امامت‌پدیا:شیوه ارجاع به منابع

بهتر است ابتدا سیاست اثبات‌پذیری را درباره معتبر بودن منابع بخوانید.

ساختاربندی فهرست منابع یک مقالهٔ امامت‌پدیا جزو جزئیاتی است که در درجهٔ دوم اهمیت قرار دارند و در حال حاضر در امامت‌پدیای انگلیسی نیز هنوز توافق عام بر روی یک روش مشخص یادکرد منابع، بدست نیامده‌است. بنابراین در صورتی که شما یک روش خاص (بخصوص روش‌هایی که بوسیلهٔ اهل فن در آن رشتهٔ خاص استفاده می‌شود) را برای یادکرد منابع بکار می‌برید، لطفاً استفاده از همان روش را ادامه دهید. اما در صورتی که نمی‌توانید در مورد اینکه چه شیوه و روشی را انتخاب کنید، تصمیم بگیرید و یا نمی‌دانید چه اطلاعاتی را در یادکرد منبع باید گنجاند، به خواندن این مقاله ادامه دهید.

در این مقاله یک شیوهٔ نوعی بر مبنای شیوهٔ استانداردی که در کتاب شیوه‌نامهٔ شیکاگو از آن با عنوان «ساختاربندی علمی» یاد شده، آمده‌است. در شیوه‌نامهٔ شیکاگو، که اینجا هم از آن پیروی شده‌است، یادکرد منابع (یعنی ارجاع به منابع برای مستند کردن ادعا) در پانویس است و پانویس‌ها با شماره مشخص می‌شود. می‌توان در پایان رساله فهرستی الفبایی از مآخذ ذکر کرد اما اجباری نیست، به شرطی که یادکرد منابع در پانویس‌ها کامل و دقیق باشد. از سوی دیگر می‌توان در یادکرد منابع از کوته‌نوشت‌ها و خلاصه‌نویسی سود جست، در این صورت ذکر کامل فهرست منابع و مآخذ اجباری‌است. در امامت‌پدیای فارسی شِقّ دوم پیشنهاد می‌شود. یعنی ارجاعات پانویسی به اختصار صورت می‌گیرد و سپس در پایان مقاله فهرست کاملی از منابع و مآخذ به ترتیب الفبایی نام خانوادگی نویسندگان ذکر می‌شود. یادکرد دقیق و عملی منابع در معنای کلی دو مرحله دارد. یکی اینکه جمله‌ها و دعاوی را به منابع معتبر ارجاع دهیم و دوم فهرست کامل منابع را با اسلوب و چیدمانی خاص در پایان مقاله ذکر کنیم. در این نوشتار به هر دو جنبه پرداخته خواهد شد.

ابتدا شیوهٔ ارجاع به منابع در متن مقاله را معرفی می‌کنیم. پس از مطالعهٔ این بخش ویکی‌نویس می‌داند که چگونه در مقاله به منابع در پانویس ارجاع دهد. در مرحلهٔ بعد روش یادکرد اطلاعات مربوط به منابع مختلف (کتاب، مقالات و...) را بررسی می‌کنیم. این اطلاعاتی‌است که در بخش == منابع == هر مقاله باید ذکر شود. ارائهٔ این اطلاعات (یعنی مشخصات منابع) به شیوه و اسلوب خاصی باید باشد. مثلاً ابتدا نام خانوادگی نویسنده باید ذکر شود و سپس نام کوچک وی. پس از آن نام کتاب به صورت ایتالیک نشان داده می‌شود و سپس سایر جزئیات ذکر می‌گردد. بخش‌های مختلف این نوشتار به مهم‌ترین جنبه‌های اسلوب ذکر اطلاعات کتاب‌شناختی منابع خواهند پرداخت. فراگرفتن و به خاطر سپردن تمام این جزئیات بایسته نیست. ویکی‌نویسان می‌توانند بر حسب نیاز به این صفحه رجوع کنند. به علاوه الگوهایی برای آسان‌سازی کار آن‌ها ساخته شده‌است که در بیشتر موارد ایشان را از دانستن جزئیات بی‌نیاز می‌کند. این الگوها نیز در نوشتار معرفی شده‌اند.

روش اشاره به منابع در متن

روش اشاره به منابع این است که منابع را در بخش مربوط فهرست می‌کنند و در هنگام ارجاع در داخل متن به پانویس ارجاع می‌دهند که در آنجا نام خلاصهٔ منبع آمده‌است. برای وارد کردن پاورقی در داخل متن اصلی مقاله جایی که شمارهٔ پاورقی باید داده شود متن پاورقی را بین <ref> و </ref> ذکر می‌کنند. سرانجام برای نمایش همهٔ پانویس‌ها در بخش پانویس از الگوی {{پانویس}} استفاده می‌کنند. مثلاً به این صورت:

این متن اصلی مقاله است که از کتاب خاصی<ref>روحانی، ساختار پرونده، ۲۲–۲۴. [=صفحات کتاب]</ref> و کتاب دیگری<ref>احمدی، پرونده در پرونده. </ref> برداشته شده‌است و یک پانویس توضیحی^*<ref>این یک پانویس توضیحی‌است. </ref> هم دارد.

== پانویس ==
{{پانویس}}

== منابع ==
* روحانی، محمد. ''ساختار پرونده''. تهران: نشر، ۱۳۷۰.
* احمدی، احمد. ''پرونده در پرونده''. چاپ دوم. تهران: نشر۲، ۱۳۷۵.‎

که در آن از ^[۱] و ^[۲] به عنوان «پانویس ارجاعی» و ^*[۳] به عنوان «پانویس توضیحی» بهره برده شده‌است. نتیجهٔ پایانی آن به صورت زیر خواهد بود:

این متن اصلی مقاله‌است که از کتاب خاصی و کتاب دیگری برداشته شده‌است و یک پانویس توضیحی^* هم دارد.

پانویس

---

منابع

---

• احمدی، احمد. پرونده در پرونده. چاپ دوم تهران: نشر۲، ۱۳۷۵.
• روحانی، محمد. ساختار پرونده. تهران: نشر، ۱۳۷۰.

نکته : اگر ویرگول یا نقطه در محل منبع‌دهی باشد تگ <ref>...</ref> به طور طبیعی پس از نقطه یا ویرگول قرار می‌گیرد.

الگوی کمکی برای یادکرد منابع در امامت‌پدیای فارسی

توصیه می‌شود به جای ارجاع دستی از الگوهای یادکرد استفاده کنید. خروجی این الگوها با ضابطه‌هایی که در این صفحه توضیح داده خواهد شد منطبق است. برای یادکرد کتاب از الگوی {{یادکرد کتاب}}، برای ژورنال از {{یادکرد ژورنال}}، برای یادکرد مطالبی که در اینترنت آمده از {{یادکرد وب}} و در موارد کلی، از الگوی {{یادکرد}} استفاده کنید. همچنین برای ارجاع‌های خلاصه‌شده در بخش پانویس می‌توانید از الگوی {{پانویس کوتاه‌شده}} استفاده کنید. در زیر مثالی از نحوهٔ استفاده از این الگوها آمده‌است:

این متن اصلی مقاله است که منبع آن خبری از خبرگزاری ایسنا<ref>{{یادکرد وب|نشانی = http://www.isna.ir/etc ‏|عنوان = عنوان خبر|ناشر = ایسنا|تاریخ بازدید = ۱۸ ژانویه ۲۰۱۳|تاریخ = ۱۱ فروردین ۱۳۸۸}}</ref> و مطلبی است که در یک کتاب دیگر آمده‌است.<ref>{{یادکرد|نویسنده = احمدی، احمد|عنوان = ساختار پرونده|ناشر = نشر زیبا|شهر = تهران|تاریخ = ۱۳۷۵}}</ref>

== منابع ==
{{پانویس}}

و نتیجهٔ آن به صورت زیر خواهد بود:

این متن اصلی مقاله است که منبع آن خبری از خبرگزاری ایسنا و مطلبی است که در یک کتاب دیگر آمده‌است.

منابع

---

همچنین اگر به یک منبع بیشتر از یک بار ارجاع می‌کنید، می‌توانید از پارامتر name در دستور ref استفاده کنید تا ارجاع‌های شما چند بار شماره نخورند. به مثال زیر نگاه کنید:

این متن اصلی مقاله است که منبع آن خبری از خبرگزاری ایسنا<ref name="isna">{{یادکرد وب|نشانی = http://www.isna.ir/etc ‏|عنوان = عنوان خبر|ناشر = ایسنا|تاریخ بازدید = ۱۸ ژانویه ۲۰۱۳|تاریخ = ۱۱ فروردین ۱۳۸۸}}</ref> و مطلبی است که در یک کتاب دیگر آمده‌است.<ref>{{یادکرد|نویسنده = احمدی، احمد|عنوان = ساختار پرونده|ناشر = نشر زیبا|شهر = تهران|تاریخ = ۱۳۷۵}}</ref>

در قسمت دیگری از متن، دوباره به خبر ایسنا ارجاع می‌شود.<ref name="isna"/>

== منابع ==
{{پانویس}}

که نتیجه می‌دهد:

این متن اصلی مقاله است که منبع آن خبری از خبرگزاری ایسنا و مطلبی است که در یک کتاب دیگر آمده‌است.

در قسمت دیگری از متن، دوباره به خبر ایسنا ارجاع می‌شود.

منابع

---

در ادامه، نحوهٔ نگارش یادکردها توضیح داده می‌شود. استفاده از الگوهای بالا کمک می‌کند تا الگوها به آسانی به روش زیر نگاشته شوند و نیاز به تنظیم دستی نحوهٔ نمایش آن‌ها نباشد.

کتاب‌ها

ساختار یادکرد

این ترتیب برای یادکرد اطلاعات مربوط به کتاب‌ها استفاده می‌شود:

نام مؤلف به شکل نام خانوادگی، ویرگول، نام،(برای بیشتر از یک نویسنده به مثال‌ها رجوع کنید) نقطه، عنوان کتاب (به شکل ایرانیک یعنی بصورت ''عنوان'')، ویرگول(،) نوبت چاپ (اگر غیر از نوبت اول است) نقطه، نام شهر محل نشر، دونقطه (:) نام ناشر، سال چاپ برای نوبت ذکر شده. شابک.

در انتها نیز در صورتی که آن کتاب صفحهٔ وبی دارد (مثلاً در وب‌گاه ketab.ir)، پیوند به آن صفحهٔ وب می‌آید.

مثال:

• شاملو، احمد. در آستانه. تهران: مؤسسه انتشارات نگاه، ۱۳۷۶ ISBN 964-6174-28-0. خانهٔ کتاب.

برای دو نویسنده:

• بودریار، ژان، و احمد مومیایی رازی. سرگشتگی نشانه‌ها، نمونه‌هایی از نقد پسامدرن. ترجمهٔ باب رحمتی. تهران: نشر مرکز، ۱۳۷۴. ISBN 964305120x، خانهٔ کتاب.

بیشتر از دو نویسنده:

• لوگان، جان، و دیگران. سه توپ دارم قلقلیه. تهران: نشر بادبادک، ۱۳۷۷.

نکات کلی

• بسیار خوب است اگر که نام نویسنده یا نویسندگان کتاب به همان شکلی که در کتاب (و مقالات) ثبت شده‌است آورده شود. در بعضی شیوه‌ها برای صرفه‌جویی در فضا نام کوچک نویسنده را بطور مختصر می‌نویسند ولی از آنجا که در امامت‌پدیا معضل فضا وجود ندارد، نیازی به خلاصه کردن نام نگارنده نیست و می‌توان آن را بطور کامل نوشت. بعلاوه، ثبت نام کامل نویسنده باعث سادگی در یافتن منبع یادکرده و یافتن منابع یادکردهٔ دیگر از همان نویسنده، خواهد بود.
• نام کتاب‌های نگاشته به زبان‌های غیر فارسی، به فارسی ترجمه نمی‌شود، مگر اینکه ارجاع به ترجمهٔ فارسی آن‌ها باشد، که در آن صورت عنوان کتاب به زبان اصلی ذکر نمی‌شود. این مسئله برای دیگر انواع منابع هم صادق است.
• در صورتیکه امامت‌پدیا صفحه‌ای اختصاصی برای کتابی که در حال ثبت مشخصات آن هستید، دارد، عنوان کتاب را به مقاله‌ای که در موردش نوشته شده‌است، پیوند دهید.
• در صورتیکه نویسندهٔ کتاب شخص معروفی است، و در متن اصلی مقاله پیوندی به مقالهٔ اختصاص یافته به آن نویسنده نیامده‌است، نام او را در یادکرد اطلاعات کتاب پیونددار نمایید. بعضی از اوقات پیوند ساختن برای نام ناشر، محل نشر و غیره هم منطقی و قابل قبول است.
• در الگوهای یادکرد باید از تاریخی استفاده شود که شناسنامهٔ منبع استفاده کرده‌است. مثلاً اگر منبع چاپ ایران است از هجری شمسی استفاده می‌شود.
• هنگام هر گونه ارجاع به هر کتابی، بهتر است شابک (ISBN) کتاب ذکر شود. شمارهٔ مربوط به شابک بطور خودکار ویکی‌سازی خواهد شد. البته در امامت‌پدیای فارسی استفاده از واژهٔ شابک برای ذکر کردن این شماره ممکن نیست و باید آن را به این شکل نوشت: ISBN 0-1234-5678-9.
• با اینکه خدمات جستجوی کتاب امامت‌پدیا در وب‌گاه‌هایی مانند Amazon (که از طریق پیوندی که روی شمارهٔ شابک قرار می‌گیرد قابل دسترسی است) معمولاً به نمایش نتایج کتاب موردنظر نمی‌انجامد و اطلاعات کتاب‌های فارسی در دادگان آن وب‌گاه‌ها ثبت نشده‌اند، ولی بهتر است که بعنوان آینده‌نگری شماره‌های شابک کتاب‌ها به شکل صحیح و دارای پیوند ذکر شوند.
• اشاره به یک مقاله و یا یک فصل خاص در داخل کتابی که هر فصل (یا مقاله‌) از آن نویسندگان متفاوتی دارد به شکل زیر است:

* دلوز، ژیل. «تفکر ایلیاتی». در بودریار، ژان و دیگران. سرگشتگی نشانه‌ها، نمونه‌هایی از نقد پسامدرن. ترجمهٔ بابک احمدی. ۳۰-۵۰ تهران: نشر مرکز. ۱۳۷۴، ISBN 964305120x، خانهٔ کتاب.

مقالات ژورنال‌ها

یادکرد یک مقاله از یک ژورنال شامل موارد زیر است:

• نام نویسنده (یا نویسندگان)
• سال و در بعضی موارد ماه انتشار
• عنوان مقاله در نشان نقل قول (گیومه)
• نام ژورنال به صورت ایتالیک
• شمارهٔ جلد، شمارهٔ انتشار، و شمارهٔ صفحه (شماره مقاله در بعضی مقالات مربوط به برق)

مثال:

• احمدی، احمد. «مقابله با حملات DoS»، مجموعه مقالات پژوهشگاه امنیت فناوری اطلاعات ۲ (۳): ۲۳۴–۲۵۱.

توجه کنید که اعدادی که بعد از عنوان ژورنال آمده‌اند به‌ترتیب «دوره (شماره)، شمارهٔ صفحات» هستند.

به جای شماره می‌توان تاریخ را وارد کرد، و اگر هر دو هم ذکر شوند موردی ندارد. ممکن است به هر دلیلی دوره، شماره یا هر دو ذکر نشوند. در این حالت‌ها شیوهٔ یادکرد قدری متفاوت می‌شود. توصیه می‌شود از الگوی {{یادکرد ژورنال}} استفاده کنید.

برای مقاله‌ای که جایی بر روی وب نسخه‌ای از آن موجود است می‌توانید عنوان مقاله را پیوندی به نسخهٔ وبی بدهید.

روزنامه‌ها، مجلات و نشریات ادواری

به مثال‌ها توجه کنید:

• مرجایی، فرید. «کودتا علیه عرصهٔ عمومی». شرق، ۲۹ مرداد ۱۳۸۴، شماره ۵۵۴، ص ۶.

یا در صورتیکه مقاله نام نگارنده ندارد:

• «در ستایش لیبرالیسم». کیهان، ۱ دی ۱۳۹۰، ص ۳.

به همچنین در صورتی که بخواهیم به نسخهٔ موجود روی وب از این مقالهٔ روزنامه پیوند دهیم باید از بخش عنوان مقاله برای پیونددهی استفاده کنیم. در این حالت دیگر نوشتن شمارهٔ صفحه لازم نیست (و البته ضرری هم ندارد):

• باباحاجی، ایرچ. سرنوشتی که در خیابان رقم خورد، شرق، یکشنبه ۳۰ مرداد ۱۳۸۴، شماره ۵۵۵.

وب‌گاه‌ها و مقالات (غیر از مقالات نشریات ادواری)

تذکر: توجه کنید که در بعضی موارد، بنا بر سیاست اثبات‌پذیری امامت‌پدیا، وبلاگ‌ها و امثال آن که جزو منابع خودچاپ‌کرده به شمار می‌آیند منبع خوبی برای مقاله‌های امامت‌پدیا نیستند؛ خصوصاً هنگامی که راجع به خود صحبت نمی‌کنند.

برای یادکرد کل یک وب‌گاه بدون اشاره به یک سند یا صفحهٔ خاص بر روی آن وب‌گاه می‌توان به سادگی، آدرس وبی (URL) آن را در متن مقاله آورد. در امامت‌پدیا یک URL ساده که با «//:http» شروع شود بطور خودکار تبدیل به پیوند قابل کلیک کردن خواهد شد. بعنوان مثال این متن را در نظر بگیرید: «اسلش‌دات یک وب‌‌گاه محبوب است که در این آدرس http://slashdot.org قرار دارد». با توجه به اینکه به کلیت یک وب‌گاه اشاره می‌کنید و نه به محتویاتی خاص بر روی آن، بنابراین احتیاجی به ذکر تاریخ بازبینی اطلاعات از آن وب‌گاه نیست.

برای یادکرد صفحات وب خاص (یا مجموعه‌ای از آن‌ها) همانند یادکرد کتاب‌ها عمل می‌کنیم (و عنوان را پیونددار می‌کنیم)، اما در این حالت باید یک تاریخ بازبینی هم نوشته شود:

• پارسا، مانی. «ثبت جهانی دماوند به عنوان نخستین میراث طبیعی کشور تکذیب شد». (۸ اردیبهشت ۱۳۸۴). بازبینی ۱ شهریور ۱۳۸۴.

تاریخ داخل پرانتز تاریخ ساخته شدن این صفحه برای اولین بار و یا تاریخ آخرین به‌روز رسانی این صفحه‌است. در صورت نامشخص بودن این بحث می‌توان آن را حذف کرد و ذکر ننمود. بخش مربوط به تاریخ بازبینی به خواننده کمک می‌کند که از طریق ابزارهایی مانند بایگانی اینترنت دقیقاً نسخه‌ای که مدنظر شماست را بازیابی کند.

توجه داشته باشید که در امامت‌پدیا معمول است که بخشی با عنوان پیوند به بیرون (پس از منابع) وجود داشته باشد که پیوندهای متفاوتی به وب‌گاه‌ها و صفحات متفاوت در آن بخش قرار می‌گیرد.

به دلیل پویایی وب، ممکن است صفحه‌ای که به عنوان منبع استفاده شده‌است، غیرفعال شود. چنین یادکردی را با وجود اینکه غیرفعال است، حذف نکنید. زیرا تنها با وجود داشتن این یادکرد است که مشخصات منبعی که قبلاً وجود داشته‌است ثبت می‌گردد. می‌توانید در کنار یادکرد یادداشتی ثبت کنید و در آن تاریخی که پیوند اصلی صفحهٔ مورد بحث غیرفعال شده‌است را بنویسید. در صورتیکه نسخه‌ای در خدمات بایگانی اینترنت می‌شناسید، یک پیوند به آن بدهید. برای این منظور امامت‌پدیا:پیوندهای مرده را ببینید.

امامت‌پدیاهای زبان‌های دیگر

تذکر: امامت‌پدیاهای زبان دیگر، منبع معتبر محسوب نمی‌شوند. برای اطلاعات بیشتر امامت‌پدیا:منابع معتبر را ببینید.

اگر از مقاله‌های امامت‌پدیاهای زبان‌های دیگر (مثلاً امامت‌پدیای انگلیسی) به عنوان منبع استفاده می‌کنید، این امر باید در بخش منابع ذکر شود. در این حالت از پیوند بیرونی استفاده کنید و نه پیوند میان‌ویکی تا از ارجاع بیجا به خود جلوگیری شود.

ارجاع درست مطابق ارجاع به سایر مقاله‌های برخط صورت می‌گیرد. بهترین روش این است که به صفحهٔ مربوط در امامت‌پدیای آن زبان بروید و با استفاده از قابلیت یادکرد مقاله در جعبه ابزار (مثلاً در ویکی انگلیسی نام این ابزار Cite this page است) یادکرد کامل مقاله را دریافت و به مقالهٔ فارسی منتقل کنید. در امامت‌پدیای فارسی به طور پیش‌فرض از استاندارد شیکاگو برای یادکرد استفاده می‌شود. نمونه (استاندارد شیکاگو):

Wikipedia contributors, "Wilmer & the Dukes," Wikipedia, The Free Encyclopedia, http://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Wilmer_%26_the_Dukes&oldid=39441514 (accessed July 2, 2006).

می‌توانید یادکرد مقاله را به جز پیوند آن، به صورت ترجمه شده نیز به کار بگیرید. برای همین منظور الگویی نیز ساخته شده‌است. با کمک الگوی {{یادکرد-ویکی}} می‌توانید با وارد کردن چند پارامتر پیوندی با نوشتار استاندارد به صفحهٔ مورد نظر در امامت‌پدیاهای دیگر ایجاد کنید. شرح چگونگی بکارگیری از آن الگو در صفحهٔ مربوط به آن آمده‌است.

اگر به خاطر ترجمهٔ (غالباً خط به خط) مقاله‌ای از امامت‌پدیایی به زبان دیگر بخش یا قسمتی از منابع به صورت دست‌دوم یاد شده‌است، باید منابع دست دوم را با توضیح مناسب یا الگوهایی مانند {{ارجاع دست دوم}} و {{جعبه ارجاع دست دوم}} مشخص کنید.

اگر فقط از مطالب مقاله استفاده کرده‌اید و احیاناً منبع یا منابع دیگری هم به کار برده‌اید دیگر ذکر منابع به کار رفته در ویکی زبان‌های دیگر لازم نیست. تنها به خود ویکی ارجاع می‌شود. این روش برای سایر مقاله‌هایی که به خاطر همخوانی حق تکثیر عیناً کپی می‌شوند کاربرد دارد.

لازم به یادآوری است که در صورتی که گزاره‌ای از یک مقالهٔ امامت‌پدیا در زبانی دیگر ترجمه شود و صحت و منبع‌دار بودن آن با الگویی چون {{مدرک}} یا در صفحات بحث به چالش کشیده شود، نمی‌توان از این استدلال استفاده کرد که آن گزاره در امامت‌پدیا به زبان دیگر موجود است پس صحیح است و منبع معتبری دارد. در این حالت باید برای آن گزاره منبع دیگری یاد کرد.

در روشی دیگر می‌توانید متن امامت‌پدیای مبدأ را با توجه به منابع و مدارک موجود و در دسترس خودتان ترجمه و بازنویسی کنید؛ بدین معنا که یا نوشته‌های آن را دوباره با منابع خودتان مقایسه کرده و مدرک‌گذاری نمائید و یا اینکه صحت منابع خود مقالهٔ امامت‌پدیای مبدأ را مورد بازبینی دقیق قرار دهید.

به آنچه خودتان خوانده‌اید ارجاع دهید

تنها به منابعی ارجاع دهید که به چشم خودتان دیده‌اید. اگر می‌خواهید از نویسندهٔ ب یاد کنید در حالی که خودتان تنها نوشتهٔ نویسندهٔ الف را که در آن از نویسندهٔ ب گفتاوردی آمده‌است خوانده‌اید، آنگاه لازم است هنگام یادکرد، در ادامهٔ نوشتن مشخصات منبع ب (که خودتان ندیده‌اید)، با افزودن عبارتی مثل «به نقل از» و سپس آوردن مشخصات منبع الف (که خودتان دیده‌اید)، این موضوع را مشخص کنید.

با این وجود اگر خودتان منبع ب را از نزدیک دیده و صحتش را بررسی کرده‌اید، می‌توانید مستقیم و تنها از همین منبع یاد کنید. ذکر شیوهٔ دستیابی شما به منبع نیز لازم نیست. بنابراین اگر از طریق یک جویشگر اینترنتی، کتابخانه، وب‌گاه، یا مانند آن به منبع دست یافتید، به شرط اینکه بتوان اطمینان حاصل کرد که این منبع یک کپی دقیق و دست‌نخورده است، لازم نیست این موارد را هنگام ارجاع به منبع ذکر کنید. به طور مشابه اهمیتی نخواهد داشت اگر کتابی را در گوگل بوکس، جی‌استور، در پیش‌نمایش یک کتابفروشی برخط معتبر مانند آمازون، یا کتاب‌خوان الکترونیکی شخصی‌تان (مگر در حالتی که در شماره‌گذاری صفحه‌ها تأثیر داشته باشد) مطالعه کرده باشید.

جستارهای وابسته

• شیوه‌نامهٔ ویکی‌سازی منابع

منابع

• ادیب سلطانی، میرشمس‌الدین (۱۳۸۱)، راهنمای آماده‌ساختن کتاب (ویراست ویراست سوم)، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی

• Fowler, H. Ramsey. The Little, Brown Handbook. second Canadian ed. Don Mills, Ontario, 1998. 660–668.
• The Chicago Manual of Style. 15th ed. Chicago: University of Chicago Press, 2003.
• The Chicago Manual of Style Online. 16th ed. chap. 14.

مطالعه بیشتر

برای مطالعهٔ بیشتر به صفحات زیر در امامت‌پدیای انگلیسی مراجعه کنید:

• الگوهای مورد استفاده در ارجاع به منابع
• قواعد ارجاع به منابع علمی
• ارجاع به روش هاروارد

پیوند به بیرون

• یادفا، ابزار ایجاد یادکرد ویکی با استفاده از کتاب‌خانه‌های دیجیتال گوگل بوکس، نورمگز و کتابخانه دیجیتال نور.