زیارت جامعه کبیره چه ابعادی دارد؟ (پرسش): تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جز (جایگزینی متن - 'سلیمیان]]'''، در مقاله ''«انتظار و منتظران' به 'سلیمیان]]'''، در کتاب ''«[[فرهنگنامه مهدویت (کتاب)|فرهنگن...)
 
(۴۵ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۹ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
{{پرسش غیرنهایی}}
{{جعبه اطلاعات پرسش
{{جعبه اطلاعات پرسش
| موضوع اصلی       = [[مهدویت (پرسش)|بانک جامع پرسش و پاسخ مهدویت]]
| موضوع اصلی = [[مهدویت (پرسش)|بانک جامع پرسش و پاسخ مهدویت]]
| موضوع فرعی        = زیارت جامعه کبیره چه ابعادی دارد؟
| تصویر = 7626626268.jpg
| تصویر             = 7626626268.jpg
| مدخل بالاتر = [[مهدویت]] / [[غیبت امام مهدی]] / [[وظایف و تکالیف مسلمانان در عصر غیبت]] / [[زیارت امام مهدی]]  
| اندازه تصویر      = 200px
| مدخل اصلی = [[زیارت جامعه کبیره]]
| مدخل بالاتر     = [[مهدویت]] / [[غیبت امام مهدی]] / [[عصر غیبت کبری]]  
| مدخل وابسته =  
| مدخل اصلی   = [[آثار انتظار]]
| پاسخ‌دهندگان = ۲ پاسخ
| مدخل وابسته   = ؟
| پاسخ‌دهنده        =
| پاسخ‌دهندگان       =  


}}
}}
'''زیارت جامعه کبیره چه ابعادی دارد؟''' یکی از پرسش‌های مرتبط به بحث '''[[مهدویت (پرسش)|مهدویت]]''' است که می‌توان با عبارت‌های متفاوتی مطرح کرد. برای بررسی جامع این سؤال و دیگر سؤال‌های مرتبط، یا هر مطلب وابسته دیگری، به مدخل اصلی '''[[مهدویت]]''' مراجعه شود.
'''[[زیارت جامعه کبیره]] چه ابعادی دارد؟''' یکی از پرسش‌های مرتبط به بحث '''[[مهدویت (پرسش)|مهدویت]]''' است که می‌توان با عبارت‌های متفاوتی مطرح کرد. برای بررسی جامع این سؤال و دیگر سؤال‌های مرتبط، یا هر مطلب وابسته دیگری، به مدخل اصلی '''[[مهدویت]]''' مراجعه شود.


==عبارت‌های دیگری از این پرسش==
== پاسخ نخست ==
[[پرونده:136863.JPG|بندانگشتی|راست|100px|[[خدامراد سلیمیان]]]]
حجت الاسلام و المسلمین '''[[خدامراد سلیمیان]]'''، در کتاب ''«[[فرهنگنامه مهدویت (کتاب)|فرهنگنامه مهدویت]]»'' در این‌باره گفته است:


«[[ناحیه]]، در لغت به معنای جانب و جمع آن "نواحی" است. و در [[غیبت صغرا]] از [[امام مهدی|حضرت مهدی]] {{ع}}‏ به آن تعبیر شده است<ref> ر. ک: طریحی، مجمع البحرین، ج ۱، ص ۴۱۰</ref>. گاهی نیز از آن حضرت و [[نایب خاص]] او با تعبیر [[ناحیه]] یاد شده است. گویا این اصطلاح همانند برخی از [[القاب]] [[امام مهدی|حضرت مهدی]] {{ع}}، برای کنایه از آن حضرت به کار رفته و بیشتر موارد به جهت [[تقیه]] مورد استفاده قرار گرفته است. این کلمه، بیشتر در [[کلام]] کسانی که به آن حضرت [[توقیع]] نوشته و پاسخ دریافت کرده‏‌اند، ذکر شده است؛ اگرچه در برخی بیانات نورانی [[امام مهدی|حضرت مهدی]] {{ع}} نیز این کلمه استعمال شده است<ref> [[شیخ صدوق]]، [[کمال الدین و تمام النعمة (کتاب)|کمال الدین و تمام النعمة]]، ج۲، ص ۵۲۰، ح ۴۹</ref>.


== پاسخ نخست==
[[ابو الحسن اربلی]]، آن را رمزی بین [[شیعیان]] و آن حضرت و اطرافیان نزدیک او یاد کرده، می‌‏نویسد: "... و آن حضرت، ملقب است به [[حجّت]] و [[قائم]] و [[مهدی]] و [[خلف صالح]] و [[صاحب الزمان]] و [[صاحب]]، و [[شیعه]] از آن حضرت در [[دوران غیبت صغرا]] به [[ناحیه مقدسه]] تعبیر می‌‏کرده و این رمزی بود که [[شیعیان]]، آن حضرت را با آن می‏‌شناختند"<ref> اربلی، کشف الغمة، ج ۲، ص ۵۱۹</ref>.
[[پرونده:136863.JPG|بندانگشتی|right|100px|[[خدامراد سلیمیان]]]]
::::::حجت الاسلام و المسلمین '''[[خدامراد سلیمیان]]'''، در کتاب ''«[[فرهنگنامه مهدویت (کتاب)|فرهنگنامه مهدویت]]»'' در این‌باره گفته است:
::::::«ناحیه، در لغت به معنای جانب و جمع آن "نواحی" است. و در غیبت صغرا از [[امام مهدی|حضرت مهدی]]{{ع}}‏ به آن تعبیر شده است<ref> ر. ک: طریحی، مجمع البحرین، ج ۱، ص ۴۱۰</ref>. گاهی نیز از آن حضرت و نایب خاص او با تعبیر ناحیه یاد شده است. گویا این اصطلاح همانند برخی از القاب [[امام مهدی|حضرت مهدی]]{{ع}}، برای کنایه از آن حضرت به کار رفته و بیشتر موارد به جهت تقیه مورد استفاده قرار گرفته است. این کلمه، بیشتر در کلام کسانی که به آن حضرت توقیع نوشته و پاسخ دریافت کرده‏‌اند، ذکر شده است؛ اگرچه در برخی بیانات نورانی [[امام مهدی|حضرت مهدی]]{{ع}} نیز این کلمه استعمال شده است<ref> شیخ صدوق، کمال الدین و تمام النعمة، ج ۲، ص ۵۲۰، ح ۴۹</ref>.
::::::[[ابو الحسن اربلی]]، آن را رمزی بین شیعیان و آن حضرت و اطرافیان نزدیک او یاد کرده، می‌‏نویسد: "... و آن حضرت، ملقب است به حجّت و قائم و مهدی و خلف صالح و صاحب الزّمان و صاحب، و [[شیعه]] از آن حضرت در دوران غیبت صغرا به ناحیه مقدسه تعبیر می‌‏کرده و این رمزی بود که شیعیان، آن حضرت را با آن می‏‌شناختند"<ref> اربلی، کشف الغمة، ج ۲، ص ۵۱۹</ref>.
::::::اما زیارت ناحیه مقدسه زیارت‌نامه‏ای است که به [[امام مهدی|امام زمان]] {{ع}} نسبت داده شده است. مضامین بلند و نیز تأیید برخی از علمای [[شیعه]]، این نسبت را تقویت می‏‌کند<ref>  محمد باقر مجلسی، بحار الانوار، ج ۹۸، ص ۳۲۸</ref>. اگرچه برخی نیز به انتساب آن به حضرت [[امام مهدی|ولی عصر]]{{ع}} تردید کرده، آن را از نگارش‏‌های [[سید مرتضی]] دانسته‌‏اند<ref>  محمد باقر مجلسی، بحار الانوار، ج ۹۸، ص ۲۳۱، ح ۳۸:"و الظّاهر انّه من تألیف السّید المرتضی"</ref>. ممکن است گفته شود اصل زیارت از [[امام مهدی|حضرت مهدی]]{{ع}} نقل شده است؛ اما [[سید مرتضی]] بخش‌‏هایی را به تناسب به آن افزوده است<ref>  ر. ک: محمد باقر مجلسی، بحار الانوار، ج ۹۸، ص ۲۳۱، ح ۳۸</ref>.
::::::متن زیارت، خطاب به [[امام حسین|سید الشهدا]]{{ع}} و شهدای کربلا است و نام یکایک آنان، بیشتر با ذکر اوصاف و خصوصیاتشان و نیز اسامی قاتلان آن شهدا در آن آمده است.
::::::آغاز زیارت، این گونه است: {{عربی|اندازه=150%|" السَّلَامُ‏ عَلَيْكَ‏ يَا أَوَّلَ‏ قَتِيلٍ‏ مِنْ‏ نَسْلِ‏ خَيْرِ سَلِيلٍ‏‏‏"}}
::::::زیارت ناحیه، عملکرد ستمگرانه بنی امیه را به گونه‏‌ای بازگو کرده که تمام مردم دنیا متوجه می‏‌شوند که در کربلا چه جرم و جنایت بزرگی، به فرزندان [[پیامبر اکرم]]{{صل}} واقع شده است. هیچ زیارتی، عمق فاجعه کربلا را همانند زیارت ناحیه بیان نکرده است.
::::::یکی از مواردی که این حادثه وحشتناک را تبیین می‌‏کنند، این جملات تأثرانگیز است: "اگر روزگار، تولّد مرا به تأخیر انداخت و مرا از یاری تو محروم گرداند و با محاربان تو به محاربه نپرداختم و با دشمنان تو به ستیز نایستادم، اکنون صبح و شام برای تو شیون می‏‌کنم و به جای اشک، خون می‏‌گریم".
::::::زیارت ناحیه مقدسه، همانند زیارت عاشورا برای روز عاشورا وارد شده است و در غیر عاشورا نیز خوانده‏ می‌‏شود.
::::::در این باره، [[شیخ مفید]] - نخستین ناقل زیارت ناحیه- و [[شیخ محمد بن مشهدی]] گفته‏‌اند: "زیارت ناحیه مقدسه، مخصوص روز عاشورا است"؛ ولی بزرگان دیگر نظیر [[سید مرتضی]]، [[سید بن طاووس]] و [[علامه مجلسی]]، این زیارت را مطلقه دانسته‌‏اند<ref>ر. ک:  محمد باقر مجلسی، بحار الانوار، ج ۹۸، ص ۳۲۸، ح ۹</ref>؛ یعنی، هر زمان دیگر نیز می‏‌توان آن را قرائت کرد»<ref>[[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[فرهنگ‌نامه مهدویت (کتاب)|فرهنگ‌نامه مهدویت]]، ص:۲۵۲ - ۲۵۴.</ref>.


==پاسخ‌های دیگر==
اما [[زیارت ناحیه مقدسه]] زیارت‌نامه‏ای است که به [[امام مهدی|امام زمان]] {{ع}} نسبت داده شده است. مضامین بلند و نیز تأیید برخی از علمای [[شیعه]]، این نسبت را تقویت می‏‌کند<ref> محمد باقر مجلسی، بحار الانوار، ج ۹۸، ص ۳۲۸</ref>. اگرچه برخی نیز به انتساب آن به حضرت [[امام مهدی|ولی عصر]] {{ع}} [[تردید]] کرده، آن را از نگارش‏‌های [[سید مرتضی]] دانسته‌‏اند<ref> محمد باقر مجلسی، بحار الانوار، ج ۹۸، ص ۲۳۱، ح ۳۸: "و الظّاهر انّه من تألیف السّید المرتضی"</ref>. ممکن است گفته شود اصل [[زیارت]] از [[امام مهدی|حضرت مهدی]] {{ع}} [[نقل]] شده است؛ اما [[سید مرتضی]] بخش‌‏هایی را به تناسب به آن افزوده است<ref> ر. ک: محمد باقر مجلسی، بحار الانوار، ج ۹۸، ص ۲۳۱، ح ۳۸</ref>.
{{یادآوری پاسخ}}
{{جمع شدن|۱. [[مجتبی تونه‌ای|آقای تونه‌ای]] (پژوهشگر معارف مهدویت)؛}}
[[پرونده:13681078.jpg|100px|right|بندانگشتی|[[مجتبی تونه‌ای]]]]
::::::آقای '''[[مجتبی تونه‌ای]]'''، در کتاب ''«[[موعودنامه (کتاب)|موعودنامه]]»'' در این‌باره گفته است:
::::::«{{عربی|اندازه=155%|"السَّلَامُ عَلَيْكَ يَا أَوَّلَ قَتِيلٍ مِنْ نَسْلِ خَيْرِ سَلِيلٍ..."}} زیارت ناحیه مقدسه، خونگریه و سوگنامه [[امام مهدی|حضرت مهدی]] {{ع}} و مرثیه بلند آن بزرگوار بر مصائب و رنج‌های جدّش، ابا عبدالله الحسین {{ع}} در عاشورا است. این زیارت، ترسیم و توصیف لحظه‌های شهادت ابا عبدالله {{ع}}، غربت و مظلومیت [[اهل بیت]] {{عم}}، معتبرترین، مستندترین و بلندترین روضه‌ای است که از زبان معصوم منتقم و خونخواه سید شهیدان به ما رسیده است.
::::::این مرثیه از زبان کسی است که صحنه‌ها و لحظه‌های عاشورا، هرروز مقابل نگاه اوست و او از پس پرده‌های اشک، حنجره‌ای عطش‌زده در آزمندی خنجر قساوت و خیمه‌هایی در آستانه آتش و شیون را نظاره می‌کند. زیارت ناحیه مقدسه، گزارش عاشورا است؛ گزارشی که در آن دقایق و صحنه‌های جزئی نیز توصیف شده است. این زیارت‌نامه شامل هشت بخش است:
:::::#سلام بر انبیاء و اولیاء،
:::::#سلام بر امام شهید و صحابه فداکارش،
:::::#آرزوی زیارت [[امام حسین]] {{ع}}،
:::::#طرح اوصاف، ویژگی‌ها و سیرت [[امام حسین]] {{ع}} و تأثیر شهادت آن حضرت،
:::::#طرح نهضت و انقلاب مقدس ابا عبدالله {{ع}}،
:::::#توصیف صحنه کربلا، شهادت، رنج‌ها و مصائب بازماندگان و قافله اسیران،
:::::#تحلیل بازتاب حادثه کربلا و غربت اسلام پس از شهادت و سوگواری کائنات و موجودات در شهادت ابا عبدالله {{ع}}،
:::::#نیایش، دعا و طرح درخواست‌های [[امام زمان]] {{ع}} با پروردگار<ref>سلام موعود، دکتر سنگری، ص ۵.</ref>.
::::::این زیارت در کتاب اقبال سید بن طاووس، ص ٥٧٣ و نیز در بحار الانوار، ج ٩٨، ص ٢٦٩ نقل شده است<ref>فرهنگ عاشورا، جواد محدثی، ص ۲۲۷.</ref>»<ref>[[مجتبی تونه‌ای|مجتبی تونه‌ای]]، [[موعودنامه (کتاب)|موعودنامه]]، ص:۳۹۰.</ref>.
{{پایان جمع شدن}}
==پرسش‌های وابسته==


==[[:رده:آثار مهدویت|منبع‌شناسی جامع مهدویت]]==
متن [[زیارت]]، خطاب به [[امام حسین|سید الشهدا]] {{ع}} و [[شهدای کربلا]] است و نام یکایک آنان، بیشتر با ذکر اوصاف و خصوصیاتشان و نیز اسامی قاتلان آن [[شهدا]] در آن آمده است.
{{پرسش‌های وابسته}}
 
{{ستون-شروع|3}}
آغاز [[زیارت]]، این گونه است: {{عربی|" السَّلَامُ‏ عَلَيْكَ‏ يَا أَوَّلَ‏ قَتِيلٍ‏ مِنْ‏ نَسْلِ‏ خَيْرِ سَلِيلٍ‏‏‏"}}
 
[[زیارت ناحیه]]، عملکرد ستمگرانه [[بنی امیه]] را به گونه‏‌ای بازگو کرده که تمام [[مردم]] [[دنیا]] متوجه می‏‌شوند که در [[کربلا]] چه [[جرم]] و جنایت بزرگی، به [[فرزندان]] [[پیامبر اکرم]] {{صل}} واقع شده است. هیچ زیارتی، عمق فاجعه [[کربلا]] را همانند [[زیارت ناحیه]] بیان نکرده است.
 
یکی از مواردی که این حادثه وحشتناک را [[تبیین]] می‌‏کنند، این جملات تأثرانگیز است: "اگر روزگار، تولّد مرا به تأخیر انداخت و مرا از [[یاری]] تو محروم گرداند و با محاربان تو به محاربه نپرداختم و با [[دشمنان]] تو به ستیز نایستادم، اکنون صبح و [[شام]] برای تو شیون می‏‌کنم و به جای [[اشک]]، [[خون]] می‏‌گریم".
 
[[زیارت ناحیه مقدسه]]، همانند [[زیارت عاشورا]] برای [[روز عاشورا]] وارد شده است و در غیر [[عاشورا]] نیز خوانده‏ می‌‏شود.
 
در این باره، [[شیخ مفید]] - نخستین ناقل [[زیارت]] ناحیه- و [[شیخ محمد بن مشهدی]] گفته‏‌اند: "[[زیارت ناحیه مقدسه]]، مخصوص [[روز عاشورا]] است"؛ ولی بزرگان دیگر نظیر [[سید مرتضی]]، [[سید بن طاووس]] و [[علامه مجلسی]]، این [[زیارت]] را مطلقه دانسته‌‏اند<ref>ر. ک: محمد باقر مجلسی، بحار الانوار، ج ۹۸، ص ۳۲۸، ح ۹</ref>؛ یعنی، هر زمان دیگر نیز می‏‌توان آن را قرائت کرد»<ref>[[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[فرهنگنامه مهدویت (کتاب)|فرهنگنامه مهدویت]]، ص۲۵۲ - ۲۵۴.</ref>.
 
== پاسخ‌ها و دیدگاه‌های متفرقه ==
{{پاسخ پرسش
| عنوان پاسخ‌دهنده = ۱. مجتبی تونه‌ای؛
| تصویر = 13681078.jpg
| پاسخ‌دهنده = مجتبی تونه‌ای
| پاسخ = آقای '''[[مجتبی تونه‌ای]]'''، در کتاب ''«[[موعودنامه (کتاب)|موعودنامه]]»'' در این‌باره گفته است:
 
«{{عربی|"السَّلَامُ عَلَيْكَ يَا أَوَّلَ قَتِيلٍ مِنْ نَسْلِ خَيْرِ سَلِيلٍ..."}} [[زیارت ناحیه مقدسه]]، خونگریه و سوگنامه [[امام مهدی|حضرت مهدی]] {{ع}} و مرثیه بلند آن بزرگوار بر مصائب و رنج‌های جدّش، [[ابا عبدالله]] الحسین {{ع}} در [[عاشورا]] است. این [[زیارت]]، ترسیم و توصیف لحظه‌های [[شهادت]] [[ابا عبدالله]] {{ع}}، غربت و [[مظلومیت]] [[اهل بیت]] {{عم}}، معتبرترین، مستندترین و بلندترین روضه‌ای است که از زبان [[معصوم]] [[منتقم]] و [[خونخواه]] [[سید]] [[شهیدان]] به ما رسیده است.
 
این مرثیه از زبان کسی است که صحنه‌ها و لحظه‌های [[عاشورا]]، هرروز مقابل نگاه اوست و او از پس پرده‌های [[اشک]]، حنجره‌ای عطش‌زده در آزمندی خنجر قساوت و خیمه‌هایی در آستانه [[آتش]] و شیون را نظاره می‌کند. [[زیارت ناحیه مقدسه]]، گزارش [[عاشورا]] است؛ گزارشی که در آن دقایق و صحنه‌های جزئی نیز توصیف شده است. این زیارت‌نامه شامل هشت بخش است:
# [[سلام]] بر [[انبیاء]] و [[اولیاء]]،
# [[سلام]] بر [[امام]] [[شهید]] و [[صحابه]] فداکارش،
# آرزوی [[زیارت]] [[امام حسین]] {{ع}}،
# طرح اوصاف، ویژگی‌ها و [[سیرت]] [[امام حسین]] {{ع}} و تأثیر [[شهادت]] آن حضرت،
# طرح [[نهضت]] و [[انقلاب مقدس]] [[ابا عبدالله]] {{ع}}،
# توصیف صحنه [[کربلا]]، [[شهادت]]، رنج‌ها و مصائب بازماندگان و قافله اسیران،
# تحلیل بازتاب حادثه [[کربلا]] و غربت [[اسلام]] پس از [[شهادت]] و سوگواری کائنات و موجودات در [[شهادت]] [[ابا عبدالله]] {{ع}}،
# نیایش، [[دعا]] و طرح درخواست‌های [[امام زمان]] {{ع}} با [[پروردگار]]<ref>سلام موعود، دکتر سنگری، ص ۵.</ref>.
 
این [[زیارت]] در کتاب اقبال [[سید بن طاووس]]، ص ٥٧٣ و نیز در [[بحار الانوار]]، ج ٩٨، ص ٢٦٩ [[نقل]] شده است<ref>فرهنگ عاشورا، جواد محدثی، ص ۲۲۷.</ref>»<ref>[[مجتبی تونه‌ای|تونه‌ای، مجتبی]]، [[موعودنامه (کتاب)|موعودنامه]]، ص۳۹۰.</ref>.
}}
{{پرسمان زیارت امام مهدی}}
== منبع‌شناسی جامع مهدویت ==
{{منبع‌ جامع}}
* [[:رده:کتاب‌شناسی کتاب‌های مهدویت|کتاب‌شناسی مهدویت]]؛
* [[:رده:کتاب‌شناسی کتاب‌های مهدویت|کتاب‌شناسی مهدویت]]؛
* [[:رده:مقاله‌شناسی مقاله‌های مهدویت|مقاله‌شناسی مهدویت]]؛
* [[:رده:مقاله‌شناسی مقاله‌های مهدویت|مقاله‌شناسی مهدویت]]؛
* [[:رده:پایان‌نامه‌شناسی پایان‌نامه‌های مهدویت|پایان‌نامه‌شناسی مهدویت]].  
* [[:رده:پایان‌نامه‌شناسی پایان‌نامه‌های مهدویت|پایان‌نامه‌شناسی مهدویت]].
{{پایان}}
{{پایان منبع جامع}}
{{پایان}}


==پانویس==
== پانویس ==
{{یادآوری پانویس}}
{{پانویس}}
{{پانویس2}}


[[رده:مهدویت]]
[[رده:پرسش]]
[[رده:پرسش‌های جامع امامت و ولایت]]
[[رده:پرسمان مهدویت]]
[[رده:پرسش‌های مهدویت]]
[[رده:(اب): پرسش‌هایی با ۲ پاسخ]]
[[رده:پرسش‌های مهدویت]]
[[رده:(اب): پرسش‌های مهدویت با ۲ پاسخ]]
[[رده:(اا): پرسش‌هایی با ۱ پاسخ]]
[[رده:(اا): پرسش‌های مهدویت با ۱ پاسخ]]
۱۱۸٬۲۸۱

ویرایش