دوستی در راه خدا: تفاوت میان نسخه‌ها
جز (ربات: جایگزینی خودکار متن (-==منابع== +== منابع ==)) |
جز (جایگزینی متن - '-،' به '-') |
||
| (۶ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{ | {{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = | عنوان مدخل = | مداخل مرتبط = [[دوستی در راه خدا در قرآن]] - [[دوستی در راه خدا در حدیث]] - [[دوستی در راه خدا در نهج البلاغه]] - [[دوستی در راه خدا در معارف دعا و زیارات]] - [[دوستی در راه خدا در اخلاق اسلامی]]| پرسش مرتبط = دوستی در راه خدا (پرسش)}} | ||
==مقدمه== | == مقدمه == | ||
*یکی از راه‌های [[تهذیب نفس]] و آراسته شدن به [[فضائل]] و پیراستن آن از رذائل - که به انجام تمامی [[واجبات]] و مستحبّات، و دوری نمودن از محرّمات و مکروهات خواهد انجامید- | * یکی از راه‌های [[تهذیب نفس]] و آراسته شدن به [[فضائل]] و پیراستن آن از رذائل - که به انجام تمامی [[واجبات]] و مستحبّات، و دوری نمودن از محرّمات و مکروهات خواهد انجامید- تقویت حُب و [[دوستی]] [[حضرت حق]] در [[قلب]] سالک [[مسیر کمال]] است<ref>[[حسین مظاهری|مظاهری، حسین]]، [[دانش اخلاق اسلامی ج۱ (کتاب)|دانش اخلاق اسلامی]]، ج۱، ص ۲۳۰.</ref>. | ||
*به [[پدر]] [[مهربان]] و [[مادر]] رئوف بنگر، که چگونه اگر خود به رذائلی نیز آلوده باشند امّا نسبت به [[فرزندان]] خود تنها [[نیکی]] می‌‌کنند و بس!؛ | * به [[پدر]] [[مهربان]] و [[مادر]] رئوف بنگر، که چگونه اگر خود به رذائلی نیز آلوده باشند امّا نسبت به [[فرزندان]] خود تنها [[نیکی]] می‌‌کنند و بس!؛ | ||
*[[برادر]] [[مهربان]] را بین که اگرچه از [[غیبت]] دیگران احتراز نمی‌نماید، امّا نه تنها به [[غیبت]] [[برادر]] خود نمی‌پردازد که دیگران را نیز از [[غیبت]] او باز می‌‌دارد!؛ | * [[برادر]] [[مهربان]] را بین که اگرچه از [[غیبت]] دیگران احتراز نمی‌نماید، امّا نه تنها به [[غیبت]] [[برادر]] خود نمی‌پردازد که دیگران را نیز از [[غیبت]] او باز می‌‌دارد!؛ | ||
*[[همسر]] [[شایسته]] را بنگر که نه تنها [[راضی]] به شنیدن معایب [[همسر]] خود نمی‌شود، بلکه دائماً در صدد آن است که معایبش را پوشانیده او را از آنها مبرّا سازد!<ref>[[حسین مظاهری|مظاهری، حسین]]، [[دانش اخلاق اسلامی ج۱ (کتاب)|دانش اخلاق اسلامی]]، ج۱، ص ۲۳۰.</ref>. | * [[همسر]] [[شایسته]] را بنگر که نه تنها [[راضی]] به شنیدن معایب [[همسر]] خود نمی‌شود، بلکه دائماً در صدد آن است که معایبش را پوشانیده او را از آنها مبرّا سازد!<ref>[[حسین مظاهری|مظاهری، حسین]]، [[دانش اخلاق اسلامی ج۱ (کتاب)|دانش اخلاق اسلامی]]، ج۱، ص ۲۳۰.</ref>. | ||
*این [[محبّت]] اگر در [[جامعه]] همچون خونی که در رگها جریان دارد به جریان افتد، بیشتر [[زشتی‌ها]] را [[اصلاح]] کرده آنها را به [[مصالح]] و نیکی‌ها تبدیل می‌‌نماید؛ | * این [[محبّت]] اگر در [[جامعه]] همچون خونی که در رگها جریان دارد به جریان افتد، بیشتر [[زشتی‌ها]] را [[اصلاح]] کرده آنها را به [[مصالح]] و نیکی‌ها تبدیل می‌‌نماید؛ | ||
*بالاتر از این، آنکه انسانی که [[دوستدار]] همنوع و [[جامعه]] خود می‌‌باشد، در این [[جامعه]] تنها نیکی‌ها را می‌‌بیند و از [[بدی‌ها]] خواه‌ناخواه چشم می‌‌پوشد. | * بالاتر از این، آنکه انسانی که [[دوستدار]] همنوع و [[جامعه]] خود می‌‌باشد، در این [[جامعه]] تنها نیکی‌ها را می‌‌بیند و از [[بدی‌ها]] خواه‌ناخواه چشم می‌‌پوشد. | ||
*از این‌روست که [[اسلام]]، به تمامی [[علل]] و عوامل پیدایش و تقویت [[محبّت]] سفارش فرموده؛ از هرآنچه موجب نقصان حب شود بازداشته است. [[حدیث]] معروف: {{متن حدیث| مَنْ أَصْبَحَ لَا يَهْتَمُّ بِأُمُورِ الْمُسْلِمِينَ فَلَيْسَ بِمُسْلِمٍ}}<ref>"هرکس که سرلوحه [[زندگی]] او اهتمام به امور [[مسلمانان]] نباشد، [[مسلمان]] نیست"؛ اصول کافی، ج ۲ ص ۱۶۴. </ref>؛ناظر به همین معنی است<ref>[[حسین مظاهری|مظاهری، حسین]]، [[دانش اخلاق اسلامی ج۱ (کتاب)|دانش اخلاق اسلامی]]، ج۱، ص ۲۳۱.</ref>. | * از این‌روست که [[اسلام]]، به تمامی [[علل]] و عوامل پیدایش و تقویت [[محبّت]] سفارش فرموده؛ از هرآنچه موجب نقصان حب شود بازداشته است. [[حدیث]] معروف: {{متن حدیث| مَنْ أَصْبَحَ لَا يَهْتَمُّ بِأُمُورِ الْمُسْلِمِينَ فَلَيْسَ بِمُسْلِمٍ}}<ref>"هرکس که سرلوحه [[زندگی]] او اهتمام به امور [[مسلمانان]] نباشد، [[مسلمان]] نیست"؛ اصول کافی، ج ۲ ص ۱۶۴. </ref>؛ناظر به همین معنی است<ref>[[حسین مظاهری|مظاهری، حسین]]، [[دانش اخلاق اسلامی ج۱ (کتاب)|دانش اخلاق اسلامی]]، ج۱، ص ۲۳۱.</ref>. | ||
*[[آیه شریفه]]: {{متن قرآن|فَوَيْلٌ لِلْمُصَلِّينَ الَّذِينَ هُمْ عَنْ صَلَاتِهِمْ سَاهُونَ الَّذِينَ هُمْ يُرَاءُونَ وَيَمْنَعُونَ الْمَاعُونَ}}<ref>«پس وای بر (آن) نمازگزاران آنان که از نماز خویش غافلند کسانی که ریا می‌ورزند و زکات را باز می‌دارند» سوره ماعون، آیه ۴-۷.</ref>. نیز کسانی را که به رفع حوائح دیگران نمی‌پردازند، در شمار تارکان [[نماز]] قرار داده آنان را از صف مسلمانی خارج ساخته است<ref>[[حسین مظاهری|مظاهری، حسین]]، [[دانش اخلاق اسلامی ج۱ (کتاب)|دانش اخلاق اسلامی]]، ج۱، ص ۲۳۱.</ref>. | * [[آیه شریفه]]: {{متن قرآن|فَوَيْلٌ لِلْمُصَلِّينَ الَّذِينَ هُمْ عَنْ صَلَاتِهِمْ سَاهُونَ الَّذِينَ هُمْ يُرَاءُونَ وَيَمْنَعُونَ الْمَاعُونَ}}<ref>«پس وای بر (آن) نمازگزاران آنان که از نماز خویش غافلند کسانی که ریا می‌ورزند و زکات را باز می‌دارند» سوره ماعون، آیه ۴-۷.</ref>. نیز کسانی را که به رفع حوائح دیگران نمی‌پردازند، در شمار تارکان [[نماز]] قرار داده آنان را از صف مسلمانی خارج ساخته است<ref>[[حسین مظاهری|مظاهری، حسین]]، [[دانش اخلاق اسلامی ج۱ (کتاب)|دانش اخلاق اسلامی]]، ج۱، ص ۲۳۱.</ref>. | ||
*سفارشات عجیب [[اسلام]] به رفع حوائج دیگران نیز، در همین شمار قابل بررسی است. به این [[حدیث نبوی]] بنگرید: {{متن حدیث| وَ اللَّهِ لَقَضَاءُ حَاجَةِ الْمُؤْمِنِ خَيْرٌ مِنْ صِيَامِ شَهْرٍ وَ اعْتِكَافِهِ}}<ref>"به [[خدا]] قسم! برآوردن [[حاجت]] یک [[مؤمن]] [[برتر]] و بهتر از روزه‌داری یک ماه تمام و اعتکاف آن است!"؛ بحار الأنوار، ج | * سفارشات عجیب [[اسلام]] به رفع حوائج دیگران نیز، در همین شمار قابل بررسی است. به این [[حدیث نبوی]] بنگرید: {{متن حدیث| وَ اللَّهِ لَقَضَاءُ حَاجَةِ الْمُؤْمِنِ خَيْرٌ مِنْ صِيَامِ شَهْرٍ وَ اعْتِكَافِهِ}}<ref>"به [[خدا]] قسم! برآوردن [[حاجت]] یک [[مؤمن]] [[برتر]] و بهتر از روزه‌داری یک ماه تمام و اعتکاف آن است!"؛ بحار الأنوار، ج ۷۴، ص ۶۶.</ref>. بنظر ما، آن تهدیدها نسبت به تارکان حوائج [[مردم]]، واین ترغیب‌ها به برآوردن آن، برای آن آمده است تا [[محبّت]] را در [[جامعه]] افزونی بخشیده دل‌های [[مردمان]] را به هم نزدیک سازد<ref>[[حسین مظاهری|مظاهری، حسین]]، [[دانش اخلاق اسلامی ج۱ (کتاب)|دانش اخلاق اسلامی]]، ج۱، ص ۲۳۱.</ref>. | ||
*در پایان این مبحث، اشاره می‌‌کنم که این [[محبّت]] اگر رنگی خدائی داشته در راه او -جلّ وعلا! - باشد، همچون درختی [[استوار]] وشاداب، در هر [[بهار]] ثمره خود را ارزانی سالک کرده او را فزونی در مراتب می‌‌بخشد؛ امّا اگر همین [[محبّت]] در راه غیر [[حق]] باشد، همچون درختی پوسیده نه تنها ثمره‌ای نخواهد داشت، که محیط [[نفس]] [[انسان]] را آلوده و کثیف نیز می‌‌گرداند. | * در پایان این مبحث، اشاره می‌‌کنم که این [[محبّت]] اگر رنگی خدائی داشته در راه او -جلّ وعلا! - باشد، همچون درختی [[استوار]] وشاداب، در هر [[بهار]] ثمره خود را ارزانی سالک کرده او را فزونی در مراتب می‌‌بخشد؛ امّا اگر همین [[محبّت]] در راه غیر [[حق]] باشد، همچون درختی پوسیده نه تنها ثمره‌ای نخواهد داشت، که محیط [[نفس]] [[انسان]] را آلوده و کثیف نیز می‌‌گرداند. [[دشمنی]] در [[راه خدا]] نیز صورتی همینگونه دارد؛ چه چون چنین باشد کمال بخش است، و چون در راه غیر او باشد [[مانع]] از کمال خواهد بود<ref>[[حسین مظاهری|مظاهری، حسین]]، [[دانش اخلاق اسلامی ج۱ (کتاب)|دانش اخلاق اسلامی]]، ج۱، ص ۲۳۱-۲۳۲.</ref>. | ||
== منابع == | == منابع == | ||
| خط ۲۵: | خط ۱۸: | ||
{{پایان منابع}} | {{پایان منابع}} | ||
==پانویس== | == پانویس == | ||
{{پانویس}} | {{پانویس}} | ||
[[رده:مدخل دوستی در راه خدا]] | [[رده:مدخل دوستی در راه خدا]] | ||
نسخهٔ کنونی تا ۲۴ نوامبر ۲۰۲۲، ساعت ۱۰:۰۵
دوستی در راه خدا از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: دوستی در راه خدا در قرآن - دوستی در راه خدا در حدیث - دوستی در راه خدا در نهج البلاغه - دوستی در راه خدا در معارف دعا و زیارات - دوستی در راه خدا در اخلاق اسلامی - پرسش‌های مرتبطمقدمه
- یکی از راه‌های تهذیب نفس و آراسته شدن به فضائل و پیراستن آن از رذائل - که به انجام تمامی واجبات و مستحبّات، و دوری نمودن از محرّمات و مکروهات خواهد انجامید- تقویت حُب و دوستی حضرت حق در قلب سالک مسیر کمال است[۱].
- به پدر مهربان و مادر رئوف بنگر، که چگونه اگر خود به رذائلی نیز آلوده باشند امّا نسبت به فرزندان خود تنها نیکی می‌‌کنند و بس!؛
- برادر مهربان را بین که اگرچه از غیبت دیگران احتراز نمی‌نماید، امّا نه تنها به غیبت برادر خود نمی‌پردازد که دیگران را نیز از غیبت او باز می‌‌دارد!؛
- همسر شایسته را بنگر که نه تنها راضی به شنیدن معایب همسر خود نمی‌شود، بلکه دائماً در صدد آن است که معایبش را پوشانیده او را از آنها مبرّا سازد![۲].
- این محبّت اگر در جامعه همچون خونی که در رگها جریان دارد به جریان افتد، بیشتر زشتی‌ها را اصلاح کرده آنها را به مصالح و نیکی‌ها تبدیل می‌‌نماید؛
- بالاتر از این، آنکه انسانی که دوستدار همنوع و جامعه خود می‌‌باشد، در این جامعه تنها نیکی‌ها را می‌‌بیند و از بدی‌ها خواه‌ناخواه چشم می‌‌پوشد.
- از این‌روست که اسلام، به تمامی علل و عوامل پیدایش و تقویت محبّت سفارش فرموده؛ از هرآنچه موجب نقصان حب شود بازداشته است. حدیث معروف: « مَنْ أَصْبَحَ لَا يَهْتَمُّ بِأُمُورِ الْمُسْلِمِينَ فَلَيْسَ بِمُسْلِمٍ»[۳]؛ناظر به همین معنی است[۴].
- آیه شریفه: ﴿فَوَيْلٌ لِلْمُصَلِّينَ الَّذِينَ هُمْ عَنْ صَلَاتِهِمْ سَاهُونَ الَّذِينَ هُمْ يُرَاءُونَ وَيَمْنَعُونَ الْمَاعُونَ﴾[۵]. نیز کسانی را که به رفع حوائح دیگران نمی‌پردازند، در شمار تارکان نماز قرار داده آنان را از صف مسلمانی خارج ساخته است[۶].
- سفارشات عجیب اسلام به رفع حوائج دیگران نیز، در همین شمار قابل بررسی است. به این حدیث نبوی بنگرید: « وَ اللَّهِ لَقَضَاءُ حَاجَةِ الْمُؤْمِنِ خَيْرٌ مِنْ صِيَامِ شَهْرٍ وَ اعْتِكَافِهِ»[۷]. بنظر ما، آن تهدیدها نسبت به تارکان حوائج مردم، واین ترغیب‌ها به برآوردن آن، برای آن آمده است تا محبّت را در جامعه افزونی بخشیده دل‌های مردمان را به هم نزدیک سازد[۸].
- در پایان این مبحث، اشاره می‌‌کنم که این محبّت اگر رنگی خدائی داشته در راه او -جلّ وعلا! - باشد، همچون درختی استوار وشاداب، در هر بهار ثمره خود را ارزانی سالک کرده او را فزونی در مراتب می‌‌بخشد؛ امّا اگر همین محبّت در راه غیر حق باشد، همچون درختی پوسیده نه تنها ثمره‌ای نخواهد داشت، که محیط نفس انسان را آلوده و کثیف نیز می‌‌گرداند. دشمنی در راه خدا نیز صورتی همینگونه دارد؛ چه چون چنین باشد کمال بخش است، و چون در راه غیر او باشد مانع از کمال خواهد بود[۹].
منابع
پانویس
- ↑ مظاهری، حسین، دانش اخلاق اسلامی، ج۱، ص ۲۳۰.
- ↑ مظاهری، حسین، دانش اخلاق اسلامی، ج۱، ص ۲۳۰.
- ↑ "هرکس که سرلوحه زندگی او اهتمام به امور مسلمانان نباشد، مسلمان نیست"؛ اصول کافی، ج ۲ ص ۱۶۴.
- ↑ مظاهری، حسین، دانش اخلاق اسلامی، ج۱، ص ۲۳۱.
- ↑ «پس وای بر (آن) نمازگزاران آنان که از نماز خویش غافلند کسانی که ریا می‌ورزند و زکات را باز می‌دارند» سوره ماعون، آیه ۴-۷.
- ↑ مظاهری، حسین، دانش اخلاق اسلامی، ج۱، ص ۲۳۱.
- ↑ "به خدا قسم! برآوردن حاجت یک مؤمن برتر و بهتر از روزه‌داری یک ماه تمام و اعتکاف آن است!"؛ بحار الأنوار، ج ۷۴، ص ۶۶.
- ↑ مظاهری، حسین، دانش اخلاق اسلامی، ج۱، ص ۲۳۱.
- ↑ مظاهری، حسین، دانش اخلاق اسلامی، ج۱، ص ۲۳۱-۲۳۲.