|
|
| (۱۶ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۴ کاربر نشان داده نشد) |
| خط ۱: |
خط ۱: |
| {{خرد}}
| | #تغییرمسیر [[وحی پیامبرانه]] |
| {{علم معصوم}}
| |
| <div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;">
| |
| : <div style="background-color: rgb(252, 252, 233); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">اين مدخل از زیرشاخه‌های بحث '''[[وحی]]''' است. "'''وحی تشریعی'''" از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:</div>
| |
| <div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;">
| |
| : <div style="background-color: rgb(255, 245, 227); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">[[وحی تشریعی در قرآن]] | [[وحی تشریعی در حدیث]] | [[وحی تشریعی در کلام اسلامی]] | [[وحی تشریعی در فلسفه اسلامی]] | [[وحی تشریعی در عرفان اسلامی]] | [[وحی تشریعی از دیدگاه برون‌دینی]]</div>
| |
| <div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;">
| |
| : <div style="background-color: rgb(206,242, 299); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">در این باره، تعداد بسیاری از پرسش‌های عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل '''[[وحی (پرسش)]]''' قابل دسترسی خواهند بود.</div>
| |
| <div style="padding: 0.4em 0em 0.0em;">
| |
| | |
| '''[[وحی]]''' در لغت به معنای [[آگاهانیدن]] یا [[سخن پنهانی]] است در اصطلاح علوم اسلامی به معنای ارسال [[پیام]] از سوی خداوند به [[پیامبران]].
| |
| | |
| | |
| ==مقدمه==
| |
| وحی تشریعی یا وحی رسالی یا وحی نبوی، پایه و اساس دین و مرز بین معرفت دینی و اندیشه‌های ساخته فکر بشر است. هجوم شبهه‌ها به قرآن کریم گسترش یافته تا اساس و ساختار دین اسلام را سست و بی‌پایه و بشری معرفی کنند. پیشینه وحی و [[نبوت]] با تمدن بشری همزمان است؛ چراکه هیچ امتی بی پیامبر نبوده است. {{عربی|اندازه=150%|﴿{{متن قرآن|وَ إِنْ مِنْ أُمَّةٍ إِلاَّ خَلا فيها نَذيرٌ}}﴾}} ملت‌ها و ادیان مختلفی حتی پیش از اسلام با کلمه وحی و معنای آن آشنا بوده‌اند: {{عربی|اندازه=150%|﴿{{متن قرآن|إِنَّا أَوْحَيْنا إِلَيْكَ كَما أَوْحَيْنا إِلى نُوحٍ وَ النَّبِيِّينَ مِنْ بَعْدِه}}﴾}}.
| |
| | |
| ==اقسام وحی تشریعی==
| |
| {{عربی|اندازه=150%|﴿{{متن قرآن|وَمَا كَانَ لِبَشَرٍ أَن يُكَلِّمَهُ اللَّهُ إِلاَّ وَحْيًا أَوْ مِن وَرَاء حِجَابٍ أَوْ يُرْسِلَ رَسُولا فَيُوحِيَ بِإِذْنِهِ مَا يَشَاء إِنَّهُ عَلِيٌّ حَكِيمٌ}}﴾}}.
| |
| :۱. '''سخن گفتن مستقیم با خدا''': وحی مستقیم همان قسمی است که حالت غشیان و سنگینی بر [[پیامبر اکرم|رسول خدا]] {{صل}} عارض می‌شد. [[امام صادق]] {{ع}}. حالت غشوه وقتی عارض می‌شد که بین خدا و [[پیامبر]] واسطه‌ای نبود <ref> [[مسئله وحی و پاسخ به شبهات آن (کتاب)|مسئله وحی و پاسخ به شبهات آن]]، ص ۹۱ و ۹۲.</ref>.
| |
| | |
| :در این قسم معنا و مقصود به‌طور مستقیم و بدون واسطه [[فرشته]] وحی و واسطه دیگری بر قلب [[پیامبر]] القاء شده است. از برخی آیات استفاده می‌شود که [[پیامبر اکرم|رسول خدا]] تمام قرآن را به‌طور مستقیم از خدای متعال دریافت نموده است: {{عربی|اندازه=150%|﴿{{متن قرآن|وَ إِنَّكَ لَتُلَقَّى الْقُرْآنَ مِنْ لَدُنْ حَكيمٍ عَليمٍ}}﴾}} و: {{عربی|اندازه=150%|﴿{{متن قرآن|إِنَّا سَنُلْقي عَلَيْكَ قَوْلاً ثَقيلاً}}﴾}}. به‌هرحال وحی مستقیم، بالاترین نوع ارتباط [[انبیا]] با مبدأ عالم هستی است، مانند: عروج نبی مکرم اسلام {{عربی|اندازه=150%|﴿{{متن قرآن|ثُمَّ دَنا فَتَدَلَّى * فَكانَ قابَ قَوْسَيْنِ أَوْ أَدْنى}}﴾}} {{عربی|اندازه=150%|﴿{{متن قرآن|فَأَوْحى إِلى عَبْدِهِ ما أَوْحى}}﴾}} <ref> [[پدیده وحی از دیدگاه علامه طباطبائی (کتاب)|پدیده وحی از دیدگاه علامه طباطبائی]] ص ۱۹۲-۱۹۴.</ref>.
| |
| | |
| :گاهی از این قسم وحی به "[[الهام]]" نیز تعبیر می‌شود. همچنین برخی "رؤیای صادقه" [[انبیا]] را از همین قسم دانسته‌اند <ref> [[مسئله وحی و پاسخ به شبهات آن (کتاب)|مسئله وحی و پاسخ به شبهات آن]]، ص ۹۲.</ref>.
| |
| :۲. '''سخن گفتن خدا با [[پیامبر]] از پس پرده''': بدان معنا که خداوند از طریق امواج صوتی خاص با پیامبرش سخن می‌گوید که از دیگران مخفی و پنهان است. یا پیامبرش سخن را می‌شنود، همچون سخنانی که از پشت پرده شنیده می‌شود <ref> [[پدیده وحی از دیدگاه علامه طباطبائی (کتاب)|پدیده وحی از دیدگاه علامه طباطبائی]] ص ۱۹۵.</ref>.
| |
| | |
| :منظور از پشت پرده این است که سخنی شنیده می‌شود؛ ولی صاحب صدا دیده نمی‌شود. همانطور که خداوند از درخت با موسی {{ع}} سخن می‌گفت: و این از ویژگی‌های [[حضرت موسی]] {{ع}} بوده. {{عربی|اندازه=150%|﴿{{متن قرآن|قالَ يا مُوسى إِنِّي اصْطَفَيْتُكَ عَلَى النَّاسِ بِرِسالاتي وَ بِكَلامي}}﴾}}. [[علامه طباطبائی]]: حجاب همان واسطه است اما این واسطه خودش وحی نمی‌کند؛ مانند [[فرشته وحی]] <ref> [[مسئله وحی و پاسخ به شبهات آن (کتاب)|مسئله وحی و پاسخ به شبهات آن]]، ص ۹۲ و ۹۳.</ref>. علامه طباطبائی وحی در خواب را از این قسم می‌داند.
| |
| :۳. '''ارسال [[فرشته]]''': منظور از رسول، [[جبرئیل]] "فرشته وحی" است. مبدأ وحی در اصل خداوند است؛ ولی به اذن خداوند، جبرئیل واسطه شده و وحی را به پیامبر نازل می‌کند. {{عربی|اندازه=150%|﴿{{متن قرآن|نَزَلَ بِهِ الرُّوحُ الْأَمين * عَلى قَلْبِك}}﴾}}:
| |
| :#گاه فرشته به‌صورت انسانی زیبا برای پیامبر تمثل می‌یافت.
| |
| :#گاهی فرشته، وحی را در قلب پیامبر القاء می‌کرد.
| |
| :#گاه نیز [[پیامبر اکرم|پیامبر اسلام]] {{صل}} جبرئیل را به‌صورت اصلی خود مشاهده می‌کرد.
| |
| :#برخی نیز معتقدند که روح و باطن پیامبر با [[روح القدس]] ارتباط برقرار می‌کند <ref> [[مسئله وحی و پاسخ به شبهات آن (کتاب)|مسئله وحی و پاسخ به شبهات آن]]، ص ۹۴ و ۹۵.</ref>.
| |
| | |
| :[[علامه طباطبائی]] درباره آیه ۵۱ شوری {{عربی|اندازه=150%|﴿{{متن قرآن|وَمَا كَانَ لِبَشَرٍ أَن يُكَلِّمَهُ اللَّهُ إِلاَّ وَحْيًا أَوْ مِن وَرَاء حِجَابٍ أَوْ يُرْسِلَ رَسُولا فَيُوحِيَ بِإِذْنِهِ مَا يَشَاء إِنَّهُ عَلِيٌّ حَكِيمٌ}}﴾}} می‌فرماید: "اینکه بعضی از مفسرین، [[رسول]] را، [[پیامبر اکرم|رسول خدا]] می‌دانند که وحی را به مردم می‌رسانده درست نیست. چون رسول خدا پیام خدا را به مردم ابلاغ می‌کند، نه وحی را و معقول نیست که تبلیغ را وحی بخوانند. ازآنجاکه مبدأ وحی در تمامی این اقسام، خدای متعال است لذا می‌توان وحی را به‌طور مطلق به خدای سبحان نسبت داد. جمله {{عربی|اندازه=150%|﴿{{متن قرآن|إِنَّهُ عَلِيٌّ حَكِيمٌ}}﴾}} در انتهای آیه، تعلیلی است برای مضمون آیه شریفه. یعنی خدای تعالی به خاطر علو مقامی که از خلق دارد، بزرگ‌تر از آن است که مانند گفتگوی مخلوقات با خلق خود و گفت‌وگو کند، و به خاطر حکمتش، راه وحی را برای سخن گفتن با خلق اختیار کرده. ازآنجاکه عقل همانطور که گاهی راه را نشان می‌دهد، گاهی هم به خطا می‌رود و به همین جهت خدای سبحان طریق وحی را برگزیده که از هر خطایی مصون است" <ref> [[پدیده وحی از دیدگاه علامه طباطبائی (کتاب)|پدیده وحی از دیدگاه علامه طباطبائی]] ص ۱۹۷-۱۹۹.</ref>.
| |
| | |
| ===تقسیم دیگری در مورد وحی===
| |
| #'''وحی گفتاری "زبانی"''': خداوند یا پیک وحی پیام خاصی را به‌صورت گزاره‌ها و جملات معنادار بر پیامبرش القاء می‌کند. که گاهی تأکید بر محتوا می‌شود؛ مانند احادیث قدسی و گاهی بر الفاظ و محتواست؛ مانند قرآن کریم و گاهی به‌صورت مکتوب ارائه می‌شود؛ مانند الواح موسی.
| |
| #'''وحی افعالی''': در این‌گونه از وحی، پیام وجود ندارد بلکه منظور از آن مثلاً تجلی ظهور خدا برای انسان‌ها در عیسی مسیح {{ع}} است که مسلمانان آن را نمی‌پذیرند.
| |
| | |
| ==ساختار وحی نبوی==
| |
| سه پایه اصلی دارد:
| |
| :'''الف.''' مبدأ فاعلی یا همان وحی‌کننده که به همه هستی آگاهی دارد یعنی خداوند: {{عربی|اندازه=150%|﴿{{متن قرآن|اتَّبِعْ ما أُوحِيَ إِلَيْكَ مِنْ رَبِّكَ}}﴾}}.
| |
| :'''ب.''' مبدأ فاعلی یا دریافت‌کننده وحی که قلب [[پیامبر]] باشد {{عربی|اندازه=150%|﴿{{متن قرآن|ما أُوحِيَ إِلَيْكَ مِنْ رَبِّكَ}}﴾}}.
| |
| :'''ج.''' متن وحی که آیات کلام خداوند و قرآن عربی است.
| |
| بررسی پیک وحی در ساختار وحی: پیک وحی همان [[فرشته]] امین و علیم، [[جبرئیل]] است. {{عربی|اندازه=150%|﴿{{متن قرآن|قُلْ مَنْ كانَ عَدُوًّا لِجِبْريلَ فَإِنَّهُ نَزَّلَهُ عَلى قَلْبِكَ بِإِذْنِ اللَّهِ}}﴾}}.
| |
| :مبدأ فاعلی: {{عربی|اندازه=150%|﴿{{متن قرآن|بِإِذْنِ اللَّهِ}}﴾}}.
| |
| :مبدأ قابلی: {{عربی|اندازه=150%|﴿{{متن قرآن|عَلى قَلْبِكَ}}﴾}}.
| |
| :متن وحی: {{عربی|اندازه=150%|﴿{{متن قرآن|نَزَّلَهُ}}﴾}}نزله "قرآن – واسطه: {{عربی|اندازه=150%|﴿{{متن قرآن|لِجِبْريلَ}}﴾}}، است <ref> [[مسئله وحی و پاسخ به شبهات آن (کتاب)|مسئله وحی و پاسخ به شبهات آن]] ص ۱۰۶ و ۱۰۷.</ref>.
| |
| | |
| ==آیا [[پیامبران]] در امر وحی تردید داشتند؟==
| |
| | |
| | |
| ==منابع==
| |
| *[[مسئله وحی و پاسخ به شبهات آن (کتاب)|مسئله وحی و پاسخ به شبهات آن]]؛
| |
| *[[ پدیده وحی از دیدگاه علامه طباطبایی (کتاب)|پدیده وحی از دیدگاه علامه طباطبائی]].
| |
| | |
| == جستارهای وابسته ==
| |
| {{پرسش‌های وابسته}}
| |
| {{ستون-شروع|3}}
| |
| * [[وحی در قرآن]]؛
| |
| * [[وحی در حدیث]]؛
| |
| * [[وحی در کلام اسلامی]]؛
| |
| * [[وحی در حکمت اسلامی]]؛
| |
| * [[وحی در عرفان اسلامی]].
| |
| * [[وحی در فلسفه دین]]؛
| |
| * [[وحی در دین‌پژوهی تطبیقی]]؛
| |
| * [[وحی از دیدگاه برون‌دینی]].
| |
| * [[ارتباط رسول با پروردگار]]
| |
| * [[اشراق]]
| |
| * [[الهام]]
| |
| * [[انکشاف]]
| |
| * [[پدیدارگری]]
| |
| * [[تجلی]]
| |
| * [[تجلیگری]]
| |
| * [[تنزیل]]
| |
| * [[سمع]]
| |
| * [[کشف]]
| |
| * [[شهود]]
| |
| * [[مکاشفه]]
| |
| * [[نص]]
| |
| * [[نقل]]
| |
| * [[القای الهی]]
| |
| * [[وحی الهی]]
| |
| * [[وحی به اسباط]]
| |
| * [[وحی تشریعی]]
| |
| * [[وحی تکوینی]]
| |
| * [[وحی در قرآن]]
| |
| * [[وحی غیرمباشری]]
| |
| * [[وحی مباشری]]
| |
| * [[احادیث وحی]]
| |
| * [[امکان وحی]]
| |
| * [[انقطاع وحی]]
| |
| * [[کاتبان وحی]]
| |
| * [[انكار وحی]]
| |
| * [[دوره فترت وحی]]
| |
| * [[زبان وحی]]
| |
| * [[صوت وحی]]
| |
| * [[فرشته وحی]]
| |
| * [[مواقع وحی]]
| |
| * [[نزول وحی]]
| |
| {{پایان}}
| |
| {{پایان}}
| |
| | |
| =='''[[:رده:آثار وحی و الهام|منبع‌شناسی جامع وحی و الهام]]'''==
| |
| * [[:رده:کتاب‌شناسی کتاب‌های وحی و الهام|کتاب‌شناسی وحی و الهام]]؛
| |
| * [[:رده:مقاله‌شناسی مقاله‌های وحی و الهام|مقاله‌شناسی وحی و الهام]]؛
| |
| * [[:رده:پایان‌نامه‌شناسی پایان‌نامه‌های وحی و الهام|پایان‌نامه‌شناسی وحی و الهام]].
| |
| | |
| | |
| {{نبوت شناسی}}
| |
| | |
| ==پانویس==
| |
| {{یادآوری پانویس}}
| |
| {{پانویس2}}
| |
| | |
| [[رده:مدخل‌های درجه دو دانشنامه]]
| |
| [[رده:مجاری علم لدنی امام]]
| |
| [[رده:وحی و الهام]]
| |
| [[رده:وحی]]
| |
| [[رده:وحی تشریعی]] | |
