تفسیر به رأی: تفاوت میان نسخه‌ها

۲۰ بایت اضافه‌شده ،  ‏۲۴ اوت ۲۰۲۲
جز
خط ۱: خط ۱:
{{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = | عنوان مدخل  = | مداخل مرتبط = [[تفسیر به رأی در علوم قرآنی]] - [[تفسیر به رأی در فرهنگ و معارف انقلاب اسلامی]]| پرسش مرتبط  = }}
{{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = | عنوان مدخل  = | مداخل مرتبط = [[تفسیر به رأی در علوم قرآنی]] - [[تفسیر به رأی در فرهنگ و معارف انقلاب اسلامی]]| پرسش مرتبط  = }}


==مقدمه==
== مقدمه ==
در این نوع [[تفسیر]]، سبب اصلی [[اقدام]] به [[تفسیر قرآن]] [[رأی]] و نظر شخص [[مفسر]] است و دیدگاه او به چنین [[تفسیری]] می‌انجامد؛ به‌طوری که اگر رأی مزبور نبود، مفسر دست به چنین تفسیری نمی‌زد؛ به بیانی دیگر، مفسر در این نوع تفسیر، نظریه‌هایی را به عنوان پیش‌ فرض و پیش‌ داوری‌های تردیدناپذیر کسب و سپس به [[قرآن]] مراجعه می‌کند و مفهوم [[آیات]] را بر اساس همان نظریات به‌دست می‌آورد؛ به عبارت دیگر، قرآن با آرای ظنی مفسر منطبق می‌شود.
در این نوع [[تفسیر]]، سبب اصلی [[اقدام]] به [[تفسیر قرآن]] [[رأی]] و نظر شخص [[مفسر]] است و دیدگاه او به چنین [[تفسیری]] می‌انجامد؛ به‌طوری که اگر رأی مزبور نبود، مفسر دست به چنین تفسیری نمی‌زد؛ به بیانی دیگر، مفسر در این نوع تفسیر، نظریه‌هایی را به عنوان پیش‌ فرض و پیش‌ داوری‌های تردیدناپذیر کسب و سپس به [[قرآن]] مراجعه می‌کند و مفهوم [[آیات]] را بر اساس همان نظریات به‌دست می‌آورد؛ به عبارت دیگر، قرآن با آرای ظنی مفسر منطبق می‌شود.


خط ۹: خط ۹:
# [[عدول]] از [[ظواهر]] الفاظ و معانی [[حقیقی]] آنها به معانی مجازی و کنایی، بدون هیچ دلیل و قرینه روشن [[عقلی]]، [[نقلی]] یا ادبی، به منظور شاهدتراشی بر عقیده‌ای که از پیش اتخاذ شده است؛
# [[عدول]] از [[ظواهر]] الفاظ و معانی [[حقیقی]] آنها به معانی مجازی و کنایی، بدون هیچ دلیل و قرینه روشن [[عقلی]]، [[نقلی]] یا ادبی، به منظور شاهدتراشی بر عقیده‌ای که از پیش اتخاذ شده است؛
# [[تحریف]] در تطبیق [[آیه]] بر مصادیق، و مصداق قرار دادن چیزی طبق سلیقه شخصی؛
# [[تحریف]] در تطبیق [[آیه]] بر مصادیق، و مصداق قرار دادن چیزی طبق سلیقه شخصی؛
#استناد به عمومات و اطلاقات قرآن و [[قوانین]] عمومی آن، بدون توجه به تخصیص‌ها، تقیید‌ها، تبصره‌ها، و استثناهایی که از سوی [[پیامبر]]{{صل}} یا [[اهل بیت]]{{ع}} بر آنها به عنوان بیان وارد شده‌اند؛
# استناد به عمومات و اطلاقات قرآن و [[قوانین]] عمومی آن، بدون توجه به تخصیص‌ها، تقیید‌ها، تبصره‌ها، و استثناهایی که از سوی [[پیامبر]] {{صل}} یا [[اهل بیت]] {{ع}} بر آنها به عنوان بیان وارد شده‌اند؛
# [[تفسیر آیه]] به یکی از دو احتمال مساوی و [[سکوت]] از معنای دوم؛
# [[تفسیر آیه]] به یکی از دو احتمال مساوی و [[سکوت]] از معنای دوم؛
#اقدام به تفسیر قرآن بدون داشتن شرایط و تخصص در این [[علم]]؛
# اقدام به تفسیر قرآن بدون داشتن شرایط و تخصص در این [[علم]]؛
#تفسیر [[آیات متشابه]] قرآن که علم آن فقط نزد [[خدا]] است؛
# تفسیر [[آیات متشابه]] قرآن که علم آن فقط نزد [[خدا]] است؛
#تفسیر قرآن با [[استحسان]] و بر اساس [[هوای نفس]]؛
# تفسیر قرآن با [[استحسان]] و بر اساس [[هوای نفس]]؛
#حمل یک آیه بر معنایی که در بدو نظر ظاهر می‌شود، بدون [[رجوع]] به قرائن، [[تفاسیر]] و منابع.
# حمل یک آیه بر معنایی که در بدو نظر ظاهر می‌شود، بدون [[رجوع]] به قرائن، [[تفاسیر]] و منابع.


نمونه‌هایی از این نوع تفاسیر را می‌توان در نوشته‌ها و گفتار افراد و فرقه‌هایی [[مشاهده]] کرد که [[عقاید]] التقاطی و [[انحراف فکری]] و [[عقیدتی]] دارند. برخی از مؤلفان [[علوم قرآنی]] تفاسیر متصوفه، [[باطنیه]]، [[ظاهریه]]، [[حشویه]]، و زنادقه را از مصادیق این روش دانسته‌اند.
نمونه‌هایی از این نوع تفاسیر را می‌توان در نوشته‌ها و گفتار افراد و فرقه‌هایی [[مشاهده]] کرد که [[عقاید]] التقاطی و [[انحراف فکری]] و [[عقیدتی]] دارند. برخی از مؤلفان [[علوم قرآنی]] تفاسیر متصوفه، [[باطنیه]]، [[ظاهریه]]، [[حشویه]]، و زنادقه را از مصادیق این روش دانسته‌اند.
خط ۲۱: خط ۲۱:


'''نکته:''' در برخی منابع، [[تفسیر به رأی]] بر دو قسم است:
'''نکته:''' در برخی منابع، [[تفسیر به رأی]] بر دو قسم است:
#تفسیر به رأی ممنوع که مقصود از آن همان تفسیر به رأی مصطلح و رایج است؛
# تفسیر به رأی ممنوع که مقصود از آن همان تفسیر به رأی مصطلح و رایج است؛
#تفسیر به رأی جایز که مقصود از آن [[تفسیر اجتهادی]] یا [[عقلی]] است<ref>زرکشی، محمد بن بهادر، البرهان فی علوم القرآن(باحاشیه)،جلد۲،صفحه ۱۶۱؛ عمیدزنجانی، عباسعلی، مبانی وروشهای تفسیرقرآن،صفحه (۲۲۸-۲۳۲)؛ طباطبایی، محمد حسین، قرآن دراسلام،صفحه (۸۷-۹۲)؛ صالح، صبحی، مباحث فی علوم القرآن،صفحه ۲۹۱؛ رومی،فهدبن عبدالرحمان،اصول التفسیرومناهجه،صفحه (۷۸-۸۴)؛ سیوطی، عبد الرحمان بن ابی بکر، الاتقان فی علوم القرآن،جلد۴،صفحه (۲۰۰-۲۳۰)؛ طباطبایی، محمد حسین، المیزان فی تفسیر القرآن،جلد۳،صفحه (۷۷-۷۸)</ref>.<ref>[[فرهنگ‌نامه علوم قرآنی (کتاب)|فرهنگ نامه علوم قرآنی]]، ج۱، ص۱۷۶۶.</ref>
# تفسیر به رأی جایز که مقصود از آن [[تفسیر اجتهادی]] یا [[عقلی]] است<ref>زرکشی، محمد بن بهادر، البرهان فی علوم القرآن(باحاشیه)، جلد۲،صفحه ۱۶۱؛ عمیدزنجانی، عباسعلی، مبانی وروشهای تفسیرقرآن، صفحه (۲۲۸-۲۳۲)؛ طباطبایی، محمد حسین، قرآن دراسلام، صفحه (۸۷-۹۲)؛ صالح، صبحی، مباحث فی علوم القرآن، صفحه ۲۹۱؛ رومی، فهدبن عبدالرحمان، اصول التفسیرومناهجه، صفحه (۷۸-۸۴)؛ سیوطی، عبد الرحمان بن ابی بکر، الاتقان فی علوم القرآن، جلد۴،صفحه (۲۰۰-۲۳۰)؛ طباطبایی، محمد حسین، المیزان فی تفسیر القرآن، جلد۳،صفحه (۷۷-۷۸)</ref>.<ref>[[فرهنگ‌نامه علوم قرآنی (کتاب)|فرهنگ نامه علوم قرآنی]]، ج۱، ص۱۷۶۶.</ref>


{{تفسیر}}
{{تفسیر}}
۱۱۸٬۲۸۱

ویرایش