|
|
خط ۷۳: |
خط ۷۳: |
| # '''[[تصرف تکوینی خداوند]]:''' خداوند متعال گاهی به تصرف خویش در تکوین، پیامبرش را از گناه یا خطا بازمیدارد. [[امیرالمؤمنین]] {{ع}} از [[پیامبر اکرم|رسول خدا]] {{صل}} نقل میکنند که فرمود: "من پیش از [[بعثت]] هرگز با اهل جاهلیت در کارهایی که انجام میدادند، همراهی نکردم. یک شب قصد کردم که به بازی ایشان بنگرم که ناگاه حقتعالی خواب را بر من چیره ساخت و لذا بههیچوجه لهو و لعب ایشان را ندیده و نشنیدم. پس دانستم که خداوند از این کار راضی نیست و ازاینرو هرگز به اعمال ایشان نگاه نکردم"<ref>[[حیاة القلوب (کتاب)|حیاة القلوب]]، ج ۲، ص ۶۷. </ref>. | | # '''[[تصرف تکوینی خداوند]]:''' خداوند متعال گاهی به تصرف خویش در تکوین، پیامبرش را از گناه یا خطا بازمیدارد. [[امیرالمؤمنین]] {{ع}} از [[پیامبر اکرم|رسول خدا]] {{صل}} نقل میکنند که فرمود: "من پیش از [[بعثت]] هرگز با اهل جاهلیت در کارهایی که انجام میدادند، همراهی نکردم. یک شب قصد کردم که به بازی ایشان بنگرم که ناگاه حقتعالی خواب را بر من چیره ساخت و لذا بههیچوجه لهو و لعب ایشان را ندیده و نشنیدم. پس دانستم که خداوند از این کار راضی نیست و ازاینرو هرگز به اعمال ایشان نگاه نکردم"<ref>[[حیاة القلوب (کتاب)|حیاة القلوب]]، ج ۲، ص ۶۷. </ref>. |
| # '''[[پدران انبيا|پدران]] و [[مادران انبيا|مادران]] [[صالح]] [[انبیای الهی]]:''' بیتردید پاکی و طهارت جسمی و روحی پدر و مادر نقشی اساسی در اعتقادات، اعمال و رفتار فرزندان دارد<ref>[[کافی (کتاب)|کافی]]، ج ۵، ص ۵۶۲؛ [[شرح نهج البلاغه ابن ابی الحدید (کتاب)|شرح نهج البلاغه ابن ابی الحدید]]، ج ۱۲، ص ۱۱۷.</ref>. لذا خداوند متعال، همه انبیا را در همه نسلها از طریق پدران و مادران صالح به این عالم آورده است، پس هیچگاه کارهای ناشایست جاهلی، دامن هیچیک از اجداد ایشان را آلوده نساخته است. [[امام صادق|حضرت صادق]] {{ع}} در حدیث زیر به این عنایت ویژه الهی و حکمت آن، اشاره نموده، میفرمایند: "ما اینگونه اعتقاد داریم که زمین از حجت خالی نمیماند و همه حجتها از نسل [[انبیا]] میباشند. خداوند هرگز پیامبری را جز از نسل انبیا مبعوث نکرده است، به این دلیل که خداوند برای فرزندان آدم راهی روشن را گشود و از [[حضرت آدم]] {{ع}} نسل طاهر و پاکی را خارج کرده است که [[انبیا]] و [[رسولان|رسولان الهی]] از آن نسل میباشند ... کسی که نگهبان علم الهی و امین بر [[غیب]] خداست، و خداوند اسرارش را نزد او به ودیعه نهاده و حجت حق بر خلق، و بیانگر آیات الهی میباشد، جز این صفت را نمیتواند داشته باشد ... خداوند عزوجل از فرزندان حضرت آدم {{ع}} انسانهایی را برگزید، ولادت آنها را پاک قرارداد، و بدنهایشان را پاکیزه گردانید. ایشان را در صلبهای مردان و رحمهای زنان محافظت نمود و از آنها انبیا و رسولان الهی را بیرون آورد. پس آنها پاکیزهترین شاخههای [[حضرت آدم]] میباشند"<ref>[[احتجاج (کتاب)|احتجاج]]، ج۲، ص ۳۳۷ و ۳۴۰. </ref>. | | # '''[[پدران انبيا|پدران]] و [[مادران انبيا|مادران]] [[صالح]] [[انبیای الهی]]:''' بیتردید پاکی و طهارت جسمی و روحی پدر و مادر نقشی اساسی در اعتقادات، اعمال و رفتار فرزندان دارد<ref>[[کافی (کتاب)|کافی]]، ج ۵، ص ۵۶۲؛ [[شرح نهج البلاغه ابن ابی الحدید (کتاب)|شرح نهج البلاغه ابن ابی الحدید]]، ج ۱۲، ص ۱۱۷.</ref>. لذا خداوند متعال، همه انبیا را در همه نسلها از طریق پدران و مادران صالح به این عالم آورده است، پس هیچگاه کارهای ناشایست جاهلی، دامن هیچیک از اجداد ایشان را آلوده نساخته است. [[امام صادق|حضرت صادق]] {{ع}} در حدیث زیر به این عنایت ویژه الهی و حکمت آن، اشاره نموده، میفرمایند: "ما اینگونه اعتقاد داریم که زمین از حجت خالی نمیماند و همه حجتها از نسل [[انبیا]] میباشند. خداوند هرگز پیامبری را جز از نسل انبیا مبعوث نکرده است، به این دلیل که خداوند برای فرزندان آدم راهی روشن را گشود و از [[حضرت آدم]] {{ع}} نسل طاهر و پاکی را خارج کرده است که [[انبیا]] و [[رسولان|رسولان الهی]] از آن نسل میباشند ... کسی که نگهبان علم الهی و امین بر [[غیب]] خداست، و خداوند اسرارش را نزد او به ودیعه نهاده و حجت حق بر خلق، و بیانگر آیات الهی میباشد، جز این صفت را نمیتواند داشته باشد ... خداوند عزوجل از فرزندان حضرت آدم {{ع}} انسانهایی را برگزید، ولادت آنها را پاک قرارداد، و بدنهایشان را پاکیزه گردانید. ایشان را در صلبهای مردان و رحمهای زنان محافظت نمود و از آنها انبیا و رسولان الهی را بیرون آورد. پس آنها پاکیزهترین شاخههای [[حضرت آدم]] میباشند"<ref>[[احتجاج (کتاب)|احتجاج]]، ج۲، ص ۳۳۷ و ۳۴۰. </ref>. |
|
| |
| ==[[عصمت پیامبران]]==
| |
| * با ضمیمه کردن برخی از آیات به یکدیگر، میتوان دلالت [[قرآن]] را بر [[عصمت]] [[انبیا]] دریافت:
| |
| # [[بندگان مخلَص خداوند]] کاملاً از قلمرو اضلال شیطان خارجاند: {{عربی|اندازه=150%|﴿{{متن قرآن|قَالَ فَبِعِزَّتِكَ لَأُغْوِيَنَّهُمْ أَجْمَعِينَ * إِلاَّ عِبَادَكَ مِنْهُمُ الْمُخْلَصِينَ}}﴾}} <ref> سوره ص؛ آیه: ۸۲ و ۸۳. </ref> از طرفی، [[پیامبران الهی]] از زمره بندگان مخلَصاند "به فتح لام".{{عربی|اندازه=150%|﴿{{متن قرآن|إِنَّا أَخْلَصْنَاهُم بِخَالِصَةٍ ذِكْرَى الدَّارِ}}﴾}} <ref> سوره ص؛ آیه: ۴۶. </ref>
| |
| # پیامبران الهی مشمول [[هدایت خاص الهی]] بودهاند. {{عربی|اندازه=150%|﴿{{متن قرآن|وَمِنْ آبَائِهِمْ وَذُرِّيَّاتِهِمْ وَإِخْوَانِهِمْ وَاجْتَبَيْنَاهُمْ وَهَدَيْنَاهُمْ إِلَى صِرَاطٍ مُّسْتَقِيمٍ * ذَلِكَ هُدَى اللَّهِ يَهْدِي بِهِ مَن يَشَاء مِنْ عِبَادِهِ وَلَوْ أَشْرَكُواْ لَحَبِطَ عَنْهُم مَّا كَانُواْ يَعْمَلُونَ}}﴾}} <ref> سوره انعام؛ آیه: ۸۷ و ۸۸. </ref>. در جای دیگر، به این حقیقت اشاره میکند که مشمولان هدایت خاص الهی هیچگاه در معرض گمراهی و ضلالت قرار نمیگیرند: {{عربی|اندازه=150%|﴿{{متن قرآن|أَلَيْسَ اللَّهُ بِكَافٍ عَبْدَهُ وَيُخَوِّفُونَكَ بِالَّذِينَ مِن دُونِهِ وَمَن يُضْلِلِ اللَّهُ فَمَا لَهُ مِنْ هَادٍ * وَمَن يَهْدِ اللَّهُ فَمَا لَهُ مِن مُّضِلٍّ أَلَيْسَ اللَّهُ بِعَزِيزٍ ذِي انتِقَامٍ}}﴾}} <ref> سوره رمز؛ آیه: ۳۶ و ۳۷. </ref>. ازآنجاکه ارتکاب گناه از مصادیق مسلم گمراهی است، این آیات نیز بیانگر [[عصمت]] [[پیامبران]] است.
| |
| # خداوند در پاسخ به درخواست [[ابراهیم]] {{ع}} فرمود: {{عربی|اندازه=150%|﴿{{متن قرآن|لا يَنالُ عَهْدِي الظَّالِمينَ}}﴾}}. ازآنجاکه [[پیامبری]]، یکی از مناصب الهی است، و واژه ظلم شامل هرگونه انحراف فکری و انحراف عملی میشود. پس اهل گناه لایق [[منصب الهی]] [[نبوت]] نیستند.
| |
| # یکی از اهداف [[بعثت|بعثت پیامبران]] آن است که مردم از آنان پیروی کنند: {{عربی|اندازه=150%|﴿{{متن قرآن|وَمَا أَرْسَلْنَا مِن رَّسُولٍ إِلاَّ لِيُطَاعَ بِإِذْنِ اللَّهِ وَلَوْ أَنَّهُمْ إِذ ظَّلَمُواْ أَنفُسَهُمْ جَاؤُوكَ فَاسْتَغْفَرُواْ اللَّهَ وَاسْتَغْفَرَ لَهُمُ الرَّسُولُ لَوَجَدُواْ اللَّهَ تَوَّابًا رَّحِيمًا}}﴾}} <ref> سوره نساء؛ آیه: ۶۴. </ref>. این اطاعت مطلق، شامل پیروی از اعمال [[پیامبر]] نیز میشود و اگر او مرتکب گناه شود، لازم میآید که خداوند به انجام معصیت فرمان داده باشد. [[امام صادق]] {{ع}}: {{عربی|اندازه=150%|"الْمَعْصُومُ هُوَ الْمُمْتَنِعُ بِاللَّهِ مِنْ جَمِيعِ مَحَارِمِ اللَّهِ وَ قَالَ اللَّهُ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى {{عربی|اندازه=150%|﴿{{متن قرآن|وَ مَنْ يَعْتَصِمْ بِاللَّهِ فَقَدْ هُدِيَ إِلى صِراطٍ مُسْتَقِيمٍ}}﴾}}"}}. [[امیرالمؤمنین|امیرمؤمنان علی]] {{ع}}: {{عربی|اندازه=150%|"وَ إِنَّمَا أَمَرَ بِطَاعَةِ أُولِي الْأَمْرِ لِأَنَّهُمْ مَعْصُومُونَ مُطَهَّرُونَ لَا يَأْمُرُونَ بِمَعْصِيَتِه"}}<ref> [[محمد سعیدی مهر|سعیدی مهر، محمد]]، [[آموزش کلام اسلامی (کتاب)|آموزش کلام اسلامی]]، ج۲، ص ۷۶-۷۸. </ref>.
| |
| * دلایل اثبات [[عصمت]]، عصمت [[پیامبران]] در قبل از [[بعثت]] را نیز در برمیگیرد.
| |
| * ملکه عصمت، زمینهای در انسان ایجاد میکند تا انسان با اراده و اختیارش بتواند به انجام واجبات و ترک محرمات بپردازد. آیه ۸۸ انعام {{عربی|اندازه=150%|﴿{{متن قرآن|ذَلِكَ هُدَى اللَّهِ يَهْدِي بِهِ مَن يَشَاء مِنْ عِبَادِهِ وَلَوْ أَشْرَكُواْ لَحَبِطَ عَنْهُم مَّا كَانُواْ يَعْمَلُونَ}}﴾}} و ۷۶ مائده {{عربی|اندازه=150%|﴿{{متن قرآن|قُلْ أَتَعْبُدُونَ مِن دُونِ اللَّهِ مَا لاَ يَمْلِكُ لَكُمْ ضَرًّا وَلاَ نَفْعًا وَاللَّهُ هُوَ السَّمِيعُ الْعَلِيمُ}}﴾}}، دلالت دارد که خطا در اعتقاد و تبلیغ و عمل از سوی پیامبران امکان دارد یعنی مجبور بر ترک گناه نیستند اما همانند پزشکی هستند که در اثر آگاهی و با اختیار خودش لب به سیگار نمیزند. پس مقام و منزلت [[عصمت]] با تکلیف مولوی و ارشادی نیز منافاتی ندارد.
| |
| * آیاتی مثل {{عربی|اندازه=150%|﴿{{متن قرآن|وَ مَنْ يَهْدِ اللَّهُ فَما لَهُ مِنْ مُضِلٍ}}﴾}} دال بر عصمت [[پیامبران|پیامبران الهی]] است زیرا ایشان در هدایت الهی قرار دارند و آیاتی که بیقید و شرط به اطاعت از پیامبران الهی دعوت میکند نیز همین است مثل: {{عربی|اندازه=150%|﴿{{متن قرآن|مَنْ يُطِعِ الرَّسُولَ فَقَدْ أَطاعَ اللَّهَ}}﴾}}. آیات اخلاص پیامبران نیز بر [[عصمت]] آنها دلالت میکنند: {{عربی|اندازه=150%|﴿{{متن قرآن|... لَأُغْوِيَنَّهُمْ أَجْمَعينَ * إِلاَّ ... الْمُخْلَصينَ}}﴾}}.
| |
| * روایات فراوانی بر عصمت [[پیامبران]] دلالت دارند: [[امام باقر]] فرمود: {{عربی|اندازه=150%|"إِنَّ الْأَنْبِيَاءَ لَا يُذْنِبُونَ لِأَنَّهُمْ مَعْصُومُونَ ... لَا يَرْتَكِبُونَ ذَنْباً صَغِيراً وَ لَا كَبِيراً"}}.
| |
| * برخی آیات قرآن که خطا و اشتباه را بر پیامبران ممکن دانسته در مقام تربیت امت و شناخت آنها نسبت به وظیفه و تکلیفشان است. مثل آیه ۱۴۰ سوره انبیا: ؟؟؟؟ <ref>[[عبدالحسین خسروپناه|خسروپناه، عبدالحسین]]، [[کلام نوین اسلامی (کتاب)|کلام نوین اسلامی]]، ص ۱۴۸-۱۵۳.</ref>.
| |
|
| |
|
| ==آیا برخی [[پیامبران]] مرتکب معصیت شدهاند؟== | | ==آیا برخی [[پیامبران]] مرتکب معصیت شدهاند؟== |