بدون خلاصۀ ویرایش
جز (ربات: جایگزینی خودکار متن (-]]| + - [[)) |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| (۱۴ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۴ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{مدخل مرتبط | |||
| موضوع مرتبط = بندگی خدا | |||
| عنوان مدخل = بندگی خدا | |||
| مداخل مرتبط = [[عبودیت در لغت]] - [[بندگی خدا در قرآن]] - [[بندگی خدا در نهج البلاغه]] - [[بندگی خدا در فقه سیاسی]] - [[بندگی خدا در معارف دعا و زیارات]] - [[بندگی خدا در معارف و سیره سجادی]] - [[بندگی خدا در معارف و سیره علوی]] - [[بندگی خدا در جامعه‌شناسی اسلامی]] | |||
| پرسش مرتبط = | |||
}} | |||
== مقدمه == | |||
[[حقیقت]] عبودیت - به معنای [[غایت]] تذلل و [[تسلیم]] در برابر [[خداوند]] - در [[ایمان]] مخلصانه به متعلقات خاص و [[عبادت]] و [[بندگی]] [[حق]] در قالب انجام [[اعمال صالح]] تبلور می‌یابد؛ از این‌رو، عمق و غنای معنایی آن وسیع‌تر و بیشتر از واژه “اطاعت” در مقابل [[عصیان]] است. عبودیت و بندگی در منطق [[دین]]، [[جامع‌ترین]] مفهومی است که تقریباً همه مفاهیم ناظر به ارزش‌های مثبت را در یک چینش ترتبی در خود جای می‌دهد. تردیدی نیست که [[زندگی اجتماعی]] نیز با همه ابعاد و اجزای آن، به عنوان گسترده‌ترین قلمرو [[حیات]] [[مؤمن]]، در سپهر عام عبودیت و [[سلوک]] جامع مؤمن در مسیر نیل به تعالی و [[تقرب]] خداوند، مندرج است. | |||
[[شهید مطهری]] در توضیح ارکان عبودیت (ایمان و عمل) و نحوه [[ارتباط]] آنها با یکدیگر می‌نویسد: بدون تردید یکی از ارکان [[زندگی]] [[بشر]] این است که به چیزی ایمان داشته باشد و به اصلی متکی باشد و چیزی را حقیقت بپندارد و در مقابل او تسلیم باشد. در [[درجه]] دوم، آن امری که مورد ایمان [[انسان]] است، خوب است [[مقدس]] و عالی باشد که [[آدمی]] [[شایسته]] بداند در مقابل او [[خضوع]] کند و به سبب او [[فداکاری]] و جانفشانی نماید. در [[درجه]] سوم، باید امری که مورد علاقه و [[عقیده]] و [[ایمان]] [[انسان]] قرار می‌گیرد، مافوق همه [[مقدسات]] و همه امور عالی و [[شریف]] باشد به طوری که ایمان به او شامل ایمان به همه حقایق بوده باشد. ایمان به ذات یگانه نیز اگر [[خالص]] و عارفانه باشد ایمان به همه حقایق را در بر دارد. [[ایمانی]] که در [[قرآن]] مکرر ذکر شده، یعنی [[ایمان به خدا]]، یعنی ایمان به [[علم]] و [[حکمت]] و [[قدرت]] و [[نظام]] و [[تدبیر]] و [[عدالت]]، ایمان به آنچه در این [[جهان]] [[حق]] و [[ثابت]] و مفید است. | [[شهید مطهری]] در توضیح ارکان عبودیت (ایمان و عمل) و نحوه [[ارتباط]] آنها با یکدیگر می‌نویسد: بدون تردید یکی از ارکان [[زندگی]] [[بشر]] این است که به چیزی ایمان داشته باشد و به اصلی متکی باشد و چیزی را حقیقت بپندارد و در مقابل او تسلیم باشد. در [[درجه]] دوم، آن امری که مورد ایمان [[انسان]] است، خوب است [[مقدس]] و عالی باشد که [[آدمی]] [[شایسته]] بداند در مقابل او [[خضوع]] کند و به سبب او [[فداکاری]] و جانفشانی نماید. در [[درجه]] سوم، باید امری که مورد علاقه و [[عقیده]] و [[ایمان]] [[انسان]] قرار می‌گیرد، مافوق همه [[مقدسات]] و همه امور عالی و [[شریف]] باشد به طوری که ایمان به او شامل ایمان به همه حقایق بوده باشد. ایمان به ذات یگانه نیز اگر [[خالص]] و عارفانه باشد ایمان به همه حقایق را در بر دارد. [[ایمانی]] که در [[قرآن]] مکرر ذکر شده، یعنی [[ایمان به خدا]]، یعنی ایمان به [[علم]] و [[حکمت]] و [[قدرت]] و [[نظام]] و [[تدبیر]] و [[عدالت]]، ایمان به آنچه در این [[جهان]] [[حق]] و [[ثابت]] و مفید است. | ||
رکن دوم، عمل است، نه مطلق عمل، [[عمل صالح]] و [[پاک]] و [[نیک]]. | رکن دوم، عمل است، نه مطلق عمل، [[عمل صالح]] و [[پاک]] و [[نیک]]. | ||
وی در ادامه می‌نویسد: [[سعادت انسان]] دو رکن دارد: رکن ایمان و رکن عمل، اما نه مطلق ایمان و نه مطلق عمل، بلکه ایمان به مقدس‌ترین و عالی‌ترین حقایق که شامل ایمان به همه حقایق است، و عمل صالح و [[شایسته]] و مفید که انسان را جلو ببرد و کامل کند و آثار خوب به بار آورد<ref>مرتضی مطهری، حکمت‌ها و اندرزها، ص۴۷-۵۰.</ref>. | وی در ادامه می‌نویسد: [[سعادت انسان]] دو رکن دارد: رکن ایمان و رکن عمل، اما نه مطلق ایمان و نه مطلق عمل، بلکه ایمان به مقدس‌ترین و عالی‌ترین حقایق که شامل ایمان به همه حقایق است، و عمل صالح و [[شایسته]] و مفید که انسان را جلو ببرد و کامل کند و آثار خوب به بار آورد<ref>مرتضی مطهری، حکمت‌ها و اندرزها، ص۴۷-۵۰.</ref>. | ||
وی، همچنین در توضیح آثار [[اجتماعی]] [[ایمان مذهبی]] و [[عبودیت]] می‌نویسد: آن چیزی که بیش از هر چیز حق را محترم، عدالت را [[مقدس]]، [[دل‌ها]] را به یکدیگر [[مهربان]]، و [[اعتماد]] متقابل را میان افراد برقرار می‌سازد، [[تقوا]] و [[عفاف]] را تا عمق [[وجدان]] [[آدمی]] [[نفوذ]] می‌دهد، به [[ارزش‌های اخلاقی]] اعتبار می‌بخشد، [[شجاعت]] [[مقابله با ستم]] ایجاد می‌کند و همه افراد را مانند اعضای یک پیکر به هم پیوند می‌دهد و [[متحد]] می‌کند، ایمان مذهبی است<ref>مرتضی مطهری، مقدمه‌ای بر جهان‌بینی توحیدی، ج۱، ص۴۴-۴۵.</ref>. | وی، همچنین در توضیح آثار [[اجتماعی]] [[ایمان مذهبی]] و [[عبودیت]] می‌نویسد: آن چیزی که بیش از هر چیز حق را محترم، عدالت را [[مقدس]]، [[دل‌ها]] را به یکدیگر [[مهربان]]، و [[اعتماد]] متقابل را میان افراد برقرار می‌سازد، [[تقوا]] و [[عفاف]] را تا عمق [[وجدان]] [[آدمی]] [[نفوذ]] می‌دهد، به [[ارزش‌های اخلاقی]] اعتبار می‌بخشد، [[شجاعت]] [[مقابله با ستم]] ایجاد می‌کند و همه افراد را مانند اعضای یک پیکر به هم پیوند می‌دهد و [[متحد]] می‌کند، ایمان مذهبی است<ref>مرتضی مطهری، مقدمه‌ای بر جهان‌بینی توحیدی، ج۱، ص۴۴-۴۵.</ref>. | ||
بی‌شک، [[غلبه]] و شیوع [[فرهنگ]] ناشی از عبودیت مؤمنانه، فضایی را بر [[جامعه]] [[حاکم]] خواهد کرد که در صورت فقدان موانع، همه چیز را به تناسب متأثر می‌سازد. عبودیت جمعی [[مؤمنان]] در قالب برخی [[عبادات]] جمعی همچون نمازهای [[جماعت]] و [[جمعه]]، [[اعیاد]] و سوگواری‌های مذهبی، [[مراسم]] جهانی [[حج]] و... تبلور می‌یابد<ref>برای آگاهی بیشتر از ابعاد اجتماعی عبادات جمعی، برای نمونه حج و آثار آن، ر. ک: محسن فیض کاشانی، المهجة البیضاء، ج۲، ص۱۴۶-۲۰۸.</ref>. | |||
== | == [[آیات]] == | ||
# امر به [[توحید عملی]] در [[بندگی]] [[خداوند]]: {{متن قرآن|وَاعْبُدُوا اللَّهَ وَلَا تُشْرِكُوا بِهِ شَيْئًا}}<ref>«خداوند را بپرستید و چیزی را شریک او نکنید» سوره نساء، آیه ۳۶.</ref>. | |||
# امر به [[عبودیت]] خداوند، اساس [[تعالیم]] همه [[انبیای الهی]]: {{متن قرآن|وَلَقَدْ بَعَثْنَا فِي كُلِّ أُمَّةٍ رَسُولًا أَنِ اعْبُدُوا اللَّهَ وَاجْتَنِبُوا الطَّاغُوتَ}}<ref>«و به راستی ما، در میان هر امّتی پیامبری برانگیختیم (تا بگوید) که خداوند را بپرستید و از طاغوت دوری گزینید» سوره نحل، آیه ۳۶.</ref>. | |||
# بندگی [[حق]] تنها طریق نیل به تعالی: {{متن قرآن|وَأَنِ اعْبُدُونِي هَذَا صِرَاطٌ مُسْتَقِيمٌ}}<ref>«و اینکه مرا بپرستید که این راهی است راست» سوره یس، آیه ۶۱.</ref>. | |||
# عبودیت زمینه‌ساز [[اطاعت]] از تعالیم [[رسول]] و [[محبوب]] شدن نزد خداوند: {{متن قرآن|قُلْ إِنْ كُنْتُمْ تُحِبُّونَ اللَّهَ فَاتَّبِعُونِي يُحْبِبْكُمُ اللَّهُ وَيَغْفِرْ لَكُمْ ذُنُوبَكُمْ...}}<ref>«بگو اگر خداوند را دوست می‌دارید از من پیروی کنید تا خداوند شما را دوست بدارد و گناهانتان را بیامرزد.».. سوره آل عمران، آیه ۳۱.</ref>.<ref>[[سید حسین شرف‌الدین|شرف‌الدین، سید حسین]]، [[ارزش‌های اجتماعی از منظر قرآن کریم (کتاب)|ارزش‌های اجتماعی از منظر قرآن کریم]]، ص ۱۲۴.</ref> | |||
==منابع== | == منابع == | ||
{{منابع}} | |||
# [[پرونده:1100695.jpg|22px]] [[سید حسین شرف‌الدین|شرف‌الدین، سید حسین]]، [[ارزش‌های اجتماعی از منظر قرآن کریم (کتاب)|'''ارزش‌های اجتماعی از منظر قرآن کریم''']] | # [[پرونده:1100695.jpg|22px]] [[سید حسین شرف‌الدین|شرف‌الدین، سید حسین]]، [[ارزش‌های اجتماعی از منظر قرآن کریم (کتاب)|'''ارزش‌های اجتماعی از منظر قرآن کریم''']] | ||
{{پایان منابع}} | |||
== پانویس == | |||
{{پانویس}} | |||
[[رده:عبادت]] | |||
{{ارزش‌های اجتماعی}} | {{ارزش‌های اجتماعی}} | ||