ابوالأسود دوئلی: تفاوت میان نسخه‌ها

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
بدون خلاصۀ ویرایش
(تغییرمسیر به ابوالاسود دوئلی)
برچسب: تغییر مسیر جدید
 
خط ۱: خط ۱:
{{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = اصحاب امام علی | عنوان مدخل  = | مداخل مرتبط = ابوالأسود دوئلی [[ابوالأسود دوئلی در رجال و تراجم]] - [[ابوالأسود دوئلی در تاریخ اسلامی]] - [[ابوالأسود دوئلی در حدیث]]| پرسش مرتبط  = }}
#تغییر_مسیر [[ابوالاسود دوئلی]]
{{جعبه اطلاعات اصحاب
| نام = ابوالأسود دوئلی
| مشهور به =
| نام تصویر = تصویر قدیمی از بصره.jpg
| عرض تصویر =
| توضیح تصویر = تصویر قدیمی از بصره
| نام کامل = ابوالاسود ظالم بن عمرو بن سفیان
| نام‌های دیگر =
| جنسیت = مرد
| کنیه = 
| لقب = [[ابو الاسود دؤلی]]
| اهل =
| از قبیله = [[بنی کنانه]]
| از تیره =
| پدر =
| مادر = [[طویله]]
| همسر =
| پسر = {{فهرست جعبه| [[عطا بن ابوالاسود ظالم بن عمرو بن سفیان]] | [[ابوحرب بن ابوالاسود ظالم بن عمرو بن سفیان]] }}
| دختر =
| خواهر =
| برادر =
| خویشاوندان =
| وابستگان =
| تاریخ تولد = [[۸ هجری]]
| محل تولد =
| محل زندگی = [[بصره]]
| تاریخ درگذشت = [[۶۹ هجری]]
| محل درگذشت = [[بصره]]
| تاریخ شهادت =
| محل شهادت =
| طول عمر =
| محل دفن =
| دین =
| مذهب =
| از اصحاب = {{فهرست جعبه| [[امام علی]] | [[امام حسن]] | [[امام حسین]] | [[امام سجاد]] }}
| از طبقه =
| در جنگ =  [[جنگ جمل]]، [[جنگ صفین]]
| نقش‌ها =
| فعالیت‌ها = {{فهرست جعبه| عهده‌داری [[مناصب]] [[حکومتی]] در [[زمان امام علی]] | [[دعوت]] [[مردم]] به [[بیعت با امام حسن]] | [[اعراب‌گذاری قرآن]] | [[روایت]] [[احادیث]] [[امام علی]] | [[سرودن شعر]] در [[مدح]] و [[مرثیه]] [[امام علی]] و [[امام حسین]] }}
| علت شهرت =
| علت درگذشت = بر اثر [[بیماری]] [[طاعون]]
| علت شهادت =
| راوی از =
| روایات مشهور =
| مشایخ او = {{فهرست جعبه| [[ربعی بن عبد الله]] | [[أبی بن کعب انصاری]] | [[زبیر بن عوام اسدی]] | [[ابوذر غفاری]] | و...}}
| راویان از او = {{فهرست جعبه| [[محمد بن عاصم]] | [[قتادة بن دعامة سدوسی]] | [[یحیی بن یعمر قیسی]] | [[أجلح بن عبد الله کندی]] | و...}}
| آخرین راوی از او =
}}
 
'''ابوالأسود دوئلی''' از [[اصحاب امام علی]] {{ع}}، ادیب، شاعر و شیعۀ برجسته بود. او نزد [[خلفاء]] [[جایگاه]] بزرگی داشته تا جایی که از [[کارگزاران]] آنها بوده ولی نسبت به [[امیرالمؤمنین]] {{ع}} ارادت ویژه‌ای داشت. در [[نبرد جمل]] و [[صفین]] حضور داشت و از طرف امیرالمؤمنین {{ع}} [[قاضی]] [[بصره]] شد. پس از [[شهادت]] [[حضرت]] در [[سخنرانی]] خود [[مردم]] را به [[بیعت با امام]] [[مجتبی]] {{ع}} [[دعوت]] می‌کند. با [[مشاهده]] [[خطا]] در گفتار مردم به توصیه [[امام علی]] {{ع}} به وضع و تدوین [[علم]] نحو و رسم‌الخط [[قرآن]] پرداخت و پایه‌گذار علم نحو شد.
 
== آشنایی اجمالی ==
[[ابوالاسود ظالم بن عمرو بن سفیان بن جندل بن عمرو بن خلس دوئلی بصری دیلی کنانی]] [[اهل بصره]]،<ref>خلاصة تهذیب تهذیب الکمال، ج۲، ص۱۰.</ref> از [[قبیله]] [[بنی کنانه]]<ref>بغیة الوعاة، ج۲، ص۲۲.</ref> و مادرش «طویله» از [[بنی عبدالدار بن قصی]] بود.<ref>المعارف، ص۴۳۴.</ref> او یک سال [[قبل از هجرت]] زاده شد.<ref>الاعلام، ج۳، ص۲۳۶.</ref> از [[اصحاب امام علی]]، [[امام حسن]]، [[امام حسین]] و [[امام سجاد]]{{ع}} به شمار آمده است.<ref>رجال الطوسی، ص۴۶، ۶۹، ۷۵ و ۹۵.</ref> [[علم نحو]] را از محضر [[امیرمؤمنان علی]]{{ع}} فرا گرفت<ref>الفهرست (الندیم)، ص۴۵ ـ ۴۷؛ الاغانی، ج۱۲، ص۲۹۹.</ref> و علاوه بر آن [[امام همام]] از بزرگانی چون [[ابوذر غفاری]]، [[ابن عباس]] و [[عبدالله بن مسعود]] [[روایت]] نقل کرده است.<ref>تهذیب الکمال، ج۳۳، ص۳۷.</ref> [[یحیی بن یعمر]] نیز علم نحو را از [[ابوالاسود]] آموخت<ref>الفهرست (الندیم)، ص۴۶.</ref> و افرادی مانند پسرش ابوحرب، [[عبدالله بن برید]] و [[سعید بن عبدالرحمان]] از وی روایت نقل کرده‌اند.<ref>سیر اعلام النبلاء، ج۴، ص۸۲.</ref> او به [[فارس]] و [[اصفهان]] [[سفر]] کرده است.<ref>الاغانی، ج۱۲، ص۳۰۸.</ref>
 
وی را فردی [[زیرک]]، نادره گوی، حاضر جواب<ref>البدایة و النهایه، ج۸، ص۳۱۲.</ref> و با [[گرایش شیعی]] معرفی کرده‌اند.<ref>سمط اللآلی، ج۱، ص۶۶.</ref> ایشان ادیب، نحوی، [[فقیه]]، محدثی [[ثقه]]، [[شاعری]] بنام، [[قاضی]] [[بصره]] و [[کوفه]]<ref>البدایة و النهایه، ج۸، ص۳۱۲.</ref> و سرآمد ایشان بود.<ref>الاغانی، ج۱۲، ص۲۹۷؛ المعارف، ص۴۳۴.</ref>
 
از کارهای مهم او نقطه‌گذاری [[قرآن]]،<ref>بغیة الوعاة، ج۲، ص۲۲.</ref> تأسیس علم نحو<ref> المعارف، ص۴۳۴؛ البدایة و النهایه، ج۸، ص۳۱۲.</ref> و شرکت در [[جنگ جمل]]<ref>البدایة و النهایه، ج۸، ص۳۱۲.</ref> و [[صفین]]<ref>المعارف، ص۴۳۴.</ref> در رکاب [[امام علی]]{{ع}}بیان شده است. بعد از [[ابن عباس]] از جانب [[حضرت علی]]{{ع}} مدتی [[والی بصره]] شد.<ref>الطبقات الکبری، ج۷، ص۹۹.</ref> به [[نقلی]]، در [[زمان]] [[حکومت]] [[عمر]] در [[شهر بصره]] ساکن شد.<ref>فرهنگ بزرگان، ص۲۵۵.</ref> سرانجام در سال ۶۹ هـ بر اثر [[بیماری]] [[طاعون]]<ref>شذرات الذهب، ج۱، ص۷۶.</ref> یا به سبب فلج شدن<ref>المعارف، ص۴۳۴.</ref> درگذشت.<ref>الاعلام، ج۳، ص۲۳۶.</ref> در [[تاریخ]] وفاتش [[اختلاف]] است.<ref>کشف الظنون، ج۱، ص۷۷۰.</ref>
 
به [[اعتقاد]] برخی، در حکومت [[عبیدالله بن زیاد]] [[شهید]] شده است.<ref>البدایة و النهایه، ج۸، ص۳۱۲.</ref> [[دیوان]]<ref>کشف الظنون، ج۱، ص۷۷۰.</ref> و مختصر فی النحو از آثار اوست<ref> هدیة العارفین، ج۱، ص۴۳۴.</ref>.<ref>جمعی از پژوهشگران، [[فرهنگ‌نامه مؤلفان اسلامی (کتاب)|فرهنگ‌نامه مؤلفان اسلامی]] ج۱، ص ۴۱۴.</ref>
 
== منابع ==
{{منابع}}
# [[پرونده: IM009687.jpg|22px]] جمعی از پژوهشگران، [[فرهنگ‌نامه مؤلفان اسلامی ج۱ (کتاب)|'''فرهنگ‌نامه مؤلفان اسلامی ج۱''']]
{{پایان منابع}}
 
== پانویس ==
{{پانویس}}
 
[[رده:اعلام]]
[[رده:بنی کنانه]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۲ ژانویهٔ ۲۰۲۳، ساعت ۱۷:۰۴

تغییرمسیر به: