ابن ماکولا: تفاوت میان نسخه‌ها
HeydariBot (بحث | مشارکتها) جز (وظیفهٔ شمارهٔ ۱) |
HeydariBot (بحث | مشارکتها) جز (وظیفهٔ شمارهٔ ۵) |
||
| (۴ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = | عنوان مدخل = | مداخل مرتبط = [[ابن ماکولا در تاریخ اسلامی]]| پرسش مرتبط = }} | |||
{{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = | عنوان مدخل = | مداخل مرتبط = | |||
==مقدمه== | == مقدمه == | ||
[[ابونصر علی بن هبة اللّه بن علی بغدادی عجلی]] مشهور به [[ابن ماکولا]] نیاکان وی [[اهل]] «جَرباذقان» ـ گلپایگان فعلی ـ بودند. بنابر قول مشهور وی در پنجم [[شعبان]] ۴۲۱ه در روستای «عُکبرا» از توابع [[بغداد]] زاده شد.<ref>وفیات الاعیان ۳ / ۳۰۶.</ref> او نساب دان، [[محدث]]، رجال‌شناس<ref>سیر اعلام النبلاء ۱۸ / ۵۶۹.</ref> ادیب<ref>المستفاد من ذیل تاریخ بغداد ۲۰۲.</ref> و [[شاعری]] مشهور<ref>المنتظم ۱۷ / ۸.</ref> و پسر [[ابوالقاسم هبه اللّه]]، [[وزیر]] جلال الدوله و برادرزاده [[ابوعبداللّه حسین]] [[قاضی]] القضات بغداد بود. <ref>وفیات الاعیان ۳ / ۳۰۶.</ref> در بغداد از دانشمندانی چون [[ابومحمد کتّانی]] و [[ابوالقاسم حنائی]] [[حدیث]] آموخت؛ سپس در [[طلب دانش]] به [[مصر]]، [[دمشق]]، <ref>تاریخ مدینة دمشق ۴۳ / ۲۶۳.</ref> جزیره، بلاد [[خراسان]] و ماوراءالنهر [[سفر]] کرد و در همه این جای‌ها از محضر [[حافظان]] و [[محدثان]] بهره برگرفت. <ref>تاریخ الاسلام ۳۳ / ۲۱۹.</ref> محدثانی چون [[ابوبکر خطیب بغدادی]] و [[ابوالفتح نصربن ابراهیم مقدسی]] از او [[روایت]] نقل کرده‌اند. <ref>تاریخ مدینة دمشق ۴۳ / ۲۶۳.</ref> | [[ابونصر علی بن هبة اللّه بن علی بغدادی عجلی]] مشهور به [[ابن ماکولا]] نیاکان وی [[اهل]] «جَرباذقان» ـ گلپایگان فعلی ـ بودند. بنابر قول مشهور وی در پنجم [[شعبان]] ۴۲۱ه در روستای «عُکبرا» از توابع [[بغداد]] زاده شد.<ref>وفیات الاعیان ۳ / ۳۰۶.</ref> او نساب دان، [[محدث]]، رجال‌شناس<ref>سیر اعلام النبلاء ۱۸ / ۵۶۹.</ref> ادیب<ref>المستفاد من ذیل تاریخ بغداد ۲۰۲.</ref> و [[شاعری]] مشهور<ref>المنتظم ۱۷ / ۸.</ref> و پسر [[ابوالقاسم هبه اللّه]]، [[وزیر]] جلال الدوله و برادرزاده [[ابوعبداللّه حسین]] [[قاضی]] القضات بغداد بود. <ref>وفیات الاعیان ۳ / ۳۰۶.</ref> در بغداد از دانشمندانی چون [[ابومحمد کتّانی]] و [[ابوالقاسم حنائی]] [[حدیث]] آموخت؛ سپس در [[طلب دانش]] به [[مصر]]، [[دمشق]]، <ref>تاریخ مدینة دمشق ۴۳ / ۲۶۳.</ref> جزیره، بلاد [[خراسان]] و ماوراءالنهر [[سفر]] کرد و در همه این جای‌ها از محضر [[حافظان]] و [[محدثان]] بهره برگرفت. <ref>تاریخ الاسلام ۳۳ / ۲۱۹.</ref> محدثانی چون [[ابوبکر خطیب بغدادی]] و [[ابوالفتح نصربن ابراهیم مقدسی]] از او [[روایت]] نقل کرده‌اند. <ref>تاریخ مدینة دمشق ۴۳ / ۲۶۳.</ref> | ||
[[مورخان]] از [[حافظه]] شگفت‌انگیز ابن ماکولا در حدیث و انساب یاد کرده و او را خطیب دوم شمرده‌اند. <ref>معجم الادباء ۱۵ / ۱۰۲ و ۱۰۳.</ref> وی پاره‌ای از [[روزگار]] خود را در مأموریت‌های [[اداری]] گذراند؛ چنانکه گفته‌اند: از سوی [[خلیفه]] [[مقتدی باللّه عباسی]] به بخارا رفت تا از [[حاکم]] آنجا طمغان خان [[بیعت]] ستاند. <ref>سیر اعلام النبلاء ۱۸ / ۵۷۵.</ref> ابن ماکولا دارای آثار و تألیفات متعددی است که از آن جمله است: کتاب الوزراء، <ref>معجم الادباء ۱۱۱.</ref> الاکمال، المؤتلف و المختلف، <ref>المنتظم ۱۷ / ۸.</ref> مفاخرالسیف و کتابی در حدیث. <ref>هدیة العارفین ۱ / ۶۹۳.</ref> | [[مورخان]] از [[حافظه]] شگفت‌انگیز ابن ماکولا در حدیث و انساب یاد کرده و او را خطیب دوم شمرده‌اند. <ref>معجم الادباء ۱۵ / ۱۰۲ و ۱۰۳.</ref> وی پاره‌ای از [[روزگار]] خود را در مأموریت‌های [[اداری]] گذراند؛ چنانکه گفته‌اند: از سوی [[خلیفه]] [[مقتدی باللّه عباسی]] به بخارا رفت تا از [[حاکم]] آنجا طمغان خان [[بیعت]] ستاند. <ref>سیر اعلام النبلاء ۱۸ / ۵۷۵.</ref> ابن ماکولا دارای آثار و تألیفات متعددی است که از آن جمله است: کتاب الوزراء، <ref>معجم الادباء ۱۱۱.</ref> الاکمال، المؤتلف و المختلف، <ref>المنتظم ۱۷ / ۸.</ref> مفاخرالسیف و کتابی در حدیث. <ref>هدیة العارفین ۱ / ۶۹۳.</ref> | ||
وی سرانجام به دست [[غلامان ترک]] خویش کشته شد و اموالش به یغما رفت. در [[تاریخ]] و محل [[قتل]] او [[اختلاف]] بسیار است، برخی قتل وی را در سال ۴۷۵ه در کرمان<ref>المختصر فی اخبار البشر ۲ / ۱۹۴.</ref> و برخی در [[گرگان]] در سال ۴۸۵ه<ref> فوات الوفیات ۳ / ۱۱۱.</ref> و گروهی در [[خوزستان]] در سال ۴۸۶ه دانسته‌اند<ref>المنتظم ۱۷ / ۸.</ref> | وی سرانجام به دست [[غلامان ترک]] خویش کشته شد و اموالش به یغما رفت. در [[تاریخ]] و محل [[قتل]] او [[اختلاف]] بسیار است، برخی قتل وی را در سال ۴۷۵ه در کرمان<ref>المختصر فی اخبار البشر ۲ / ۱۹۴.</ref> و برخی در [[گرگان]] در سال ۴۸۵ه<ref> فوات الوفیات ۳ / ۱۱۱.</ref> و گروهی در [[خوزستان]] در سال ۴۸۶ه دانسته‌اند<ref>المنتظم ۱۷ / ۸.</ref><ref>جمعی از پژوهشگران، [[فرهنگ‌نامه مؤلفان اسلامی (کتاب)|فرهنگ‌نامه مؤلفان اسلامی]] ج۳، ص ۲۳۸.</ref> | ||
== منابع == | == منابع == | ||
| خط ۱۹: | خط ۱۶: | ||
{{پانویس}} | {{پانویس}} | ||
[[رده:اعلام]] | [[رده:اعلام]] | ||
[[رده:اصحاب پیامبر]] | [[رده:اصحاب پیامبر]] | ||
نسخهٔ کنونی تا ۲۴ اوت ۲۰۲۲، ساعت ۱۰:۴۰
ابن ماکولا از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: ابن ماکولا در تاریخ اسلامی - پرسش مرتبط نداردمقدمه
ابونصر علی بن هبة اللّه بن علی بغدادی عجلی مشهور به ابن ماکولا نیاکان وی اهل «جَرباذقان» ـ گلپایگان فعلی ـ بودند. بنابر قول مشهور وی در پنجم شعبان ۴۲۱ه در روستای «عُکبرا» از توابع بغداد زاده شد.[۱] او نساب دان، محدث، رجال‌شناس[۲] ادیب[۳] و شاعری مشهور[۴] و پسر ابوالقاسم هبه اللّه، وزیر جلال الدوله و برادرزاده ابوعبداللّه حسین قاضی القضات بغداد بود. [۵] در بغداد از دانشمندانی چون ابومحمد کتّانی و ابوالقاسم حنائی حدیث آموخت؛ سپس در طلب دانش به مصر، دمشق، [۶] جزیره، بلاد خراسان و ماوراءالنهر سفر کرد و در همه این جای‌ها از محضر حافظان و محدثان بهره برگرفت. [۷] محدثانی چون ابوبکر خطیب بغدادی و ابوالفتح نصربن ابراهیم مقدسی از او روایت نقل کرده‌اند. [۸]
مورخان از حافظه شگفت‌انگیز ابن ماکولا در حدیث و انساب یاد کرده و او را خطیب دوم شمرده‌اند. [۹] وی پاره‌ای از روزگار خود را در مأموریت‌های اداری گذراند؛ چنانکه گفته‌اند: از سوی خلیفه مقتدی باللّه عباسی به بخارا رفت تا از حاکم آنجا طمغان خان بیعت ستاند. [۱۰] ابن ماکولا دارای آثار و تألیفات متعددی است که از آن جمله است: کتاب الوزراء، [۱۱] الاکمال، المؤتلف و المختلف، [۱۲] مفاخرالسیف و کتابی در حدیث. [۱۳]
وی سرانجام به دست غلامان ترک خویش کشته شد و اموالش به یغما رفت. در تاریخ و محل قتل او اختلاف بسیار است، برخی قتل وی را در سال ۴۷۵ه در کرمان[۱۴] و برخی در گرگان در سال ۴۸۵ه[۱۵] و گروهی در خوزستان در سال ۴۸۶ه دانسته‌اند[۱۶][۱۷]
منابع
جمعی از پژوهشگران، فرهنگ‌نامه مؤلفان اسلامی ج۳
پانویس
- ↑ وفیات الاعیان ۳ / ۳۰۶.
- ↑ سیر اعلام النبلاء ۱۸ / ۵۶۹.
- ↑ المستفاد من ذیل تاریخ بغداد ۲۰۲.
- ↑ المنتظم ۱۷ / ۸.
- ↑ وفیات الاعیان ۳ / ۳۰۶.
- ↑ تاریخ مدینة دمشق ۴۳ / ۲۶۳.
- ↑ تاریخ الاسلام ۳۳ / ۲۱۹.
- ↑ تاریخ مدینة دمشق ۴۳ / ۲۶۳.
- ↑ معجم الادباء ۱۵ / ۱۰۲ و ۱۰۳.
- ↑ سیر اعلام النبلاء ۱۸ / ۵۷۵.
- ↑ معجم الادباء ۱۱۱.
- ↑ المنتظم ۱۷ / ۸.
- ↑ هدیة العارفین ۱ / ۶۹۳.
- ↑ المختصر فی اخبار البشر ۲ / ۱۹۴.
- ↑ فوات الوفیات ۳ / ۱۱۱.
- ↑ المنتظم ۱۷ / ۸.
- ↑ جمعی از پژوهشگران، فرهنگ‌نامه مؤلفان اسلامی ج۳، ص ۲۳۸.