نگاهی به شروح عرفانی مهر نبوت (مقاله)

نگاهی به شروح عرفانی مهر نبوت
رتبه علمی	علمی پژوهشی
زبان	فارسی
نویسندگان	محسن شرفایی و علی اشرف امامی
موضوع	نبوت و نبوت در عرفان اسلامی
مذهب	شیعه
منتشر شده در	دوفصلنامه پژوهش‌های ادب عرفانی
وابسته به	انجمن ترویج زبان و ادب فارسی ایران
محل نشر	تهران، ایران
تاریخ نشر	زمستان ۱۳۹۳
شماره	۲۷
شماره صفحات	از صفحه ۲۹ تا ۴۸ مجله
ناشر الکترونیک	پایگاه مجلات تخصصی نور

نگاهی به شروح عرفانی مهر نبوت عنوان مقاله‌ای است که با زبان فارسی به بررسی شرح‌ها و تفاسیر عارفان مسلمان از مهر نبوت و پیوند آن با مهم‌ترین مضامین عرفانی در طول دو سنت عرفانی می‌پردازد. این مقالهٔ ۲۰ صفحه‌ای به قلم محسن شرفایی و علی اشرف امامی نگاشته شده و در دوفصلنامه پژوهش‌های ادب عرفانی (شماره ۲۷، زمستان ۱۳۹۳) منتشر گشته است.

چکیده مقاله

• نویسنده در چکیده مقاله خود می‌نویسد: «مهر نبوت از جمله معجزه‌های حضرت محمد (ص) به شمار می‌آید که بیش از همه مورد توجه عارفان قرار گرفته است. اصلی‌ترین مسأله این مقاله بررسی شرح‌ها و تفاسیر عارفان مسلمان از این مهر و پیوند آن با مهم‌ترین مضامین عرفانی در طول دو سنت عرفانی اول و دوم است. با نگاهی به نحوه توجه صوفیه متقدم از جمله حلاج به این مهر دیده می‌شود که در ابتدا شرح و تفسیر ظاهر این مهر نزد آنان مطرح است و با ظهور ابن عربی، تفاسیر جای خود را به تأویلات می‌دهد و نظریه توحید وجودی زمینه‌ای برای طرح مهم‌ترین تعالیم عرفانی از جمله بحث قوس نزول و صعود و حضرات الهیه را فراهم می‌سازد. در دوران میانی تصوف، بزرگانی همچون سعدالدین حمویه، ابن عربی و ابن ترکه اصفهانی با ترسیم دوایر توحید و شرح و نگارش آثاری مستقل در این باره هر کدام به نوعی جایگاه انسان کامل و مقام ختمیت رادر توحید مشخص کرده‌اند. در سده‌های متأخر جلال الدین محمد مجدالاشراف از عارفان ذهبیه کبرویه با استفاده از همین مبانی و به مدد کشف و شهود، شرح و ترسیمی از مهر نبوت ارائه داده است. تفسیر جهان‌شناسه عارفان از مهر نبوت و ارتباط آن با ختم نبوت و ولایت از سوی عارفان شیعی از مهم‌ترین یافته‌های این نوشتار به حساب می‌آید».

فهرست مقاله

• مُهر نبوّت در سنّت اسلامی؛
• پیشینة مُهر نبوّت در آثار محققان و بزرگان؛
• شروح عرفانی مُهر نبوّت؛
• نماد دایره در شرح مُهر نبوّت در سنت عرفانی اوّل؛
• نماد دایره در شرح مُهر نبوّت در سنّت عرفانی دوّم؛
• شرح عارفان کبرویه ذهبیه بر مُهر نبوّت؛
• نتیجه؛
• پی‌نوشت‌ها.

دربارهٔ پدیدآورندگان

• 

  محسن شرفایی
  (نویسنده)

• 

  علی اشرف امامی
  (نویسنده)

• دکتر علی اشرف امامی مدیر گروه آموزشی ادیان و عرفان دانشگاه فردوسی مشهد و استادیار دانشکده الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه فردوسی مشهد ازجمله فعالیت‌های وی است. او علاوه بر راهنمایی و مشاوره پایان‌نامه‌ها، تاکنون چندین جلد کتاب و مقاله به رشتهٔ تحریر درآورده است. «همانندی‌های علی و عیسی در سنت اسلامی»، «پرتوی از اعجاز کلام قرآن»، «پدیده رهبانیت»، «زهد و رهبانیت در عرفان اسلامی»، «تثلیث از دیدگاه ابن عربی و عبدالکریم جیلی» و «فراخوان سجده در قیامت از منظر قرآن و عرفان» برخی از این آثار است.

• دکتر محسن شرفایی (متولد ۱۳۶۴ ش، جیرفت)، تحصیلات دانشگاهی خود را در مقطع دکتری ادیان و عرفان تطبیقی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم تحقیقات تهران به اتمام رساند. عضو پژوهشگران بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی ازجمله فعالیت‌های وی است. او تاکنون چندین جلد کتاب و مقاله به رشتهٔ تحریر درآورده است. «کتاب‌شناسی توصیفی یهودیت»، «کتاب‌شناسی توصیفی ادیان ایران باستان»، «بررسی احوال و آراء عرفانی ابوسلیمان دارانی»، «جستاری در پراکندگی زیدیه از ابتدای پیدایش تا دوران معاصر» و «تأملی در احوال و اندیشه‌های عرفانی جلال الدین سیوطی» برخی از این آثار است.

دریافت متن

• متن دیجیتال و PDF مقاله در پایگاه مجلات تخصصی نور
• متن دیجیتال در وبگاه نشریه
• دریافت متن PDF مقاله از پرتال جامع علوم انسانی
• دریافت متن PDF مقاله از بانک اطلاعات نشریات کشور