خطبه ۸۶ نهج البلاغه: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جز (وظیفهٔ شمارهٔ ۵، مرحله دوم)
خط ۱: خط ۱:
{{نهج البلاغه/بالا}}==مقدمه==
{{نهج البلاغه/بالا}} == مقدمه ==
*خطبه‌ای سرشار از [[معارف]] بلند در شناسایی [[انسان کامل]] که در ظرف وجودی [[امام]] {{ع}} قابل حصول نیست. [[مولی]] [[فتح الله کاشانی]] در شرح خود می‌نویسد: او ([[امام]]) عمل می‌کند به آن، ترک نمی‌کند مر [[کار نیک]] را فایده، مگر که آهنگ می‌کند به آن‌ها سایر فواید را؛ و نمی‌کند جای [[گمان]] خیر را، مگر که قصد می‌کند آن‌را. به تحقیق که دست دادن و [[قدرت]] پیدا کرد به کتاب از مهارش، یعنی زمام معانی کتاب [[حضرت]] ربّانی به قبضه [[اقتدار]] اوست و سررشته [[اوامر و نواهی]] آن به دست او. پس او کشنده کتاب است به طریق [[الهی]] و پیشوای اوست در همه مسائل آن.
* خطبه‌ای سرشار از [[معارف]] بلند در شناسایی [[انسان کامل]] که در ظرف وجودی [[امام]] {{ع}} قابل حصول نیست. [[مولی]] [[فتح الله کاشانی]] در شرح خود می‌نویسد: او ([[امام]]) عمل می‌کند به آن، ترک نمی‌کند مر [[کار نیک]] را فایده، مگر که آهنگ می‌کند به آن‌ها سایر فواید را؛ و نمی‌کند جای [[گمان]] خیر را، مگر که قصد می‌کند آن‌را. به تحقیق که دست دادن و [[قدرت]] پیدا کرد به کتاب از مهارش، یعنی زمام معانی کتاب [[حضرت]] ربّانی به قبضه [[اقتدار]] اوست و سررشته [[اوامر و نواهی]] آن به دست او. پس او کشنده کتاب است به طریق [[الهی]] و پیشوای اوست در همه مسائل آن.
*بخش‌هایی از این [[خطبه]] را [[زمخشری]] در کتاب [[ربیع]] الابرار آورده است و ابن‌ابی‌الحدید نیز، این [[خطبه]] را بخشی از خطبه‌ای مفصل یاد می‌کند. زمان ایراد [[خطبه]] نیز مشخص و معلوم نیست.
* بخش‌هایی از این [[خطبه]] را [[زمخشری]] در کتاب [[ربیع]] الابرار آورده است و ابن‌ابی‌الحدید نیز، این [[خطبه]] را بخشی از خطبه‌ای مفصل یاد می‌کند. زمان ایراد [[خطبه]] نیز مشخص و معلوم نیست.
==مطالب مهم [[خطبه]]==
== مطالب مهم [[خطبه]] ==
#توصیف [[انسان کامل]]؛
# توصیف [[انسان کامل]]؛
#توصیف عالم [[گمراه]] و غیرعامل؛
# توصیف عالم [[گمراه]] و غیرعامل؛
# [[تمسک]] به [[هدایت]] [[اهل‌بیت]] {{عم}}؛
# [[تمسک]] به [[هدایت]] [[اهل‌بیت]] {{عم}}؛
#معرفی خود؛
# معرفی خود؛
#پرهیز از ظاهربینی؛
# پرهیز از ظاهربینی؛
#بیان [[صفات نیکو]] در نزد [[پروردگار]]<ref>۴۰ صفت</ref>.
# بیان [[صفات نیکو]] در نزد [[پروردگار]]<ref>۴۰ صفت</ref>.
==فرازی از [[خطبه]]==
== فرازی از [[خطبه]] ==
* [[بندگان خدا]]، دوست‌داشتنی‌ترین [[بندگان]] نزد [[خدا]] (که نظر [[مرحمت]] [[حقّ]] تعالی شامل حال اوست) بنده‌ای است که [[خداوند]] او را بر تسلّط به [[نفس]] خویش کمک و [[یاری]] کرده است ([[عقل]] او را تقویت کرده تا از شهوات و خواهش‌های [[نفس]] [[پیروی]] نکند). پس (آن [[بنده]]) [[حزن]] و [[اندوه]] را شعار خود قرار داد (برای تحصیل [[رضا]] و [[خشنودی]] [[حق]] [[اندیشه]] کرد تا موجبات آن‌را به‌دست آرد) و [[خوف]] و [[ترس]] (از [[عذاب الهی]]) را رویّه خویشتن گردانید (و هیچ‌گاه برخلاف [[دستورات]] [[خدا]] و [[رسول]] [[رفتار]] نکرد). پس [[چراغ هدایت]] ([[علوم]] و [[معارف الهی]]) در [[دل]] او روشن شد و (با آن) از [[تاریکی]] [[نادانی]] و [[گمراهی]] رهایی یافت و به راه راست قدم نهاد و سفره ضیافت را برای روزی که به آن وارد می‌شود آماده ساخت ([[عبادت]] و [[بندگی]] کرد تا پس از [[مرگ]] تهی‌دست نباشد) و دور را بر خود نزدیک کرد ([[مرگ]] را بی‌خبران دور می‌پندارند پیش روی خویش قرار داد و هرگز از آن غافل نبود و باکی نداست که [[مرگ]] او را در بستر [[بیماری]] دریابد یا او را بر [[مرگ]] وارد و در [[راه خدا]] کشته شود) و [[سختی]] ([[مرگ]] و [[قبر]] و هول و [[وحشت]] [[روز رستاخیز]]) را (به وسیله توشه [[طاعت]] و [[بندگی]]) آسان گردانید<ref>[[دانشنامه نهج البلاغه ج۱ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۱، ص 343-344.</ref>.
* [[بندگان خدا]]، دوست‌داشتنی‌ترین [[بندگان]] نزد [[خدا]] (که نظر [[مرحمت]] [[حقّ]] تعالی شامل حال اوست) بنده‌ای است که [[خداوند]] او را بر تسلّط به [[نفس]] خویش کمک و [[یاری]] کرده است ([[عقل]] او را تقویت کرده تا از شهوات و خواهش‌های [[نفس]] [[پیروی]] نکند). پس (آن [[بنده]]) [[حزن]] و [[اندوه]] را شعار خود قرار داد (برای تحصیل [[رضا]] و [[خشنودی]] [[حق]] [[اندیشه]] کرد تا موجبات آن‌را به‌دست آرد) و [[خوف]] و [[ترس]] (از [[عذاب الهی]]) را رویّه خویشتن گردانید (و هیچ‌گاه برخلاف [[دستورات]] [[خدا]] و [[رسول]] [[رفتار]] نکرد). پس [[چراغ هدایت]] ([[علوم]] و [[معارف الهی]]) در [[دل]] او روشن شد و (با آن) از [[تاریکی]] [[نادانی]] و [[گمراهی]] رهایی یافت و به راه راست قدم نهاد و سفره ضیافت را برای روزی که به آن وارد می‌شود آماده ساخت ([[عبادت]] و [[بندگی]] کرد تا پس از [[مرگ]] تهی‌دست نباشد) و دور را بر خود نزدیک کرد ([[مرگ]] را بی‌خبران دور می‌پندارند پیش روی خویش قرار داد و هرگز از آن غافل نبود و باکی نداست که [[مرگ]] او را در بستر [[بیماری]] دریابد یا او را بر [[مرگ]] وارد و در [[راه خدا]] کشته شود) و [[سختی]] ([[مرگ]] و [[قبر]] و هول و [[وحشت]] [[روز رستاخیز]]) را (به وسیله توشه [[طاعت]] و [[بندگی]]) آسان گردانید<ref>[[دانشنامه نهج البلاغه ج۱ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۱، ص 343-344.</ref>.


۱۱۸٬۲۸۱

ویرایش