|
|
| (۵۱ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۷ کاربر نشان داده نشد) |
| خط ۱: |
خط ۱: |
| {{پرسش غیرنهایی}}
| |
| {{جعبه اطلاعات پرسش | | {{جعبه اطلاعات پرسش |
| | موضوع اصلی = [[مهدویت (پرسش)|بانک جامع پرسش و پاسخ مهدویت]] | | | موضوع اصلی = [[مهدویت (پرسش)|بانک جامع پرسش و پاسخ مهدویت]] |
| | موضوع فرعی = مراتب [[انتظار]] [[فرج]] چیست؟
| | | تصویر = 7626626268.jpg |
| | تصویر = 7626626268.jpg | | | مدخل بالاتر = [[مهدویت]] / [[غیبت امام مهدی]] / [[وظایف و تکالیف مسلمانان در عصر غیبت]] / [[انتظار فرج]] |
| | اندازه تصویر = 200px
| | | مدخل اصلی = [[مراتب انتظار]] |
| | مدخل بالاتر = [[مهدویت]] / [[غیبت امام مهدی]] / [[وظایف و تکالیف مسلمانان در عصر غیبت]] / [[انتظار فرج]] | | | مدخل وابسته = |
| | مدخل اصلی = [[مراتب انتظار]] | | | تعداد پاسخ = ۱ |
| | مدخل وابسته = | |
| | پاسخ‌دهنده = | |
| | پاسخ‌دهندگان = ۱ پاسخ
| |
| | |
| }} | | }} |
| '''مراتب [[انتظار]] [[فرج]] چیست؟''' یکی از پرسش‌های مرتبط به بحث '''[[مهدویت (پرسش)|مهدویت]]''' است که می‌توان با عبارت‌های متفاوتی مطرح کرد. برای بررسی جامع این سؤال و دیگر سؤال‌های مرتبط، یا هر مطلب وابسته دیگری، به مدخل اصلی '''[[مهدویت]]''' مراجعه شود. | | '''مراتب [[انتظار]] [[فرج]] چیست؟''' یکی از پرسش‌های مرتبط به بحث '''[[مهدویت (پرسش)|مهدویت]]''' است که می‌توان با عبارت‌های متفاوتی مطرح کرد. برای بررسی جامع این سؤال و دیگر سؤال‌های مرتبط، یا هر مطلب وابسته دیگری، به مدخل اصلی '''[[مهدویت]]''' مراجعه شود. |
|
| |
|
| ==عبارت‌های دیگری از این پرسش== | | == پاسخ جامع اجمالی == |
| | === علت وجود مراتب مختلف برای [[انتظار فرج]] === |
| | * یک عمل خاص، بسته به شرایط و حالات مختلفی که فاعل آن دارد می‌تواند ارزش‌های مختلفی نزد [[خداوند]] داشته باشد. عوامل گوناگونی بر [[میزان]] [[ارزش]] یک عمل تأثیر دارد که در رأس همۀ آنها [[نیت]] است<ref>ر.ک. [[خدیجه هاشمی|هاشمی، خدیجه]]، [[مفهوم واقعی انتظار در عصر حاضر ۱ (کتاب)|مفهوم واقعی انتظار در عصر حاضر]]، ص ۳۴-۴۰.</ref>. در موضوع [[انتظار فرج]] نیز، باتوجه به اینکه [[ظهور امام زمان]] {{ع}} نه تنها [[فرج]] همۀ [[مؤمنان]] عالم، بلکه همۀ [[مظلومان]] و حتی [[فرج]] غیر [[انسان‌ها]] هم هست، بسته به اینکه [[منتظر ظهور]] [[حضرت]]، [[انتظار فرج]] چه کسانی را دارد، [[ارزش]] آن را کاملاً متفاوت می‌کند و مراتب مختلفی از [[انتظار فرج]] را به وجود می‌آورد<ref>ر.ک. [[سید محمد بنی‌هاشمی|بنی‌هاشمی، سید محمد]]، [[سلسله درس‌های مهدویت ج۱۰ (کتاب)|انتظار فرج]]، ص ۱۲۶-۱۳۵.</ref>. |
| | |
| | === [[مراتب انتظار]] [[فرج]] === |
| | * برخی از [[مراتب انتظار]] [[فرج]] عبارت‌اند از: |
| | # [[انتظار]] در جهت [[گشایش]] امور شخصی: اولین و سطحی ترین مرتبۀ [[انتظار]] این است که مؤمنی از گرفتاری‌های شخصی خود به ستوه آمده و در [[انتظار فرج]] [[الهی]] نسبت به آنها باشد. اگرچه چنین شخصی نسبت به کسی که با موضوع [[انتظار فرج]] [[بیگانه]] است، در مرتبۀ بالایی قرار دارد، اما چون تنها در [[فکر]] [[سعادت]] خویش است از این نظر رتبۀ بالایی ندارد<ref>ر.ک. [[سید محمد بنی‌هاشمی|بنی‌هاشمی، سید محمد]]، [[سلسله درس‌های مهدویت ج۱۰ (کتاب)|انتظار فرج]]، ص ۱۲۶-۱۳۵؛ [[مهدی نیلی‌پور|نیلی‌پور، مهدی]]، [[انتظار و وظایف منتظران ۱ (کتاب)|انتظار و وظایف منتظران]]، ص ۲۲-۳۰.</ref>. |
| | # [[انتظار]] جهت [[گشایش]] در امور [[مؤمنین]]: دومین مرتبۀ [[انتظار]]، [[انتظار]] برای رفع مشکلاتی است که از جهت مادی و [[معنوی]]، [[دینی]] و [[دنیایی]] [[مؤمنین]] را محاصره نموده و آنان را به نوعی سرگردان کرده است. فضیلتی که [[انتظار فرج]] برای این [[فرد]] دارد، بیش از کسی است که فقط به [[فکر]] [[مشکلات]] خودش است<ref>ر.ک. [[سید محمد بنی‌هاشمی|بنی‌هاشمی، سید محمد]]، [[سلسله درس‌های مهدویت ج۱۰ (کتاب)|انتظار فرج]]، ص ۱۲۶-۱۳۵؛ [[مهدی نیلی‌پور|نیلی‌پور، مهدی]]، [[انتظار و وظایف منتظران ۱ (کتاب)|انتظار و وظایف منتظران]]، ص ۲۲-۳۰.</ref>. |
| | # [[انتظار]] در جهت [[گشایش]] امور آحاد [[انسانی]]: در این مرتبه [[مؤمنان]] می‌دانند [[امام]] آنها با [[ظهور]] خویش نه فقط [[شیعیان]] را بلکه همۀ انسان‌های ستمدیده را از زیر [[ظلم]] [[زورگویان]] عالم [[نجات]] می‌بخشد، زیرا [[امام عصر]] {{ع}} متعلق به همه [[انسان‌ها]] هستند و فقط [[امام]] [[شیعیان]] نیستند. چنانکه در [[دعای عهد]] می‌خوانیم: «خداوندا او را [[پناهگاه]] [[بندگان]] مظلومت قرار بده.»..<ref>{{متن حدیث|وَ اجْعَلْهُ اللَّهُمَّ مَفْزَعاً لِمَظْلُومِ عِبَادِکَ}}</ref>.<ref>ر.ک. [[سید محمد بنی‌هاشمی|بنی‌هاشمی، سید محمد]]، [[سلسله درس‌های مهدویت ج۱۰ (کتاب)|انتظار فرج]]، ص ۱۲۶-۱۳۵؛ [[مهدی نیلی‌پور|نیلی‌پور، مهدی]]، [[انتظار و وظایف منتظران ۱ (کتاب)|انتظار و وظایف منتظران]]، ص ۲۲-۳۰.</ref> |
| | # [[انتظار]] جهت [[گشایش]] امور جامدات، گیاهان و حیوانات: این مرتبۀ [[انتظار]]، [[انتظار]] برای [[گشایش]] در [[حیات]] حیوانات و گیاهان و جمادات است، چرا که با امر [[فرج]] در [[زمین]] و زمان و عالم نباتات و حیوانات نیز تحولات مثبت ایجاد خواهد شد. [[پیامبر اکرم]] {{صل}} فرمودند: «او [[زمین]] را همچنان که آکنده از [[ستم]] و [[بیداد]] شده، از [[عدل و داد]] پر می‌کند. [[آسمان]] از ریختن نزولاتش هیچ دریغ نمی‌ورزد و [[زمین]] از رویاندن گیاهانش»<ref>{{متن حدیث|فَیَمْلَأُهَا عَدْلاً و قِسْطاً کَمَا مُلِئَتْ جَوْراً وَ ظُلْماً فَلاَ تَمْنَعُ السَّمَاءُ شَیْئاً مِنْ قَطْرِهَا وَ لَا الْأَرْضُ مِنْ نَبَاتِهَا}}؛ محمدی ری شهری، محمد، میزان الحکمه، ص؟؟؟، ح ۱۲۴۴.</ref><ref>ر.ک. [[مهدی نیلی‌پور|نیلی‌پور، مهدی]]، [[انتظار و وظایف منتظران ۱ (کتاب)|انتظار و وظایف منتظران]]، ص ۲۲-۳۰.</ref> |
| | # [[انتظار]] جهت [[گشایش]] [[امر]] [[انبیاء]] و [[اولیاء]]؛ [[انتظار]] جهت [[گشایش]] در امور [[آل محمد]] {{صل}} و [[انتظار]] جهت [[گشایش]] امور [[ملکوتیان]] نیز از جمله این مراتب است<ref>ر.ک. [[مهدی نیلی‌پور|نیلی‌پور، مهدی]]، [[انتظار و وظایف منتظران ۱ (کتاب)|انتظار و وظایف منتظران]]، ص ۲۲-۳۰.</ref>. |
| | # [[انتظار]] جهت [[گشایش]] در امور [[آل محمد]] {{صل}}: می‌‌دانیم [[پیامبر اکرم]] {{صل}} و [[ائمۀ معصومین]] {{ع}} [[مظلوم]] ترین [[مستضعفین]] عالم‌اند. چنانکه [[مفضل بن عمر]] می‌گوید: از [[امام صادق]] {{ع}} شنیدم که فرمود: «[[رسول خدا]] {{صل}} نظری به [[علی]] و [[حسن]] و [[حسین]] {{ع}} افکند و گریست و فرمود: «شما [[مستضعفان]] بعد از [[وفات]] من هستید»»، [[مفضل]] گوید: عرض کردم یا ابن [[رسول الله]] معنی آن چیست؟ فرمود: «یعنی شما [[امامان]] بعد از من هستید، چون [[خداوند]] می‌فرماید: «و می‌خواهیم بر آنان که در [[زمین]] به [[ضعف]] کشیده شده‌اند، [[تفضل]] نمائیم و آنان را [[پیشوایان]] و [[وارثان]] [[حکومت حق]] سازیم». پس این [[آیه]] در مورد ما [[اهل بیت]] تا [[روز قیامت]] جاری است»<ref>{{متن حدیث|إِنَّ رَسُولَ اللَّهِ {{صل}} نَظَرَ إِلَی عَلِیٍّ وَ الْحَسَنِ وَ الْحُسَیْنِ {{ع}} فَبَکَی وَ قَالَ: أَنْتُمُ الْمُسْتَضْعَفُونَ بَعْدِی؛ قَالَ الْمُفَضَّلُ: فَقُلْتُ لَهُ: مَا مَعْنَی ذَلِکَ یَا ابْنَ رَسُولِ اللَّهِ؟ قَالَ: مَعْنَاهُ أَنَّکُمُ الْأَئِمَّةُ بَعْدِی. إِنَّ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ یَقُولُ: «وَنُرِیدُ أَنْ نَمُنَّ عَلَی الَّذِینَ اسْتُضْعِفُوا فِی الْأَرْضِ وَنَجْعَلَهُمْ أَئِمَّةً وَنَجْعَلَهُمُ الْوَارِثِینَ فَهَذِهِ الْآیَةُ جَارِیَةٌ فِینَا إِلَی یَوْمِ الْقِیَامَةِ}}؛ حویزی، عبد علی بن جمعه، تفسیر نورالثقلین، ج ۶، ص ۳۱۱.</ref><ref>ر.ک. [[مهدی نیلی‌پور|نیلی‌پور، مهدی]]، [[انتظار و وظایف منتظران ۱ (کتاب)|انتظار و وظایف منتظران]]، ص ۲۲-۳۰.</ref> |
| | # [[انتظار]] جهت [[گشایش]] امور [[ملکوتیان]]: [[امام باقر]] {{ع}} در جواب [[ابوحمزه ثمالی]] که از علت نام‌گذاری آن [[حضرت]] به [[قائم]] پرسید، فرمودند: «چون جدم [[حسین]] {{ع}} کشته شد [[فرشتگان]] با [[گریه]] و فغان به درگاه [[خداوند عزوجل]] فریاد برآوردند که ای خدای و [[سرور]] ما! آیا از کسی که [[برگزیده]] تو و [[فرزند]] [[برگزیده]] تو و بهتر [[آفریده]] تو را می‌کشد چشم می‌پوشی؟ [[خداوند عزوجل]] به آنان [[وحی]] فرمود: [[فرشتگان]] من آرام گیرید، به [[عزت]] و جلالم [[سوگند]] از آنان [[انتقام]] خواهم گرفت گرچه زمانش به طول انجامد. آنگاه [[خداوند]] [[امامان]] [[نسل حسین]] {{ع}} را به [[فرشتگان]] نشان داد و [[فرشتگان]] بدان شادمان گشتند. در میان آنان یکی [[ایستاده]] بود و [[نماز]] می‌خواند. [[خداوند]] فرمود: با این [[قائم]] از آنان [[انتقام]] می‌گیرم»<ref>{{متن حدیث|لَمَّا قُتِلَ جَدِّیَ الْحُسَیْنُ {{ع}} ضَجَّتِ الْمَلَائِکَةُ إِلَی اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ بِالْبُکَاءِ وَ النَّحِیبِ وَ قَالُوا: إِلَهَنَا وَ سَیِّدَنَا! أَ تَغْفُلُ عَمَّنْ قَتَلَ صَفْوَتَکَ وَ ابْنَ صَفْوَتِکَ وَ خِیَرَتَکَ مِنْ خَلْقِکَ؟! فَأَوْحَی اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ إِلَیْهِمْ: قَرُّوا مَلَائِکَتِی، فَوَ عِزَّتِی وَ جَلَالِی لَأَنْتَقِمَنَّ مِنْهُمْ وَ لَوْ بَعْدَ حِینٍ. ثُمَّ کَشَفَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ عَنِ الْأَئِمَّةِ مِنْ وُلْدِ الْحُسَیْنِ {{ع}} لِلْمَلَائِکَةِ فَسُرَّتِ الْمَلَائِکَةُ بِذَلِکَ، فَإِذَا أَحَدُهُمْ قَائِمٌ یُصَلِّی فَقَالَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ بِذَلِکَ الْقَائِمِ أَنْتَقِمُ مِنْهُمْ}}؛ محمدی ری شهری، محمد، میزان الحکمه، ح۱۱۵۸.</ref><ref>ر.ک. [[مهدی نیلی‌پور|نیلی‌پور، مهدی]]، [[انتظار و وظایف منتظران ۱ (کتاب)|انتظار و وظایف منتظران]]، ص ۲۲-۳۰.</ref> |
| | |
| | === عالی ترین مرتبه [[انتظار فرج]] === |
| | * مرتبه عالی و نهایی [[انتظار فرج]] که از همه مراتب بالاتر و با فضیلت‌تر است، [[انتظار ظهور]] برای [[گشایش]] غصه‌ها و دردهای خود [[امام زمان]] {{ع}} و [[شادمانی]] [[قلب]] آن بزرگوار است، از آنجا که هر مقدار [[حق]] بیشتری از [[فرد]] ضایع شود، ظلمی که به او رفته بزرگ‌تر است؛ از طرفی پس از [[خدای متعال]] ـ که بزرگ‌ترین [[حقوق]] را بر بندگانش دارد ـ کسی جز [[اهل بیت]] {{ع}} صاحب [[حق]] [[عظیم]] بر همه [[انسان‌ها]] ـ و بلکه همه موجودات ـ نیست و با توجه به اینکه در [[دوران غیبت]]، [[حق ولایت]] و [[حکومت]] به دست شرورترین [[انسان‌ها]] [[غصب]] شده، [[دین]] و [[احکام الهی]] مورد [[هجوم]] قرار گرفته و [[بهترین]] [[پیروان]] ایشان در سخت‌ترین شرایط [[زندگی]] می‌نمایند؛ [[قلب]] [[امام عصر]] {{ع}}، نقطۀ مرکزی عظیم‌ترین [[مصائب]] و دردهاست<ref>ر.ک. [[مهدی نیلی‌پور|نیلی‌پور، مهدی]]، [[انتظار و وظایف منتظران ۱ (کتاب)|انتظار و وظایف منتظران]]، ص ۲۲-۳۰.</ref> لذا در عالی ترین درجۀ [[انتظار]]، [[منتظران]] که به درد عمیق [[امام]] خود واقف‌اند، تلاش و [[هدف]] اصلی شان [[گشایش]] و [[فرج]] در این امر خواهد بود. |
| | |
| | == پاسخ‌ها ودیدگاه‌های متفرقه == |
| | {{پاسخ پرسش |
| | | عنوان پاسخ‌دهنده = ۱. حجت الاسلام و المسلمین بنی‌هاشمی؛ |
| | | تصویر = 152046.jpg |
| | | پاسخ‌دهنده = سید محمد بنی‌هاشمی |
| | | پاسخ = حجت الاسلام و المسلمین دکتر '''[[سید محمد بنی‌هاشمی]]'''، در کتاب ''«[[سلسله درس‌های مهدویت ج۱۰ (کتاب)|انتظار فرج]]»'' در این‌باره گفته است: |
| | |
| | «[[ظهور امام زمان]] {{ع}} [[فرج]] همه [[مؤمنان]] در عالم بلکه همه [[مظلومان]] و حتی [[فرج]] غیر [[انسان‌ها]] هم هست. این که [[منتظر ظهور]] [[حضرت]]، [[انتظار]] [[فرج]] چه کسانی را دارد، [[ارزش]] آن را کاملاً متفاوت می‌کند و مراتب مختلفی از [[انتظار فرج]] را به وجود می‌آورد. اولین رتبه این است که مؤمنی از گرفتاری‌های شخصی خود به ستوه آمده و در [[انتظار فرج]] الهی نسبت به آنها باشد. چنین شخصی همه [[فکر]] و همشف خلاصی خودش از گرفتاری‌هایش می‌باشد و به غیر خود – از گرفتاران – توجه خاصی ندارد. |
| | |
| | این که [[انسان]] رفع گرفتاری‌هایش را از [[خدا]] بخواهد و خلاصی از آنها را در [[ظهور امام عصر]] {{ع}} بداند، بسیار ارزشمند است و در مقایسه با آن که در گرفتاری‌های خود به [[خدا]] توجه نمی‌کند یا رفع آن را به [[ظهور امام]] {{ع}} نمی‌بیند، از رتبه ایمانی بسیار بالایی برخوردار است، ولی در عین حال چون فقط خودش را می‌بیند و تنها به [[سعادت]] خویش می‌اندیشد، از این لحاظ رتبه بالایی ندارد. |
|
| |
|
| | دومین مرتبه این است که [[مؤمن]] به خاطر رفع گرفتاری از همه [[مؤمنان]] در روی کره [[زمین]]، [[ظهور]] [[حضرت بقیة الله]] {{ع}} را [[انتظار]] می‌کشد. چنین فردی [[یقین]] دارد که راه [[نجات]] [[مؤمنان]] – به طور کامل – از سختی‌ها و ناراحتی‌های [[زمان غیبت]] در سطح [[جهان]]، همانا [[ظهور امام]] [[غایب]] {{ع}} است، لذا رنج‌ها و گرفتاری‌های همه [[مؤمنان]] او را [[رنج]] می‌دهد و برای [[فرج]] آنها در [[انتظار ظهور]] مولایش به سر می‌برد. |
|
| |
|
| == پاسخ نخست==
| | این حالت نسبت به حالت قبلی در رتبه بالاتری است و فضیلتی که [[انتظار فرج]] برای این فرد دارد، بیش از کسی است که فقط به [[فکر]] مشکلات خودش می‌باشد. |
| [[پرونده:152046.jpg|100px|right|بندانگشتی|[[سید محمد بنی‌هاشمی]]]]
| |
| ::::::حجت الاسلام و المسلمین دکتر '''[[سید محمد بنی‌هاشمی]]'''، در کتاب ''«[[سلسله درس‌های مهدویت ج۱۰ (کتاب)|انتظار فرج]]»'' در این‌باره گفته است:
| |
| ::::::«[[ظهور امام زمان]] {{ع}} [[فرج]] همه [[مؤمنان]] در عالم بلکه همه [[مظلومان]] و حتی [[فرج]] غیر [[انسان‌ها]] هم هست. این که [[منتظر ظهور]] [[حضرت]]، [[انتظار]] [[فرج]] چه کسانی را دارد، [[ارزش]] آن را کاملاً متفاوت می‌کند و مراتب مختلفی از [[انتظار فرج]] را به وجود می‌آورد. اولین رتبه این است که مؤمنی از گرفتاری‌های شخصی خود به ستوه آمده و در [[انتظار فرج]] الهی نسبت به آنها باشد. چنین شخصی همه [[فکر]] و همشف خلاصی خودش از گرفتاری‌هایش می‌باشد و به غیر خود – از گرفتاران – توجه خاصی ندارد.
| |
| ::::::این که [[انسان]] رفع گرفتاری‌هایش را از [[خدا]] بخواهد و خلاصی از آنها را در [[ظهور امام عصر]] {{ع}} بداند، بسیار ارزشمند است و در مقایسه با آن که در گرفتاری‌های خود به [[خدا]] توجه نمی‌کند یا رفع آن را به [[ظهور امام]] {{ع}} نمی‌بیند، از رتبه ایمانی بسیار بالایی برخوردار است، ولی در عین حال چون فقط خودش را می‌بیند و تنها به [[سعادت]] خویش می‌اندیشد، از این لحاظ رتبه بالایی ندارد.
| |
| ::::::دومین مرتبه این است که [[مؤمن]] به خاطر رفع گرفتاری از همه [[مؤمنان]] در روی کره [[زمین]]، [[ظهور]] [[حضرت بقیة الله]] {{ع}} را [[انتظار]] می‌کشد. چنین فردی [[یقین]] دارد که راه [[نجات]] [[مؤمنان]] – به طور کامل – از سختی‌ها و ناراحتی‌های [[زمان غیبت]] در سطح [[جهان]]، همانا [[ظهور امام]] [[غایب]] {{ع}} است، لذا رنج‌ها و گرفتاری‌های همه [[مؤمنان]] او را [[رنج]] می‌دهد و برای [[فرج]] آنها در [[انتظار ظهور]] مولایش به سر می‌برد.
| |
| ::::::این حالت نسبت به حالت قبلی در رتبه بالاتری است و فضیلتی که [[انتظار فرج]] برای این فرد دارد، بیش از کسی است که فقط به [[فکر]] مشکلات خودش می‌باشد.
| |
| ::::::رتبه سوم این است که [[مؤمن]] نه فقط به مشکلات و گرفتاری‌های اهل [[ایمان]] توجه داشته باشد، بلکه به [[فکر]] همه [[مظلومان]] و [[مستضعفان]] عالم باشد و رهایی آنها را با [[فرج حضرت مهدی]] {{ع}} از [[خداوند]] طلب کند. [[امام عصر]] {{ع}} متعلق به همه [[انسان‌ها]] هستند و فقط [[امام]] [[شیعیان]] نیستند. درست است که [[غیر شیعه]] نه شناختی از [[امام زمان]] {{ع}} دارند و نه در گرفتاری‌های خود به [[ظهور]] ایشان می‌اندیشند، ولی [[مؤمنان]] می‌دانند که [[امام]] آنها با [[ظهور]] خویش نه فقط [[شیعیان]] را بلکه همه انسان‌های ستمدیده و [[رنج]] کشیده را از زیر [[ظلم و ستم]] [[مستکبران]] و [[زورگویان]] عالم [[نجات]] می‌بخشد.
| |
| ::::::در دعای بسیار [[زیبایی]] که از [[حضرت صادق]] {{ع}} به نام "[[دعای عهد]]" به ما رسیده است، چنین می‌خوانیم: {{متن حدیث|"وَ اجْعَلْهُ اللَّهُمَّ مَفْزَعاً لِمَظْلُومِ عِبَادِكَ وَ نَاصِراً لِمَنْ لا يَجِدُ لَهُ نَاصِراً غَيْرَكَ"}}<ref>«و خداوندا، ایشان ([[امام زمان]] {{ع}}) را [[پناه]] [[بندگان]] ستمدیده خود و یاور کسانی که جز تو [[یاری]] ندارند، قرار بده.» بحار الانوار، ج ۱۰۲، ص ۱۱۲.</ref>.
| |
| ::::::در این عبارات [[امام]] {{ع}} برای همه [[بندگان]] [[مظلوم]] [[خداوند]] – چه [[مؤمن]] و چه غیر [[مؤمن]] – و همه کسانی که یار و یاوری جز [[پروردگار]] عالم ندارند، [[دعا]] کرده‌اند و رهایی آنها را از [[ظلم]] و ستمی که به ناحق بر ایشان می‌رود، با [[ظهور امام عصر]] {{ع}} درخواست کرده‌اند. پس [[مؤمن]] باید سطح خواست خود را بالاتر از حد [[مؤمنان]] آورده، [[انتظار]] [[گشایش]] در امور همه [[مستضعفان]] عالم را در [[فرج]] مولایش [[حضرت مهدی]] {{ع}} داشته باشد. این مرتبه از [[انتظار فرج]] بالاتر از دو مربته قبلی است. رتبه بالاتر هم این است که یک [[مؤمن]] فقط به رهایی انسان‌های [[مظلوم]] عالم نیندیشد، بلکه [[ظهور امام]] خود را برای رفع گرفتاری از همه مخلوقات الهی اعم از [[انسان‌ها]] و غیر [[انسان‌ها]]، بخواهد. غیر [[انسان‌ها]] شامل [[فرشتگان]]، جنیان، حیوانات، گیاهان و جمادات می‌گردد. [[اعتقاد]] قطعی [[شیعه]] این است که [[ظهور امام]] {{ع}} [[فرج]] همه اینهاست<ref>البته در مخلوقات عاقل مختار – مانند انسان – حساب ظالمان و منکران ولایت جداست، زیرا ظهور امام {{ع}} برای آنها نقمت است نه نعمت.</ref>.
| |
| ::::::در حدیثی که در درس ششم [[نقل]] کردیم، فرموده بودند که [[انسان‌ها]] و حیوانات و حتی جمادات، از [[ظهور]] [[حضرت]] [[خشنود]] می‌گردند. نمونه دیگری از فرمایش‌های [[حضرت امیر]] {{ع}} چنین است: {{متن حدیث|"لَوْ قَدْ قَامَ قَائِمُنَا لَا نَزَلَتِ السَّمَاءُ قَطْرَهَا وَ لَا خَرَجَتْ الارض نَبَاتَهَا . . . وَ اصطلحت السِّبَاعِ وَ الْبَهَائِمِ"}}<ref>«اگر [[قائم]] ما ([[اهل بیت]]) [[قیام]] کند، [[آسمان]] [[باران]] خود را (به طور کامل) فرو می‌ریزد و [[زمین]] گیاهانش را (را در سطح وسیع و فراگیر) می‌رویاند... و حیوانات درنده و اهلی با یکدیگر [[سازش]] می‌کنند» بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۳۱۶، ح ۱۱.</ref>. کار به آنجا می‌رسد که [[زمین]] به [[نور]] [[وجود امام زمان]] {{ع}} نورانی شده و [[مردم]] از [[نور]] [[خورشید]] بی‌نیاز می‌گردند. [[خدای متعال]] می‌فرماید: {{متن قرآن|وَأَشْرَقَتِ الْأَرْضُ بِنُورِ رَبِّهَا وَوُضِعَ الْكِتَابُ وَجِيءَ بِالنَّبِيِّينَ وَالشُّهَدَاءِ وَقُضِيَ بَيْنَهُمْ بِالْحَقِّ وَهُمْ لَا يُظْلَمُونَ}}<ref>"و زمین (رستخیز) به نور پروردگارش تابناک می‌گردد و کارنامه (ها) برنهاده می‌شود و پیامبران و گواهان را می‌آورند و میان آنان به حقّ داوری می‌کنند و بر آنان ستم نخواهد رفت" سوره زمر، آیه ۶۹.</ref>
| |
| ::::::[[امام صادق]] {{ع}} در توضیح [[آیه شریفه]] فرموده‌اند: {{متن حدیث|"رَبُّ الارض یعن أَمَامَ الارض"}}<ref>«منظور از [[رب]] [[زمین]]، [[امام]] [[زمین]] است» تفسیر قمی، ج ۲، ص ۲۲۴.</ref>. در این جا از وجود [[مقدس]] [[امام]] {{ع}} به "[[رب الارض]]" تعبیر شده است. "[[رب]]" در لغت به معنا [[صاحب]] اختار و [[سرپرست]] می‌باش و منظور از [[رب]] [[زمین]] در این [[آیه شریفه]]، [[صاحب]] [[اختیار]] [[زمین]] – که همانا [[وجود مقدس امام زمان]] {{ع}} است – می‌باشد. [[امام صادق]] {{ع}} در توضیح بیشتر [[آیه مبارکه]] فرموده‌اند: {{متن حدیث|"انَّ قَائِمُنَا اذا قَامَ أَشْرَقَتْ الارض بِنُورِ رَبِّها وَ استغنی الْعِبَادَ عَنْ ضَوْءِ الشَّمْسُ وَ ذَهَبَتِ الظَّلَمَةَ . . . وَ تَظْهَرُ الارض کنوزها حتی تَرَاهَا النَّاسُ علی وَجْهِهَا"}}<ref>«چون [[قائم]] ([[اهل بیت]] {{عم}}) [[قیام]] کند، [[زمین]] به [[نور]] [[صاحب]] [[اختیار]] آن نوران شده و [[بندگان]] از [[روشنایی]] [[خورشید]] بی‌نیاز می‌گردند و تاریکی‌ها از بین می‌رود... و [[زمین]] گنج‌های خود را [[آشکار]] می‌کند به طوری که [[مردم]] آنها را بر روی [[زمین]] مشاهده می‌کنند» ارشاد مفید، ج ۲، ص ۳۸۱.</ref>.
| |
| ::::::پس [[ظهور امام]] {{ع}} همه [[دنیا]] و ساکنان آن را متحول می‌سازد و [[زمین]] را نورانی و [[آسمان]] را پر [[برکت]] می‌گرداند. اگر مؤمنی برای [[فرج]] همه [[دنیا]] و [[عالم هستی]]، [[انتظار ظهور]] مولایش را از جانب [[خداوند]] داشته باشد، [[عبادت]] بزرگی انجام داده و رتبه [[انتظار]] فرجش از مراتب قبلی بالاتر است. چنین مؤمنی فقط به خودش و سایر [[مؤمنان]] و [[مظلومان]] عالم نمی‌اندیشد، بلکه [[فرج]] و [[سعادت]] همه مخلوقات [[خداوند]] را در نظر دارد. تا این جا چهار مرتبه [[انتظار فرج]] [[امام عصر]] {{ع}} را مطرح کردیم که در هر یک از آنها می‌توانیم با در نظر گرفتن قصد قربت یا عدم آن و نیز درجات مختلف قصد قربت، مراتبی را قائل شویم که در مجموع با توجه به نیت‌های مختلفی که [[مؤمنان]] از جهات مختلف در "[[انتظار فرج]]" [[امام]] خود دارند، اقسام بسیار متعددی در این [[عبادت]] بزرگ به وجود می‌آید.
| |
| :::::*'''در [[انتظار]] رفع گرفتاری از خود [[امام عصر]] {{ع}}''': اما مرتبه پنجمی هم در [[انتظار فرج امام زمان]] {{ع}} می‌توانیم داشته باشیم که از همه مراتب قبلی بالاتر و با فضیلت‌تر است و در عین آن که همه آنها را شامل می‌شود، ولی بسیار کاملتر و در پیشگاه الهی [[عبادت]] با [[عظمت]] تری محسوب می‌شود. این مرتبه را می‌توان بالاترین درجه [[انتظار فرج]] برای [[مؤمنان]] و [[منتظران]] دانست<ref>البته در این جا انسان‌های عادی مراد هستند نه خود امام زمان {{ع}} که درجه انتظارشان از دیگران بالاتر است و ما درباره انتظار ایشان در فصل گذشته مباحث لازم را مطرح کردیم.</ref>.
| |
| ::::::این مرتبه از آن کسی است که [[فرج]] [[امام عصر]] {{ع}} را به خاطر خود ایشان از [[خداوند]] طلب می‌کند و در [[انتظار]] رفع گرفتاری از خود [[امام]] {{ع}} می‌باشد. اگر وجود [[مقدس]] ایشان با هر مؤمنی و بلکه مجموع همه [[مؤمنان]] – غیر سیزده [[معصوم]] دیگر – مقایسه شود – [[قدر]] و [[منزلت]] ایشان از سایرین بالاتر است وجود مقدسشان در پیشگاه الهی از همه عزیزتر و محترم‌تر می‌باشد، بنابراین [[انتظار فرج]] ایشان و سرور و خوشحالی حضرتش در مقایسه با [[فرج]] سایرین، نزد [[خداوند]] عبادتی با فضیل‌تر می‌باشد.
| |
| ::::::اگر [[مظلومان]] و [[مستضعفان]] روی کره [[زمین]] را در نظر بگیریم، هیچ [[مستضعف]] و مظلومی را ستمدیده‌تر از [[اهل بیت]] {{عم}} – و در این زمان [[حضرت مهدی]] {{ع}} – نمی‌توان یافت. بزرگی هر ظلمی متناسب با [[میزان]] حقی که از [[مظلوم]] پایمال می‌شود، سنجیده می‌شود. هر [[قدر]] [[حق]] بیشتر و بزرگتری از فرد ضایع و تباه گردد، ظلمی که به او رفته بیشتر و بزرگ‌تر است. پس از [[خدای متعال]] – که بزرگ‌ترین [[حقوق]] را بر بندگانش دارد – کسی جز [[اهل بیت]] {{عم}} [[صاحب]] [[حق]] عظیم بر همه [[انسان‌ها]] – و بلکه همه موجودات – نیست<ref>توضیح این مطلب در دروس دهم و یازدهم از حلقه پنجم آمده است.</ref>. اگر گفته شود که [[حقوق]] ایشان از مجموع همه حقوقی که سایر [[انسان‌ها]] بر گردن یکدیگر دارند بالاتر است. سخن مبالغه آمیزی نخواهد بود.
| |
| ::::::بنابراین می‌توان فهمید که [[حضرت بقیة الله]] {{ع}} – به عنوان تنها باقیمانده [[خاندان]] [[عصمت]] و [[طهارت]] {{عم}} – در رأس همه [[مظلومان]] عالم قرار دارند، چون ظلمی که به ایشان رفته و می‌رود، بیش از همه ظلم‌های دیگر در عالم می‌باشد. در [[زیارت]] [[حضرت]] [[امیر المؤمنین]] {{ع}} از زبان [[حضرت]] ابی الحسن {{ع}} چنین می‌خوانیم: {{متن حدیث|"السَّلامُ عَلَيْكَ يَا وَلِيَّ اللَّهِ أَنْتَ أَوَّلُ مَظْلُومٍ وَ أَوَّلُ مَنْ غُصِبَ حَقُّهُ"}}<ref>«[[سلام]] بر تو ای [[ولی خدا]]، [[شهادت]] می‌دهم که تو [[اولین مظلوم]] و اولین کسی هستی که [[حق]] او را غصب کرده‌اند» کامل الزیارات، باب ۱۱، ح ۲.</ref>. "اول" در عبارت [[معصوم]] {{ع}} اول زمانی نیست، چون قبل از ایشان [[انبیا]] و [[اولیای الهی]] و در رأس همه آنها [[سید]] الانبیاء و خاتم المرسلین {{صل}} مورد [[ظلم و ستم]] فراوان قرار گرفته بودند. "اول" در اینجا، اول رتبی است و دلالت بر بالاترین درجه [[مظلومیت]] می‌کند. در این رتبه بین ایشان و سایر [[اهل بیت]] {{عم}} تفاوتی نیست، با وجود این که هر کدام در زمان خود به صورت‌های مختلفی مورد [[ظلم]] قرار گرفته‌اند. [[امام عصر]] {{ع}} [[وارث]] همه [[انبیا]] و [[اولیا]] در این زمینه هستند و [[مظلومیت]] را از جد [[غریب]] خود [[امیر مؤمنان]] {{ع}} به [[ارث]] برده‌اند. پس ایشان هم به همان معنایی که [[امیر]] عالم {{ع}}، اول [[مظلوم]] بودند، اول [[مظلوم]] عالم در این زمان هستند. بالاتر از هر مظلومیتی این است که کسی را از [[حقوق]] مسلم خود محروم کنند و چنین وانمود کنند که او هیچ گونه حقی نداشته است. متأسفانه نسبت به [[پیامبر]] {{صل}} و [[اهل بیت]] ایشان در طول [[تاریخ]] چنین ظلمی صورت گرفته است. لذا این ذوات مقدسه غیر از این که مورد انواع [[ظلم‌ها]] واقع شده‌اند، "[[مستضعف]]" نیز بوده‌اند. "[[مستضعف]]" با "ضعیف" تفاوت دارد. ضعیف یعنی ناتوان، ولی [[مستضعف]] یعنی کسی که ناتوان شمرده شده است<ref>استضعفه: عده ضعیفاً المعجم الوسیط، ص ۵۴۰.</ref>. [[ائمه]] {{عم}} ضعیف نبوده‌اند ولی اطلاق "[[مستضعف]]" به ایشان می‌توان کرد، چون در طول [[تاریخ]] "ضعیف شمرده شده" بوده‌اند. اینها از [[حقوق]] خویش توسط [[ظالمان]] محروم نگه داشته شده‌اند و به گونه‌ای با آنها [[رفتار]] شده است که گویی [[صاحب]] هیچ حقی نبوده‌اند، لذا رفتاری با ایشان صورت گرفته که با ضعیفان صورت می‌گیرد. بنابراین در عین حال که نمی‌توان آنها را "ضعیف" دانست، اما "[[مستضعف]]" نامیده شده‌اند. این تعبیر در [[قرآن کریم]] به ایشان اطلاق شده است. {{متن قرآن|وَنُرِيدُ أَنْ نَمُنَّ عَلَى الَّذِينَ اسْتُضْعِفُوا فِي الْأَرْضِ وَنَجْعَلَهُمْ أَئِمَّةً وَنَجْعَلَهُمُ الْوَارِثِينَ}}<ref>"و برآنیم که بر آنان که در زمین ناتوان شمرده شده‌اند منّت گذاریم و آنان را پیشوا گردانیم و آنان را وارثان (روی زمین) کنیم" سوره قصص، آیه ۵.</ref> این [[آیه]] در [[قرآن]] ضمن داستان [[بنی اسرائیل]] آمده است، ولی چنان که [[حضرت]] [[سید العابدین]] {{ع}} فرموده‌اند، اشاره به [[اهل بیت]] {{عم}} و [[پیروان]] ایشان دارد. {{متن حدیث|"وَ الَّذِی بَعَثَ مُحَمَّداً بِالْحَقِّ بَشِیراً وَ نَذِیراً إِنَّ الْأَبْرَارَ مِنَّا أَهْلَ الْبَیْتِ وَ شِیعَتَهُمْ بِمَنْزِلَةِ مُوسَى وَ شِیعَتِهِ وَ إِنَّ عَدُوَّنَا وَ أَشْیَاعَهُمْ بِمَنْزِلَةِ فرعون واشیاعه"}}<ref>«قسم به آن که [[پیامبر]] {{صل}} را به [[حق]] به عنوان بشیر و نذیر [[مبعوث]] کرد، همانا [[نیکان]] از ما [[اهل بیت]] و [[شیعیان]] ایشان به منزله [[حضرت موسی]] و شیعیانش و [[دشمنان]] ما و پیروانشان به منزله [[فرعون]] و [[پیروان]] او هستند» بحار الانوار، ج ۲۴، ص ۱۶۷.</ref>.
| |
| ::::::از همین جهت در [[تفسیر]] [[آیه شریفه]] از [[امام]] [[امیر المؤمنین]] {{ع}} چنین [[نقل]] شده است: {{متن حدیث|"هُمْ آلُ مُحَمَّدٍ صَلِّ : یبعث اللَّهِ مهدیهم بَعْدَ جَهْدِهِمْ فیعزهم وَ یذل عَدُوِّهِمْ"}}<ref>الغیبة طوسی، ص ۱۸۴.</ref>. [[مستضعفین]] در [[آیه]] [[آل محمد]] {{صل}} هستند که [[خداوند]] [[مهدی]] ایشان را پس از (گذشت دوران) [[سختی]] و مشقت آنها [[مبعوث]] می‌فرماید، پس او آنها را [[عزت]] داده، [[دشمن]] آنها را ذلیل و خوار می‌سازد. [[احادیث]] متعددی در این موضوع ذکر شده است که علاقه مندان می‌توانند به [[تفاسیر]] روایی در ذیل این [[آیه]] [[رجوع]] کنند. به هر حال اگر کسی در [[انتظار فرج]] [[مستضعفان]] می‌باشد، باید متوجه باشد که در رأس همه آنها [[وجود مقدس امام زمان]] {{ع}} هستند و اگر [[فرج]] ایشان از [[ناحیه]] [[خداوند]] برسد، فرجه همه [[مستضعفان]] عالم نیز رسیده است. به طور خلاصه می‌توان گفت که [[فرج امام زمان]] {{ع}} [[فرج]] همه آسمانیان و زمینیان – اعم از [[فرشتگان]] و جنیان و حیوانات و گیاهان و جمادات – می‌باشد، پس کسی که [[انتظار فرج]] ایشا را در این مرتبه (مرتبه پنجم) داشته باشد، در [[حقیقت]] همه مراتب قبلی و بالاتر از آنها را هم داراست و عبادتی فوق همه عبادت‌ها انجام می‌دهد»<ref>[[سید محمد بنی‌هاشمی|بنی‌هاشمی، سید محمد]]، [[سلسله درس‌های مهدویت ج۱۰ (کتاب)|انتظار فرج]]، ص ۱۲۶-۱۳۵.</ref>.
| |
|
| |
|
| ==پاسخ‌های دیگر==
| | رتبه سوم این است که [[مؤمن]] نه فقط به مشکلات و گرفتاری‌های اهل [[ایمان]] توجه داشته باشد، بلکه به [[فکر]] همه [[مظلومان]] و [[مستضعفان]] عالم باشد و رهایی آنها را با [[فرج حضرت مهدی]] {{ |
| {{یادآوری پاسخ}}
| |
| {{جمع شدن|۱. حجت الاسلام و المسلمین نیلی‌پور؛}}
| |
| | |
|
| |
|
| ==پرسش‌های وابسته== | | == پرسش‌های وابسته == |
| | {{پرسمان انتظار فرج}} |
|
| |
|
| ==منبع‌شناسی جامع مهدویت== | | == پانویس == |
| {{پرسش‌های وابسته}} | | {{پانویس}} |
| {{ستون-شروع|3}}
| |
| * [[:رده:کتاب‌شناسی کتاب‌های مهدویت|کتاب‌شناسی مهدویت]]؛
| |
| * [[:رده:مقاله‌شناسی مقاله‌های مهدویت|مقاله‌شناسی مهدویت]]؛
| |
| * [[:رده:پایان‌نامه‌شناسی پایان‌نامه‌های مهدویت|پایان‌نامه‌شناسی مهدویت]].
| |
| {{پایان}}
| |
| {{پایان}}
| |
|
| |
|
| ==پانویس==
| | [[رده:پرسش]] |
| {{یادآوری پانویس}}
| | [[رده:پرسمان مهدویت]] |
| {{پانویس2}}
| |
|
| |
|
| [[رده:مهدویت]]
| |
| [[رده:پرسش]]
| |
| [[رده:پرسش‌های مهدویت]]
| |
| [[رده:(اا): پرسش‌هایی با ۱ پاسخ]]
| |
| [[رده:(اا): پرسش‌های مهدویت با ۱ پاسخ]] | | [[رده:(اا): پرسش‌های مهدویت با ۱ پاسخ]] |
| [[رده:اتمام لینک داخلی]] | | [[رده:پرسش‌های مربوط به انتظار فرج]] |
