←آیۀ اهل الذکر و مرجعیت علمی اهل بیت
خط ۳۸: | خط ۳۸: | ||
===اهل الذکر اهل بیت هستند=== | ===اهل الذکر اهل بیت هستند=== | ||
عده ایی از مفسران با توجه به روایاتی که در ذیل آیه آمده است مراد از اهل الذکر را اهل بیت(علیهم السلام) می دانند.<ref>البرهان فى تفسير القرآن، ج 3، ص 424؛ تفسير الصافى، ج 3، ص 136؛ تأویل الآیات الظاهرة، ص 259 و تفسير نور الثقلين، ج 3، ص 57</ref> مجموع این روایات که از پيامبر اسلام(صلی الله علیه و آله) و ائمه(علیهم السلام) رسيده اگر به حد تواتر نرسند در حد استفاضه هستند و می توان به آن ها اعتماد کرد.<ref>[[حسین عبدالمحمدی|عبدالمحمدی، حسین]]، [[بررسی تطبیقی دلالت آیه فاسئلوا أهل الذکر بر مرجعیت علمی اهل بیت (مقاله)|بررسی تطبیقی دلالت آیه فاسئلوا أهل الذکر بر مرجعیت علمی اهل بیت]].</ref> | عده ایی از مفسران با توجه به روایاتی که در ذیل آیه آمده است مراد از اهل الذکر را اهل بیت(علیهم السلام) می دانند.<ref>البرهان فى تفسير القرآن، ج 3، ص 424؛ تفسير الصافى، ج 3، ص 136؛ تأویل الآیات الظاهرة، ص 259 و تفسير نور الثقلين، ج 3، ص 57</ref> مجموع این روایات که از پيامبر اسلام(صلی الله علیه و آله) و ائمه(علیهم السلام) رسيده اگر به حد تواتر نرسند در حد استفاضه هستند و می توان به آن ها اعتماد کرد.<ref>[[حسین عبدالمحمدی|عبدالمحمدی، حسین]]، [[بررسی تطبیقی دلالت آیه فاسئلوا أهل الذکر بر مرجعیت علمی اهل بیت (مقاله)|بررسی تطبیقی دلالت آیه فاسئلوا أهل الذکر بر مرجعیت علمی اهل بیت]].</ref> | ||
==طبقه بندی روایات اهل الذکر== | |||
==آیۀ اهل الذکر و مرجعیت علمی اهل بیت== | ==آیۀ اهل الذکر و مرجعیت علمی اهل بیت== | ||
*مرجعیت علمی و دینی بعد از پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله) از مسائلی است که در بين فرق اسلامی همواره مورد اختلاف بوده است. پيروان مکتب اهل بيت معتقدند ائمه{{ع}} با توجه به دارا بودن مقام عصمت و علم لدنی که در جای خود با براهين عقلی و نقلی اثبات شده است( تنها مرجع علمی بعد از پيامبر اعظم{{صل}} هستند که برای فهم درست کتاب و سنت باید به ایشان مراجعه کرد و برای اثبات ادعای خود علاوه بر دلایل عقلی به آیات و روایاتی استدلال می کنند که یکی از این آیات، آیۀ 43 سورۀ نحل است.<ref>[[حسین عبدالمحمدی|عبدالمحمدی، حسین]]، [[بررسی تطبیقی دلالت آیه فاسئلوا أهل الذکر بر مرجعیت علمی اهل بیت (مقاله)|بررسی تطبیقی دلالت آیه فاسئلوا أهل الذکر بر مرجعیت علمی اهل بیت]].</ref> | *مرجعیت علمی و دینی بعد از پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله) از مسائلی است که در بين فرق اسلامی همواره مورد اختلاف بوده است. پيروان مکتب اهل بيت معتقدند ائمه{{ع}} با توجه به دارا بودن مقام عصمت و علم لدنی که در جای خود با براهين عقلی و نقلی اثبات شده است( تنها مرجع علمی بعد از پيامبر اعظم{{صل}} هستند که برای فهم درست کتاب و سنت باید به ایشان مراجعه کرد و برای اثبات ادعای خود علاوه بر دلایل عقلی به آیات و روایاتی استدلال می کنند که یکی از این آیات، آیۀ 43 سورۀ نحل است.<ref>[[حسین عبدالمحمدی|عبدالمحمدی، حسین]]، [[بررسی تطبیقی دلالت آیه فاسئلوا أهل الذکر بر مرجعیت علمی اهل بیت (مقاله)|بررسی تطبیقی دلالت آیه فاسئلوا أهل الذکر بر مرجعیت علمی اهل بیت]].</ref> | ||
* آیات متعددی بر مرجعیت علمی [[اهل بیت]]{{عم}} دلالت می کنند برخی از آیات به طور روشن و با دلالت مطابقی و برخی دیگر با دلالت التزامی چنين دلالتی دارند. از جمله آیاتی که به صراحت مرجعيت علمی [[اهل بیت]]{{عم}} را بیان کرده آیۀ 43 سورۀ نحل است که در سورۀ انبیاء آیۀ 7 هم آمده است: «وَ ما أَرْسَلْنا مِنْ قَبْلِكَ إِلاَّ رِجالاً نُوحي إِلَيْهِمْ فَسْئَلُوا أَهْلَ الذِّكْرِ إِنْ كُنْتُمْ لا تَعْلَمُونَ».<ref>[[حسین عبدالمحمدی|عبدالمحمدی، حسین]]، [[بررسی تطبیقی دلالت آیه فاسئلوا أهل الذکر بر مرجعیت علمی اهل بیت (مقاله)|بررسی تطبیقی دلالت آیه فاسئلوا أهل الذکر بر مرجعیت علمی اهل بیت]].</ref> | * آیات متعددی بر مرجعیت علمی [[اهل بیت]]{{عم}} دلالت می کنند برخی از آیات به طور روشن و با دلالت مطابقی و برخی دیگر با دلالت التزامی چنين دلالتی دارند. از جمله آیاتی که به صراحت مرجعيت علمی [[اهل بیت]]{{عم}} را بیان کرده آیۀ 43 سورۀ نحل است که در سورۀ انبیاء آیۀ 7 هم آمده است: «وَ ما أَرْسَلْنا مِنْ قَبْلِكَ إِلاَّ رِجالاً نُوحي إِلَيْهِمْ فَسْئَلُوا أَهْلَ الذِّكْرِ إِنْ كُنْتُمْ لا تَعْلَمُونَ».<ref>[[حسین عبدالمحمدی|عبدالمحمدی، حسین]]، [[بررسی تطبیقی دلالت آیه فاسئلوا أهل الذکر بر مرجعیت علمی اهل بیت (مقاله)|بررسی تطبیقی دلالت آیه فاسئلوا أهل الذکر بر مرجعیت علمی اهل بیت]].</ref> | ||
==جابه جا شود== | ==جابه جا شود== | ||
*[[علامه طباطبایی]] میگوید: آیه اشاره به یك اصل عمومی عقلایی است كه جاهل به اهل خبره مراجعه میكند.<ref> المیزان، ج ۱۲ ص ۲۷۵</ref> در امور دین و پیمودن راه سعادت و كسب معارف الهی و یافتن راه خدا و تفسیر كلام اللّه و دست یافتن به عقاید حقّه، باید به [[اهل بیت]]{{عم}} رجوع كرد كه آگاهترین و دینشناسترین مردمند. [[امام علی]]{{ع}} فرمود: {{عربی|اندازه=155%|نحن أهل الذّكر}}<ref>مناقب، ج ۳ ص ۹۸</ref> اهل ذكر ماییم. [[امام باقر]]{{ع}} نیز در ذیل این آیۀ كریمه فرمود: {{عربی|اندازه=155%|"هم الأئمّة من عترة رسول اللّه"}}<ref>اهل البیت فی الكتاب و السنّه، ص ۱۵۴</ref>، [[امامان]] از [[عترت]] [[پیامبر خاتم|پیامبر خدا]]{{صل}} اهل ذكرند. اگر ذكر را به معنای [[قرآن]] بدانیم، باز [[اهل بیت]] [[قرآن]] شناسترین افرادند و آیات كلام اللّه در این خاندان نازل شده است. در روایات بسیاری توصیه شده در امور دین، به [[اهل بیت]]{{ع}} مراجعه كنید و دین خود را از آنان بیاموزید و از این خاندان با عناوینی همچون: خازنان علم الهی، وارثان علوم پیامبران، داناترین مردم، [[راسخان در علم]]، معدن و سرچشمۀ علوم و دانا به هرچه كه بوده و خواهد بود و. . . یاد شده است.<ref>اهل البیت فی الكتاب و السنّه، ص ۱۷۵</ref> این آیه، [[مرجعیت]] دینی [[اهل بیت]] را تبیین میكند و معیاری برای نقد افكار و اندیشههاست، چون آنان آموزگاران دین و آگاهان به شریعت الهیاند و از سوی خداوند حجت قرار داده شدهاند. بنابراین، آیه میتواند مورد استناد دربارۀ [[امامت]] و [[رهبری]] هم باشد، چون [[اهل بیت]]، به عنوان آگاهترین انسانهایی كه وارث [[علم]] و [[حكمت]] [[پیامبر]]{{صل}} و دانا به [[قرآن]] و شریعتاند، باید در مصدر [[حكومت]] و [[ولایت]] قرار گیرند و جلوی بدعتها و انحرافات را بگیرند و كلامشان فصل خصومت كند.<ref>[[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ غدیر (کتاب)|فرهنگ غدیر]]، ص:۳۲.</ref> | *[[علامه طباطبایی]] میگوید: آیه اشاره به یك اصل عمومی عقلایی است كه جاهل به اهل خبره مراجعه میكند.<ref> المیزان، ج ۱۲ ص ۲۷۵</ref> در امور دین و پیمودن راه سعادت و كسب معارف الهی و یافتن راه خدا و تفسیر كلام اللّه و دست یافتن به عقاید حقّه، باید به [[اهل بیت]]{{عم}} رجوع كرد كه آگاهترین و دینشناسترین مردمند. [[امام علی]]{{ع}} فرمود: {{عربی|اندازه=155%|نحن أهل الذّكر}}<ref>مناقب، ج ۳ ص ۹۸</ref> اهل ذكر ماییم. [[امام باقر]]{{ع}} نیز در ذیل این آیۀ كریمه فرمود: {{عربی|اندازه=155%|"هم الأئمّة من عترة رسول اللّه"}}<ref>اهل البیت فی الكتاب و السنّه، ص ۱۵۴</ref>، [[امامان]] از [[عترت]] [[پیامبر خاتم|پیامبر خدا]]{{صل}} اهل ذكرند. اگر ذكر را به معنای [[قرآن]] بدانیم، باز [[اهل بیت]] [[قرآن]] شناسترین افرادند و آیات كلام اللّه در این خاندان نازل شده است. در روایات بسیاری توصیه شده در امور دین، به [[اهل بیت]]{{ع}} مراجعه كنید و دین خود را از آنان بیاموزید و از این خاندان با عناوینی همچون: خازنان علم الهی، وارثان علوم پیامبران، داناترین مردم، [[راسخان در علم]]، معدن و سرچشمۀ علوم و دانا به هرچه كه بوده و خواهد بود و. . . یاد شده است.<ref>اهل البیت فی الكتاب و السنّه، ص ۱۷۵</ref> این آیه، [[مرجعیت]] دینی [[اهل بیت]] را تبیین میكند و معیاری برای نقد افكار و اندیشههاست، چون آنان آموزگاران دین و آگاهان به شریعت الهیاند و از سوی خداوند حجت قرار داده شدهاند. بنابراین، آیه میتواند مورد استناد دربارۀ [[امامت]] و [[رهبری]] هم باشد، چون [[اهل بیت]]، به عنوان آگاهترین انسانهایی كه وارث [[علم]] و [[حكمت]] [[پیامبر]]{{صل}} و دانا به [[قرآن]] و شریعتاند، باید در مصدر [[حكومت]] و [[ولایت]] قرار گیرند و جلوی بدعتها و انحرافات را بگیرند و كلامشان فصل خصومت كند.<ref>[[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ غدیر (کتاب)|فرهنگ غدیر]]، ص:۳۲.</ref> |