جفشیش کندی: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش |
جز (جایگزینی متن - 'ضمیر' به 'ضمیر') |
||
| (۲ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط یک کاربر دیگر نشان داده نشد) | |||
| خط ۲: | خط ۲: | ||
| موضوع مرتبط = اصحاب پیامبر | | موضوع مرتبط = اصحاب پیامبر | ||
| عنوان مدخل = جفشیش کندی | | عنوان مدخل = جفشیش کندی | ||
| مداخل مرتبط = | | مداخل مرتبط = | ||
| پرسش مرتبط = | | پرسش مرتبط = | ||
}} | }} | ||
== آشنایی اجمالی == | == آشنایی اجمالی == | ||
در نام، [[نسب]]، [[لقب]] و داستانی که به وی منسوب کرده‌اند، [[اختلاف]] است. او از [[قبیله کنده]] و از [[حضرموت]] بود<ref>ابونعیم، معرفة الصحابه، ج۲، ص۶۳۹؛ ابن اثیر، اسد الغابه، ج۱، ص۵۴۷؛ ابن حجر، الاصابه، ج۱، ص۵۹۷.</ref>؛ از این رو، وی را «کندی» و «حضرمی» خوانده‌اند <ref>ابن عبدالبر، الاستیعاب، ج۱، ص۳۴۱.</ref>، نام او «معدان»، لقبش «جفشیش» و کنیه‌اش «ابوالخیر» ثبت شده است<ref>ابونعیم، معرفة الصحابه، ج۲، ص۶۳۹؛ ابن اثیر، اسد الغابه، ج۱، ص۵۴۷؛ ابن حجر، الاصابه، ج۱، ص۵۹۷</ref>. نام وی را [[جریر بن معدان]] نیز گفته‌اند<ref>ابن عبدالبر، الاستیعاب، ج۱، ص۳۴۱؛ ابن حجر، الاصابه، ج۱، ص۵۹۷.</ref>. جفشیش با سه حرکت ضمه، فتحه و کسره جیم و حفشیش و خفشیش آمده<ref>ابن حجر، الاصابه، ج۱، ص۵۹۷.</ref> که به [[یقین]] در برخی موارد تصحیف روی داده و بر نادرستی برخی از موارد تأکید شده است<ref>ر.ک: ابونعیم، معرفة الصحابه، ج۲، ص۶۳۹.</ref>، نام پدرش را نیز «اسود»، «نعمان» و «معدان» گفته‌اند <ref>ابن حجر، الاصابه، ج۱، ص۵۹۷.</ref>. | در نام، [[نسب]]، [[لقب]] و داستانی که به وی منسوب کرده‌اند، [[اختلاف]] است. او از [[قبیله کنده]] و از [[حضرموت]] بود<ref>ابونعیم، معرفة الصحابه، ج۲، ص۶۳۹؛ ابن اثیر، اسد الغابه، ج۱، ص۵۴۷؛ ابن حجر، الاصابه، ج۱، ص۵۹۷.</ref>؛ از این رو، وی را «کندی» و «حضرمی» خوانده‌اند <ref>ابن عبدالبر، الاستیعاب، ج۱، ص۳۴۱.</ref>، نام او «معدان»، لقبش «جفشیش» و کنیه‌اش «ابوالخیر» ثبت شده است<ref>ابونعیم، معرفة الصحابه، ج۲، ص۶۳۹؛ ابن اثیر، اسد الغابه، ج۱، ص۵۴۷؛ ابن حجر، الاصابه، ج۱، ص۵۹۷</ref>. نام وی را [[جریر بن معدان]] نیز گفته‌اند<ref>ابن عبدالبر، الاستیعاب، ج۱، ص۳۴۱؛ ابن حجر، الاصابه، ج۱، ص۵۹۷.</ref>. جفشیش با سه حرکت ضمه، فتحه و کسره جیم و حفشیش و خفشیش آمده<ref>ابن حجر، الاصابه، ج۱، ص۵۹۷.</ref> که به [[یقین]] در برخی موارد تصحیف روی داده و بر نادرستی برخی از موارد تأکید شده است<ref>ر. ک: ابونعیم، معرفة الصحابه، ج۲، ص۶۳۹.</ref>، نام پدرش را نیز «اسود»، «نعمان» و «معدان» گفته‌اند <ref>ابن حجر، الاصابه، ج۱، ص۵۹۷.</ref>. | ||
در برخی منابع، آنان دو نفر دانسته شده و در دو مدخل مستقل معرفی شده‌اند<ref>ذهبی، ج۱، ص۸۶.</ref>، اما به نظر می‌رسد آن دو، یکی بوده و [[اختلاف]] و تعدد نام خود و پدرش سبب شده دو نفر شمرده شوند؛ چنان که در بسیاری از منابع، یک مدخل به وی اختصاص دارد. به هر حال، دو خبر درباره جفشیش نقل شده است: | در برخی منابع، آنان دو نفر دانسته شده و در دو مدخل مستقل معرفی شده‌اند<ref>ذهبی، ج۱، ص۸۶.</ref>، اما به نظر می‌رسد آن دو، یکی بوده و [[اختلاف]] و تعدد نام خود و پدرش سبب شده دو نفر شمرده شوند؛ چنان که در بسیاری از منابع، یک مدخل به وی اختصاص دارد. به هر حال، دو خبر درباره جفشیش نقل شده است: | ||
نخست آنکه بین وی و [[اشعث بن قیس کندی]] بر سر زمینی اختلاف افتاد تا آنکه آنان نزد [[رسول خدا]]{{صل}} رفتند و آن [[حضرت]] از یکی از آنان خواست برای [[اثبات]] ادعایش [[سوگند]] یاد کند و فرمود: «اگر سوگند او [[دروغ]] باشد، [[خداوند]] او را نمی‌آمرزد»<ref>ابن عبدالبر، الاستیعاب، ج۱، ص۳۴۱؛ ابن اثیر، اسد الغابه، ج۱، ص۵۴۷؛ ابن حجر، الاصابه، ج۱، ص۵۹۷.</ref>. البته برخی منابع، این ماجرا را مربوط به اشعث و مردی [[یهودی]]<ref>ابن ماجه، سنن، ج۲، ص۷۷۸؛ ابو داود، سنن، ج۲، ص۸۹.</ref> و برخی دیگر، آن را درباره دو تن دیگر دانسته‌اند<ref>مسلم، صحیح مسلم، ج۱، ص۸۷.</ref>. | نخست آنکه بین وی و [[اشعث بن قیس کندی]] بر سر زمینی اختلاف افتاد تا آنکه آنان نزد [[رسول خدا]] {{صل}} رفتند و آن [[حضرت]] از یکی از آنان خواست برای [[اثبات]] ادعایش [[سوگند]] یاد کند و فرمود: «اگر سوگند او [[دروغ]] باشد، [[خداوند]] او را نمی‌آمرزد»<ref>ابن عبدالبر، الاستیعاب، ج۱، ص۳۴۱؛ ابن اثیر، اسد الغابه، ج۱، ص۵۴۷؛ ابن حجر، الاصابه، ج۱، ص۵۹۷.</ref>. البته برخی منابع، این ماجرا را مربوط به اشعث و مردی [[یهودی]]<ref>ابن ماجه، سنن، ج۲، ص۷۷۸؛ ابو داود، سنن، ج۲، ص۸۹.</ref> و برخی دیگر، آن را درباره دو تن دیگر دانسته‌اند<ref>مسلم، صحیح مسلم، ج۱، ص۸۷.</ref>. | ||
خبر دوم آنکه از جفشیش نقل شده است که گروهی از کنده یا خود جفشیش<ref>ر.ک: ابن کثیر، ج۱، ص۸۶.</ref> نزد [[رسول خدا]]{{صل}} رفتند و گفتند: تو از ما هستی و می‌خواستند آن [[حضرت]] را به خود منسوب کنند، ولی رسول خدا{{صل}} فرمود: «شما [[اشتباه]] می‌کنید. ما [[فرزندان]] [[نضر بن کنانه]] هستیم»<ref>طبرانی، المعجم الکبیر، ج۲، ص۲۸۶؛ ابن عبدالبر، الاستیعاب، ج۱، ص۳۴۱؛ ابن اثیر، اسد الغابه، ج۱، ص۵۴۷؛ و بخشی از آن، ر.ک: ابن حجر، الاصابه، ج۱، ص۵۹۷.</ref>. | خبر دوم آنکه از جفشیش نقل شده است که گروهی از کنده یا خود جفشیش<ref>ر. ک: ابن کثیر، ج۱، ص۸۶.</ref> نزد [[رسول خدا]] {{صل}} رفتند و گفتند: تو از ما هستی و می‌خواستند آن [[حضرت]] را به خود منسوب کنند، ولی رسول خدا {{صل}} فرمود: «شما [[اشتباه]] می‌کنید. ما [[فرزندان]] [[نضر بن کنانه]] هستیم»<ref>طبرانی، المعجم الکبیر، ج۲، ص۲۸۶؛ ابن عبدالبر، الاستیعاب، ج۱، ص۳۴۱؛ ابن اثیر، اسد الغابه، ج۱، ص۵۴۷؛ و بخشی از آن، ر. ک: ابن حجر، الاصابه، ج۱، ص۵۹۷.</ref>. | ||
[[ابن حجر]]<ref>ابن حجر، الاصابه، ج۱، ص۵۹۷.</ref>، درباره خبر نخست می‌گوید: ظاهر آن است که نام جفشیش «جریر» بوده و او [[صحابی]] است، اما این [[غریب]] است و ممکن است | [[ابن حجر]]<ref>ابن حجر، الاصابه، ج۱، ص۵۹۷.</ref>، درباره خبر نخست می‌گوید: ظاهر آن است که نام جفشیش «جریر» بوده و او [[صحابی]] است، اما این [[غریب]] است و ممکن است ضمیر در «و کان یلقب» به معدان - [[پدر]] جریر - برگردد و [[روایت]] از جریر از پدرش به شکل مرسل نقل شده باشد و این درست‌تر است. | ||
ابن حجر درباره خبر دوم نیز می‌گوید: اصل خبر در [[مسند]]<ref>مسند، ج۵، ص۲۱۲.</ref> [[احمد بن حنبل]] آمده است که در آنجا سخن از جفشیش نیست یا به شکل مُرسل از جفشیش نقل شده است <ref>ابن حجر، الاصابه، ج۱، ص۵۹۸.</ref>. به گفته ابن حجر<ref>ابن حجر، الاصابه، ج۱، ص۵۹۸.</ref>، [[عمر بن شبه]] می‌گوید: جفشیش از کندیان [[مرتد]] بود که [[اسیر]] گردید و دست بسته کشته شد. به نظر ابن حجر<ref>ابن حجر، الاصابه، ج۱، ص۵۹۸.</ref>، اگر این خبر درست و مقصود از وی همین جفشیش مورد بحث باشد، وی صحابی نیست و هر چه از او نقل شده، مُرسل است.<ref>[[قاسم خانجانی|خانجانی، قاسم]]، [[دانشنامه سیره نبوی ج۲ (کتاب)|مقاله «جفشیش کندی»، دانشنامه سیره نبوی]] ج۲، ص ۴۰۷.</ref> | ابن حجر درباره خبر دوم نیز می‌گوید: اصل خبر در [[مسند]]<ref>مسند، ج۵، ص۲۱۲.</ref> [[احمد بن حنبل]] آمده است که در آنجا سخن از جفشیش نیست یا به شکل مُرسل از جفشیش نقل شده است <ref>ابن حجر، الاصابه، ج۱، ص۵۹۸.</ref>. به گفته ابن حجر<ref>ابن حجر، الاصابه، ج۱، ص۵۹۸.</ref>، [[عمر بن شبه]] می‌گوید: جفشیش از کندیان [[مرتد]] بود که [[اسیر]] گردید و دست بسته کشته شد. به نظر ابن حجر<ref>ابن حجر، الاصابه، ج۱، ص۵۹۸.</ref>، اگر این خبر درست و مقصود از وی همین جفشیش مورد بحث باشد، وی صحابی نیست و هر چه از او نقل شده، مُرسل است.<ref>[[قاسم خانجانی|خانجانی، قاسم]]، [[دانشنامه سیره نبوی ج۲ (کتاب)|مقاله «جفشیش کندی»، دانشنامه سیره نبوی]] ج۲، ص ۴۰۷.</ref> | ||
| خط ۲۰: | خط ۲۰: | ||
== جستارهای وابسته == | == جستارهای وابسته == | ||
{{مدخل وابسته}} | {{مدخل وابسته}} | ||
*[[کنده]] (قبیله) | * [[کنده]] (قبیله) | ||
{{پایان مدخل وابسته}} | {{پایان مدخل وابسته}} | ||
| خط ۳۱: | خط ۳۱: | ||
{{پانویس}} | {{پانویس}} | ||
[[رده:اعلام]] | [[رده:اعلام]] | ||
[[رده:اصحاب پیامبر]] | [[رده:اصحاب پیامبر]] | ||
نسخهٔ کنونی تا ۲۷ سپتامبر ۲۰۲۲، ساعت ۱۰:۲۹
آشنایی اجمالی
در نام، نسب، لقب و داستانی که به وی منسوب کرده‌اند، اختلاف است. او از قبیله کنده و از حضرموت بود[۱]؛ از این رو، وی را «کندی» و «حضرمی» خوانده‌اند [۲]، نام او «معدان»، لقبش «جفشیش» و کنیه‌اش «ابوالخیر» ثبت شده است[۳]. نام وی را جریر بن معدان نیز گفته‌اند[۴]. جفشیش با سه حرکت ضمه، فتحه و کسره جیم و حفشیش و خفشیش آمده[۵] که به یقین در برخی موارد تصحیف روی داده و بر نادرستی برخی از موارد تأکید شده است[۶]، نام پدرش را نیز «اسود»، «نعمان» و «معدان» گفته‌اند [۷].
در برخی منابع، آنان دو نفر دانسته شده و در دو مدخل مستقل معرفی شده‌اند[۸]، اما به نظر می‌رسد آن دو، یکی بوده و اختلاف و تعدد نام خود و پدرش سبب شده دو نفر شمرده شوند؛ چنان که در بسیاری از منابع، یک مدخل به وی اختصاص دارد. به هر حال، دو خبر درباره جفشیش نقل شده است:
نخست آنکه بین وی و اشعث بن قیس کندی بر سر زمینی اختلاف افتاد تا آنکه آنان نزد رسول خدا (ص) رفتند و آن حضرت از یکی از آنان خواست برای اثبات ادعایش سوگند یاد کند و فرمود: «اگر سوگند او دروغ باشد، خداوند او را نمی‌آمرزد»[۹]. البته برخی منابع، این ماجرا را مربوط به اشعث و مردی یهودی[۱۰] و برخی دیگر، آن را درباره دو تن دیگر دانسته‌اند[۱۱].
خبر دوم آنکه از جفشیش نقل شده است که گروهی از کنده یا خود جفشیش[۱۲] نزد رسول خدا (ص) رفتند و گفتند: تو از ما هستی و می‌خواستند آن حضرت را به خود منسوب کنند، ولی رسول خدا (ص) فرمود: «شما اشتباه می‌کنید. ما فرزندان نضر بن کنانه هستیم»[۱۳].
ابن حجر[۱۴]، درباره خبر نخست می‌گوید: ظاهر آن است که نام جفشیش «جریر» بوده و او صحابی است، اما این غریب است و ممکن است ضمیر در «و کان یلقب» به معدان - پدر جریر - برگردد و روایت از جریر از پدرش به شکل مرسل نقل شده باشد و این درست‌تر است.
ابن حجر درباره خبر دوم نیز می‌گوید: اصل خبر در مسند[۱۵] احمد بن حنبل آمده است که در آنجا سخن از جفشیش نیست یا به شکل مُرسل از جفشیش نقل شده است [۱۶]. به گفته ابن حجر[۱۷]، عمر بن شبه می‌گوید: جفشیش از کندیان مرتد بود که اسیر گردید و دست بسته کشته شد. به نظر ابن حجر[۱۸]، اگر این خبر درست و مقصود از وی همین جفشیش مورد بحث باشد، وی صحابی نیست و هر چه از او نقل شده، مُرسل است.[۱۹]
جستارهای وابسته
- کنده (قبیله)
منابع
پانویس
- ↑ ابونعیم، معرفة الصحابه، ج۲، ص۶۳۹؛ ابن اثیر، اسد الغابه، ج۱، ص۵۴۷؛ ابن حجر، الاصابه، ج۱، ص۵۹۷.
- ↑ ابن عبدالبر، الاستیعاب، ج۱، ص۳۴۱.
- ↑ ابونعیم، معرفة الصحابه، ج۲، ص۶۳۹؛ ابن اثیر، اسد الغابه، ج۱، ص۵۴۷؛ ابن حجر، الاصابه، ج۱، ص۵۹۷
- ↑ ابن عبدالبر، الاستیعاب، ج۱، ص۳۴۱؛ ابن حجر، الاصابه، ج۱، ص۵۹۷.
- ↑ ابن حجر، الاصابه، ج۱، ص۵۹۷.
- ↑ ر. ک: ابونعیم، معرفة الصحابه، ج۲، ص۶۳۹.
- ↑ ابن حجر، الاصابه، ج۱، ص۵۹۷.
- ↑ ذهبی، ج۱، ص۸۶.
- ↑ ابن عبدالبر، الاستیعاب، ج۱، ص۳۴۱؛ ابن اثیر، اسد الغابه، ج۱، ص۵۴۷؛ ابن حجر، الاصابه، ج۱، ص۵۹۷.
- ↑ ابن ماجه، سنن، ج۲، ص۷۷۸؛ ابو داود، سنن، ج۲، ص۸۹.
- ↑ مسلم، صحیح مسلم، ج۱، ص۸۷.
- ↑ ر. ک: ابن کثیر، ج۱، ص۸۶.
- ↑ طبرانی، المعجم الکبیر، ج۲، ص۲۸۶؛ ابن عبدالبر، الاستیعاب، ج۱، ص۳۴۱؛ ابن اثیر، اسد الغابه، ج۱، ص۵۴۷؛ و بخشی از آن، ر. ک: ابن حجر، الاصابه، ج۱، ص۵۹۷.
- ↑ ابن حجر، الاصابه، ج۱، ص۵۹۷.
- ↑ مسند، ج۵، ص۲۱۲.
- ↑ ابن حجر، الاصابه، ج۱، ص۵۹۸.
- ↑ ابن حجر، الاصابه، ج۱، ص۵۹۸.
- ↑ ابن حجر، الاصابه، ج۱، ص۵۹۸.
- ↑ خانجانی، قاسم، مقاله «جفشیش کندی»، دانشنامه سیره نبوی ج۲، ص ۴۰۷.