بنی‌‌حارث بن خزرج بن حارثه: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
خط ۱: خط ۱:
{{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = | عنوان مدخل  = | مداخل مرتبط = [[بنی‌‌حارث بن خزرج بن حارثه در قرآن]] - [[بنی‌‌حارث بن خزرج بن حارثه در تاریخ اسلامی]] | پرسش مرتبط  = }}
{{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = | عنوان مدخل  = | مداخل مرتبط = [[بنی‌‌حارث بن خزرج بن حارثه در قرآن]] - [[بنی‌‌حارث بن خزرج بن حارثه در تاریخ اسلامی]] | پرسش مرتبط  = }}


==مقدمه==
== مقدمه ==
[[بنی‌‌حارث بن خزرج بن حارثه]] از [[قبایل]] [[خزرجی]] یثرب بودند که به هنگام [[هجرت پیامبر]]{{صل}} در یثرب حضور داشتند. ایشان همراه با قبایل خزرجی دیگر همچون [[بنی‌‌ ساعده]]، [[بنی زریق]]، [[بنی نجار]]، [[بنی‌‌سالم]] و [[بنی سلمه]] خزرج را تشکیل می‌‌دادند.<ref>تاریخ الاسلام، ج ۱، ص ۳۰۳؛ جمهرة انساب العرب، ص ۳۶۱؛ المقتضب، ص ۲۲۶ و بعد.</ref> باید توجه داشت که در میان اوسیان نیز گاه از بنی‌‌حارث بن خزرج گزارش‌هایی آمده است که به [[‌‌بنی‌‌حارث بن خزرج بن عمرو بن عوف]] اشاره دارد که از [[نسل]] او دو تیره مشهور [[اوسی]] یعنی بنی‌‌حارثه و [[بنی‌‌ عبدالاشهل]] پدید آمده‌‌اند<ref>جمهرة انساب العرب، ص ۳۳۸، ۳۶۱.</ref> و خود بنی‌‌حارث به عنوان تیره‌‌ای مستقل شناخته نمی‌‌شود.
[[بنی‌‌حارث بن خزرج بن حارثه]] از [[قبایل]] [[خزرجی]] یثرب بودند که به هنگام [[هجرت پیامبر]] {{صل}} در یثرب حضور داشتند. ایشان همراه با قبایل خزرجی دیگر همچون [[بنی‌‌ ساعده]]، [[بنی زریق]]، [[بنی نجار]]، [[بنی‌‌سالم]] و [[بنی سلمه]] خزرج را تشکیل می‌‌دادند.<ref>تاریخ الاسلام، ج ۱، ص ۳۰۳؛ جمهرة انساب العرب، ص ۳۶۱؛ المقتضب، ص ۲۲۶ و بعد.</ref> باید توجه داشت که در میان اوسیان نیز گاه از بنی‌‌حارث بن خزرج گزارش‌هایی آمده است که به [[‌‌بنی‌‌حارث بن خزرج بن عمرو بن عوف]] اشاره دارد که از [[نسل]] او دو تیره مشهور [[اوسی]] یعنی بنی‌‌حارثه و [[بنی‌‌ عبدالاشهل]] پدید آمده‌‌اند<ref>جمهرة انساب العرب، ص ۳۳۸، ۳۶۱.</ref> و خود بنی‌‌حارث به عنوان تیره‌‌ای مستقل شناخته نمی‌‌شود.


[[حارث]] [[فرزندان]] متعددی داشت. برخی از ایشان چون جشم، [[زید]] [[منات]]، [[عوف]]، صخر (ضجر)، جروش (جردش) و همچنین برخی از مجموعه‌‌های دیگری از این [[قبیله]] که به فرزند دیگری از حارث به نام خزرج [[نسب]] می‌‌رسانیدند همگی پیش از [[اسلام]] به [[شام]] [[مهاجرت]] کرده، برخی از آنان به غسانیان شام پیوسته بودند،<ref>المقتضب، ص ۲۲۶ ـ ۲۲۷؛ جمهرة انساب العرب، ص ۳۶۱.</ref> از این رو این مجموعه‌‌ها جزو [[بنی حارث]] مورد نظر نیستند و از [[انصار]] نیز محسوب نمی‌‌شوند.
[[حارث]] [[فرزندان]] متعددی داشت. برخی از ایشان چون جشم، [[زید]] [[منات]]، [[عوف]]، صخر (ضجر)، جروش (جردش) و همچنین برخی از مجموعه‌‌های دیگری از این [[قبیله]] که به فرزند دیگری از حارث به نام خزرج [[نسب]] می‌‌رسانیدند همگی پیش از [[اسلام]] به [[شام]] [[مهاجرت]] کرده، برخی از آنان به غسانیان شام پیوسته بودند،<ref>المقتضب، ص ۲۲۶ ـ ۲۲۷؛ جمهرة انساب العرب، ص ۳۶۱.</ref> از این رو این مجموعه‌‌ها جزو [[بنی حارث]] مورد نظر نیستند و از [[انصار]] نیز محسوب نمی‌‌شوند.
خط ۸: خط ۸:
بنی حارث پیش از اسلام در نبردهای [[اوس]] و خزرج حضور داشتند.<ref>السیرة‌‌النبویه، ج ۱، ص ۲۸۸.</ref> ایشان افزون بر شرکت در نبردهایی که در آنها عموم اوسیان با [[خزرجیان]] درگیر بودند، در [[نبرد]] سَرارة با یکی از مجموعه‌‌های اوس به نام [[بنی عمرو بن عوف]] معروف به "نبیت" درگیر شدند و آنان را [[شکست]] دادند.<ref> الکامل، ج ۱، ص ۶۶۲؛ البدایة والنهایه، ج ۳، ص ۱۹۰.</ref> درباره آیین‌ها و [[مناسک]] بنی حارث اطلاع چندانی در دست نیست و می‌‌توان [[پرستش]] بت‌‌منات را که به عموم اوس و خزرج منتسب است در میان آنان رایج دانست،<ref>الاصنام، ص ۱۴.</ref> افزون بر این در پیمان‌‌نامه‌‌ای که از [[پیامبر]] [[نقل]] شده سخن از [[یهودیان]] بنی‌‌حارث به میان آمده است<ref> السیرة النبویه، ج ۲، ص ۴۴۲.</ref>که این خود نشان [[گرایش]] برخی از بنی‌‌حارث به [[آیین یهود]] است.
بنی حارث پیش از اسلام در نبردهای [[اوس]] و خزرج حضور داشتند.<ref>السیرة‌‌النبویه، ج ۱، ص ۲۸۸.</ref> ایشان افزون بر شرکت در نبردهایی که در آنها عموم اوسیان با [[خزرجیان]] درگیر بودند، در [[نبرد]] سَرارة با یکی از مجموعه‌‌های اوس به نام [[بنی عمرو بن عوف]] معروف به "نبیت" درگیر شدند و آنان را [[شکست]] دادند.<ref> الکامل، ج ۱، ص ۶۶۲؛ البدایة والنهایه، ج ۳، ص ۱۹۰.</ref> درباره آیین‌ها و [[مناسک]] بنی حارث اطلاع چندانی در دست نیست و می‌‌توان [[پرستش]] بت‌‌منات را که به عموم اوس و خزرج منتسب است در میان آنان رایج دانست،<ref>الاصنام، ص ۱۴.</ref> افزون بر این در پیمان‌‌نامه‌‌ای که از [[پیامبر]] [[نقل]] شده سخن از [[یهودیان]] بنی‌‌حارث به میان آمده است<ref> السیرة النبویه، ج ۲، ص ۴۴۲.</ref>که این خود نشان [[گرایش]] برخی از بنی‌‌حارث به [[آیین یهود]] است.


منازل و مناطق مسکونی [[بنی حارث]] در یثرب متمرکز نبود؛ بخشی از ایشان در سُنْح مستقر بودند که با [[مسجد]] نبوی ‌‌یک میل فاصله داشت. بخشی دیگر در منطقه جرار سعد ساکن بودند که نسبت به سُنح فاصله کمتری با [[مسجدالنبی]] داشت.<ref>وفاء الوفا، ج ۱، ص ۱۹۸ ـ ۱۹۹؛ السیرة النبویه، ج ۲، ص ۳۴۳.</ref> پس از [[هجرت پیامبر]]{{صل}} زمانی که از [[قبا]] حرکت کرد، [[قبایل]] متعددی که سکونتگاه‌هایشان در مسیر حرکت آن [[حضرت]] بود، از ایشان می‌‌خواستند در منطقه ایشان مستقر شود؛ امّا [[پیامبر]] از آنها می‌‌خواست زمام شتر را رها کنند تا مسیری را که [[مأموریت]] دارد بپیماید. بنی‌‌حارث نیز چون در این مسیر قرار داشتند از پیامبر چنین درخواستی کرده ‌‌بودند.<ref>وفاء الوفا، ج ۱، ص ۲۵۹؛ بحارالانوار، ج ۱۹، ص ۱۲۳.</ref>
منازل و مناطق مسکونی [[بنی حارث]] در یثرب متمرکز نبود؛ بخشی از ایشان در سُنْح مستقر بودند که با [[مسجد]] نبوی ‌‌یک میل فاصله داشت. بخشی دیگر در منطقه جرار سعد ساکن بودند که نسبت به سُنح فاصله کمتری با [[مسجدالنبی]] داشت.<ref>وفاء الوفا، ج ۱، ص ۱۹۸ ـ ۱۹۹؛ السیرة النبویه، ج ۲، ص ۳۴۳.</ref> پس از [[هجرت پیامبر]] {{صل}} زمانی که از [[قبا]] حرکت کرد، [[قبایل]] متعددی که سکونتگاه‌هایشان در مسیر حرکت آن [[حضرت]] بود، از ایشان می‌‌خواستند در منطقه ایشان مستقر شود؛ امّا [[پیامبر]] از آنها می‌‌خواست زمام شتر را رها کنند تا مسیری را که [[مأموریت]] دارد بپیماید. بنی‌‌حارث نیز چون در این مسیر قرار داشتند از پیامبر چنین درخواستی کرده ‌‌بودند.<ref>وفاء الوفا، ج ۱، ص ۲۵۹؛ بحارالانوار، ج ۱۹، ص ۱۲۳.</ref>


از [[نخستین مسلمانان]] بنی حارث در [[پیمان عقبه]] دوم یاد شده است؛ پیمانی که زمینه [[مهاجرت]] پیامبر را فراهم آورد. در آن [[پیمان]] ۷ تن از [[مسلمانان]] ایشان با پیامبر [[بیعت]] کردند تا از وی [[حمایت]] کنند. پیامبر از میان [[بیعت کنندگان]] ۱۲‌‌ نقیب‌‌ برگزید که [[نمایندگان]] ایشان در میان مسلمانان یثرب باشند. بنی‌‌حارث از معدود قبایلی بود که از دو [[نقیب]] برخوردار بود: [[سعد‌‌ بن ربیع]] و [[عبدالله‌‌ بن رواحه]]<ref> السیرة النبویه، ج ۲، ص ۴۴۳؛ النسب، ص ۲۸۰.</ref> مشهورترین مهاجری که نزد بنی‌‌حارث و در منطقه سُنْح مستقر شد [[ابوبکر]] بود. وی آنجا با یکی از [[زنان]] بنی‌‌حارث [[ازدواج]] کرد.<ref> الطبقات، ج ۳، ص ۱۳۰؛ جمهرة انساب العرب، ص ۳۶۱.</ref>
از [[نخستین مسلمانان]] بنی حارث در [[پیمان عقبه]] دوم یاد شده است؛ پیمانی که زمینه [[مهاجرت]] پیامبر را فراهم آورد. در آن [[پیمان]] ۷ تن از [[مسلمانان]] ایشان با پیامبر [[بیعت]] کردند تا از وی [[حمایت]] کنند. پیامبر از میان [[بیعت کنندگان]] ۱۲‌‌ نقیب‌‌ برگزید که [[نمایندگان]] ایشان در میان مسلمانان یثرب باشند. بنی‌‌حارث از معدود قبایلی بود که از دو [[نقیب]] برخوردار بود: [[سعد‌‌ بن ربیع]] و [[عبدالله‌‌ بن رواحه]]<ref> السیرة النبویه، ج ۲، ص ۴۴۳؛ النسب، ص ۲۸۰.</ref> مشهورترین مهاجری که نزد بنی‌‌حارث و در منطقه سُنْح مستقر شد [[ابوبکر]] بود. وی آنجا با یکی از [[زنان]] بنی‌‌حارث [[ازدواج]] کرد.<ref> الطبقات، ج ۳، ص ۱۳۰؛ جمهرة انساب العرب، ص ۳۶۱.</ref>


بنی‌‌حارث در [[حمایت از پیامبر]] و [[آیین اسلام]] نقش قابل توجهی دارند، چنان‌‌که پیامبر ایشان را از معدود قبایل [[برتر]] یثرب معرفی کرده است.<ref> صحیح البخاری، ج ۴، ص ۲۷۱.</ref> ۹ تن از ایشان در [[بدر]] حضور داشتند و یک تن از آنها در این [[نبرد]] به [[شهادت]] رسید.<ref> السیرة‌‌النبویه، ج ۲، ص ۶۹۲ ـ ۷۰۷؛ المغازی، ج ۱، ص ۱۴۶، ۱۶۵؛ الطبقات، ج ۳، ص ۴۰۸.</ref> از مجموع ۷۰ و اندی شهدای [[احد]] ۳ تن از [[بنی حارث]] بودند.<ref>السیرة النبویه، ج ۳، ص ۱۲۵.</ref> ایشان در نبردهای دیگر نیز شرکت داشتند.<ref>ر. ک: تاریخ المدینه، ج ۱، ص ۱۹۲؛ الطبقات، ج ۲، ص ۱۱۴؛ المغازی، ج ۲، ص ۷۶۹.</ref> از معروف‌‌ترین افراد این [[قبیله]] می‌‌توان به [[ابوسعید خدری]] <ref>الاستیعاب، ج ۴، ص ۲۳۵.</ref> از جهادگران و بزرگان [[انصار]]، [[عبدالله ‌‌بن رواحه]] [[جانشین]] دوم [[جعفر ‌‌بن ابی‌‌ طالب]] برای [[فرماندهی سپاه]] در [[نبرد موته]]، که در همین [[جنگ]] به [[شهادت]] رسید،<ref>الاستیعاب، ج ۳، ص ۳۳.</ref> [[سعد‌‌ بن ربیع نقیب]] ـ [[برگزیده]] در [[پیمان عقبه]] دوم ـ و [[شهید]] [[اُحد]]،<ref>الاستیعاب، ج ۲، ص ۱۵۶.</ref> [[عقبة ‌‌بن عمرو]] [[والی]] [[امیرمؤمنان]]، [[علی]]{{ع}} بر [[کوفه]] در [[زمان]] [[نبرد صفین]]،<ref>معجم البلدان، ج ۱، ص ۳۵۸؛ وقعة صفین، ص ۱۲۱.</ref> [[قرظة ‌‌بن کعب]] والی [[امام علی]] بر کوفه <ref> تاریخ ابن خیاط، ص ۱۵۲.</ref> در [[نبرد جمل]]،<ref>انساب الاشراف، ج ۳، ص ۲۹.</ref> [[عمرو‌‌ بن قرظة بن کعب]] شهید [[کربلا]]،<ref>مقتل الحسین{{ع}}، ص ۱۳۱؛ اللهوف، ص ۱۳۲.</ref> [[نعمان بن بشیر]] [[والی کوفه]] در زمان [[معاویه]] <ref> التاریخ الکبیر، ج ۸، ص ۷۵.</ref> و [[یزید]] یاد کرد.<ref>المقتضب، ص ۲۲۷.</ref> [[ابن سعد]] از ۱۵ تن از [[زنان]] حارثی نام برده که با [[پیامبر]] [[بیعت]] کرده‌‌اند.<ref>الطبقات، ج ۸، ص ۲۶۸ ـ ۲۷۵.</ref><ref>[[مهران اسماعیلی|اسماعیلی، مهران]]، [[بنی حارث (مقاله)|مقاله «بنی حارث»]]، [[دائرة المعارف قرآن کریم ج۶ (کتاب)|دائرة المعارف قرآن کریم]]، ج۶.</ref>.
بنی‌‌حارث در [[حمایت از پیامبر]] و [[آیین اسلام]] نقش قابل توجهی دارند، چنان‌‌که پیامبر ایشان را از معدود قبایل [[برتر]] یثرب معرفی کرده است.<ref> صحیح البخاری، ج ۴، ص ۲۷۱.</ref> ۹ تن از ایشان در [[بدر]] حضور داشتند و یک تن از آنها در این [[نبرد]] به [[شهادت]] رسید.<ref> السیرة‌‌النبویه، ج ۲، ص ۶۹۲ ـ ۷۰۷؛ المغازی، ج ۱، ص ۱۴۶، ۱۶۵؛ الطبقات، ج ۳، ص ۴۰۸.</ref> از مجموع ۷۰ و اندی شهدای [[احد]] ۳ تن از [[بنی حارث]] بودند.<ref>السیرة النبویه، ج ۳، ص ۱۲۵.</ref> ایشان در نبردهای دیگر نیز شرکت داشتند.<ref>ر. ک: تاریخ المدینه، ج ۱، ص ۱۹۲؛ الطبقات، ج ۲، ص ۱۱۴؛ المغازی، ج ۲، ص ۷۶۹.</ref> از معروف‌‌ترین افراد این [[قبیله]] می‌‌توان به [[ابوسعید خدری]] <ref>الاستیعاب، ج ۴، ص ۲۳۵.</ref> از جهادگران و بزرگان [[انصار]]، [[عبدالله ‌‌بن رواحه]] [[جانشین]] دوم [[جعفر ‌‌بن ابی‌‌ طالب]] برای [[فرماندهی سپاه]] در [[نبرد موته]]، که در همین [[جنگ]] به [[شهادت]] رسید،<ref>الاستیعاب، ج ۳، ص ۳۳.</ref> [[سعد‌‌ بن ربیع نقیب]] ـ [[برگزیده]] در [[پیمان عقبه]] دوم ـ و [[شهید]] [[اُحد]]،<ref>الاستیعاب، ج ۲، ص ۱۵۶.</ref> [[عقبة ‌‌بن عمرو]] [[والی]] [[امیرمؤمنان]]، [[علی]] {{ع}} بر [[کوفه]] در [[زمان]] [[نبرد صفین]]،<ref>معجم البلدان، ج ۱، ص ۳۵۸؛ وقعة صفین، ص ۱۲۱.</ref> [[قرظة ‌‌بن کعب]] والی [[امام علی]] بر کوفه <ref> تاریخ ابن خیاط، ص ۱۵۲.</ref> در [[نبرد جمل]]،<ref>انساب الاشراف، ج ۳، ص ۲۹.</ref> [[عمرو‌‌ بن قرظة بن کعب]] شهید [[کربلا]]،<ref>مقتل الحسین {{ع}}، ص ۱۳۱؛ اللهوف، ص ۱۳۲.</ref> [[نعمان بن بشیر]] [[والی کوفه]] در زمان [[معاویه]] <ref> التاریخ الکبیر، ج ۸، ص ۷۵.</ref> و [[یزید]] یاد کرد.<ref>المقتضب، ص ۲۲۷.</ref> [[ابن سعد]] از ۱۵ تن از [[زنان]] حارثی نام برده که با [[پیامبر]] [[بیعت]] کرده‌‌اند.<ref>الطبقات، ج ۸، ص ۲۶۸ ـ ۲۷۵.</ref><ref>[[مهران اسماعیلی|اسماعیلی، مهران]]، [[بنی حارث (مقاله)|مقاله «بنی حارث»]]، [[دائرة المعارف قرآن کریم ج۶ (کتاب)|دائرة المعارف قرآن کریم]]، ج۶.</ref>.


==بنی‌‌حارث بن خزرج بن حارثه در [[شأن نزول]]==
== بنی‌‌حارث بن خزرج بن حارثه در [[شأن نزول]] ==


== منابع ==
== منابع ==
۱۱۸٬۲۸۱

ویرایش