اعلی علیین در معارف دعا و زیارات: تفاوت میان نسخه‌ها
جز (ربات: جایگزینی خودکار متن (-==پانویس== +== پانویس ==)) |
HeydariBot (بحث | مشارکتها) |
||
| (۴ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{ | {{مدخل مرتبط | ||
| موضوع مرتبط = اعلی علیین | |||
| عنوان مدخل = [[اعلی علیین]] | |||
| مداخل مرتبط = [[اعلی علیین در قرآن]] - [[اعلی علیین در حدیث]] - [[اعلی علیین در کلام اسلامی]] - [[اعلی علیین در معارف دعا و زیارات]] - [[اعلی علیین در معارف و سیره سجادی]] - [[اعلی علیین در معارف و سیره رضوی]] | |||
==مقدمه== | | پرسش مرتبط = اعلی علیین (پرسش) | ||
}} | |||
== مقدمه == | |||
اعلی از ریشه [[عُلُوّ]] به معنای [[برتر]] و بالاتر در مکان و [[مقام]] است. علّیین (و علّیون) جمع عِلّی به معنای [[علوّ]]، مضاعف و چندین برابر است و اعلی [[علّیّین]] [[برترین]] درجات و [[مقامات]] و مراتب است<ref>قاموس قرآن.</ref>. | اعلی از ریشه [[عُلُوّ]] به معنای [[برتر]] و بالاتر در مکان و [[مقام]] است. علّیین (و علّیون) جمع عِلّی به معنای [[علوّ]]، مضاعف و چندین برابر است و اعلی [[علّیّین]] [[برترین]] درجات و [[مقامات]] و مراتب است<ref>قاموس قرآن.</ref>. | ||
در [[قرآن کریم]] آمده است: {{متن قرآن|كَلَّا إِنَّ كِتَابَ الْأَبْرَارِ لَفِي عِلِّيِّينَ * وَمَا أَدْرَاكَ مَا عِلِّيُّونَ * كِتَابٌ مَرْقُومٌ}}<ref>«نه چنین است؛ کارنامه نیکان در “علّیین” است * و تو چه دانی که “علّیین” | در [[قرآن کریم]] آمده است: {{متن قرآن|كَلَّا إِنَّ كِتَابَ الْأَبْرَارِ لَفِي عِلِّيِّينَ * وَمَا أَدْرَاكَ مَا عِلِّيُّونَ * كِتَابٌ مَرْقُومٌ}}<ref>«نه چنین است؛ کارنامه نیکان در “علّیین” است * و تو چه دانی که “علّیین” چیست؟ * کارنامه‌ای است نگاشته» سوره مطففین، آیه ۱۸-۲۰.</ref>. | ||
[[امام سجاد]]{{ع}} در [[صحیفه سجادیه]] از [[خدای متعال]] [[حمد]] و ستایشی را درخواست می‌کند که تا اعلی علیّین بالا رود: {{متن حدیث|حَمْداً يَرْتَفِعُ مِنَّا إِلَى أَعْلَى عِلِّيِّينَ فِي كِتَابٍ مَرْقُومٍ يَشْهَدُهُ الْمُقَرَّبُونَ}}<ref>دعای ۱.</ref>«حمد و سپاسی از ما به سوی اعلی علیین بالا می‌رود که در کتابی رقم خورده است و [[مقربان]] به آن گواهند». | [[امام سجاد]] {{ع}} در [[صحیفه سجادیه]] از [[خدای متعال]] [[حمد]] و ستایشی را درخواست می‌کند که تا اعلی علیّین بالا رود: {{متن حدیث|حَمْداً يَرْتَفِعُ مِنَّا إِلَى أَعْلَى عِلِّيِّينَ فِي كِتَابٍ مَرْقُومٍ يَشْهَدُهُ الْمُقَرَّبُونَ}}<ref>دعای ۱.</ref>«حمد و سپاسی از ما به سوی اعلی علیین بالا می‌رود که در کتابی رقم خورده است و [[مقربان]] به آن گواهند». | ||
[[دانشمندان]] درباره علّیین که در [[قرآن]] و در صحیفه سجادیه و نیز در سایر متون [[روایی]] آمده است آراء گوناگون اظهار کرد‌ه‌اند از جمله: | [[دانشمندان]] درباره علّیین که در [[قرآن]] و در صحیفه سجادیه و نیز در سایر متون [[روایی]] آمده است آراء گوناگون اظهار کرد‌ه‌اند از جمله: | ||
برخی گفته‌اند: [[آسمان]] هفتم (بالاترین آسمان) است که [[ملائکه]] در آنجا هستند؛ | برخی گفته‌اند: [[آسمان]] هفتم (بالاترین آسمان) است که [[ملائکه]] در آنجا هستند؛ | ||
| خط ۱۵: | خط ۱۷: | ||
از واژه اعلی استفاده می‌شود که علّیین خود دارای درجات و مراتب گوناگون است اعلی علّیین برترین [[درجه]] علّیین می‌باشد<ref>ریاض‌السالکین، ذیل دعای ۱.</ref>. | از واژه اعلی استفاده می‌شود که علّیین خود دارای درجات و مراتب گوناگون است اعلی علّیین برترین [[درجه]] علّیین می‌باشد<ref>ریاض‌السالکین، ذیل دعای ۱.</ref>. | ||
به هر حال آن‌چه به [[اجمال]] می‌توان گفت این است که مقصود از علّیین و اعلی علّیین مقامات و [[درجات عالی]] [[قرب الهی]] است که [[فهم]] آن از دایره [[عقول]] و [[علوم]] و آگاهی‌های ما خارج است چنان که [[خداوند]]، خود می‌فرماید: و تو چه می‌دانی علّیون چیست؟ و اما [[راه]] نیل و [[شهود]] این مقامات چنان که از فرمایش [[امام سجاد]]{{ع}} استفاده می‌شود [[حمد]] و [[ستایش الهی]] است، حمد و ستایشی برخاسته از نهایت [[معرفت]] و [[ایمان]] به [[خدای سبحان]]، همراه با [[خلوص]] کامل در انجام [[اعمال صالح]].<ref>ریاض السالکین فی شرح صحیفة سیدالساجدین{{ع}}، سیدعلی خان حسینی حسنی مدنی شیرازی، مؤسسة النشر الاسلامی، قم ۱۴۰۹، چاپ اول؛ قاموس قرآن، سیدعلی‌اکبر قرشی، دارالکتب الاسلامیة، تهران، | به هر حال آن‌چه به [[اجمال]] می‌توان گفت این است که مقصود از علّیین و اعلی علّیین مقامات و [[درجات عالی]] [[قرب الهی]] است که [[فهم]] آن از دایره [[عقول]] و [[علوم]] و آگاهی‌های ما خارج است چنان که [[خداوند]]، خود می‌فرماید: و تو چه می‌دانی علّیون چیست؟ و اما [[راه]] نیل و [[شهود]] این مقامات چنان که از فرمایش [[امام سجاد]] {{ع}} استفاده می‌شود [[حمد]] و [[ستایش الهی]] است، حمد و ستایشی برخاسته از نهایت [[معرفت]] و [[ایمان]] به [[خدای سبحان]]، همراه با [[خلوص]] کامل در انجام [[اعمال صالح]].<ref>ریاض السالکین فی شرح صحیفة سیدالساجدین {{ع}}، سیدعلی خان حسینی حسنی مدنی شیرازی، مؤسسة النشر الاسلامی، قم ۱۴۰۹، چاپ اول؛ قاموس قرآن، سیدعلی‌اکبر قرشی، دارالکتب الاسلامیة، تهران، ۱۳۷۱، چاپ ششم؛ قرآن حکیم، ترجمه ناصر مکارم شیرازی.</ref><ref>[[امیر شیرزاد|شیرزاد، امیر]]، [[دانشنامه صحیفه سجادیه (کتاب)|مقاله «اعلی علیین»، دانشنامه صحیفه سجادیه]]، ص ۶۳.</ref> | ||
== منابع == | == منابع == | ||
| خط ۲۸: | خط ۲۸: | ||
[[رده:اعلی علیین در معارف دعا و زیارات]] | [[رده:اعلی علیین در معارف دعا و زیارات]] | ||
نسخهٔ کنونی تا ۲۴ اوت ۲۰۲۲، ساعت ۱۸:۱۰
این مدخل زیرشاخهٔ بحث اعلی علیین است. اعلی علیین از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: اعلی علیین در قرآن - اعلی علیین در حدیث - اعلی علیین در کلام اسلامی - اعلی علیین در معارف دعا و زیارات - اعلی علیین در معارف و سیره سجادی - اعلی علیین در معارف و سیره رضوی - پرسش‌های مرتبطمقدمه
اعلی از ریشه عُلُوّ به معنای برتر و بالاتر در مکان و مقام است. علّیین (و علّیون) جمع عِلّی به معنای علوّ، مضاعف و چندین برابر است و اعلی علّیّین برترین درجات و مقامات و مراتب است[۱]. در قرآن کریم آمده است: ﴿كَلَّا إِنَّ كِتَابَ الْأَبْرَارِ لَفِي عِلِّيِّينَ * وَمَا أَدْرَاكَ مَا عِلِّيُّونَ * كِتَابٌ مَرْقُومٌ﴾[۲].
امام سجاد (ع) در صحیفه سجادیه از خدای متعال حمد و ستایشی را درخواست می‌کند که تا اعلی علیّین بالا رود: «حَمْداً يَرْتَفِعُ مِنَّا إِلَى أَعْلَى عِلِّيِّينَ فِي كِتَابٍ مَرْقُومٍ يَشْهَدُهُ الْمُقَرَّبُونَ»[۳]«حمد و سپاسی از ما به سوی اعلی علیین بالا می‌رود که در کتابی رقم خورده است و مقربان به آن گواهند». دانشمندان درباره علّیین که در قرآن و در صحیفه سجادیه و نیز در سایر متون روایی آمده است آراء گوناگون اظهار کرد‌ه‌اند از جمله: برخی گفته‌اند: آسمان هفتم (بالاترین آسمان) است که ملائکه در آنجا هستند؛ برخی گفته‌اند: بالاترین مکان در بهشت است؛ برخی گفته‌اند: سدرة المنتهی است که هر چیزی از امر الهی به آن منتهی می‌شود؛ برخی گفته‌اند: کتاب و دیوانی ارزشمند است که در بردارنده همه اعمال ملائکه و صالحین است و...
از واژه اعلی استفاده می‌شود که علّیین خود دارای درجات و مراتب گوناگون است اعلی علّیین برترین درجه علّیین می‌باشد[۴]. به هر حال آن‌چه به اجمال می‌توان گفت این است که مقصود از علّیین و اعلی علّیین مقامات و درجات عالی قرب الهی است که فهم آن از دایره عقول و علوم و آگاهی‌های ما خارج است چنان که خداوند، خود می‌فرماید: و تو چه می‌دانی علّیون چیست؟ و اما راه نیل و شهود این مقامات چنان که از فرمایش امام سجاد (ع) استفاده می‌شود حمد و ستایش الهی است، حمد و ستایشی برخاسته از نهایت معرفت و ایمان به خدای سبحان، همراه با خلوص کامل در انجام اعمال صالح.[۵][۶]
منابع
پانویس
- ↑ قاموس قرآن.
- ↑ «نه چنین است؛ کارنامه نیکان در “علّیین” است * و تو چه دانی که “علّیین” چیست؟ * کارنامه‌ای است نگاشته» سوره مطففین، آیه ۱۸-۲۰.
- ↑ دعای ۱.
- ↑ ریاض‌السالکین، ذیل دعای ۱.
- ↑ ریاض السالکین فی شرح صحیفة سیدالساجدین (ع)، سیدعلی خان حسینی حسنی مدنی شیرازی، مؤسسة النشر الاسلامی، قم ۱۴۰۹، چاپ اول؛ قاموس قرآن، سیدعلی‌اکبر قرشی، دارالکتب الاسلامیة، تهران، ۱۳۷۱، چاپ ششم؛ قرآن حکیم، ترجمه ناصر مکارم شیرازی.
- ↑ شیرزاد، امیر، مقاله «اعلی علیین»، دانشنامه صحیفه سجادیه، ص ۶۳.