جز
جایگزینی متن - 'وصف' به 'وصف'
HeydariBot (بحث | مشارکتها) |
جز (جایگزینی متن - 'وصف' به 'وصف') |
||
| خط ۴۰: | خط ۴۰: | ||
در ذیل [[آیه]] {{متن قرآن|وَلَقَدْ كَرَّمْنَا بَنِي آدَمَ وَحَمَلْنَاهُمْ فِي الْبَرِّ وَالْبَحْرِ وَرَزَقْنَاهُمْ مِنَ الطَّيِّبَاتِ وَفَضَّلْنَاهُمْ عَلَى كَثِيرٍ مِمَّنْ خَلَقْنَا تَفْضِيلًا}}<ref>«و به راستی ما فرزندان آدم را ارجمند داشته‌ایم و آنان را در خشکی و دریا (بر مرکب) سوار کرده‌ایم و به آنان از چیزهای پاکیزه روزی داده‌ایم و آنان را بر بسیاری از آنچه آفریده‌ایم، نیک برتری بخشیده‌ایم» سوره اسراء، آیه ۷۰.</ref> که [[بنی‌آدم]] بر بسیاری از [[مخلوقات]] [[الهی]] [[برتر]] معرفی شده است، برخی به [[برتری]] [[انسان]] جز بر فرشتگان [[برگزیده]] ([[جبرئیل]]، اسرافیل، [[میکائیل]] و [[عزرائیل]]) و جماعتی از کروبیان اشاره کرده‌اند؛ ولی ابوالفتوح با ژرف اندیشی نیکویی، [[صحت]] آن را موقوف بر استثنای [[پیامبران]] از بنی‌آدم دانسته است.<ref>روض الجنان، ج ۱۲، ص ۲۵۱.</ref> [[آیه شریفه]]: {{متن قرآن|وَمَا مِنَّا إِلَّا لَهُ مَقَامٌ مَعْلُومٌ}}<ref>«و هیچ یک از ما (فرشتگان) نیست مگر که جایگاهی معیّن دارد» سوره صافات، آیه ۱۶۴.</ref> هریک از فرشتگان را دارای جایگاهی مشخص معرفی کرده است. با توجه به دیدگاه [[فیلسوفان]] مشّاء نیز که بر اساس قاعده "الواحد" به سلسله طولی مراتب هستی قائل‌اند و رابطه وجودی [[عقول]] و فرشتگان را نسبت به یکدیگر [[تکوینی]] و علّی دانسته‌اند <ref>الشفاء، ص ۴۳۵؛ نهایه‌الحکمه، ص ۳۸۱ ـ ۳۸۲.</ref> می‌توان جایگاه اسرافیل در [[نظام هستی]] را بازشناسی کرد. در ذیل آیاتی که از جبرئیل و میکائیل سخن به میان آمده است، همچون: {{متن قرآن|مَنْ كَانَ عَدُوًّا لِلَّهِ وَمَلَائِكَتِهِ وَرُسُلِهِ وَجِبْرِيلَ وَمِيكَالَ فَإِنَّ اللَّهَ عَدُوٌّ لِلْكَافِرِينَ}}<ref>«آنکه دشمن خداوند و فرشتگان او و فرستادگان وی و جبرئیل و میکائیل باشد، (کافر است) و بی‌گمان خداوند دشمن کافران است» سوره بقره، آیه ۹۸.</ref> [[مفسران]] پس از ذکر نام اسرافیل به ذکر روایاتی پرداخته‌اند که مفاد برخی از آنها بیان [[شأن نزول]] <ref> تفسیر منسوب به امام عسکری علیه السلام، ص ۴۵۱.</ref> و برخی برتری جایگاه وی بر جبرئیل و دیگر فرشتگان برگزیده است.<ref>الدر المنثور، ج ۱، ص ۲۲۵، ۲۲۹ ـ ۲۳۰.</ref> | در ذیل [[آیه]] {{متن قرآن|وَلَقَدْ كَرَّمْنَا بَنِي آدَمَ وَحَمَلْنَاهُمْ فِي الْبَرِّ وَالْبَحْرِ وَرَزَقْنَاهُمْ مِنَ الطَّيِّبَاتِ وَفَضَّلْنَاهُمْ عَلَى كَثِيرٍ مِمَّنْ خَلَقْنَا تَفْضِيلًا}}<ref>«و به راستی ما فرزندان آدم را ارجمند داشته‌ایم و آنان را در خشکی و دریا (بر مرکب) سوار کرده‌ایم و به آنان از چیزهای پاکیزه روزی داده‌ایم و آنان را بر بسیاری از آنچه آفریده‌ایم، نیک برتری بخشیده‌ایم» سوره اسراء، آیه ۷۰.</ref> که [[بنی‌آدم]] بر بسیاری از [[مخلوقات]] [[الهی]] [[برتر]] معرفی شده است، برخی به [[برتری]] [[انسان]] جز بر فرشتگان [[برگزیده]] ([[جبرئیل]]، اسرافیل، [[میکائیل]] و [[عزرائیل]]) و جماعتی از کروبیان اشاره کرده‌اند؛ ولی ابوالفتوح با ژرف اندیشی نیکویی، [[صحت]] آن را موقوف بر استثنای [[پیامبران]] از بنی‌آدم دانسته است.<ref>روض الجنان، ج ۱۲، ص ۲۵۱.</ref> [[آیه شریفه]]: {{متن قرآن|وَمَا مِنَّا إِلَّا لَهُ مَقَامٌ مَعْلُومٌ}}<ref>«و هیچ یک از ما (فرشتگان) نیست مگر که جایگاهی معیّن دارد» سوره صافات، آیه ۱۶۴.</ref> هریک از فرشتگان را دارای جایگاهی مشخص معرفی کرده است. با توجه به دیدگاه [[فیلسوفان]] مشّاء نیز که بر اساس قاعده "الواحد" به سلسله طولی مراتب هستی قائل‌اند و رابطه وجودی [[عقول]] و فرشتگان را نسبت به یکدیگر [[تکوینی]] و علّی دانسته‌اند <ref>الشفاء، ص ۴۳۵؛ نهایه‌الحکمه، ص ۳۸۱ ـ ۳۸۲.</ref> می‌توان جایگاه اسرافیل در [[نظام هستی]] را بازشناسی کرد. در ذیل آیاتی که از جبرئیل و میکائیل سخن به میان آمده است، همچون: {{متن قرآن|مَنْ كَانَ عَدُوًّا لِلَّهِ وَمَلَائِكَتِهِ وَرُسُلِهِ وَجِبْرِيلَ وَمِيكَالَ فَإِنَّ اللَّهَ عَدُوٌّ لِلْكَافِرِينَ}}<ref>«آنکه دشمن خداوند و فرشتگان او و فرستادگان وی و جبرئیل و میکائیل باشد، (کافر است) و بی‌گمان خداوند دشمن کافران است» سوره بقره، آیه ۹۸.</ref> [[مفسران]] پس از ذکر نام اسرافیل به ذکر روایاتی پرداخته‌اند که مفاد برخی از آنها بیان [[شأن نزول]] <ref> تفسیر منسوب به امام عسکری علیه السلام، ص ۴۵۱.</ref> و برخی برتری جایگاه وی بر جبرئیل و دیگر فرشتگان برگزیده است.<ref>الدر المنثور، ج ۱، ص ۲۲۵، ۲۲۹ ـ ۲۳۰.</ref> | ||
در ذیل آیات [[تمثل جبرئیل]]: {{متن قرآن|ثُمَّ دَنَا فَتَدَلَّى فَكَانَ قَابَ قَوْسَيْنِ أَوْ أَدْنَى فَأَوْحَى إِلَى عَبْدِهِ مَا أَوْحَى مَا كَذَبَ الْفُؤَادُ مَا رَأَى أَفَتُمَارُونَهُ عَلَى مَا يَرَى وَلَقَدْ رَآهُ نَزْلَةً أُخْرَى}}<ref>«سپس نزدیک شد و فروتر آمد آنگاه (میان او و پیامبر) به اندازه دو کمان یا نزدیک‌تر رسید. پس (خداوند) به بنده خود وحی کرد، آنچه وحی کرد. دل، آنچه می‌دید، دروغ نگفت، پس آیا شما با او در آنچه می‌بیند، بگو- مگو می‌کنید؟ و به یقین او را در فرودی دیگر، (نیز) دیده بود» سوره نجم، آیه ۸-۱۳.</ref>، {{متن قرآن|وَلَقَدْ رَآهُ بِالْأُفُقِ الْمُبِينِ}}<ref>«و بی‌گمان او (- جبرئیل) را در افق روشن دیدار کرده است» سوره تکویر، آیه ۲۳.</ref>، [[مفسران]] <ref>کشف‌الاسرار، ج ۱۰، ص ۳۹۸.</ref> روایاتی را ذکر کرده‌اند که در آنها [[اسرافیل]] دارای عظمتی بیشتر از [[جبرئیل]] | در ذیل آیات [[تمثل جبرئیل]]: {{متن قرآن|ثُمَّ دَنَا فَتَدَلَّى فَكَانَ قَابَ قَوْسَيْنِ أَوْ أَدْنَى فَأَوْحَى إِلَى عَبْدِهِ مَا أَوْحَى مَا كَذَبَ الْفُؤَادُ مَا رَأَى أَفَتُمَارُونَهُ عَلَى مَا يَرَى وَلَقَدْ رَآهُ نَزْلَةً أُخْرَى}}<ref>«سپس نزدیک شد و فروتر آمد آنگاه (میان او و پیامبر) به اندازه دو کمان یا نزدیک‌تر رسید. پس (خداوند) به بنده خود وحی کرد، آنچه وحی کرد. دل، آنچه می‌دید، دروغ نگفت، پس آیا شما با او در آنچه می‌بیند، بگو- مگو می‌کنید؟ و به یقین او را در فرودی دیگر، (نیز) دیده بود» سوره نجم، آیه ۸-۱۳.</ref>، {{متن قرآن|وَلَقَدْ رَآهُ بِالْأُفُقِ الْمُبِينِ}}<ref>«و بی‌گمان او (- جبرئیل) را در افق روشن دیدار کرده است» سوره تکویر، آیه ۲۳.</ref>، [[مفسران]] <ref>کشف‌الاسرار، ج ۱۰، ص ۳۹۸.</ref> روایاتی را ذکر کرده‌اند که در آنها [[اسرافیل]] دارای عظمتی بیشتر از [[جبرئیل]] وصف شده است<ref>البرهان، ج ۵، ص ۱۹۹ ـ ۲۰۰؛ تفسیر قرطبی، ج ۹، ص ۱۵۷.</ref>. | ||
در بسیاری از [[روایات]] نیز برای اسرافیل جایگاهی والاتر از سایر [[فرشتگان]] [[برگزیده]] تصویر شده و با تعابیری مانند نزدیک‌ترین [[فرشته]] به [[خداوند]]،<ref>الدرالمنثور، ج ۱، ص ۲۶۹؛ بحارالانوار، ج ۵۵، ص ۴۴.</ref> نزدیک‌ترین مخلوقها به خداوند،<ref>تفسیرقمی، ج۲، ص۲۸؛ بحارالانوار، ج۱۸، ص۳۲۷.</ref> [[دربان]] [[پروردگار]] <ref>تفسیرقمی، ج۲، ص۲۷؛ الدرالمنثور، ج ۱، ص ۲۳۰.</ref> و اولین فرشته‌ای که پس از حجاب‌هاست <ref> الدرالمنثور، ج ۱، ص ۲۲۹؛ ریاض السالکین، ج ۱، ص ۸۵.</ref> و سیّد [[ملائکه]] <ref>بحارالانوار، ج ۴۰، ص ۴۷.</ref> از او یاد شده است. این گونه روایات با نظر به نقش هریک از فرشتگان برگزیده قابل تبیین است، زیرا بدون [[احیا]] که بر عهده اسرافیل است زمینه‌ای برای ایفای نقش [[تعلیم]] و روزی دادن و [[اماته]] که به ترتیب بر عهده جبرئیل و [[میکائیل]] و [[عزرائیل]] است <ref>روض‌الجنان، ج ۲۰، ص ۱۳۳؛ عجائب المخلوقات، ص ۲۶۰ ـ ۲۶۱.</ref> نمی‌ماند. | در بسیاری از [[روایات]] نیز برای اسرافیل جایگاهی والاتر از سایر [[فرشتگان]] [[برگزیده]] تصویر شده و با تعابیری مانند نزدیک‌ترین [[فرشته]] به [[خداوند]]،<ref>الدرالمنثور، ج ۱، ص ۲۶۹؛ بحارالانوار، ج ۵۵، ص ۴۴.</ref> نزدیک‌ترین مخلوقها به خداوند،<ref>تفسیرقمی، ج۲، ص۲۸؛ بحارالانوار، ج۱۸، ص۳۲۷.</ref> [[دربان]] [[پروردگار]] <ref>تفسیرقمی، ج۲، ص۲۷؛ الدرالمنثور، ج ۱، ص ۲۳۰.</ref> و اولین فرشته‌ای که پس از حجاب‌هاست <ref> الدرالمنثور، ج ۱، ص ۲۲۹؛ ریاض السالکین، ج ۱، ص ۸۵.</ref> و سیّد [[ملائکه]] <ref>بحارالانوار، ج ۴۰، ص ۴۷.</ref> از او یاد شده است. این گونه روایات با نظر به نقش هریک از فرشتگان برگزیده قابل تبیین است، زیرا بدون [[احیا]] که بر عهده اسرافیل است زمینه‌ای برای ایفای نقش [[تعلیم]] و روزی دادن و [[اماته]] که به ترتیب بر عهده جبرئیل و [[میکائیل]] و [[عزرائیل]] است <ref>روض‌الجنان، ج ۲۰، ص ۱۳۳؛ عجائب المخلوقات، ص ۲۶۰ ـ ۲۶۱.</ref> نمی‌ماند. | ||
| خط ۴۹: | خط ۴۹: | ||
== ویژگی [[اسرافیل]] == | == ویژگی [[اسرافیل]] == | ||
در تبیین آیاتی که از [[عبادت]] [[فرشتگان]]: {{متن قرآن|وَلَهُ مَنْ فِي السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَمَنْ عِنْدَهُ لَا يَسْتَكْبِرُونَ عَنْ عِبَادَتِهِ وَلَا يَسْتَحْسِرُونَ}}<ref>«و هر کس که در آسمان‌ها و زمین است از آن اوست و آن کسان که نزد اویند از پرستش وی سر باز نمی‌زنند و خسته نمی‌شوند» سوره انبیاء، آیه ۱۹.</ref> و [[تسبیح]] آنان: {{متن قرآن|فَإِنِ اسْتَكْبَرُوا فَالَّذِينَ عِنْدَ رَبِّكَ يُسَبِّحُونَ لَهُ بِاللَّيْلِ وَالنَّهَارِ وَهُمْ لَا يَسْأَمُونَ}}<ref>«و اگر گردنکشی کنند، آنان که نزد پروردگارت به سر می‌برند شب و روز او را به پاکی یاد می‌کنند و رنجور نمی‌شوند» سوره فصلت، آیه ۳۸.</ref> [[سخن]] می‌گوید از اسرافیل نام برده شده است.<ref> قصص عن الملائکه، ص ۱۴.</ref> فرشتگان دارای بال‌های دوگانه، سه‌گانه و چهارگانه‌اند: {{متن قرآن|الْحَمْدُ لِلَّهِ فَاطِرِ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ جَاعِلِ الْمَلَائِكَةِ رُسُلًا أُولِي أَجْنِحَةٍ مَثْنَى وَثُلَاثَ وَرُبَاعَ يَزِيدُ فِي الْخَلْقِ مَا يَشَاءُ إِنَّ اللَّهَ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ}}<ref>«سپاس خداوند را، آفریننده آسمان‌ها و زمین، همان که فرشتگان دارنده دو دو، و سه سه، و چهار چهار، بال را پیام‌رسان گمارده است؛ در آفرینش هر چه بخواهد می‌افزاید، بی‌گمان خداوند بر هر کاری تواناست» سوره فاطر، آیه ۱.</ref> در برخی از [[روایات]] اسرافیل دارای ۴ بال معرفی شده است.<ref>الدر المنثور، ج ۷، ص ۲۵۳؛ بحارالانوار، ج ۵۶، ص ۲۶۲.</ref> برابر روایات اسرافیل فرشته‌ای بسیار بزرگ، با شکوه و دارای [[قدرت]] فراوان است. [[ابن‌عباس]] در روایتی مبسوط می‌گوید: اسرافیل دارای قدرت ۷ [[زمین]]، کوه‌ها، بادها، درندگان و سراپای وجود او برخوردار از [[شعور]]، قدرت بیان و زبان است که [[خداوند]] را به هزار هزار لغت تسبیح می‌گوید... و اسرافیل در هر شبانه [[روز]] سه بار به [[جهنّم]] نگریسته، می‌گرید... [[میکائیل]] ۵۰۰ سال پس از اسرافیل و [[جبرئیل]] ۵۰۰ سال پس از میکائیل [[آفریده]] شده است.<ref>البرهان، ج ۵، ص ۲۰۰ ـ ۲۰۱.</ref>[[ذوالقرنین]] او را همانند مردی [[جوان]]، سفید چهره، [[زیبا]] صورت و دارای لباسی سپید معرفی کرده است.<ref>تفسیر عیاشی، ج ۲، ص ۳۴۷.</ref> او در هنگام [[نزول]] بر [[حضرت ابراهیم]] و [[حضرت لوط]] با هیبتی [[نیکو]] و [[لباس]] وعمامه‌ای سفید نمایان شده است.<ref> تفسیر عیاشی، ج ۲، ص ۱۵۳، ۱۵۵.</ref> چشمانش همانند دو [[کوکب]] درّی ([[ستاره درخشان]]) دانسته شده است.<ref>الدرالمنثور، ج ۷، ص ۲۵۳.</ref> این‌گونه اوصاف برگرفته از نحوه [[تمثل]] اسرافیل در برابر | در تبیین آیاتی که از [[عبادت]] [[فرشتگان]]: {{متن قرآن|وَلَهُ مَنْ فِي السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَمَنْ عِنْدَهُ لَا يَسْتَكْبِرُونَ عَنْ عِبَادَتِهِ وَلَا يَسْتَحْسِرُونَ}}<ref>«و هر کس که در آسمان‌ها و زمین است از آن اوست و آن کسان که نزد اویند از پرستش وی سر باز نمی‌زنند و خسته نمی‌شوند» سوره انبیاء، آیه ۱۹.</ref> و [[تسبیح]] آنان: {{متن قرآن|فَإِنِ اسْتَكْبَرُوا فَالَّذِينَ عِنْدَ رَبِّكَ يُسَبِّحُونَ لَهُ بِاللَّيْلِ وَالنَّهَارِ وَهُمْ لَا يَسْأَمُونَ}}<ref>«و اگر گردنکشی کنند، آنان که نزد پروردگارت به سر می‌برند شب و روز او را به پاکی یاد می‌کنند و رنجور نمی‌شوند» سوره فصلت، آیه ۳۸.</ref> [[سخن]] می‌گوید از اسرافیل نام برده شده است.<ref> قصص عن الملائکه، ص ۱۴.</ref> فرشتگان دارای بال‌های دوگانه، سه‌گانه و چهارگانه‌اند: {{متن قرآن|الْحَمْدُ لِلَّهِ فَاطِرِ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ جَاعِلِ الْمَلَائِكَةِ رُسُلًا أُولِي أَجْنِحَةٍ مَثْنَى وَثُلَاثَ وَرُبَاعَ يَزِيدُ فِي الْخَلْقِ مَا يَشَاءُ إِنَّ اللَّهَ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ}}<ref>«سپاس خداوند را، آفریننده آسمان‌ها و زمین، همان که فرشتگان دارنده دو دو، و سه سه، و چهار چهار، بال را پیام‌رسان گمارده است؛ در آفرینش هر چه بخواهد می‌افزاید، بی‌گمان خداوند بر هر کاری تواناست» سوره فاطر، آیه ۱.</ref> در برخی از [[روایات]] اسرافیل دارای ۴ بال معرفی شده است.<ref>الدر المنثور، ج ۷، ص ۲۵۳؛ بحارالانوار، ج ۵۶، ص ۲۶۲.</ref> برابر روایات اسرافیل فرشته‌ای بسیار بزرگ، با شکوه و دارای [[قدرت]] فراوان است. [[ابن‌عباس]] در روایتی مبسوط می‌گوید: اسرافیل دارای قدرت ۷ [[زمین]]، کوه‌ها، بادها، درندگان و سراپای وجود او برخوردار از [[شعور]]، قدرت بیان و زبان است که [[خداوند]] را به هزار هزار لغت تسبیح می‌گوید... و اسرافیل در هر شبانه [[روز]] سه بار به [[جهنّم]] نگریسته، می‌گرید... [[میکائیل]] ۵۰۰ سال پس از اسرافیل و [[جبرئیل]] ۵۰۰ سال پس از میکائیل [[آفریده]] شده است.<ref>البرهان، ج ۵، ص ۲۰۰ ـ ۲۰۱.</ref>[[ذوالقرنین]] او را همانند مردی [[جوان]]، سفید چهره، [[زیبا]] صورت و دارای لباسی سپید معرفی کرده است.<ref>تفسیر عیاشی، ج ۲، ص ۳۴۷.</ref> او در هنگام [[نزول]] بر [[حضرت ابراهیم]] و [[حضرت لوط]] با هیبتی [[نیکو]] و [[لباس]] وعمامه‌ای سفید نمایان شده است.<ref> تفسیر عیاشی، ج ۲، ص ۱۵۳، ۱۵۵.</ref> چشمانش همانند دو [[کوکب]] درّی ([[ستاره درخشان]]) دانسته شده است.<ref>الدرالمنثور، ج ۷، ص ۲۵۳.</ref> این‌گونه اوصاف برگرفته از نحوه [[تمثل]] اسرافیل در برابر وصف کنندگان یا حاکی از [[عظمت]] و مرتبه وجودی اوست که به‌صورت [[تشبیه]] معقول به محسوس بیان شده است.<ref>[[علی محمدی آشنانی|محمدی آشنانی، علی]]، [[اسرافیل - محمدی آشنانی (مقاله)|مقاله «اسرافیل»]]، [[دائرةالمعارف قرآن کریم ج۳ (کتاب)|دائرةالمعارف قرآن کریم]]، ج۳.</ref> | ||
== مسئولیت و مأموریت اسرافیل == | == مسئولیت و مأموریت اسرافیل == | ||