با چه کسانی نباید مشورت کرد؟ (پرسش): تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جز (ربات: جایگزینی خودکار متن (-]]. {{پایان}} {{پایان}} ==پانویس== +]]. {{پایان منبع‌شناسی جامع}} ==پانویس==))
 
(۱۷ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۴ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
{{پرسش غیرنهایی}}
{{جعبه اطلاعات پرسش
{{جعبه اطلاعات پرسش
| موضوع اصلی       = [[سیره اجتماعی معصومان (پرسش)|بانک جمع پرسش و پاسخ سیره اجتماعی معصومان]]
| موضوع اصلی = [[سیره اجتماعی معصومان (پرسش)|بانک جامع پرسش و پاسخ سیره اجتماعی معصومان]]
| موضوع فرعی        = با چه کسانی نباید مشورت کرد؟
| تصویر = 110066.jpg
| تصویر             = 110066.jpg
| نمایه وابسته = [[کلیاتی از سیره اجتماعی معصومان (نمایه)|کلیاتی از سیره اجتماعی معصومان]]
| اندازه تصویر      = 200px
| مدخل اصلی = [[شورا و مشورت در اخلاق اسلامی]]
| نمایه وابسته     = [[کلیاتی از سیره اجتماعی معصومان (نمایه)|کلیاتی از سیره اجتماعی معصومان]]
| موضوعات وابسته =  
| مدخل اصلی         = [[شورا و مشورت در اخلاق اسلامی]]
| تعداد پاسخ = ۱
| موضوعات وابسته   =  
| پاسخ‌دهنده        = ۱ پاسخ
| پاسخ‌دهندگان      =
}}
}}
'''با چه کسانی نباید مشورت کرد؟''' یکی از پرسش‌های مرتبط به بحث '''[[سیره اجتماعی معصومان (پرسش)|سیره اجتماعی معصومان]]''' است که می‌توان با عبارت‌های متفاوتی مطرح کرد. برای بررسی جامع این سؤال و دیگر سؤال‌های مرتبط، یا هر مطلب وابسته دیگری، به مدخل اصلی '''[[سیره اجتماعی معصومان]]''' مراجعه شود.
'''با چه کسانی نباید مشورت کرد؟''' یکی از پرسش‌های مرتبط به بحث '''[[سیره اجتماعی معصومان (پرسش)|سیره اجتماعی معصومان]]''' است که می‌توان با عبارت‌های متفاوتی مطرح کرد. برای بررسی جامع این سؤال و دیگر سؤال‌های مرتبط، یا هر مطلب وابسته دیگری، به مدخل اصلی '''[[سیره اجتماعی معصومان]]''' مراجعه شود.


==عبارت‌های دیگری از این پرسش==
== پاسخ نخست ==
[[پرونده:Pic4216.jpg|بندانگشتی|راست|100px|[[م‍ص‍طف‍ی‌ دل‍ش‍اد ت‍ه‍ران‍ی‌]]]]
آقای دکتر '''[[م‍ص‍طف‍ی‌ دل‍ش‍اد ت‍ه‍ران‍ی‌]]''' در کتاب ''«[[سیره نبوی ج۲ (کتاب)|سیره نبوی]]»'' در این‌باره گفته‌ است:


== پاسخ نخست==
«[[پیشوایان دین]] در سفارش‌های خود به [[پرهیز]] از [[مشورت]] با کسانی که مشورت کردن با آنان موجب [[گمراهی]] و [[پشیمانی]] است تأکید کرده‌اند، چنان که پیام‌آور [[هدایت]] و کمال، تربیت‌شده خود [[علی]] {{ع}} را چنین توصیه کرد: {{متن حدیث|يَا عَلِيُّ لَا تُشَاوِرَنَ‏ جَبَاناً فَإِنَّهُ يُضَيِّقُ عَلَيْكَ الْمَخْرَجَ وَ لَا تُشَاوِرَنَّ بَخِيلًا فَإِنَّهُ يَقْصُرُ بِكَ عَنْ غَايَتِك وَ لَا تُشَاوِرَنَّ حَرِيصاً فَإِنَّهُ يُزَيِّنُ لَكَ شَرَهاً وَ اعْلَمْ أَنَّ الْجُبْنَ وَ الْبُخْلَ وَ الْحِرْصَ غَرِيزَةٌ يَجْمَعُهَا سُوءُ الظَّنِّ}}<ref>«ای علی، با ترسو مشورت مکن که او راه بیرون شدن از کار را برای تو مشکل نماید، و با بخیل مشورت مکن که تو را از مقصد بازمی‌دارد، و با آزمند مشورت مکن که شر و فساد کار را در نظرت می‌آراید، [و بدان] که ترس و بخل و آز سرشت‌هایی است که فراهم کننده آنها بدگمانی به خداست». من لا یحضره الفقیه، ج۴، ص۴۰۹؛ الخصال، ج۱، ص۱۰۲؛ علل الشرایع، ص۵۵۹؛ المواعظ، ص۱۰۹-۱۱۰؛ وسائل الشیعة، ج۸، ص۴۳۰؛ بحارالانوار، ج۷۰، ص۳۸۶، ج۷۳، ص۳۰۴-۳۰۵، ج۷۵، ص۹۹.</ref>.
[[پرونده:Pic4216.jpg|بندانگشتی|right|100px|[[م‍ص‍طف‍ی‌ دل‍ش‍اد ت‍ه‍ران‍ی‌]]]]
::::::آقای دکتر '''[[م‍ص‍طف‍ی‌ دل‍ش‍اد ت‍ه‍ران‍ی‌]]''' در کتاب ''«[[سیره نبوی ج۲ (کتاب)|سیره نبوی]]»'' در این‌باره گفته‌ است:
::::::«[[پیشوایان دین]] در سفارش‌های خود به [[پرهیز]] از [[مشورت]] با کسانی که مشورت کردن با آنان موجب [[گمراهی]] و [[پشیمانی]] است تأکید کرده‌اند، چنان که پیام‌آور [[هدایت]] و کمال، تربیت‌شده خود [[علی]]{{ع}} را چنین توصیه کرد: {{متن حدیث|يَا عَلِيُّ لَا تُشَاوِرَنَ‏ جَبَاناً فَإِنَّهُ يُضَيِّقُ عَلَيْكَ الْمَخْرَجَ وَ لَا تُشَاوِرَنَّ بَخِيلًا فَإِنَّهُ يَقْصُرُ بِكَ عَنْ غَايَتِك وَ لَا تُشَاوِرَنَّ حَرِيصاً فَإِنَّهُ يُزَيِّنُ لَكَ شَرَهاً وَ اعْلَمْ أَنَّ الْجُبْنَ وَ الْبُخْلَ وَ الْحِرْصَ غَرِيزَةٌ يَجْمَعُهَا سُوءُ الظَّنِّ}}<ref>«ای علی، با ترسو مشورت مکن که او راه بیرون شدن از کار را برای تو مشکل نماید، و با بخیل مشورت مکن که تو را از مقصد بازمی‌دارد، و با آزمند مشورت مکن که شر و فساد کار را در نظرت می‌آراید، [و بدان] که ترس و بخل و آز سرشت‌هایی است که فراهم کننده آنها بدگمانی به خداست». من لا یحضره الفقیه، ج۴، ص۴۰۹؛ الخصال، ج۱، ص۱۰۲؛ علل الشرایع، ص۵۵۹؛ المواعظ، ص۱۰۹-۱۱۰؛ وسائل الشیعة، ج۸، ص۴۳۰؛ بحارالانوار، ج۷۰، ص۳۸۶، ج۷۳، ص۳۰۴-۳۰۵، ج۷۵، ص۹۹.</ref>.
::::::در این سخن، [[پیامبر اکرم]]{{صل}} می‌آموزد که با چه کسانی نباید مشورت کرد و این که پیامد مشورت با چنین کسانی چیست. [[امیرمؤمنان علی]]{{ع}} همین معنا را در [[عهدنامه مالک اشتر]] به وی [[آموزش]] داده و فرموده است: {{متن حدیث|وَ لَا تُدْخِلَنَ‏ فِي‏ مَشُورَتِكَ‏ بَخِيلًا يَعْدِلُ‏ بِكَ عَنِ الْفَضْلِ‏ وَ يَعِدُكَ الْفَقْرَ وَ لَا جَبَاناً يُضْعِفُكَ عَنِ الْأُمُورِ وَ لَا حَرِيصاً يُزَيِّنُ لَكَ الشَّرَهَ‏ بِالْجَوْرِ فَإِنَّ الْبُخْلَ وَ الْجُبْنَ وَ الْحِرْصَ غَرَائِزُ شَتَّى‏ يَجْمَعُهَا سُوءُ الظَّنِّ بِاللَّهِ}}<ref>«بخیل را در مشورت خود درمیاور که تو را از نیکوکاری بازگرداند و از نیازمندی می‌ترساند؛ و نه ترسو را تا در کارها سستت نماید؛ و نه آزمند را تا حرص ستم را برایت بیاراید، که بخل و ترس و آز سرشت‌هایی جدا جداست که فراهم‌آورنده آنها بدگمانی به خداست». نهج البلاغه، نامه ۵۳.</ref>.
::::::بنابراین مجموعه‌ای از صفات و ویژگی‌های [[نفسانی]] در [[آدمی]] [[ظهور]] می‌کند که ریشه در [[بدگمانی]] به [[پروردگار]] و [[فراموشی خدا]] و پشت کردن به [[حق]] دارد؛ و چنین اشخاصی به هیچ وجه [[شایسته]] آن نیستند که مورد [[مشورت]] قرار گیرند. مهم‌ترین این صفات و ویژگی‌ها به شرح زیر است.
:::::*'''[[ترس از غیر خدا]]''': [[انسانی]] که در [[اسارت]] ترس‌های واهی است نمی‌تواند [[مشاور]] مناسبی باشد، چنان که [[رسول خدا]]{{صل}} می‌فرماید: {{متن حدیث|لَا تُشْرِكَنَّ فِي‏ رَأْيِكَ‏ جَبَاناً يُضَعِّفُكَ‏ عَنْ الْأَمْرِ وَ يُعَظِّمُ عَلَيْكَ مَا لَيْسَ بِعَظِيمٍ}}<ref>«ترسو را در اندیشه و نظر خود شرکت مده که تو را در کارت سست می‌سازد و چیزی را که بزرگ نیست برایت بزرگ جلوه می‌دهد». غررالحکم، ج۲، ص۳۳۲؛ عیون الحکم و المواعظ، ص۵۲۵.</ref>.
:::::*'''[[بخل]]''': [[انسان]] [[بخیل]] صلاحیت دخالت یافتن در مشورت را ندارد که به سبب بخلش به [[بیراهه]] می‌کشاند، چنان که [[امیرمؤمنان علی]]{{ع}} فرماید: {{متن حدیث|لَا تُدْخِلَنَ‏ فِي‏ مَشُورَتِكَ‏ بَخِيلًا فَيَعْدِلَ‏ بِكَ عَنِ الْقَصْدِ وَ يَعِدَكَ الْفَقْرَ}}<ref>«بخیل را در مشورت خود درمیاور که تو را از راه راست بازگرداند و از نیازمندی می‌ترساند». غررالحکم، ج۲، ص۳۳۲.</ref>.
:::::*'''[[حرص]]''': [[آزمندی]] تشخیص درست را از [[آدمی]] می‌گیرد و طبیعی است که مشورت با منصف به چنین صفتی چه نتایجی می‌تواند دربرداشته باشد. از امیرمؤمنان علی{{ع}} چنین نقل شده است: {{متن حدیث|لَا تُشْرِكَنَ‏ فِي‏ مَشْوَرَتِكَ‏ حَرِيصاً يُهَوِّنُ عَلَيْكَ الشَّرَّ وَ يُزَيِّنُ لَكَ الشَّرَهَ}}<ref>«آزمند را در مشورت خود شرکت مده که او بدی را برایت آسان وانمود می‌کند و آزمندی را برایت می‌آراید». غررالحکم، ج۲، ص۳۳۲.</ref>.
:::::*'''[[دروغگویی]]''': آن‌که به دروغگویی [[آلوده]] است هیچ‌گونه [[شایستگی]] برای مشورت ندارد، که به [[آسانی]] [[کجی]] را راست می‌نماید؛ به تعبیر امیرمؤمنان علی{{ع}}: {{متن حدیث|لَا تَسْتَشِرِ الْكَذَّابَ‏ فَإِنَّهُ‏ كَالسَّرَابِ‏ يُقَرِّبُ عَلَيْكَ الْبَعِيدَ وَ يُبَعِّدُ عَلَيْكَ الْقَرِيبَ}}<ref>«با دروغگو مشورت مکن که او مانند سراب است؛ دور را بر تو نزدیک و نزدیک را بر تو دور می‌سازد». غررالحکم، ج۲، ص۳۳۲.</ref>.
:::::*'''[[حماقت]] و [[جهل]]''': کسی که فاقد [[عقل]] و [[شعور]] و [[دانایی]] باشد، هرچند بخواهد نمی‌تواند مشورتی درست ارائه نماید. از این‌رو نباید در زمره مشورت‌دهندگان درآید، چنان که [[علی]]{{ع}} سفارش فرماید: {{متن حدیث|لَا تُشَاوِرْ أَحْمَقَ‏... يُجْهِدُ لَكَ‏ نَفْسَهُ‏ وَ لَا يَبْلُغُ‏ مَا تُرِيدُ}}<ref>«با احمق مشورت مکن که او خود را برایت به رنج اندازد ولی مرادت را درنیابد». تحف العقول، ص۲۳۳-۲۳۴؛ بحارالانوار، ج۷۸، ص۲۳۰.</ref>.
::::::و نیز فرماید: {{متن حدیث|لَا تُشَاوِرَنَ‏ فِي‏ أَمْرِكَ‏ مَنْ‏ يَجْهَلُ‏}}<ref>«در کار خود با کسی که نادان باشد مشورت مکن» غررالحکم، ج۲، ص۳۲۱.</ref>»<ref>[[م‍ص‍طف‍ی‌ دل‍ش‍اد ت‍ه‍ران‍ی‌|دل‍ش‍اد ت‍ه‍ران‍ی‌، م‍ص‍طف‍ی‌]]، [[سیره نبوی ج۲ (کتاب)|سیره نبوی]]، ج۲ ص ۳۵۵.</ref>


==پرسش‌های وابسته==
در این سخن، [[پیامبر اکرم]] {{صل}} می‌آموزد که با چه کسانی نباید مشورت کرد و این که پیامد مشورت با چنین کسانی چیست. [[امیرمؤمنان علی]] {{ع}} همین معنا را در [[عهدنامه مالک اشتر]] به وی [[آموزش]] داده و فرموده است: {{متن حدیث|وَ لَا تُدْخِلَنَ‏ فِي‏ مَشُورَتِكَ‏ بَخِيلًا يَعْدِلُ‏ بِكَ عَنِ الْفَضْلِ‏ وَ يَعِدُكَ الْفَقْرَ وَ لَا جَبَاناً يُضْعِفُكَ عَنِ الْأُمُورِ وَ لَا حَرِيصاً يُزَيِّنُ لَكَ الشَّرَهَ‏ بِالْجَوْرِ فَإِنَّ الْبُخْلَ وَ الْجُبْنَ وَ الْحِرْصَ غَرَائِزُ شَتَّى‏ يَجْمَعُهَا سُوءُ الظَّنِّ بِاللَّهِ}}<ref>«بخیل را در مشورت خود درمیاور که تو را از نیکوکاری بازگرداند و از نیازمندی می‌ترساند؛ و نه ترسو را تا در کارها سستت نماید؛ و نه آزمند را تا حرص ستم را برایت بیاراید، که بخل و ترس و آز سرشت‌هایی جدا جداست که فراهم‌آورنده آنها بدگمانی به خداست». نهج البلاغه، نامه ۵۳.</ref>.


==[[:رده:آثار سیره اجتماعی معصومان|منبع‌شناسی جامع سیره اجتماعی معصومان]]==
بنابراین مجموعه‌ای از صفات و ویژگی‌های [[نفسانی]] در [[آدمی]] [[ظهور]] می‌کند که ریشه در [[بدگمانی]] به [[پروردگار]] و [[فراموشی خدا]] و پشت کردن به [[حق]] دارد؛ و چنین اشخاصی به هیچ وجه [[شایسته]] آن نیستند که مورد [[مشورت]] قرار گیرند. مهم‌ترین این صفات و ویژگی‌ها به شرح زیر است.
{{پرسش‌های وابسته}}
* '''[[ترس از غیر خدا]]''': [[انسانی]] که در [[اسارت]] ترس‌های واهی است نمی‌تواند [[مشاور]] مناسبی باشد، چنان که [[رسول خدا]] {{صل}} می‌فرماید: {{متن حدیث|لَا تُشْرِكَنَّ فِي‏ رَأْيِكَ‏ جَبَاناً يُضَعِّفُكَ‏ عَنْ الْأَمْرِ وَ يُعَظِّمُ عَلَيْكَ مَا لَيْسَ بِعَظِيمٍ}}<ref>«ترسو را در اندیشه و نظر خود شرکت مده که تو را در کارت سست می‌سازد و چیزی را که بزرگ نیست برایت بزرگ جلوه می‌دهد». غررالحکم، ج۲، ص۳۳۲؛ عیون الحکم و المواعظ، ص۵۲۵.</ref>.
{{ستون-شروع|3}}
* '''[[بخل]]''': [[انسان]] [[بخیل]] صلاحیت دخالت یافتن در مشورت را ندارد که به سبب بخلش به [[بیراهه]] می‌کشاند، چنان که [[امیرمؤمنان علی]] {{ع}} فرماید: {{متن حدیث|لَا تُدْخِلَنَ‏ فِي‏ مَشُورَتِكَ‏ بَخِيلًا فَيَعْدِلَ‏ بِكَ عَنِ الْقَصْدِ وَ يَعِدَكَ الْفَقْرَ}}<ref>«بخیل را در مشورت خود درمیاور که تو را از راه راست بازگرداند و از نیازمندی می‌ترساند». غررالحکم، ج۲، ص۳۳۲.</ref>.
* '''[[حرص]]''': [[آزمندی]] تشخیص درست را از [[آدمی]] می‌گیرد و طبیعی است که مشورت با منصف به چنین صفتی چه نتایجی می‌تواند دربرداشته باشد. از امیرمؤمنان علی {{ع}} چنین نقل شده است: {{متن حدیث|لَا تُشْرِكَنَ‏ فِي‏ مَشْوَرَتِكَ‏ حَرِيصاً يُهَوِّنُ عَلَيْكَ الشَّرَّ وَ يُزَيِّنُ لَكَ الشَّرَهَ}}<ref>«آزمند را در مشورت خود شرکت مده که او بدی را برایت آسان وانمود می‌کند و آزمندی را برایت می‌آراید». غررالحکم، ج۲، ص۳۳۲.</ref>.
* '''[[دروغگویی]]''': آن‌که به دروغگویی [[آلوده]] است هیچ‌گونه [[شایستگی]] برای مشورت ندارد، که به [[آسانی]] [[کجی]] را راست می‌نماید؛ به تعبیر امیرمؤمنان علی {{ع}}: {{متن حدیث|لَا تَسْتَشِرِ الْكَذَّابَ‏ فَإِنَّهُ‏ كَالسَّرَابِ‏ يُقَرِّبُ عَلَيْكَ الْبَعِيدَ وَ يُبَعِّدُ عَلَيْكَ الْقَرِيبَ}}<ref>«با دروغگو مشورت مکن که او مانند سراب است؛ دور را بر تو نزدیک و نزدیک را بر تو دور می‌سازد». غررالحکم، ج۲، ص۳۳۲.</ref>.
* '''[[حماقت]] و [[جهل]]''': کسی که فاقد [[عقل]] و [[شعور]] و [[دانایی]] باشد، هرچند بخواهد نمی‌تواند مشورتی درست ارائه نماید. از این‌رو نباید در زمره مشورت‌دهندگان درآید، چنان که [[علی]] {{ع}} سفارش فرماید: {{متن حدیث|لَا تُشَاوِرْ أَحْمَقَ‏... يُجْهِدُ لَكَ‏ نَفْسَهُ‏ وَ لَا يَبْلُغُ‏ مَا تُرِيدُ}}<ref>«با احمق مشورت مکن که او خود را برایت به رنج اندازد ولی مرادت را درنیابد». تحف العقول، ص۲۳۳-۲۳۴؛ بحارالانوار، ج۷۸، ص۲۳۰.</ref>.
 
و نیز فرماید: {{متن حدیث|لَا تُشَاوِرَنَ‏ فِي‏ أَمْرِكَ‏ مَنْ‏ يَجْهَلُ‏}}<ref>«در کار خود با کسی که نادان باشد مشورت مکن» غررالحکم، ج۲، ص۳۲۱.</ref>»<ref>[[م‍ص‍طف‍ی‌ دل‍ش‍اد ت‍ه‍ران‍ی‌|دل‍ش‍اد ت‍ه‍ران‍ی‌، م‍ص‍طف‍ی‌]]، [[سیره نبوی ج۲ (کتاب)|سیره نبوی]]، ج۲ ص ۳۵۵.</ref>
 
== [[:رده:آثار سیره اجتماعی معصومان|منبع‌شناسی جامع سیره اجتماعی معصومان]] ==
{{منبع جامع}}
* [[:رده:کتاب‌شناسی کتاب‌های سیره اجتماعی معصومان|کتاب‌شناسی سیره اجتماعی معصومان]]؛
* [[:رده:کتاب‌شناسی کتاب‌های سیره اجتماعی معصومان|کتاب‌شناسی سیره اجتماعی معصومان]]؛
* [[:رده:مقاله‌شناسی مقاله‌های سیره اجتماعی معصومان|مقاله‌شناسی سیره اجتماعی معصومان]]؛
* [[:رده:مقاله‌شناسی مقاله‌های سیره اجتماعی معصومان|مقاله‌شناسی سیره اجتماعی معصومان]]؛
* [[:رده:پایان‌نامه‌شناسی پایان‌نامه‌های سیره اجتماعی معصومان|پایان‌نامه‌شناسی سیره اجتماعی معصومان]].
* [[:رده:پایان‌نامه‌شناسی پایان‌نامه‌های سیره اجتماعی معصومان|پایان‌نامه‌شناسی سیره اجتماعی معصومان]].
{{پایان منبع‌شناسی جامع}}
{{پایان منبع‌ جامع}}


==پانویس==
== پانویس ==
{{پانویس}}
{{پانویس}}


[[رده:پرسش‌]]
[[رده:پرسش]]
[[رده:پرسمان سیره اجتماعی معصومان]]
[[رده:پرسمان سیره اجتماعی معصومان]]
[[رده:(اا): پرسش‌هایی با ۱ پاسخ]]
 
[[رده:(اا): پرسش‌های سیره اجتماعی معصومان با ۱ پاسخ]]
[[رده:(اا): پرسش‌های سیره اجتماعی معصومان با ۱ پاسخ]]
۱۱۸٬۲۸۱

ویرایش