضَى عَلِيٌّ{{ع}} أَوْصَى إِلَى الْحَسَنِ وَ الْحُسَيْنِ... وَ أَوْصَى الْحَسَنُ إِلَى الْحُسَيْنِ...}}، کلینی، الکافی، ج۱، ص۲۹۲.</ref>؛ «[[خدای عزوجل]] فرماید: [[خویشاوندان]]، بعضی بر بعضی دیگر سزاوارترند. این [[آیه]] درباره ما و [[فرزندان]] ماست».

[[امام صادق]]{{ع}} فرمود: به [[راستی]] که [[خداوند]] [[دوستی]] و [[موالات]] ما را [[واجب]] کرد و [[اطاعت]] ما را فرض گردانید»<ref>{{متن حدیث|‌إِنَّ اللَّهَ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى أَوْجَبَ عَلَيْكُمْ حُبَّنَا وَ مُوَالاتَنَا وَ فَرَضَ عَلَيْكُمْ طَاعَتَنَا أَلَا فَمَنْ كَانَ مِنَّا فَلْيَقْتَدِ بِنَا}}، شیخ مفید، الإختصاص، ص۲۴۱.</ref>.

[[امام رضا]]{{ع}} از پدر و اجداد خود، سپس از [[رسول خدا]]{{صل}} نقل کرده است: [[امامان]] از فرزندان حسین‌اند. هر کس از آنان اطاعت کند و [[فرمان]] برد، از [[خدا]] اطاعت کرده و هر کس [[معصیت]] و [[نافرمانی]] آنان کند، خدای عزوجل را معصیت کرده است. آنان [[عروة الوثقی]] (چنگاویز محکم و دستگیره [[استوار]]) و وسیله و راهنمای به سوی خدای عز وجل هستند<ref>{{متن حدیث|الْأَئِمَّةُ مِنْ وُلْدِ الْحُسَيْنِ{{ع}}: مَنْ أَطَاعَهُمْ فَقَدْ أَطاعَ اللَّهَ وَ مَنْ عَصَاهُمْ فَقَدْ عَصَى اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ هُمُ الْعُرْوَةُ الْوُثْقَى وَ هُمُ الْوَسِيلَةُ إِلَى اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ}}، شیخ صدوق، عیون أخبار الرضا{{ع}}، ج۲، ص۵۸.</ref>.<ref>[[حافظ نجفی|نجفی، حافظ]]، [[وجوب اطاعت از ائمه از دیدگاه قرآن و سنت (مقاله)|مقاله «وجوب اطاعت از ائمه از دیدگاه قرآن و سنت»]]، [[موسوعه رد شبهات ج۲۱ (کتاب)|موسوعه رد شبهات ج۲۱]]، ص۱۳۰.</ref>

== منابع ==
{{منابع}}
# [[پرونده:151733.jpg|22px]] [[احسان پورحسین|پورحسین، احسان]]، [[مبانی اطاعت از حاکم در اندیشه سیاسی شیعه (مقاله)|'''مبانی اطاعت از حاکم در اندیشه سیاسی شیعه''']]، [[علوم سیاسی دانشگاه باقرالعلوم (نشریه)|فصلنامه علوم سیاسی دانشگاه باقرالعلوم]]
# [[پرونده:IM010024.jpg|22px]] [[حافظ نجفی|نجفی، حافظ]]، [[وجوب اطاعت از ائمه از دیدگاه قرآن و سنت (مقاله)|مقاله «وجوب اطاعت از ائمه از دیدگاه قرآن و سنت»]]، [[موسوعه رد شبهات ج۲۱ (کتاب)|'''موسوعه رد شبهات ج۲۱''']]
# [[پرونده:IM010259.jpg|22px]] [[مهدی مقامی|مقامی، مهدی]]، [[وظایف امت نسبت به قرآن و عترت (کتاب)|'''وظایف امت نسبت به قرآن و عترت''']]
# [[پرونده:1100515.jpg|22px]] [[محمد کاظمی بنچناری|کاظمی بنچناری، محمد]]، [[اطاعت ۲ - کاظمی بنچناری (مقاله)|مقاله «اطاعت»]]، [[دانشنامه امام رضا ج۲ (کتاب)|'''دانشنامه امام رضا ج۲''']]
# [[پرونده:1100557.jpg|22px]] [[سید احمد حسینی|حسینی، سید احمد]]، [[نظریه نصب الهی امام معصوم در تاریخ تفکر امامیه (کتاب)|'''نظریه نصب الهی امام معصوم در تاریخ تفکر امامیه''']]
{{پایان منابع}}

== پانویس ==
{{پانویس}}

[[رده:اطاعت امام]]