حارث بن سوید بن صامت انصاری: تفاوت میان نسخه‌ها

وی از تیره [[عمرو بن عوف بن مالک]] و [[برادر]] «[[جلاس بن سوید بن صامت انصاری|جلاس]]» و «[[خلاد بن سوید بن صامت انصاری|خلاد]]» از «[[اوس بن سوید بن صامت انصاری|اوس]]» بود<ref>ابن حزم، جمهرة أنساب العرب، ص۳۳۷.</ref>، گفته‌اند او از [[اسلام]] برگشت و با گروهی به [[مکه]] رفت. سپس [[آیه]] {{متن قرآن|كَيْفَ يَهْدِي اللَّهُ قَوْمًا كَفَرُوا بَعْدَ إِيمَانِهِمْ وَشَهِدُوا أَنَّ الرَّسُولَ حَقٌّ وَجَاءَهُمُ الْبَيِّنَاتُ وَاللَّهُ لَا يَهْدِي الْقَوْمَ الظَّالِمِينَ}}<ref>«چگونه خداوند گروهی را راهنمایی کند که پس از آنکه ایمان آوردند و گواهی دادند که این فرستاده، بر حقّ است و برهان‌ها (ی روشن) برای آنان آمد کفر ورزیدند و خداوند گروه ستمکاران را راهنمایی نمی‌کند» سوره آل عمران، آیه ۸۶.</ref>. نازل شد و اوپس از شنیدن این آیه <ref>ر. ک: ابن حجر، الاصابه، ج۱، ص۶۷۱.</ref> پشیمان شد و چون نزدیک [[مدینه]] رسید به جلاس خبر داد که پشیمان شده و از او خواست تا از [[رسول خدا]] {{صل}} بپرسد که اگر [[شهادتین]] بگوید راهی برای [[توبه]] هست یا سر به بیابان گذارد. در این [[زمان]] آیه {{متن قرآن|إِلَّا الَّذِينَ تَابُوا مِنْ بَعْدِ ذَلِكَ وَأَصْلَحُوا فَإِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَحِيمٌ}}<ref>«مگر آنان که پس از آن، توبه کنند و به راه آیند؛ که بی‌گمان خداوند آمرزنده‌ای بخشاینده است» سوره آل عمران، آیه ۸۹.</ref>. در این باره نازل شد و جلاس آن را به اطلاع برادرش رساند. حارث به مدینه آمد و توبه کرد و رسول خدا {{صل}} [[توبه]] او را پذیرفت <ref>ر. ک: ابونعیم، معرفة الصحابه، ج۲، ص۶۴۳ و ۷۷۷؛ ابن اثیر، اسد الغابه، ج۱، ص۵۴۸.</ref>. گرچه برخی وی را در شمار منافقانی آورده‌اند که پیش از [[احد]] همراه [[عبدالله بن أبی]] به مدینه بازگشت<ref>ابن سید الناس، عیون الاثر، ج۱، ص۴۲۳.</ref>، اما بنا بر قول مشهور وی همراه [[مسلمانان]] در [[جنگ احد]] شرکت کرد و غافلگیرانه [[مجذر بن زیاد]] را - که از مسلمانان بود - به [[تلافی]] آنکه مجر در [[زمان جاهلیت]]، پدرش، [[سوید بن صامت انصاری|سوید]]» را کشته بود از پشت سر گردن زد و به [[قتل]] رساند<ref>عسکری، ابوهلال، تصحیفات المحدثین، ص۶۹۹؛ بیهقی، احمد بن الحسین، السنن، ج۸، ص۵۷.</ref>. به ظاهر [[انگیزه]] وی از شرکت در [[احد]] کشتن «مجذر» بوده است؛ چراکه بنا بر نقلی او در [[جنگ بدر]] نیز به این قصد شرکت کرد و به دنبال مجذر بود اما بر او دست نیافت و موفق به کشتن او نشد<ref>واقدی، المغازی، ج۱، ص۳۰۴؛ بلاذری، انساب الاشراف، ج۱، ص۴۰۴؛ بیهقی، احمد بن الحسین، السنن، ج۸، ص۵۷.</ref>.

[[رسول خدا]] {{صل}} پس از [[جنگ احد]] به [[مدینه]] بازگشت و سپس به حمراء الاسد رفت. در بازگشت از حمراء الاسد [[جبرئیل]] آن [[حضرت]] را از [[اقدام]] حارث باخبر ساخت و به ایشان دستور داد حارث را به [[قتل]] برساند. رسول خدا {{صل}} به [[قبا]] آمد و به [[عویم بن ساعده]] دستور داد حارث را کنار در [[مسجد]] به قتل برساند. حارث در این باره با آن حضرت [[سخن]] گفت و اظهار [[پشیمانی]] کرد و گفت: این کار او به سبب بازگشت از [[دین]] یا [[شک]] در [[اسلام]] نبوده، بلکه [[وسوسه]] [[شیطان]] و [[غلبه]] [[هوای نفس]] بوده است. من [[توبه]] می‌کنم و حاضرم دیه مجذر را بدهم، دو ماه متوالی [[روزه]] بگیرم، [[بنده]] [[آزاد]] کنم و شصت [[فقیر]] را طعام دهم. اما رسول خدا {{صل}} نپذیرفت و به عویم بن ساعده دستور داد گردن او را بزند<ref>واقدی، المغازی، ج۱، ص۳۰۴ و ۳۰۵؛ عسکری، ابوهلال، تصحیفات المحدثین، ص۷۰۱؛ بلاذری، انساب الاشراف، ج۱ ص۴۰۴ و ۴۰۵؛ بیهقی، احمد بن الحسین، السنن، ج۸، ص۵۷.</ref> و [[حسان بن ثابت]] در این باره شعری سرود<ref>واقدی، المغازی، ج۱، ص۳۰۵؛ عسکری، عسکری، ابوهلال، تصحیفات المحدثین، ص۷۰۱.</ref>. برخی [[زمان]] توبه حارث و پذیرش آن را از جانب رسول خدا {{صل}} پس از قتل مجذر می‌دانند<ref>طوسی، التبیان، ج۲، ص۵۱۹.</ref> در حالی که درست نیست؛ چون اگر رسول خدا {{صل}} [[توبه]] او را می‌پذیرفت، او را به قتل نمی‌رساند. برخی بدون اشاره به توبه حارث پس از قتل مجذر گفته‌اند: او [[کافر]] شد و به [[مکه]] رفت<ref>خلیفة بن خیاط، التاریخ، ص۴۱؛ ابن ماکولا، الإکمال، ج۷، ص۲۱۰.</ref>. اما این نقل هم نمی‌تواند درست باشد. در [[نقلی]] دیگر، که آن هم نادرست می‌نماید، حارث پس از قتل مجذر [[کافر]] شد و به [[مکه]] رفت. او پس از [[فتح مکه]] [[اسلام]] آورد و بازگشت. سپس [[رسول خدا]] {{صل}} او را [[قصاص]] کرد و به [[قتل]] رساند<ref>ابن اثیر، اسد الغابه، ج۵، ص۶۰؛ ابن سیدالناس، محمد بن عبدالله، عیون الاثر، ج۱، ص۴۲۳.</ref>. به گفته [[ابن اثیر]]<ref>ابن اثیر، اسد الغابه، ج۱، ص۶۱۳.</ref> در اینکه «حارث» [[قاتل]] «مجذر» بوده اختلافی نیست، اما برخی با [[اطمینان]] جلاس را قاتل «مجذر» معرفی کرده‌اند، در حالی که مشهور آن است که «حارث»، «مجذر» را به قتل رساند<ref>ابن حجر، الاصابه، ج۱، ص۶۷۱.</ref>.<ref>[[قاسم خانجانی|خانجانی، قاسم]]، [[دانشنامه سیره نبوی ج۲ (کتاب)|مقاله «حارث بن سوید بن صامت انصاری»، دانشنامه سیره نبوی]] ج۲، ص ۴۶۳.</ref>