افضلیت امام حسن: تفاوت میان نسخه‌ها

'''افضلیت امام حسن {{ع}}''' براساس آیاتی همچون [[آیه تطهیر]] و [[آیه اولی الامر]] و روایاتی مانند [[حدیث ثقلین]] و غیره قابل [[اثبات]] است؛ موضوعی که منابع [[شیعه]] و [[اهل سنت]] بدان اعتراف دارند.

== مقدمه ==

بنا بر [[آیات قرآن کریم]] مانند [[آیه سؤال]] و [[آیه تطهیر]] و [[آیه اولی الامر]] و [[احادیث متواتر]] مانند [[حدیث ثقلین]] [[افضلیت در علم]] و [[مرجعیت علمی اهل بیت]] {{عم}} از جمله [[امام حسن]] {{ع}} ثابت است و در [[مقام عمل]] نیز این [[منزلت]] مورد اعتراف همه قرار گرفته است. بنا بر [[روایات تفسیری]] [[قریب]] به ۴۰ [[آیه قرآن]] درباره [[امام مجتبی]] آمده است<ref>ر. ک: الامام المجتبی {{ع}} مهجة قلب المصطفی، ص۱۷.</ref>. جایگاه و [[مکانت علمی]] امام مجتبی در حدی است که [[امیرالمؤمنین]] {{ع}} برای پاسخ به مسائل به وی ارجاع داده و پس از آنکه امام حسن {{ع}} [[حکم]] تمام شقوق و احتمالات مسأله را تبیین کردند امیرالمؤمنین {{ع}} با [[تبسم]] فرمود: "صدقت یا بُنی"، آنگاه این [[آیه شریفه]] را [[تلاوت]] نمود: {{متن قرآن|ذُرِّيَّةً بَعْضُهَا مِنْ بَعْضٍ وَاللَّهُ سَمِيعٌ عَلِيمٌ}}<ref>سوره آل عمران، آیه ۴۳. ر. ک: تهذیب الأحکام، ج ۵، ص۳۵۵. إثبات الهداة بالنصوص و المعجزات، ج ۴، ص۸.</ref>. بنابر نقل منابع [[عامه]]، آن [[حضرت]] در سن [[نوجوانی]] در [[مسجد مدینه]] می‌نشست و [[مردم]] دور او گرد آمده و سؤالات و [[مشکلات]] [[دینی]] آنان را حل می‌فرمود و [[برتری]] وی بر دیگران آشکار بود<ref>ر. ک: الکشف و البیان (تفسیر ثعلبی)، ج ۱۰، ص۱۶۵.</ref>.

امام مجتبی {{ع}} هفت سال از دوران [[رسول خدا]] {{صل}} را [[درک]] نمود و [[جایگاه امام حسن]] و [[امام حسین]] و منزلت والای آنان از همان [[دوران کودکی]] نزد رسول خدا {{صل}} از مسلمات [[مسلمانان]] است. [[احمد حنبل]] روایاتی از [[اصحاب رسول خدا]] {{صل}} در زمینه جایگاه امام حسن {{ع}} نزد رسول خدا {{صل}} نقل کرده است<ref>ر. ک: مسند احمد، ج ۱، ص۷۷.</ref>.

'''اعلام [[افضلیت امام حسن]] {{ع}} و امام حسین {{ع}} به‌وسیله رسول خدا {{صل}}''':  

[[پیامبر اکرم]] {{صل}} در جمع مردم در یک [[سخنرانی]] درباره برتری و افضلیت امام حسن و امام حسین فرمودند: "ای مردم، آیا شما را با گرامی‌ترین [[آدمیان]] از حیث عمو و عمه آشنا سازم؟ عرض کردند: آری رسول خدا فرمود: بر شما باد، حسن و حسین، عموی ایشان جعفر است که با دو بال در [[بهشت]] پرواز می‌کند و عمه آنها، [[ام هانی دختر ابوطالب]] است. ای [[مردم]]: آیا می‌خواهید کسانی را که شریفترین دایی و خاله را دارند، بشناسید؟ گفتند: آری [[رسول خدا]] {{صل}} فرمود: آنها حسن و حسین هستند، دایی آنها قاسم فرزند [[محمّد]] و خاله ایشان [[زینب دختر پیامبر]] خداست. ای مردم شما را [[آگاه]] سازم که جد، [[مادر]] بزرگ، [[پدر]]، مادر، عمو، عمه، دایی و خاله آنها همگی در بهشتند هر کس این دو [[فرزند من]] و پدر و مادرشان را [[دوست]] بدارد فردا در بهشت با ما خواهد بود و هر که با آنها [[دشمنی]] ورزد، در [[آتش]] است. از [[منزلت]] ایشان به نزد [[خدا]]، این است که آنها را در [[تورات]] به نام شبّر و [[شبیر]] خوانده است.<ref>کفایة الأثر فی النص علی الأئمة الإثنی عشر، ص۹۸؛ نهج الحق و کشف الصدق، ص۳۹۰.</ref>

علاوه بر فضائلی که مشترک بین [[امام حسن]] و [[امام حسین]] بود از [[نبی اکرم]] {{صل}} در خصوص امام حسن {{ع}} فضایلی نقل شده که به چند مورد بسنده می‌شود:  

# [[ابن عساکر دمشقی]] می‌نویسد: رسول خدا {{صل}} فرمودند: {{عربی|مَنْ سَرَّهُ أَنْ يَنْظُرَ إِلَى سَيِّدِ شَبَابِ أَهْلِ اَلْجَنَّةِ فَلْيَنْظُرْ إِلَى اَلْحُسَينِ بْنِ عَلِيٍّ}}<ref>تاریخ مدینه دمشق، ج ۱۳، ص۲۰۹ و إعلام الوری بأعلام الهدی (ط – القدیمة)، ص۲۱۱.</ref>.

# بنابر نقل [[بخاری]] [[برَاء]] [[صحابی رسول خدا]] {{صل}} می‌گوید: {{عربی|رأیت النبی {{صل}} و [[الحسن]] علی عاتقه یقول: اللهم إنی أحبه فأحبه}}<ref>صحیح بخاری، ج ۴، ص۲۱۷.</ref>.

# [[مسلم نیشابوری|مسلم]] از طرق مختلف به سند خود از رسول خدا {{صل}} نقل کرده که درباره امام حسن {{ع}} فرمود: {{عربی|اللهم إنی أحبه فأحبه و أحبب من یحببه}}<ref>صحیح مسلم، ج ۷، ص۱۲۹.</ref>.

# [[حموی شافعی]] می‌گوید: رسول خدا {{صل}} درباره امام حسن {{ع}} فرمودند: {{عربی|فإنه ابنی و ولدی و منی و قرة عینی و ضیاء قلبی و ثمرة فؤادی و هو سیّد شباب أهل الجنّة و حجّة الله علی الأمة أمره أمری و قوله قولی، من تبعه فإنه منّی و من عصاه فإنه لیس منّی}}. آنگاه [[رسول خدا]] {{صل}} [[مصائب]] [[امام حسن]] {{ع}} را [[پیشگویی]] و [[ثواب]] [[زیارت]] قبرش را بیان می‌فرماید<ref>{{عربی|و إنی إذا نظرت إلیه تذکرت ما یجری علیه من الذلّ بعدی و لا یزال الأمر به حتی یقتل بالسمّ ظلما و عدوانا فعند ذلک تبکی الملائکة و السبع الشداد لموته و یبکیه کل شیء حتی الطیر جوّ السماء و الحیتان فی جوف الماء، قدمه علی الصراط یوم تزل فیه الأقدام فرائد السمطین}}، الحموی الشافعی، ج ۲، ص۳۵.</ref><ref>[[عبدالمجید زهادت|زهادت، عبدالمجید]]، [[معارف و عقاید ۵ (کتاب)|معارف و عقاید ۵]]، جلد ۲ ص۲۱.</ref>