حارث بن زمعه در قرآن: تفاوت میان نسخه‌ها

<div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;">

: <div style="background-color: rgb(252, 252, 233); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">اين مدخل از زیرشاخه‌های بحث '''[[حارث بن زمعه]]''' است. "'''[[حارث بن زمعه]]'''" از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:</div>

<div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;">

: <div style="background-color: rgb(255, 245, 227); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;"> [[حارث بن زمعه در قرآن]] - [[حارث بن زمعه در تاریخ اسلامی]]</div>

<div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;">

[[نسب]] [[حارث]] فرزند [[زمعة بن اسود]] به تیره [[بنی ‌اسد بن عبد العزی]] از [[قریش]] می‌رسد. <ref>السيرة النبويه، ج ۲، ص ۷۰۹؛ الانساب، ج ۱، ص ۱۳۸.</ref> در منابع از وی اطلاعات اندکی ارائه شده است. برخی از [[خاندان]] حارث از [[دشمنان]] سرسخت [[رسول خدا]]{{صل}} بودند، چنان‌که جدش [[اسود]] را از مسخره‌کنندگان [[پیامبر]]{{صل}} برشمرده‌اند.<ref>شرح نهج البلاغه، ج ۱۳، ص ۱۰؛ الكامل، ج ۲، ص ۷۴.</ref> [[زمعه]] [[پدر]] حارث از [[اشراف قریش]] و به [[بخشندگی]] مشهور بود.<ref>المغازی، ج ۱، ص ۴۲؛ المحبر، ص ۱۳۷.</ref> نام وی در شمار کسانی [[ثبت]] شده که در [[غزوه بدر]]، [[سپاه قریش]] را [[اطعام]] می‌کردند.<ref>المغازی، ج ۱، ص ۱۲۸؛ الثقات، ج ۳، ص ۲۱۷.</ref> [[ابن‌ حبیب بغدادی]] از این رو که زمعه با [[خواهر]] [[ام سلمه دختر ابوامیه مخزومی]] ([[همسر رسول خدا]]{{صل}}) [[ازدواج]] کرده بود، او را از باجناق‌های آن [[حضرت]] شمرده است.<ref>المحبر، ص ۱۰۲.</ref> باید توجه داشت که پس از [[مرگ]] زمعه بود که پیامبر با [[ام‌سلمه]] [[ازدواج]] کرد.

برپایه گزارش‌هایی، حارث در [[مکه]] [[اسلام]] آورد؛ اما به سبب [[مخالفت]] و جلوگیری خاندانش، نتوانست به [[مدینه]] [[هجرت]] کند.<ref>السیرة النبویه، ج ۲، ص ۴۶۹؛ الدر المنثور ج ۴، ص ۸۰.</ref> منابع به [[زمان]] دقیق پذیرش اسلامش اشاره نکرده‌اند؛ گویا حارث به اجبارِ پدرش زمعه و عمویش [[عقیل]]، سپاه قریش را در [[بدر]] ([[سال دوم هجری]]) [[همراهی]] کرد و هر سه اینان در [[جنگ بدر]] کشته شدند.<ref>السیرة النبویه، ج ۲، ص ۷۰۹؛ تاریخ طبری، ج ۲، ص ۴۱.</ref> برخی شرکت حارث را در این [[نبرد]] از روی [[تقیه]] دانسته‌اند؛<ref>البدایة و النهایه، ج ۳، ۲۳۳؛ تفسیر ابن کثیر، ج ۲، ص ۳۳۱.</ref> اما برخی منابع از [[کفر]] وی هنگام مرگ سخن می‌گویند و قائل‌اند که ایشان پس از اسلام به کفر بازگشتند.<ref>جامع‌البیان، ج ۵، ص ۳۱۸؛ التکمیل، ص ۱۰۲؛ شرح نهج البلاغه، ج ۱۲، ص ۱۰.</ref> [[قاتل]] حارث را به [[اختلاف]] [[عمار]]  <ref>السیرة النبویه، ج ۲، ص ۷۰۹.</ref> یا [[علی]]{{ع}} <ref>الارشاد، ص ۷۱؛ المناقب، ج ۲، ص ۹۶؛ شرح نهج البلاغه، ج ۱۴، ص ۲۱۲؛ بحارالانوار، ج ۱۹، ص ۳۶۲.</ref> دانسته‌اند. چنین اختلافی درباره [[قاتل]] [[زمعة بن اسود]] و برادرش [[عقیل]] نیز هست <ref>السیرة النبویه، ج ۵۲، ص ۷۰۹؛ الارشاد، ص ۷۱؛ بحارالانوار، ج ۱۹، ص ۳۶۲.</ref>. [[ابن ابی الحدید]] مدعی است که [[اسود]]، جد [[حارث]]، در [[مرگ]] پسر و نوه‌اش بسیار [[بی‌تابی]] می‌کرد. وی همچنین [[عبدالله]] [[برادر]] حارث را از هواداران [[امام علی]]{{ع}} دانسته است.<ref> شرح نهج البلاغه، ج ۱۳، ص ۱۰.</ref> [[وهب بن وهب]] معروف به [[ابوالبختری|ابوالبُختری]] [[قاضی]] [[هارون الرشید]] از [[نسل]] اوست. وی از [[دشمنان امیرمؤمنان]]{{ع}} بود. هموست که به فتوای او امانی را که هارون‌الرشید به [[یحیی بن عبدالله بن حسن علوی]] داده بود، [[باطل]] اعلام کرد و [[یحیی]] را کشت<ref> مقاتل الطالبیین، ص ۳۱۸ - ۳۱۹.</ref>.<ref>[[ملازاده]]، [[حارث بن زمعه (مقاله)|مقاله «حارث بن زمعه»]]، [[دائرة المعارف قرآن کریم ج۱۰ (کتاب)|دائرة المعارف قرآن کریم]]، ج۱۰.</ref>

==حارث در [[شان نزول]]==

#در [[سال دوم هجری]]، در پی اخطار و [[تهدید]] سران [[قریش]] مبنی بر [[بسیج]] کردن همه کسانی که توان [[جنگیدن]] با [[مسلمانان]] را دارند، حارث و تنی چند از مسلمانان [[مهاجرت]] نکرده، در [[نبرد بدر]] حضور یافتند. به موجب [[نقلی]] از [[مجاهد]]،<ref>جامع البیان، ج ۱۰، ص ۲۹؛ المغازی، ج ۱، ص ۷۲؛ التبیان، ج ۵، ص ۱۳۶.</ref> [[آیه]] {{متن قرآن|إِذْ يَقُولُ الْمُنَافِقُونَ وَالَّذِينَ فِي قُلُوبِهِمْ مَرَضٌ غَرَّ هَؤُلَاءِ دِينُهُمْ وَمَنْ يَتَوَكَّلْ عَلَى اللَّهِ فَإِنَّ اللَّهَ عَزِيزٌ حَكِيمٌ}}<ref>«و (یاد کن) آنگاه را که منافقان و بیماردلان می‌گفتند: اینان را دینشان فریفته است در حالی که هر کس بر خداوند توکّل کند بی‌گمان خداوند پیروزمندی فرزانه است» سوره انفال، آیه ۴۹.</ref> نیز درباره حارث و برخی دیگر از کسانی نازل شده که با دیدن کمی نفرات مسلمانان گفتند: اینان را دینشان [[مغرور]] ساخته است. [[خداوند]] در این آیه آنان را از منافقانِ [[بیماردل]] قلمداد کرده است. بنا به نوشته [[شعبی]] و [[حسن بصری]]، مقصود از "[[مرض]]" در آیه [[شرک]] است.<ref> التبیان، ج ۵، ص ۱۳۶.</ref> ابن [[حیان]] اندلسی به این [[دلیل]] که هیچ منافقی در نبرد بدر حضور نداشته، [[نفاق]] حارث و دوستانش را رد کرده است.<ref>البحرالمحیط، ج ۵، ص ۳۳۵.</ref>

 

 

==پانویس==