تخفیف: تفاوت میان نسخه‌ها

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
 
خط ۱: خط ۱:
{{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = | عنوان مدخل  = | مداخل مرتبط = [[تخفیف در قرآن]] - [[تخفیف در حدیث]] - [[تخفیف در فقه سیاسی]] | پرسش مرتبط  = تخفیف (پرسش)}}
{{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = | عنوان مدخل  = | مداخل مرتبط = [[تخفیف در قرآن]] - [[تخفیف در حدیث]] - [[تخفیف در فقه سیاسی]] | پرسش مرتبط  = تخفیف (پرسش)}}


==مقدمه==
== مقدمه ==
* [[تخفیف]]: سبک‌ کردن<ref>سیدعلی‌اکبر قرشی، قاموس قرآن، ج۲، ص۲۶۶.</ref>، آسان‌ گرفتن. اصل آن "خفیف" به معنای سبکی و آسانی در مقابل ثقیل به معنای سنگینی<ref>حسین راغب اصفهانی، مفردات الفاظ القرآن، ص۲۸۸.</ref>.  
* [[تخفیف]]: سبک‌ کردن<ref>سیدعلی‌اکبر قرشی، قاموس قرآن، ج۲، ص۲۶۶.</ref>، آسان‌ گرفتن. اصل آن "خفیف" به معنای سبکی و آسانی در مقابل ثقیل به معنای سنگینی<ref>حسین راغب اصفهانی، مفردات الفاظ القرآن، ص۲۸۸.</ref>.  
*{{متن قرآن|الْآنَ خَفَّفَ اللَّهُ عَنْكُمْ وَعَلِمَ أَنَّ فِيكُمْ ضَعْفًا}}<ref>«اکنون خداوند بر شما آسان گرفت و معلوم داشت که در شما ناتوانی هست» سوره انفال، آیه ۶۶.</ref>.
*{{متن قرآن|الْآنَ خَفَّفَ اللَّهُ عَنْكُمْ وَعَلِمَ أَنَّ فِيكُمْ ضَعْفًا}}<ref>«اکنون خداوند بر شما آسان گرفت و معلوم داشت که در شما ناتوانی هست» سوره انفال، آیه ۶۶.</ref>.
*سبکی و [[خفت]] گاهی مادی و محسوس است: {{متن قرآن|انْفِرُوا خِفَافًا وَثِقَالًا}}<ref>«سبکبار و گرانبار رهسپار شوید» سوره توبه، آیه ۴۱.</ref> و گاهی [[معنوی]] و معقول: {{متن قرآن|وَمَنْ خَفَّتْ مَوَازِينُهُ}}<ref>«و آن کسان که ترازوهای (کردار) شان سبک آید» سوره اعراف، آیه ۹.</ref>. ازآنجاکه [[دین اسلام]] [[دین]] سمحه و [[سهله]] است، [[خداوند]] در مراتب مختلفِ [[تکلیف]] بر [[مسلمانان]] به سبک‌ کردن و [[آسان‌گیری]] [[منت]] نهاده است؛ از جمله برداشتن أصر - [[تکالیف]] و پیمان‌های مشکل و دشوار [[امت‌های پیشین]] - از عهده [[مسلمانان]] است: {{متن قرآن|وَيَضَعُ عَنْهُمْ إِصْرَهُمْ وَالْأَغْلَالَ الَّتِي كَانَتْ عَلَيْهِمْ}}<ref>«و بار (تکلیف)‌های گران و بندهایی را که بر آنها (بسته) بود از آنان برمی‌دارد» سوره اعراف، آیه ۱۵۷.</ref>.
* سبکی و [[خفت]] گاهی مادی و محسوس است: {{متن قرآن|انْفِرُوا خِفَافًا وَثِقَالًا}}<ref>«سبکبار و گرانبار رهسپار شوید» سوره توبه، آیه ۴۱.</ref> و گاهی [[معنوی]] و معقول: {{متن قرآن|وَمَنْ خَفَّتْ مَوَازِينُهُ}}<ref>«و آن کسان که ترازوهای (کردار) شان سبک آید» سوره اعراف، آیه ۹.</ref>. ازآنجاکه [[دین اسلام]] [[دین]] سمحه و [[سهله]] است، [[خداوند]] در مراتب مختلفِ [[تکلیف]] بر [[مسلمانان]] به سبک‌ کردن و [[آسان‌گیری]] [[منت]] نهاده است؛ از جمله برداشتن أصر - [[تکالیف]] و پیمان‌های مشکل و دشوار [[امت‌های پیشین]] - از عهده [[مسلمانان]] است: {{متن قرآن|وَيَضَعُ عَنْهُمْ إِصْرَهُمْ وَالْأَغْلَالَ الَّتِي كَانَتْ عَلَيْهِمْ}}<ref>«و بار (تکلیف)‌های گران و بندهایی را که بر آنها (بسته) بود از آنان برمی‌دارد» سوره اعراف، آیه ۱۵۷.</ref>.
*در وضع [[قوانین اجتماعی]] نیز اصل بر سبکی و آسانی [[تکالیف]] [[مردم]] است تا قابل [[تمکین]] و [[اجرا]] باشد. مثال‌های فراوانی از این [[تخفیف]] در [[تکالیف الهی]] بر [[مردم]] در [[قرآن]] وجود دارد که به [[دلیل]] [[مشقت]] و دشواری از عهده [[مردم]] برداشته شده است؛ مانند این [[آیه]]: {{متن قرآن|أُحِلَّ لَكُمْ لَيْلَةَ الصِّيَامِ الرَّفَثُ إِلَى نِسَائِكُمْ هُنَّ لِبَاسٌ لَكُمْ وَأَنْتُمْ لِبَاسٌ لَهُنَّ عَلِمَ اللَّهُ أَنَّكُمْ كُنْتُمْ تَخْتَانُونَ أَنْفُسَكُمْ فَتَابَ عَلَيْكُمْ وَعَفَا عَنْكُمْ}}<ref>«آمیزش با زنانتان در شب روزه‌داری برای شما حلال شده است. آنها جامه شما و شما جامه آنهایید. خداوند معلوم داشت که شما با خود نادرستی می‌ورزیدید، بنابراین، از شما در گذشت و شما را بخشود» سوره بقره، آیه ۱۸۷.</ref><ref>[[عبدالله نظرزاده|نظرزاده، عبدالله]]، [[فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم (کتاب)|فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم]]، ص:۱۷۰.</ref>.
* در وضع [[قوانین اجتماعی]] نیز اصل بر سبکی و آسانی [[تکالیف]] [[مردم]] است تا قابل [[تمکین]] و [[اجرا]] باشد. مثال‌های فراوانی از این [[تخفیف]] در [[تکالیف الهی]] بر [[مردم]] در [[قرآن]] وجود دارد که به [[دلیل]] [[مشقت]] و دشواری از عهده [[مردم]] برداشته شده است؛ مانند این [[آیه]]: {{متن قرآن|أُحِلَّ لَكُمْ لَيْلَةَ الصِّيَامِ الرَّفَثُ إِلَى نِسَائِكُمْ هُنَّ لِبَاسٌ لَكُمْ وَأَنْتُمْ لِبَاسٌ لَهُنَّ عَلِمَ اللَّهُ أَنَّكُمْ كُنْتُمْ تَخْتَانُونَ أَنْفُسَكُمْ فَتَابَ عَلَيْكُمْ وَعَفَا عَنْكُمْ}}<ref>«آمیزش با زنانتان در شب روزه‌داری برای شما حلال شده است. آنها جامه شما و شما جامه آنهایید. خداوند معلوم داشت که شما با خود نادرستی می‌ورزیدید، بنابراین، از شما در گذشت و شما را بخشود» سوره بقره، آیه ۱۸۷.</ref><ref>[[عبدالله نظرزاده|نظرزاده، عبدالله]]، [[فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم (کتاب)|فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم]]، ص:۱۷۰.</ref>.


== منابع ==
== منابع ==

نسخهٔ کنونی تا ‏۲۴ اوت ۲۰۲۲، ساعت ۲۳:۰۰

مقدمه

  • تخفیف: سبک‌ کردن[۱]، آسان‌ گرفتن. اصل آن "خفیف" به معنای سبکی و آسانی در مقابل ثقیل به معنای سنگینی[۲].
  • ﴿الْآنَ خَفَّفَ اللَّهُ عَنْكُمْ وَعَلِمَ أَنَّ فِيكُمْ ضَعْفًا[۳].
  • سبکی و خفت گاهی مادی و محسوس است: ﴿انْفِرُوا خِفَافًا وَثِقَالًا[۴] و گاهی معنوی و معقول: ﴿وَمَنْ خَفَّتْ مَوَازِينُهُ[۵]. ازآنجاکه دین اسلام دین سمحه و سهله است، خداوند در مراتب مختلفِ تکلیف بر مسلمانان به سبک‌ کردن و آسان‌گیری منت نهاده است؛ از جمله برداشتن أصر - تکالیف و پیمان‌های مشکل و دشوار امت‌های پیشین - از عهده مسلمانان است: ﴿وَيَضَعُ عَنْهُمْ إِصْرَهُمْ وَالْأَغْلَالَ الَّتِي كَانَتْ عَلَيْهِمْ[۶].
  • در وضع قوانین اجتماعی نیز اصل بر سبکی و آسانی تکالیف مردم است تا قابل تمکین و اجرا باشد. مثال‌های فراوانی از این تخفیف در تکالیف الهی بر مردم در قرآن وجود دارد که به دلیل مشقت و دشواری از عهده مردم برداشته شده است؛ مانند این آیه: ﴿أُحِلَّ لَكُمْ لَيْلَةَ الصِّيَامِ الرَّفَثُ إِلَى نِسَائِكُمْ هُنَّ لِبَاسٌ لَكُمْ وَأَنْتُمْ لِبَاسٌ لَهُنَّ عَلِمَ اللَّهُ أَنَّكُمْ كُنْتُمْ تَخْتَانُونَ أَنْفُسَكُمْ فَتَابَ عَلَيْكُمْ وَعَفَا عَنْكُمْ[۷][۸].

منابع

پانویس

  1. سیدعلی‌اکبر قرشی، قاموس قرآن، ج۲، ص۲۶۶.
  2. حسین راغب اصفهانی، مفردات الفاظ القرآن، ص۲۸۸.
  3. «اکنون خداوند بر شما آسان گرفت و معلوم داشت که در شما ناتوانی هست» سوره انفال، آیه ۶۶.
  4. «سبکبار و گرانبار رهسپار شوید» سوره توبه، آیه ۴۱.
  5. «و آن کسان که ترازوهای (کردار) شان سبک آید» سوره اعراف، آیه ۹.
  6. «و بار (تکلیف)‌های گران و بندهایی را که بر آنها (بسته) بود از آنان برمی‌دارد» سوره اعراف، آیه ۱۵۷.
  7. «آمیزش با زنانتان در شب روزه‌داری برای شما حلال شده است. آنها جامه شما و شما جامه آنهایید. خداوند معلوم داشت که شما با خود نادرستی می‌ورزیدید، بنابراین، از شما در گذشت و شما را بخشود» سوره بقره، آیه ۱۸۷.
  8. نظرزاده، عبدالله، فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم، ص:۱۷۰.