سال پنجم هجرت: تفاوت میان نسخه‌ها

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
جز (ربات: جایگزینی خودکار متن (- == جستارهای وابسته == {{فهرست اثر}} {{ستون-شروع|3}} +== جستارهای وابسته == {{مدخل‌های وابسته}}))
 
(۷ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
{{امامت}}
{{مدخل مرتبط
| موضوع مرتبط = اسلام در مدینه
| عنوان مدخل  =
| مداخل مرتبط =
| پرسش مرتبط  =
}}
 
== مقدمه ==
"دومه الجندل" باراندار کاروان‌ها و بر سر راه بازرگانی خلیج [[فارس]] و دریای سرخ بود. عده‌ای از بدویان در این [[ناحیه]]، ضمن [[غارت]] کاروان‌ها، در [[اندیشه]] حمله به [[مدینه]] بودند<ref>محمد بن عمر واقدی، المغازی، ج۱، ص۴۰۳؛ ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۲، ص۴۷-۴۸؛ ابوبکر بیهقی، دلائل النبوه و معرفة احوال الشریعه، ج۳، ص۳۹۰-۳۹۱.</ref>. بدویان پیش از ورود [[مسلمانان]] از صحنه گریختند و [[مسلمانان]] بدون درگیری بازگشتند<ref>محمد بن عمر واقدی، المغازی، ج۱، ص۴۰۳؛ ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۲، ص۴۷-۴۸؛ ابوبکر بیهقی، دلائل النبوه و معرفة احوال الشریعه، ج۳، ص۳۹۰-۳۹۱.</ref>.
 
با وجود تلاش‌های [[پیامبر]] {{صل}} برای کاهش [[نزاع]] میان مکیان و اهل [[مدینه]]، سرانجام، تحریکات بزرگان [[یهود]] به ویژه [[بنی‌نضیر]] برای حمله به [[مدینه]] کارگر افتاد<ref>ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۲، ص۵۶۵؛ ابن هشام، السیره النبویه، ج۲، ص۲۱۵-۲۱۶؛ ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۲، ص۵۰.</ref> و بدویان "[[بنی‌غطفان]]" و "[[بنی‌سلیم]]" با [[قریش]] متحد شدند و احزاب را تشکیل دادند<ref>محمد بن جریر طبری، تاریخ الأمم و الملوک، ج۲، ص۵۶۶؛ محمد بن عمر واقدی، المغازی، ج۲، ص۴۴۳.</ref>.
 
شرکت "[[بنی‌قریظه]]" و "[[یهود]]" [[خیبر]] در این [[غزوه]]، حاکی از هماهنگی قبلی میان این گروه‌هاست. [[رسول خدا]] {{صل}} پس از اطلاع از حرکت سپاهی ده هزار<ref>ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۲، ص۵۱؛ محمد بن عمر واقدی، المغازی، ج۲، ص۴۴۴؛ مطهر بن طاهر مقدسی، البدء و التاریخ، ج۴، ص۲۱۷.</ref> نفری از طریق پیک "خزاعه"<ref>محمد بن عمر واقدی، المغازی، ج۲، ص۴۴۴.</ref> برای [[نبرد]] آماده شدند. [[مسلمانان]] به پیشنهاد "[[سلمان فارسی]]"<ref>محمد بن عمر واقدی، المغازی، ج۲، ص۴۴۵؛ ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۲، ص۵۱.</ref> خندقی به طول پنج و نیم کیلومتر و عرض ده متر و عمق پنج متر در مدت ۶ روز کندند<ref>ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۲، ص۶۷.</ref>.
 
سپس [[رسول اکرم]] {{صل}} سپاهی چهار هزار نفری را در دامنه کوه "سلع" (که تنها محل قابل نفوذ [[دشمن]] بود) متمرکز کرد. دو [[سپاه]] با یکدیگر رو در رو شدند. چند تن از شجاعان از یک نقطه ضعیف [[خندق]] گذشتند<ref>احمد بن ابی یعقوب یعقوبی، تاریخ الیعقوبی، ج۲، ص۵۰؛ محمد بن عمر واقدی، المغازی، ج۲، ص۴۷۰؛ محمد بن جریر طبری، تاریخ الأمم و الملوک، ج۲، ص۵۷۳.</ref>. [[علی]] {{ع}} "[[عمرو بن عبدود]]" را کشت و دیگران را پراکند<ref>محمد بن جریر طبری، تاریخ الأمم و الملوک، ج۲، ص۵۷۴؛ احمد بن ابی یعقوب یعقوبی، تاریخ الیعقوبی، ج۲، ص۵۰؛ محمد بن عمر واقدی، المغازی، ج۲، ص۴۷۱.</ref>. [[پیمان‌شکنی]] [[یهودیان]] [[بنی‌قریظه]]، شرایط بسیار [[سختی]] را برای [[مسلمانان]] رقم زد<ref>ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۲، ص۵۱؛ ابن هشام، السیرة النبویه، ج۲، ص۲۲۲؛ محمد بن جریر طبری، تاریخ الأمم و الملوک، ج۲، ص۵۷۲-۵۷۳.</ref>.
 
اما سرانجام توقف نسبتاً طولانی احزاب در آن سوی [[خندق]]، کشته شدن [[عمرو بن عبدود]] و ناکامی شجاعان [[قریش]] در مقابله با [[علی]] {{ع}} و وزش بادهای تند و [[طوفان]] شن و سرمای شدید، رخنه "[[نعیم بن مسعود]]" (از [[مسلمانان]]) در میان [[قریش]] و [[بنی‌قریظه]] و برهم زدن [[اتحاد]] آنان<ref>محمد بن جریر طبری، تاریخ الأمم و الملوک، ج۲، ص۴۸۰-۴۹۰؛ احمد بن یحیی بلاذری، انساب الاشراف، ج۱، ص۳۴۵؛ محمد بن جریر طبری، تاریخ الأمم و الملوک، ج۲، ص۵۷۸.</ref>، [[گرایش]] "بنی‌غطفان" به [[سازش]] با [[مسلمانان]]، [[مشرکان]] را به عقب‌نشینی واداشت و [[توطئه]] احزاب در بیست و چهارم ذی‌القعده سال پنجم خاتمه یافت<ref>محمد بن جریر طبری، تاریخ الأمم و الملوک، ج۲، ص۵۷۹؛ محمد بن عمر واقدی، المغازی، ج۲، ص۴۸۶-۴۸۷.</ref>.
 
پس از [[جنگ احزاب]] در بیست و سوم<ref>محمد بن عمر واقدی، المغازی، ج۲، ص۴۹۶.</ref> ذی‌القعده سال پنجم به [[فرمان خداوند]]<ref>ابن هشام، السیرة النبویه، ج۲، ص۲۴۴؛ محمد بن جریر طبری، تاریخ الأمم و الملوک، ج۲، ص۵۸۱.</ref>، [[پیامبر]] {{صل}} با سه هزار<ref>محمد بن عمر واقدی، المغازی، ج۲، ص۵۲۲؛ ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۲، ص۵۷.</ref> نفر به سوی [[بنی‌قریظه]] رفت و به [[دلیل]] [[پیمان‌شکنی]] و [[همکاری]] با [[مشرکان]] [[قریش]]، بیست و پنج روز، آنان را محاصره کرد. سرانجام [[یهود]] [[بنی‌قریظه]] با [[پذیرش]] [[حکمیت]] "[[سعد بن معاذ]]"، [[رئیس]] [[قبیله]] [[اوس]] [[تسلیم]] شدند. [[رأی]] سعد بر اعدام مردان [[یهود]] و تقسیم [[اموال]] آنها<ref>محمد بن جریر طبری، تاریخ الأمم و الملوک، ج۲، ص۵۸۷؛ احمد بن ابی یعقوب یعقوبی، تاریخ الیعقوبی، ج۲، ص۵۲.</ref> قرار گرفت<ref>[[زینب ابراهیمی|ابراهیمی، زینب]]، [[گاه‌شمار (مقاله)|گاه‌شمار]]، [[فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم ج۱ (کتاب)|فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم]]، ج۱، ص۲۳ ـ ۲۴.</ref>.


==مقدمه==
*"دومه الجندل" باراندار کاروان‌ها و بر سر راه بازرگانی خلیج [[فارس]] و دریای سرخ بود. عده‌ای از بدویان در این [[ناحیه]]، ضمن [[غارت]] کاروان‌ها، در [[اندیشه]] حمله به [[مدینه]] بودند<ref>محمد بن عمر واقدی، المغازی، ج۱، ص۴۰۳؛ ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۲، ص۴۷-۴۸؛ ابوبکر بیهقی، دلائل النبوه و معرفة احوال الشریعه، ج۳، ص۳۹۰-۳۹۱.</ref>. بدویان پیش از ورود [[مسلمانان]] از صحنه گریختند و [[مسلمانان]] بدون درگیری بازگشتند<ref>محمد بن عمر واقدی، المغازی، ج۱، ص۴۰۳؛ ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۲، ص۴۷-۴۸؛ ابوبکر بیهقی، دلائل النبوه و معرفة احوال الشریعه، ج۳، ص۳۹۰-۳۹۱.</ref>.
*با وجود تلاش‌های [[پیامبر]]{{صل}} برای کاهش [[نزاع]] میان مکیان و اهل [[مدینه]]، سرانجام، تحریکات بزرگان [[یهود]] به ویژه [[بنی‌نضیر]] برای حمله به [[مدینه]] کارگر افتاد<ref>ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۲، ص۵۶۵؛ ابن هشام، السیره النبویه، ج۲، ص۲۱۵-۲۱۶؛ ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۲، ص۵۰.</ref> و بدویان "[[بنی‌غطفان]]" و "[[بنی‌سلیم]]" با [[قریش]] متحد شدند و احزاب را تشکیل دادند<ref>محمد بن جریر طبری، تاریخ الأمم و الملوک، ج۲، ص۵۶۶؛ محمد بن عمر واقدی، المغازی، ج۲، ص۴۴۳.</ref>.
*شرکت "[[بنی‌قریظه]]" و "[[یهود]]" [[خیبر]] در این [[غزوه]]، حاکی از هماهنگی قبلی میان این گروه‌هاست. [[رسول خدا]]{{صل}} پس از اطلاع از حرکت سپاهی ده هزار<ref>ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۲، ص۵۱؛ محمد بن عمر واقدی، المغازی، ج۲، ص۴۴۴؛ مطهر بن طاهر مقدسی، البدء و التاریخ، ج۴، ص۲۱۷.</ref> نفری از طریق پیک "خزاعه"<ref>محمد بن عمر واقدی، المغازی، ج۲، ص۴۴۴.</ref> برای [[نبرد]] آماده شدند. [[مسلمانان]] به پیشنهاد "[[سلمان فارسی]]"<ref>محمد بن عمر واقدی، المغازی، ج۲، ص۴۴۵؛ ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۲، ص۵۱.</ref> خندقی به طول پنج و نیم کیلومتر و عرض ده متر و عمق پنج متر در مدت ۶ روز کندند<ref>ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۲، ص۶۷.</ref>.
*سپس [[رسول اکرم]]{{صل}} سپاهی چهار هزار نفری را در دامنه کوه "سلع" (که تنها محل قابل نفوذ [[دشمن]] بود) متمرکز کرد. دو [[سپاه]] با یکدیگر رو در رو شدند. چند تن از شجاعان از یک نقطه ضعیف [[خندق]] گذشتند<ref>احمد بن ابی یعقوب یعقوبی، تاریخ الیعقوبی، ج۲، ص۵۰؛ محمد بن عمر واقدی، المغازی، ج۲، ص۴۷۰؛ محمد بن جریر طبری، تاریخ الأمم و الملوک، ج۲، ص۵۷۳.</ref>. [[علی]]{{ع}} "[[عمرو بن عبدود]]" را کشت و دیگران را پراکند<ref>محمد بن جریر طبری، تاریخ الأمم و الملوک، ج۲، ص۵۷۴؛ احمد بن ابی یعقوب یعقوبی، تاریخ الیعقوبی، ج۲، ص۵۰؛ محمد بن عمر واقدی، المغازی، ج۲، ص۴۷۱.</ref>. [[پیمان‌شکنی]] [[یهودیان]] [[بنی‌قریظه]]، شرایط بسیار [[سختی]] را برای [[مسلمانان]] رقم زد<ref>ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۲، ص۵۱؛ ابن هشام، السیرة النبویه، ج۲، ص۲۲۲؛ محمد بن جریر طبری، تاریخ الأمم و الملوک، ج۲، ص۵۷۲-۵۷۳.</ref><ref>[[زینب ابراهیمی|ابراهیمی، زینب]]، [[گاه‌شمار (مقاله)|گاه‌شمار]]، [[فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم ج۱ (کتاب)|فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم]]، ج۱، ص۲۳.</ref>.
*اما سرانجام توقف نسبتاً طولانی احزاب در آن سوی [[خندق]]، کشته شدن [[عمرو بن عبدود]] و ناکامی شجاعان [[قریش]] در مقابله با [[علی]]{{ع}} و وزش بادهای تند و [[طوفان]] شن و سرمای شدید، رخنه "[[نعیم بن مسعود]]" (از [[مسلمانان]]) در میان [[قریش]] و [[بنی‌قریظه]] و برهم زدن [[اتحاد]] آنان<ref>محمد بن جریر طبری، تاریخ الأمم و الملوک، ج۲، ص۴۸۰-۴۹۰؛ احمد بن یحیی بلاذری، انساب الاشراف، ج۱، ص۳۴۵؛ محمد بن جریر طبری، تاریخ الأمم و الملوک، ج۲، ص۵۷۸.</ref>، [[گرایش]] "بنی‌غطفان" به [[سازش]] با [[مسلمانان]]، [[مشرکان]] را به عقب‌نشینی واداشت و [[توطئه]] احزاب در بیست و چهارم ذی‌القعده سال پنجم خاتمه یافت<ref>محمد بن جریر طبری، تاریخ الأمم و الملوک، ج۲، ص۵۷۹؛ محمد بن عمر واقدی، المغازی، ج۲، ص۴۸۶-۴۸۷.</ref>.
*پس از [[جنگ احزاب]] در بیست و سوم<ref>محمد بن عمر واقدی، المغازی، ج۲، ص۴۹۶.</ref> ذی‌القعده سال پنجم به [[فرمان خداوند]]<ref>ابن هشام، السیرة النبویه، ج۲، ص۲۴۴؛ محمد بن جریر طبری، تاریخ الأمم و الملوک، ج۲، ص۵۸۱.</ref>، [[پیامبر]]{{صل}} با سه هزار<ref>محمد بن عمر واقدی، المغازی، ج۲، ص۵۲۲؛ ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۲، ص۵۷.</ref> نفر به سوی [[بنی‌قریظه]] رفت و به [[دلیل]] [[پیمان‌شکنی]] و [[همکاری]] با [[مشرکان]] [[قریش]]، بیست و پنج روز، آنان را محاصره کرد. سرانجام [[یهود]] [[بنی‌قریظه]] با [[پذیرش]] [[حکمیت]] "[[سعد بن معاذ]]"، [[رئیس]] [[قبیله]] [[اوس]] [[تسلیم]] شدند. [[رأی]] سعد بر اعدام مردان [[یهود]] و تقسیم [[اموال]] آنها<ref>محمد بن جریر طبری، تاریخ الأمم و الملوک، ج۲، ص۵۸۷؛ احمد بن ابی یعقوب یعقوبی، تاریخ الیعقوبی، ج۲، ص۵۲.</ref> قرار گرفت<ref>[[زینب ابراهیمی|ابراهیمی، زینب]]، [[گاه‌شمار (مقاله)|گاه‌شمار]]، [[فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم ج۱ (کتاب)|فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم]]، ج۱، ص۲۴.</ref>.
== جستارهای وابسته ==
== جستارهای وابسته ==
{{مدخل‌های وابسته}}
{{مدخل وابسته}}
* [[سال اول هجرت]]
* [[سال اول هجرت]]
* [[سال دوم هجرت]]
* [[سال دوم هجرت]]
خط ۱۹: خط ۳۰:
* [[سال نهم هجرت]]
* [[سال نهم هجرت]]
* [[سال دهم هجرت]]
* [[سال دهم هجرت]]
{{پایان مدخل‌های وابسته}}
{{پایان مدخل‌ وابسته}}


== منابع ==
== منابع ==
{{منابع}}
{{منابع}}
* [[پرونده:42439.jpg|22px]] [[زینب ابراهیمی|ابراهیمی، زینب]]، [[گاه‌شمار (مقاله)|گاه‌شمار]]، [[فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم ج۱ (کتاب)|'''فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم ج۱''']]
# [[پرونده:42439.jpg|22px]] [[زینب ابراهیمی|ابراهیمی، زینب]]، [[گاه‌شمار (مقاله)|گاه‌شمار]]، [[فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم ج۱ (کتاب)|'''فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم ج۱''']]
{{پایان منابع}}
{{پایان منابع}}


خط ۲۹: خط ۴۰:
{{پانویس}}
{{پانویس}}


[[رده:مدخل]]
[[رده:تاریخ پیامبر خاتم]]
[[رده:سال پنجم هجرت]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۵ سپتامبر ۲۰۲۲، ساعت ۱۰:۵۰

مقدمه

"دومه الجندل" باراندار کاروان‌ها و بر سر راه بازرگانی خلیج فارس و دریای سرخ بود. عده‌ای از بدویان در این ناحیه، ضمن غارت کاروان‌ها، در اندیشه حمله به مدینه بودند[۱]. بدویان پیش از ورود مسلمانان از صحنه گریختند و مسلمانان بدون درگیری بازگشتند[۲].

با وجود تلاش‌های پیامبر (ص) برای کاهش نزاع میان مکیان و اهل مدینه، سرانجام، تحریکات بزرگان یهود به ویژه بنی‌نضیر برای حمله به مدینه کارگر افتاد[۳] و بدویان "بنی‌غطفان" و "بنی‌سلیم" با قریش متحد شدند و احزاب را تشکیل دادند[۴].

شرکت "بنی‌قریظه" و "یهود" خیبر در این غزوه، حاکی از هماهنگی قبلی میان این گروه‌هاست. رسول خدا (ص) پس از اطلاع از حرکت سپاهی ده هزار[۵] نفری از طریق پیک "خزاعه"[۶] برای نبرد آماده شدند. مسلمانان به پیشنهاد "سلمان فارسی"[۷] خندقی به طول پنج و نیم کیلومتر و عرض ده متر و عمق پنج متر در مدت ۶ روز کندند[۸].

سپس رسول اکرم (ص) سپاهی چهار هزار نفری را در دامنه کوه "سلع" (که تنها محل قابل نفوذ دشمن بود) متمرکز کرد. دو سپاه با یکدیگر رو در رو شدند. چند تن از شجاعان از یک نقطه ضعیف خندق گذشتند[۹]. علی (ع) "عمرو بن عبدود" را کشت و دیگران را پراکند[۱۰]. پیمان‌شکنی یهودیان بنی‌قریظه، شرایط بسیار سختی را برای مسلمانان رقم زد[۱۱].

اما سرانجام توقف نسبتاً طولانی احزاب در آن سوی خندق، کشته شدن عمرو بن عبدود و ناکامی شجاعان قریش در مقابله با علی (ع) و وزش بادهای تند و طوفان شن و سرمای شدید، رخنه "نعیم بن مسعود" (از مسلمانان) در میان قریش و بنی‌قریظه و برهم زدن اتحاد آنان[۱۲]، گرایش "بنی‌غطفان" به سازش با مسلمانان، مشرکان را به عقب‌نشینی واداشت و توطئه احزاب در بیست و چهارم ذی‌القعده سال پنجم خاتمه یافت[۱۳].

پس از جنگ احزاب در بیست و سوم[۱۴] ذی‌القعده سال پنجم به فرمان خداوند[۱۵]، پیامبر (ص) با سه هزار[۱۶] نفر به سوی بنی‌قریظه رفت و به دلیل پیمان‌شکنی و همکاری با مشرکان قریش، بیست و پنج روز، آنان را محاصره کرد. سرانجام یهود بنی‌قریظه با پذیرش حکمیت "سعد بن معاذرئیس قبیله اوس تسلیم شدند. رأی سعد بر اعدام مردان یهود و تقسیم اموال آنها[۱۷] قرار گرفت[۱۸].

جستارهای وابسته

منابع

پانویس

  1. محمد بن عمر واقدی، المغازی، ج۱، ص۴۰۳؛ ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۲، ص۴۷-۴۸؛ ابوبکر بیهقی، دلائل النبوه و معرفة احوال الشریعه، ج۳، ص۳۹۰-۳۹۱.
  2. محمد بن عمر واقدی، المغازی، ج۱، ص۴۰۳؛ ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۲، ص۴۷-۴۸؛ ابوبکر بیهقی، دلائل النبوه و معرفة احوال الشریعه، ج۳، ص۳۹۰-۳۹۱.
  3. ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۲، ص۵۶۵؛ ابن هشام، السیره النبویه، ج۲، ص۲۱۵-۲۱۶؛ ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۲، ص۵۰.
  4. محمد بن جریر طبری، تاریخ الأمم و الملوک، ج۲، ص۵۶۶؛ محمد بن عمر واقدی، المغازی، ج۲، ص۴۴۳.
  5. ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۲، ص۵۱؛ محمد بن عمر واقدی، المغازی، ج۲، ص۴۴۴؛ مطهر بن طاهر مقدسی، البدء و التاریخ، ج۴، ص۲۱۷.
  6. محمد بن عمر واقدی، المغازی، ج۲، ص۴۴۴.
  7. محمد بن عمر واقدی، المغازی، ج۲، ص۴۴۵؛ ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۲، ص۵۱.
  8. ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۲، ص۶۷.
  9. احمد بن ابی یعقوب یعقوبی، تاریخ الیعقوبی، ج۲، ص۵۰؛ محمد بن عمر واقدی، المغازی، ج۲، ص۴۷۰؛ محمد بن جریر طبری، تاریخ الأمم و الملوک، ج۲، ص۵۷۳.
  10. محمد بن جریر طبری، تاریخ الأمم و الملوک، ج۲، ص۵۷۴؛ احمد بن ابی یعقوب یعقوبی، تاریخ الیعقوبی، ج۲، ص۵۰؛ محمد بن عمر واقدی، المغازی، ج۲، ص۴۷۱.
  11. ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۲، ص۵۱؛ ابن هشام، السیرة النبویه، ج۲، ص۲۲۲؛ محمد بن جریر طبری، تاریخ الأمم و الملوک، ج۲، ص۵۷۲-۵۷۳.
  12. محمد بن جریر طبری، تاریخ الأمم و الملوک، ج۲، ص۴۸۰-۴۹۰؛ احمد بن یحیی بلاذری، انساب الاشراف، ج۱، ص۳۴۵؛ محمد بن جریر طبری، تاریخ الأمم و الملوک، ج۲، ص۵۷۸.
  13. محمد بن جریر طبری، تاریخ الأمم و الملوک، ج۲، ص۵۷۹؛ محمد بن عمر واقدی، المغازی، ج۲، ص۴۸۶-۴۸۷.
  14. محمد بن عمر واقدی، المغازی، ج۲، ص۴۹۶.
  15. ابن هشام، السیرة النبویه، ج۲، ص۲۴۴؛ محمد بن جریر طبری، تاریخ الأمم و الملوک، ج۲، ص۵۸۱.
  16. محمد بن عمر واقدی، المغازی، ج۲، ص۵۲۲؛ ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۲، ص۵۷.
  17. محمد بن جریر طبری، تاریخ الأمم و الملوک، ج۲، ص۵۸۷؛ احمد بن ابی یعقوب یعقوبی، تاریخ الیعقوبی، ج۲، ص۵۲.
  18. ابراهیمی، زینب، گاه‌شمار، فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم، ج۱، ص۲۳ ـ ۲۴.