امامت‌پدیا:ابهام‌زدایی: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - '|وپ:' به '|اپ:'
جز (جایگزینی متن - 'بصورت' به 'به‌صورت')
جز (جایگزینی متن - '|وپ:' به '|اپ:')
 
(یک نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط یک کاربر دیگر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
{{رهنمود|وپ:از|وپ:ابهام}}
{{رهنمود|اپ:از|اپ:ابهام}}


{{فهرست رهنمودها}}
{{فهرست رهنمودها}}
خط ۲۵: خط ۲۵:


=== مقاله‌های در بر گیرندهٔ مفهومی وسیع ===
=== مقاله‌های در بر گیرندهٔ مفهومی وسیع ===
{{میانبر|وپ:ازوسیع}}
{{میانبر|اپ:ازوسیع}}
اگر مفهوم اصلی عبارت مورد نظر برای ابهام‌زدایی در بر گیرندهٔ معنایی وسیع باشد که قابلیت تبدیل شدن به یک نوشتار مستقل را دارد، و نیز بخش قابل توجهی از پیوندهایی که باید در صفحهٔ ابهام‌زدایی فهرست شوند مثال‌ها یا زیرمجموعه‌هایی از آن مفهوم باشند، در این صورت صفحه‌ای با این عنوان باید نوشتاری در توضیح آن مفهوم باشد، نه صفحهٔ ابهام‌زدایی. هنگامی که موضوع اصلی یک صفحه موضوعی عمومی باشد که بتواند خود به زیرموضوع‌هایی تقسیم شود، از قبیل موضوع‌های تاریخی مانند [[تاریخ ایران]]، این عنوان جامع باید حاوی نوشتاری برای موضوع عمومی باشد، نه صفحهٔ ابهام‌زدایی. یک صفحهٔ ابهام‌زدایی نباید صرفاً به این دلیل ساخته شود که نوشتن نوشتاری برای موضوعی وسیع، انتزاعی یا کاملاً مفهومی دشوار است. وقتی موضوع «فلان» دارای معانی دیگری باشد که مثال یا زیرمجموعه‌هایی از آن نیستند، این موارد باید در «فلان (ابهام‌زدایی)» فهرست شوند.
اگر مفهوم اصلی عبارت مورد نظر برای ابهام‌زدایی در بر گیرندهٔ معنایی وسیع باشد که قابلیت تبدیل شدن به یک نوشتار مستقل را دارد، و نیز بخش قابل توجهی از پیوندهایی که باید در صفحهٔ ابهام‌زدایی فهرست شوند مثال‌ها یا زیرمجموعه‌هایی از آن مفهوم باشند، در این صورت صفحه‌ای با این عنوان باید نوشتاری در توضیح آن مفهوم باشد، نه صفحهٔ ابهام‌زدایی. هنگامی که موضوع اصلی یک صفحه موضوعی عمومی باشد که بتواند خود به زیرموضوع‌هایی تقسیم شود، از قبیل موضوع‌های تاریخی مانند [[تاریخ ایران]]، این عنوان جامع باید حاوی نوشتاری برای موضوع عمومی باشد، نه صفحهٔ ابهام‌زدایی. یک صفحهٔ ابهام‌زدایی نباید صرفاً به این دلیل ساخته شود که نوشتن نوشتاری برای موضوعی وسیع، انتزاعی یا کاملاً مفهومی دشوار است. وقتی موضوع «فلان» دارای معانی دیگری باشد که مثال یا زیرمجموعه‌هایی از آن نیستند، این موارد باید در «فلان (ابهام‌زدایی)» فهرست شوند.


خط ۳۲: خط ۳۲:
* [[وزارت امور خارجه]] در نوشتار کشورهای مختلف یا نوشتارهای سیاسی ظاهر می‌شود و در همه مفهوم مشترکی دارد. در این صورت بجای ایجاد صفحهٔ ابهام‌زدایی با این عنوان و پیوند دادن به نوشتارهای مربوط به هر کشور، این صفحه باید حاوی مقاله‌ای در توضیح این وزارت بطور کلی و شباهت‌ها و تفاوت‌های مثال‌های مختلف آن باشد. نمونه‌های دیگر: [[دیوان عالی]] یا [[تأمین اجتماعی]].
* [[وزارت امور خارجه]] در نوشتار کشورهای مختلف یا نوشتارهای سیاسی ظاهر می‌شود و در همه مفهوم مشترکی دارد. در این صورت بجای ایجاد صفحهٔ ابهام‌زدایی با این عنوان و پیوند دادن به نوشتارهای مربوط به هر کشور، این صفحه باید حاوی مقاله‌ای در توضیح این وزارت بطور کلی و شباهت‌ها و تفاوت‌های مثال‌های مختلف آن باشد. نمونه‌های دیگر: [[دیوان عالی]] یا [[تأمین اجتماعی]].
* [[مایکروسافت لومیا]] به مدل‌های بسیار متنوعی از این گوشی همراه اشاره دارد. اینکه مدل‌های زیادی از یک سری تولید از یک تولید کننده نام واحد (یا ترکیب واحدی از نام و شماره) دارند دلیلی برای ایجاد صفحهٔ ابهام‌زدایی نیست. شباهت‌ها و تفاوت‌های بین این مدل‌ها می‌تواند و باید در صفحه‌ای که محصولات تولید شده توسط تولید کننده را معرفی می‌کند تشریح شود.
* [[مایکروسافت لومیا]] به مدل‌های بسیار متنوعی از این گوشی همراه اشاره دارد. اینکه مدل‌های زیادی از یک سری تولید از یک تولید کننده نام واحد (یا ترکیب واحدی از نام و شماره) دارند دلیلی برای ایجاد صفحهٔ ابهام‌زدایی نیست. شباهت‌ها و تفاوت‌های بین این مدل‌ها می‌تواند و باید در صفحه‌ای که محصولات تولید شده توسط تولید کننده را معرفی می‌کند تشریح شود.
* [[ورزش فوتبال]] ممکن است به یکی از چندین نوع ورزش مختلفی اشاره کند که وجه مشترک همگی لگد زدن به توپ است، مانند [[فوتبال آمریکایی]]، [[فوتبال استرالیایی]]، [[فوتبال گیلیک]] یا [[فوتبال]]. اگرچه واژهٔ «ورزش فوتبال» بسته به پس‌زمینهٔ متن می‌تواند برای هر یک از انواع فوتبال استفاده شود، تمامی این انواع دارای مشترکات و منشاء واحدی هستند که تاریخچه و تحول مفهوم کلی آن می‌تواند در «ورزش فوتبال» قرار گیرد.
* [[ورزش فوتبال]] ممکن است به یکی از چندین نوع ورزش مختلفی اشاره کند که وجه مشترک همگی لگد زدن به توپ است، مانند [[فوتبال آمریکایی]]، [[فوتبال استرالیایی]]، [[فوتبال گیلیک]] یا [[فوتبال]]. اگرچه واژهٔ «ورزش فوتبال» بسته به پس‌زمینهٔ متن می‌تواند برای هر یک از انواع فوتبال استفاده شود، تمامی این انواع دارای مشترکات و منشأ واحدی هستند که تاریخچه و تحول مفهوم کلی آن می‌تواند در «ورزش فوتبال» قرار گیرد.


در نوشتن مقاله برای چنین موضوع‌هایی، توضیح معنای عبارت و تاریخچهٔ اینکه چطور این معنا شکل گرفته سودمند است. هر کدام از مثال‌های مفهوم اصلی باید در جایی از نوشتار -مثلاً در یک فهرست- مورد اشاره قرار بگیرند تا اطلاعاتی که قرار بود در صورت ساختن صفحهٔ ابهام‌زدایی ارایه شوند از دست نروند. از [[امامت‌پدیا:شیوه خلاصه‌نویسی]] برای گنجاندن اطلاعاتی دربارهٔ زیرموضوع‌ها در نوشتار اصلی استقاده کنید.
در نوشتن مقاله برای چنین موضوع‌هایی، توضیح معنای عبارت و تاریخچهٔ اینکه چطور این معنا شکل گرفته سودمند است. هر کدام از مثال‌های مفهوم اصلی باید در جایی از نوشتار -مثلاً در یک فهرست- مورد اشاره قرار بگیرند تا اطلاعاتی که قرار بود در صورت ساختن صفحهٔ ابهام‌زدایی ارایه شوند از دست نروند. از [[امامت‌پدیا:شیوه خلاصه‌نویسی]] برای گنجاندن اطلاعاتی دربارهٔ زیرموضوع‌ها در نوشتار اصلی استقاده کنید.


== آیا برای یک کلمه موضوع اصلی وجود دارد؟ ==
== آیا برای یک کلمه موضوع اصلی وجود دارد؟ ==
{{میانبر|وپ:ازاصلی}}
{{میانبر|اپ:ازاصلی}}
اگرچه یک کلمه، نام یا عبارت ممکن است به بیش از یک موضوع دلالت داشته باشد، گاهی یکی از این موضوعات '''موضوع اصلی‌''' آن کلمه یا عبارت است. در این صورت کلمهٔ مورد نظر باید عنوان نوشتاری برای این موضوع اصلی باشد (یا در مواردی با تغییر مسیر به موضوع اصلی منتهی شود). اگر در مورد یک عبارت موضوع اصلی وجود ندارد، این عبارت باید خود تبدیل به صفحهٔ ابهام‌زدایی شود (یا باید به یک صفحهٔ ابهام‌زدایی که در آن بیش از یک عبارت ابهام‌زدایی شده است تغییر مسیر یابد). چنانکه اشاره شد، موضوع اصلی ممکن است نوشتاری با مفهوم وسیع باشد.
اگرچه یک کلمه، نام یا عبارت ممکن است به بیش از یک موضوع دلالت داشته باشد، گاهی یکی از این موضوعات '''موضوع اصلی‌''' آن کلمه یا عبارت است. در این صورت کلمهٔ مورد نظر باید عنوان نوشتاری برای این موضوع اصلی باشد (یا در مواردی با تغییر مسیر به موضوع اصلی منتهی شود). اگر در مورد یک عبارت موضوع اصلی وجود ندارد، این عبارت باید خود تبدیل به صفحهٔ ابهام‌زدایی شود (یا باید به یک صفحهٔ ابهام‌زدایی که در آن بیش از یک عبارت ابهام‌زدایی شده است تغییر مسیر یابد). چنانکه اشاره شد، موضوع اصلی ممکن است نوشتاری با مفهوم وسیع باشد.


خط ۵۵: خط ۵۵:


=== تغییرمسیر دادن به عنوان اصلی ===
=== تغییرمسیر دادن به عنوان اصلی ===
{{میانبر|وپ:ازتم}}
{{میانبر|اپ:ازتم}}
گاه ممکن است عنوان موضوع اصلی‌ای که عنوان دارای ابهام بر آن دلالت می‌کند با خود عنوان دارای ابهام یکسان نباشد. از حالت‌هایی که ممکن است این اتفاق در آن رخ دهد هنگامی است که دو یا چند عبارت داشته باشیم که همگی برای یک موضوع خاص عنوان اصلی باشند، یا مقاله‌ای داشته باشیم که گسترهٔ وسیع‌تری از موضوعات را در بر بگیرد، یا برای رعایت [[امامت‌پدیا:قواعد نام‌گذاری|قواعد نام‌گذاری]] از یک عنوان متفاوت استفاده شده باشد. در چنین حالت‌هایی عنوان دارای ابهام را به عنوان اصلی (یا بخش مشخصی از آن) [[امامت‌پدیا:تغییرمسیر|تغییرمسیر]] می‌دهند. باید توجه داشت اینکه عنوان مقصد با عنوان دارای ابهام متفاوت است به تنهایی در مورد اصلی بودن یا نبودن آن تعیین‌کننده نیست. برای نمونه:
گاه ممکن است عنوان موضوع اصلی‌ای که عنوان دارای ابهام بر آن دلالت می‌کند با خود عنوان دارای ابهام یکسان نباشد. از حالت‌هایی که ممکن است این اتفاق در آن رخ دهد هنگامی است که دو یا چند عبارت داشته باشیم که همگی برای یک موضوع خاص عنوان اصلی باشند، یا مقاله‌ای داشته باشیم که گسترهٔ وسیع‌تری از موضوعات را در بر بگیرد، یا برای رعایت [[امامت‌پدیا:قواعد نام‌گذاری|قواعد نام‌گذاری]] از یک عنوان متفاوت استفاده شده باشد. در چنین حالت‌هایی عنوان دارای ابهام را به عنوان اصلی (یا بخش مشخصی از آن) [[امامت‌پدیا:تغییرمسیر|تغییرمسیر]] می‌دهند. باید توجه داشت اینکه عنوان مقصد با عنوان دارای ابهام متفاوت است به تنهایی در مورد اصلی بودن یا نبودن آن تعیین‌کننده نیست. برای نمونه:
* عنوان اصلی‌ای که خوانندگان با جستجوی «اینشتین» به دنبال یافتن آن هستند، [[آلبرت اینشتین]] است. به همین خاطر [[اینشتین]] به [[آلبرت اینشتین]] تغییرمسیر داده شده است. اما «اینشتین» بر موضوعات دیگری نیز دلالت دارد که در [[اینشتین (ابهام‌زدایی)]] فهرست شده‌اند. در بالای مقالهٔ [[آلبرت اینشتین]] با استفاده از یک سرنویس به این صفحهٔ ابهام‌زدایی پیوند داده شده است.
* عنوان اصلی‌ای که خوانندگان با جستجوی «اینشتین» به دنبال یافتن آن هستند، [[آلبرت اینشتین]] است. به همین خاطر [[اینشتین]] به [[آلبرت اینشتین]] تغییرمسیر داده شده است. اما «اینشتین» بر موضوعات دیگری نیز دلالت دارد که در [[اینشتین (ابهام‌زدایی)]] فهرست شده‌اند. در بالای مقالهٔ [[آلبرت اینشتین]] با استفاده از یک سرنویس به این صفحهٔ ابهام‌زدایی پیوند داده شده است.
خط ۶۶: خط ۶۶:


== صفحهٔ ابهام‌زدایی یا سرنویس؟ ==
== صفحهٔ ابهام‌زدایی یا سرنویس؟ ==
{{میانبر|وپ:از۲}}
{{میانبر|اپ:از۲}}
{{سرنویس|برای اطلاعات بیشتر دربارهٔ سرنویس، بخش [[#سرنویس|سرنویس]] را در پایین ببینید.}}
{{سرنویس|برای اطلاعات بیشتر دربارهٔ سرنویس، بخش [[#سرنویس|سرنویس]] را در پایین ببینید.}}
{{سرنویس|برای قواعد نام‌گذاری صفحه‌های ابهام‌زدایی و یک‌کاسه کردن عبارت‌های مشابه در یک صفحهٔ واحد، بخش [[#صفحه ابهام‌زدایی|صفحه ابهام‌زدایی]] را در پایین ببینید.}}
{{سرنویس|برای قواعد نام‌گذاری صفحه‌های ابهام‌زدایی و یک‌کاسه کردن عبارت‌های مشابه در یک صفحهٔ واحد، بخش [[#صفحه ابهام‌زدایی|صفحه ابهام‌زدایی]] را در پایین ببینید.}}
خط ۸۳: خط ۸۳:


== نام‌گذاری مقاله‌های با موضوع تخصیص یافته ==
== نام‌گذاری مقاله‌های با موضوع تخصیص یافته ==
{{میانبر|وپ:ازنام}}
{{میانبر|اپ:ازنام}}
{{الگو:قواعد نام‌گذاری}}
{{الگو:قواعد نام‌گذاری}}
برای رفع ابهام از مقاله‌های با موضوع تخصیص یافته با استفاده از یک عنوان غیر مبهم، چند راه وجود دارد:
برای رفع ابهام از مقاله‌های با موضوع تخصیص یافته با استفاده از یک عنوان غیر مبهم، چند راه وجود دارد:
خط ۱۰۱: خط ۱۰۱:


== سرنویس ==
== سرنویس ==
{{میانبر|وپ:ازسر}}
{{میانبر|اپ:ازسر}}
{{اصلی|امامت‌پدیا:سرنویس}}
{{اصلی|امامت‌پدیا:سرنویس}}
خواننده‌ای که به دنبال عبارتی دارای ابهام می‌گردد ممکن است به نوشتار مورد نظر خود نرسد. در نتیجه هر نوشتاری با عنوان دارای ابهام باید با سرنویسی که در بالای صفحه قرار داده می‌شود به یک صفحهٔ ابهام‌زدایی یا نوشتاری دیگر پیوند دهد. برای این کار از یک یا چند الگوی معرفی شده در زیر استفاده می‌شود.
خواننده‌ای که به دنبال عبارتی دارای ابهام می‌گردد ممکن است به نوشتار مورد نظر خود نرسد. در نتیجه هر نوشتاری با عنوان دارای ابهام باید با سرنویسی که در بالای صفحه قرار داده می‌شود به یک صفحهٔ ابهام‌زدایی یا نوشتاری دیگر پیوند دهد. برای این کار از یک یا چند الگوی معرفی شده در زیر استفاده می‌شود.
خط ۱۴۶: خط ۱۴۶:


=== راهنمای استفاده ===
=== راهنمای استفاده ===
{{میانبر|وپ:ازرا}}
{{میانبر|اپ:ازرا}}
* در صفحه‌هایی که عنوان آنها (بطور طبیعی یا با پرانتز) بخوبی رفع ابهام شده است نیازی به استفاده از سرنویس پیوند به صفحهٔ ابهام‌زدایی نیست.
* در صفحه‌هایی که عنوان آنها (بطور طبیعی یا با پرانتز) بخوبی رفع ابهام شده است نیازی به استفاده از سرنویس پیوند به صفحهٔ ابهام‌زدایی نیست.
مثلاً [[شیر (خوراکی)]] به وضوح دربارهٔ کاربردی مشخص از واژهٔ «شیر» است، نه هیچیک از مواردی که در [[شیر]] فهرست شده‌اند، در نتیجه نیازی به سرنویس دیگر کاربردها ندارد. خواننده‌ای که به دنبال کاربرد دیگری از «شیر» باشد می‌تواند از جعبهٔ جستجو استفاده کند.
مثلاً [[شیر (خوراکی)]] به وضوح دربارهٔ کاربردی مشخص از واژهٔ «شیر» است، نه هیچیک از مواردی که در [[شیر]] فهرست شده‌اند، در نتیجه نیازی به سرنویس دیگر کاربردها ندارد. خواننده‌ای که به دنبال کاربرد دیگری از «شیر» باشد می‌تواند از جعبهٔ جستجو استفاده کند.
خط ۱۵۴: خط ۱۵۴:


== صفحه ابهام‌زدایی ==
== صفحه ابهام‌زدایی ==
{{میانبر|وپ:ازصاز}}
{{میانبر|اپ:ازصاز}}
=== یک‌کاسه کردن عبارت‌های مشابه در صفحهٔ ابهام‌زدایی ===
=== یک‌کاسه کردن عبارت‌های مشابه در صفحهٔ ابهام‌زدایی ===
یک صفحهٔ ابهام‌زدایی می‌تواند برای رفع ابهام چند عبارت مشابه استفاده شود. عبارت‌هایی که می‌توانند به این طریق یک‌کاسه شوند از این قراراند:
یک صفحهٔ ابهام‌زدایی می‌تواند برای رفع ابهام چند عبارت مشابه استفاده شود. عبارت‌هایی که می‌توانند به این طریق یک‌کاسه شوند از این قراراند:
خط ۱۶۵: خط ۱۶۵:


=== نامگذاری صفحه ابهام‌زدایی ===
=== نامگذاری صفحه ابهام‌زدایی ===
{{میانبر|وپ:ازنامصاز}}
{{میانبر|اپ:ازنامصاز}}
{{همچنین ببینید|امامت‌پدیا:قواعد نام‌گذاری}}
{{همچنین ببینید|امامت‌پدیا:قواعد نام‌گذاری}}
اگر یک عبارت دارای ابهام دارای موضوع اصلی نباشد، خودِ عبارت دارای ابهام نام صفحهٔ ابهام‌زدایی قرار می‌گیرد، مثل [[جرم]]. در صورتی که موضوع اصلی وجود داشته باشد، '''(ابهام‌زدایی)''' به عبارت دارای ابهام اضافه می‌شود، مثل [[ناهید (ابهام‌زدایی)]].
اگر یک عبارت دارای ابهام دارای موضوع اصلی نباشد، خودِ عبارت دارای ابهام نام صفحهٔ ابهام‌زدایی قرار می‌گیرد، مثل [[جرم]]. در صورتی که موضوع اصلی وجود داشته باشد، '''(ابهام‌زدایی)''' به عبارت دارای ابهام اضافه می‌شود، مثل [[ناهید (ابهام‌زدایی)]].
خط ۱۷۵: خط ۱۷۵:


=== ساختار صفحه ===
=== ساختار صفحه ===
{{میانبر|وپ:ازساختار}}
{{میانبر|اپ:ازساختار}}
هر صفحهٔ ابهام‌زدایی شامل یک فهرست (یا چند فهرست، برای عبارت‌های دارای مضمون چندگانه) از پیوندها به نوشتارهای دارای عناوین مشابه است. یک صفحهٔ ابهام‌زدایی را چنین بسازید:
هر صفحهٔ ابهام‌زدایی شامل یک فهرست (یا چند فهرست، برای عبارت‌های دارای مضمون چندگانه) از پیوندها به نوشتارهای دارای عناوین مشابه است. یک صفحهٔ ابهام‌زدایی را چنین بسازید:
* موضوع اصلی را (در صورت وجود) جدا از لیست و در ابتدای صفحه قرار دهید. مثلاً در ابتدای صفحهٔ [[آبله (ابهام‌زدایی)]] داریم:
* موضوع اصلی را (در صورت وجود) جدا از لیست و در ابتدای صفحه قرار دهید. مثلاً در ابتدای صفحهٔ [[آبله (ابهام‌زدایی)]] داریم:
خط ۱۹۷: خط ۱۹۷:
الگوی {{الگوب|ابهام‌زدایی}} (یا هر یک از دیگر الگوهای مرتبط مانند {{الگوب|ابهام‌زدایی جغرافیا}} یا {{الگوب|ابهام‌زدایی نام}}) را به پایین صفحه اضافه کنید.
الگوی {{الگوب|ابهام‌زدایی}} (یا هر یک از دیگر الگوهای مرتبط مانند {{الگوب|ابهام‌زدایی جغرافیا}} یا {{الگوب|ابهام‌زدایی نام}}) را به پایین صفحه اضافه کنید.
=== صفحهٔ ابهام‌زدایی جای چه چیزهایی نیست ===
=== صفحهٔ ابهام‌زدایی جای چه چیزهایی نیست ===
{{میانبر|وپ:ازنیست}}
{{میانبر|اپ:ازنیست}}
هدف از صفحهٔ ابهام‌زدایی این است که خواننده‌ای که به دنبال موضوع خاصی می‌گردد به صفحهٔ درست هدایت شود. به بیان دقیق‌تر توضیحات مدخل‌ها باید تنها برای این مقصود کافی باشند. البته افزودن ''اندکی'' اطلاعات اضافه (که ممکن است رجوع به نوشتار را غیرلازم کند) معمول است. مثلاً در [[شتاب (ابهام‌زدایی)]] برای مدخل «شتاب» عبارت «[[شتاب]]، یکای سنجش تغییرات سرعت، کمیتی برداری و دارای یکای متر بر مجذور ثانیه و با فرمول ''a = (v<sub>f</sub> - v<sub>i</sub>)/t''» را در نظر بگیرید. پیوند به شتاب ضروری‌ست، خلاصه‌ای از تعریف آن (یکای سنجش تغییرات سرعت) بی‌اشکال است، اما باقی عبارت -که بجای رفع ابهام، خلاصه‌ای از نوشتار مقصد است- زاید می‌نماید.
هدف از صفحهٔ ابهام‌زدایی این است که خواننده‌ای که به دنبال موضوع خاصی می‌گردد به صفحهٔ درست هدایت شود. به بیان دقیق‌تر توضیحات مدخل‌ها باید تنها برای این مقصود کافی باشند. البته افزودن ''اندکی'' اطلاعات اضافه (که ممکن است رجوع به نوشتار را غیرلازم کند) معمول است. مثلاً در [[شتاب (ابهام‌زدایی)]] برای مدخل «شتاب» عبارت «[[شتاب]]، یکای سنجش تغییرات سرعت، کمیتی برداری و دارای یکای متر بر مجذور ثانیه و با فرمول ''a = (v<sub>f</sub> - v<sub>i</sub>)/t''» را در نظر بگیرید. پیوند به شتاب ضروری‌ست، خلاصه‌ای از تعریف آن (یکای سنجش تغییرات سرعت) بی‌اشکال است، اما باقی عبارت -که بجای رفع ابهام، خلاصه‌ای از نوشتار مقصد است- زاید می‌نماید.


خط ۲۰۴: خط ۲۰۴:


==== انطباق ناکامل با عنوان صفحه ====
==== انطباق ناکامل با عنوان صفحه ====
{{میانبر|وپ:ازانطباق}}
{{میانبر|اپ:ازانطباق}}
صفحهٔ ابهام‌زدایی لیستی حاصل از جستجوی یک کلمه نیست. پیوندهایی که تنها شامل بخشی از عنوان صفحه‌اند یا چیزی اضافه بر آن دارند را -در صورتی که این احتمال وجود ندارد که مورد نظر خواننده باشند- در صفحه قرار ندهید. مثلاً [[غار کتله‌خور]] در [[غار (ابهام‌زدایی)]] آورده نشده است، چون شخصی خارج از محدودهٔ جغرافیایی این غار آن را به تنهایی «غار» نمی‌نامد، و فهرست کردن تمام غارهای جهان در این صفحهٔ ابهام‌زدایی غیرعملی و غیرمفید است (اگرچه [[فهرست غارهای ایران]] و [[غارهای معروف جهان]] در قسمت «جستارهای وابسته» آورده شده‌اند). پیوند یک نوشتار در صورتی در صفحهٔ ابهام‌زدایی قرار داده می‌شود که موضوع آن نوشتار (یا یک زیرموضوع آن) بتواند با احتمال بالایی در یک متن عمومی -فارغ از عنوان مقاله- ''معادل'' با عبارت دارای ابهام ارجاع داده شود.
صفحهٔ ابهام‌زدایی لیستی حاصل از جستجوی یک کلمه نیست. پیوندهایی که تنها شامل بخشی از عنوان صفحه‌اند یا چیزی اضافه بر آن دارند را -در صورتی که این احتمال وجود ندارد که مورد نظر خواننده باشند- در صفحه قرار ندهید. مثلاً [[غار کتله‌خور]] در [[غار (ابهام‌زدایی)]] آورده نشده است، چون شخصی خارج از محدودهٔ جغرافیایی این غار آن را به تنهایی «غار» نمی‌نامد، و فهرست کردن تمام غارهای جهان در این صفحهٔ ابهام‌زدایی غیرعملی و غیرمفید است (اگرچه [[فهرست غارهای ایران]] و [[غارهای معروف جهان]] در قسمت «جستارهای وابسته» آورده شده‌اند). پیوند یک نوشتار در صورتی در صفحهٔ ابهام‌زدایی قرار داده می‌شود که موضوع آن نوشتار (یا یک زیرموضوع آن) بتواند با احتمال بالایی در یک متن عمومی -فارغ از عنوان مقاله- ''معادل'' با عبارت دارای ابهام ارجاع داده شود.


خط ۲۱۲: خط ۲۱۲:


==== موضوعات مرتبط ====
==== موضوعات مرتبط ====
{{میانبر|وپ:ازمرتبط}}
{{میانبر|اپ:ازمرتبط}}
تنها به نوشتارهایی پیوند دهید که عبارت دارای ابهام به واقع در صفحهٔ مقصد توضیح داده شده باشد. مثلاً «بند» به معنی بخشی از زندان در «[[زندان]]» توضیح داده شده است، در نتیجه در صفحهٔ‌ ابهام‌زدایی [[بند]] آورده می‌شود:
تنها به نوشتارهایی پیوند دهید که عبارت دارای ابهام به واقع در صفحهٔ مقصد توضیح داده شده باشد. مثلاً «بند» به معنی بخشی از زندان در «[[زندان]]» توضیح داده شده است، در نتیجه در صفحهٔ‌ ابهام‌زدایی [[بند]] آورده می‌شود:
{{quotation|
{{quotation|
خط ۲۲۱: خط ۲۲۱:


==== منابع ====
==== منابع ====
{{میانبر|وپ:ازمنبع}}
{{میانبر|اپ:ازمنبع}}
منابع را در صفحهٔ ابهام‌زدایی نیاورید. صفحهٔ ابهام‌زدایی مقاله نیست. منابع را در صورت نیاز به نوشتارهای پیوند داده شده در صفحهٔ ابهام‌زدایی بیافزایید.
منابع را در صفحهٔ ابهام‌زدایی نیاورید. صفحهٔ ابهام‌زدایی مقاله نیست. منابع را در صورت نیاز به نوشتارهای پیوند داده شده در صفحهٔ ابهام‌زدایی بیافزایید.


خط ۲۳۶: خط ۲۳۶:
== پیوندها ==
== پیوندها ==
=== ابهام‌زدایی دوتایی ===
=== ابهام‌زدایی دوتایی ===
{{میانبر|وپ:ازدوتایی}}
{{میانبر|اپ:ازدوتایی}}
ابهام‌زدایی دوتایی یعنی پیوندی از یک صفحهٔ ابهام‌زدایی به یک صفحهٔ ابهام‌زدایی دیگر. هنگامی که یک عبارتِ بطور طبیعی رفع ابهام شده همچنان دارای ابهام باشد، خودش تبدیل به صفحهٔ ابهام‌زدایی جدیدی می‌شود و سپس از صفحهٔ ابهام‌زدایی اولیه به آن پیوند داده می‌شود. مثلاً [[دودانگه]] یک صفحهٔ ابهام‌زدایی‌ست، ولی از آنجا که چندین دهستان با نام «دودانگه» وجود دارد، بجای فهرست کردن تک تک این دهستان‌ها در [[دودانگه]]، صفحهٔ ابهام‌زدایی [[دهستان دودانگه]] ساخته می‌شود و  پیوندی از آن در فهرست موارد دارای ابهام [[دودانگه]] قرار می‌گیرد. از آنجا که صفحهٔ هدف خود صفحهٔ ابهام‌زدایی‌ست، پیوند بجای [[دهستان دودانگه]] به [[دهستان دودانگه (ابهام‌زدایی)]] برقرار شده است. این کار دو دلیل دارد: یکی اینکه در نگاه اول مشخص باشد که این یک صفحهٔ ابهام‌زدایی‌ست و دیگر اینکه این پیوند به عنوان یک پیوند اشتباهِ نیازمندِ اصلاح شناسایی نشود. برای اطلاعات بیشتر در مورد پیوند داخلی به صفحهٔ ابهام‌زدایی بخش [[#پیوندها به صفحه ابهام‌زدایی|پیوندها به صفحهٔ ابهام‌زدایی]] را ببینید.
ابهام‌زدایی دوتایی یعنی پیوندی از یک صفحهٔ ابهام‌زدایی به یک صفحهٔ ابهام‌زدایی دیگر. هنگامی که یک عبارتِ بطور طبیعی رفع ابهام شده همچنان دارای ابهام باشد، خودش تبدیل به صفحهٔ ابهام‌زدایی جدیدی می‌شود و سپس از صفحهٔ ابهام‌زدایی اولیه به آن پیوند داده می‌شود. مثلاً [[دودانگه]] یک صفحهٔ ابهام‌زدایی‌ست، ولی از آنجا که چندین دهستان با نام «دودانگه» وجود دارد، بجای فهرست کردن تک تک این دهستان‌ها در [[دودانگه]]، صفحهٔ ابهام‌زدایی [[دهستان دودانگه]] ساخته می‌شود و  پیوندی از آن در فهرست موارد دارای ابهام [[دودانگه]] قرار می‌گیرد. از آنجا که صفحهٔ هدف خود صفحهٔ ابهام‌زدایی‌ست، پیوند بجای [[دهستان دودانگه]] به [[دهستان دودانگه (ابهام‌زدایی)]] برقرار شده است. این کار دو دلیل دارد: یکی اینکه در نگاه اول مشخص باشد که این یک صفحهٔ ابهام‌زدایی‌ست و دیگر اینکه این پیوند به عنوان یک پیوند اشتباهِ نیازمندِ اصلاح شناسایی نشود. برای اطلاعات بیشتر در مورد پیوند داخلی به صفحهٔ ابهام‌زدایی بخش [[#پیوندها به صفحه ابهام‌زدایی|پیوندها به صفحهٔ ابهام‌زدایی]] را ببینید.


خط ۲۴۲: خط ۲۴۲:


=== ابهام‌زدایی ناکامل ===
=== ابهام‌زدایی ناکامل ===
{{میانبر|وپ:ازناکامل}}
{{میانبر|اپ:ازناکامل}}
هنگامی که یک عبارت رفع ابهام شده همچنان دارای ابهام باشد، ولی مواردش چندان زیاد نباشد که به ابهام‌زدایی دوتایی نیاز افتد، باید از آن به صفحهٔ اصلی ابهام‌زدایی (یا به بخشی از آن) تغییر مسیر داده شود. این کار علاوه بر اینکه به خوانندگان برای رسیدن به صفحهٔ مورد نظر کمک می‌کند، باعث جلوگیری از ساخت اشتباهی نوشتاری تحت این نام توسط دیگر ویرایشگران می‌شود. مثلاً [[دختری با خالکوبی اژدها (فیلم)]] به صفحهٔ [[دختری با خالکوبی اژدها]] تغییر مسیر دارد یا [[قرمز (فیلم)]] توسط <code><nowiki>#تغییرمسیر [[قرمز (ابهام‌زدایی)#فیلم]]</nowiki></code> به بخش فیلم [[قرمز (ابهام‌زدایی)]] تغییر مسیر داده شده است.
هنگامی که یک عبارت رفع ابهام شده همچنان دارای ابهام باشد، ولی مواردش چندان زیاد نباشد که به ابهام‌زدایی دوتایی نیاز افتد، باید از آن به صفحهٔ اصلی ابهام‌زدایی (یا به بخشی از آن) تغییر مسیر داده شود. این کار علاوه بر اینکه به خوانندگان برای رسیدن به صفحهٔ مورد نظر کمک می‌کند، باعث جلوگیری از ساخت اشتباهی نوشتاری تحت این نام توسط دیگر ویرایشگران می‌شود. مثلاً [[دختری با خالکوبی اژدها (فیلم)]] به صفحهٔ [[دختری با خالکوبی اژدها]] تغییر مسیر دارد یا [[قرمز (فیلم)]] توسط <code><nowiki>#تغییرمسیر [[قرمز (ابهام‌زدایی)#فیلم]]</nowiki></code> به بخش فیلم [[قرمز (ابهام‌زدایی)]] تغییر مسیر داده شده است.


خط ۲۵۳: خط ۲۵۳:


=== پیوند به عنوان‌های ابهام‌زدایی شده ===
=== پیوند به عنوان‌های ابهام‌زدایی شده ===
{{میانبر|وپ:ازپیوندعازش}}
{{میانبر|اپ:ازپیوندعازش}}
'''هنگام ایجاد یک صفحهٔ ابهام‌زدایی، تمامی پیوندهایی را که در اثر این کار اعتبار خود را از دست می‌دهند اصلاح کنید.'''
'''هنگام ایجاد یک صفحهٔ ابهام‌زدایی، تمامی پیوندهایی را که در اثر این کار اعتبار خود را از دست می‌دهند اصلاح کنید.'''


خط ۲۶۳: خط ۲۶۳:


=== پیوند به صفحه ابهام‌زدایی ===
=== پیوند به صفحه ابهام‌زدایی ===
{{میانبر|وپ:ازپیوندصاز}}
{{میانبر|اپ:ازپیوندصاز}}
پیوندهای از فضای نام به صفحه‌های ابهام‌زدایی عموماً اشتباه‌اند. به منظور تمایز میان پیوندهای اشتباه با پیوندهایی که تعمداً به یک صفحهٔ ابهام‌زدایی ختم شده‌اند، جامعهٔ ویکی سیاستی اتخاذ کرده که طبق آن تمامی پیوندهای «خواسته» به صفحه‌های ابهام‌زدایی باید از طریق تغییر مسیر «فلان (ابهام‌زدایی)» به «فلان» برسند. با این کار مشخص می‌شود که پیوند به صفحهٔ ابهام‌زدایی تعمداً و خواسته بوده است.
پیوندهای از فضای نام به صفحه‌های ابهام‌زدایی عموماً اشتباه‌اند. به منظور تمایز میان پیوندهای اشتباه با پیوندهایی که تعمداً به یک صفحهٔ ابهام‌زدایی ختم شده‌اند، جامعهٔ ویکی سیاستی اتخاذ کرده که طبق آن تمامی پیوندهای «خواسته» به صفحه‌های ابهام‌زدایی باید از طریق تغییر مسیر «فلان (ابهام‌زدایی)» به «فلان» برسند. با این کار مشخص می‌شود که پیوند به صفحهٔ ابهام‌زدایی تعمداً و خواسته بوده است.


خط ۲۷۳: خط ۲۷۳:


==== مواردی که می‌توان به صفحه‌های ابهام‌زدایی پیوند داد ====
==== مواردی که می‌توان به صفحه‌های ابهام‌زدایی پیوند داد ====
{{میانبر|وپ:ازپیوندمجاز}}
{{میانبر|اپ:ازپیوندمجاز}}
مواردی استثنایی که می‌توان به صفحه‌های ابهام‌زدایی پیوند داد از این قراراند:
مواردی استثنایی که می‌توان به صفحه‌های ابهام‌زدایی پیوند داد از این قراراند:
* سرنویس‌های ابهام‌زدایی: [[ماشین مشتی ممدلی]] به [[مشهدی محمدعلی]] تغییر مسیر دارد، که در آن سرنویسی به [[ماشین مشتی ممدلی (ابهام‌زدایی)]] پیوند می‌دهد. یا در [[هوش]] که صفحه‌ای با عنوان اصلی‌ست به [[هوش (ابهام‌زدایی)]] پیوند داده شده.
* سرنویس‌های ابهام‌زدایی: [[ماشین مشتی ممدلی]] به [[مشهدی محمدعلی]] تغییر مسیر دارد، که در آن سرنویسی به [[ماشین مشتی ممدلی (ابهام‌زدایی)]] پیوند می‌دهد. یا در [[هوش]] که صفحه‌ای با عنوان اصلی‌ست به [[هوش (ابهام‌زدایی)]] پیوند داده شده.
خط ۲۸۲: خط ۲۸۲:


==== چگونگی پیوند به صفحه ابهام‌زدایی ====
==== چگونگی پیوند به صفحه ابهام‌زدایی ====
{{میانبر|وپ:ازپیوندچگونه}}
{{میانبر|اپ:ازپیوندچگونه}}
برای پیوند به یک صفحهٔ ابهام‌زدایی همیشه به عنوانی که دارای عبارت «(ابهام‌زدایی)» است پیوند دهید، حتی اگر چنین صفحه‌ای تغییر مسیر باشد. مثلاً بجای [[قرقره]] به [[قرقره (ابهام‌زدایی)]] پیوند دهید. اگر صفحهٔ تغییر مسیر موجود نیست، آن را بسازید.
برای پیوند به یک صفحهٔ ابهام‌زدایی همیشه به عنوانی که دارای عبارت «(ابهام‌زدایی)» است پیوند دهید، حتی اگر چنین صفحه‌ای تغییر مسیر باشد. مثلاً بجای [[قرقره]] به [[قرقره (ابهام‌زدایی)]] پیوند دهید. اگر صفحهٔ تغییر مسیر موجود نیست، آن را بسازید.
این کار به تشخیص میان پیوندهای ناخواسته با پیوندهای خواسته کمک می‌کند. پیوند به صفحهٔ تغییر مسیر بجای پیوند به خود صفحهٔ مقصد هیچ ایرادی ندارد. تغییر مسیرها بی‌دردسراند و خوانندگان معمولاً حتی متوجه آنها نمی‌شوند.
این کار به تشخیص میان پیوندهای ناخواسته با پیوندهای خواسته کمک می‌کند. پیوند به صفحهٔ تغییر مسیر بجای پیوند به خود صفحهٔ مقصد هیچ ایرادی ندارد. تغییر مسیرها بی‌دردسراند و خوانندگان معمولاً حتی متوجه آنها نمی‌شوند.
خط ۲۹۸: خط ۲۹۸:


== رده ==
== رده ==
{{میانبر|وپ:ازرده}}
{{میانبر|اپ:ازرده}}
صفحه‌های ابهام‌زدایی مقاله نیستند و نباید به آن نحو رده‌بندی شوند. رده‌های یک مقاله خواننده را به مقاله‌های مرتبط هدایت می‌کنند، حال اینکه صفحه‌های ابهام‌زدایی تنها باید در رده‌های ابهام‌زدایی قرار داده شوند. تعدادی از رده‌ها با استفاده از {{الگوب|ابهام‌زدایی}} و پارامتر مربوطه (مثل نام، جغرافیا،...) بطور خودکار به مقاله افزوده می‌شوند، مثلاً {{الگوب|ابهام‌زدایی نام}}. رده‌های پنهان به دلایل فنی مورد استفاده قرار می‌گیرند، اما رده‌های دیگر (مثل [[:رده:نام‌های خانوادگی فرانسوی‌زبانان]]) نباید در صفحه‌های ابهام‌زدایی استفاده شوند. در صورتی که صفحهٔ ابهام‌زدایی شامل تعدادی نام افراد باشد و صفحهٔ نام متناظر با آن («نام صفحه (نام)» متناظر با «نام صفحه (ابهام‌زدایی)») هنوز ساخته نشده باشد، افزودن رده‌هایی مثل [[:رده:نام‌های خانوادگی فرانسوی‌زبانان]] به صفحهٔ ابهام‌زدایی تا زمان منشعب شدن صفحهٔ نام از صفحهٔ ابهام‌زدایی بی‌اشکال است.
صفحه‌های ابهام‌زدایی مقاله نیستند و نباید به آن نحو رده‌بندی شوند. رده‌های یک مقاله خواننده را به مقاله‌های مرتبط هدایت می‌کنند، حال اینکه صفحه‌های ابهام‌زدایی تنها باید در رده‌های ابهام‌زدایی قرار داده شوند. تعدادی از رده‌ها با استفاده از {{الگوب|ابهام‌زدایی}} و پارامتر مربوطه (مثل نام، جغرافیا،...) بطور خودکار به مقاله افزوده می‌شوند، مثلاً {{الگوب|ابهام‌زدایی نام}}. رده‌های پنهان به دلایل فنی مورد استفاده قرار می‌گیرند، اما رده‌های دیگر (مثل [[:رده:نام‌های خانوادگی فرانسوی‌زبانان]]) نباید در صفحه‌های ابهام‌زدایی استفاده شوند. در صورتی که صفحهٔ ابهام‌زدایی شامل تعدادی نام افراد باشد و صفحهٔ نام متناظر با آن («نام صفحه (نام)» متناظر با «نام صفحه (ابهام‌زدایی)») هنوز ساخته نشده باشد، افزودن رده‌هایی مثل [[:رده:نام‌های خانوادگی فرانسوی‌زبانان]] به صفحهٔ ابهام‌زدایی تا زمان منشعب شدن صفحهٔ نام از صفحهٔ ابهام‌زدایی بی‌اشکال است.