|
|
| خط ۱: |
خط ۱: |
| {{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = اصحاب امام علی | عنوان مدخل = | مداخل مرتبط = ابوالأسود دوئلی [[ابوالأسود دوئلی در رجال و تراجم]] - [[ابوالأسود دوئلی در تاریخ اسلامی]] - [[ابوالأسود دوئلی در حدیث]]| پرسش مرتبط = }}
| | #تغییر_مسیر [[ابوالاسود دوئلی]] |
| {{جعبه اطلاعات اصحاب
| |
| | نام = ابوالأسود دوئلی
| |
| | مشهور به =
| |
| | نام تصویر = تصویر قدیمی از بصره.jpg
| |
| | عرض تصویر =
| |
| | توضیح تصویر = تصویر قدیمی از بصره
| |
| | نام کامل = ابوالاسود ظالم بن عمرو بن سفیان
| |
| | نام‌های دیگر =
| |
| | جنسیت = مرد
| |
| | کنیه =
| |
| | لقب = [[ابو الاسود دؤلی]]
| |
| | اهل =
| |
| | از قبیله = [[بنی کنانه]]
| |
| | از تیره =
| |
| | پدر =
| |
| | مادر = [[طویله]]
| |
| | همسر =
| |
| | پسر = {{فهرست جعبه| [[عطا بن ابوالاسود ظالم بن عمرو بن سفیان]] | [[ابوحرب بن ابوالاسود ظالم بن عمرو بن سفیان]] }}
| |
| | دختر =
| |
| | خواهر =
| |
| | برادر =
| |
| | خویشاوندان =
| |
| | وابستگان =
| |
| | تاریخ تولد = [[۸ هجری]]
| |
| | محل تولد =
| |
| | محل زندگی = [[بصره]]
| |
| | تاریخ درگذشت = [[۶۹ هجری]]
| |
| | محل درگذشت = [[بصره]]
| |
| | تاریخ شهادت =
| |
| | محل شهادت =
| |
| | طول عمر =
| |
| | محل دفن =
| |
| | دین =
| |
| | مذهب =
| |
| | از اصحاب = {{فهرست جعبه| [[امام علی]] | [[امام حسن]] | [[امام حسین]] | [[امام سجاد]] }}
| |
| | از طبقه =
| |
| | در جنگ = [[جنگ جمل]]، [[جنگ صفین]]
| |
| | نقش‌ها =
| |
| | فعالیت‌ها = {{فهرست جعبه| عهده‌داری [[مناصب]] [[حکومتی]] در [[زمان امام علی]] | [[دعوت]] [[مردم]] به [[بیعت با امام حسن]] | [[اعراب‌گذاری قرآن]] | [[روایت]] [[احادیث]] [[امام علی]] | [[سرودن شعر]] در [[مدح]] و [[مرثیه]] [[امام علی]] و [[امام حسین]] }}
| |
| | علت شهرت =
| |
| | علت درگذشت = بر اثر [[بیماری]] [[طاعون]]
| |
| | علت شهادت =
| |
| | راوی از =
| |
| | روایات مشهور =
| |
| | مشایخ او = {{فهرست جعبه| [[ربعی بن عبد الله]] | [[أبی بن کعب انصاری]] | [[زبیر بن عوام اسدی]] | [[ابوذر غفاری]] | و...}}
| |
| | راویان از او = {{فهرست جعبه| [[محمد بن عاصم]] | [[قتادة بن دعامة سدوسی]] | [[یحیی بن یعمر قیسی]] | [[أجلح بن عبد الله کندی]] | و...}}
| |
| | آخرین راوی از او =
| |
| }}
| |
| | |
| '''ابوالأسود دوئلی''' از [[اصحاب امام علی]] {{ع}}، ادیب، شاعر و شیعۀ برجسته بود. او نزد [[خلفاء]] [[جایگاه]] بزرگی داشته تا جایی که از [[کارگزاران]] آنها بوده ولی نسبت به [[امیرالمؤمنین]] {{ع}} ارادت ویژه‌ای داشت. در [[نبرد جمل]] و [[صفین]] حضور داشت و از طرف امیرالمؤمنین {{ع}} [[قاضی]] [[بصره]] شد. پس از [[شهادت]] [[حضرت]] در [[سخنرانی]] خود [[مردم]] را به [[بیعت با امام]] [[مجتبی]] {{ع}} [[دعوت]] می‌کند. با [[مشاهده]] [[خطا]] در گفتار مردم به توصیه [[امام علی]] {{ع}} به وضع و تدوین [[علم]] نحو و رسم‌الخط [[قرآن]] پرداخت و پایه‌گذار علم نحو شد.
| |
| | |
| == آشنایی اجمالی ==
| |
| [[ابوالاسود ظالم بن عمرو بن سفیان بن جندل بن عمرو بن خلس دوئلی بصری دیلی کنانی]] [[اهل بصره]]،<ref>خلاصة تهذیب تهذیب الکمال، ج۲، ص۱۰.</ref> از [[قبیله]] [[بنی کنانه]]<ref>بغیة الوعاة، ج۲، ص۲۲.</ref> و مادرش «طویله» از [[بنی عبدالدار بن قصی]] بود.<ref>المعارف، ص۴۳۴.</ref> او یک سال [[قبل از هجرت]] زاده شد.<ref>الاعلام، ج۳، ص۲۳۶.</ref> از [[اصحاب امام علی]]، [[امام حسن]]، [[امام حسین]] و [[امام سجاد]]{{ع}} به شمار آمده است.<ref>رجال الطوسی، ص۴۶، ۶۹، ۷۵ و ۹۵.</ref> [[علم نحو]] را از محضر [[امیرمؤمنان علی]]{{ع}} فرا گرفت<ref>الفهرست (الندیم)، ص۴۵ ـ ۴۷؛ الاغانی، ج۱۲، ص۲۹۹.</ref> و علاوه بر آن [[امام همام]] از بزرگانی چون [[ابوذر غفاری]]، [[ابن عباس]] و [[عبدالله بن مسعود]] [[روایت]] نقل کرده است.<ref>تهذیب الکمال، ج۳۳، ص۳۷.</ref> [[یحیی بن یعمر]] نیز علم نحو را از [[ابوالاسود]] آموخت<ref>الفهرست (الندیم)، ص۴۶.</ref> و افرادی مانند پسرش ابوحرب، [[عبدالله بن برید]] و [[سعید بن عبدالرحمان]] از وی روایت نقل کرده‌اند.<ref>سیر اعلام النبلاء، ج۴، ص۸۲.</ref> او به [[فارس]] و [[اصفهان]] [[سفر]] کرده است.<ref>الاغانی، ج۱۲، ص۳۰۸.</ref> | |
| | |
| وی را فردی [[زیرک]]، نادره گوی، حاضر جواب<ref>البدایة و النهایه، ج۸، ص۳۱۲.</ref> و با [[گرایش شیعی]] معرفی کرده‌اند.<ref>سمط اللآلی، ج۱، ص۶۶.</ref> ایشان ادیب، نحوی، [[فقیه]]، محدثی [[ثقه]]، [[شاعری]] بنام، [[قاضی]] [[بصره]] و [[کوفه]]<ref>البدایة و النهایه، ج۸، ص۳۱۲.</ref> و سرآمد ایشان بود.<ref>الاغانی، ج۱۲، ص۲۹۷؛ المعارف، ص۴۳۴.</ref>
| |
| | |
| از کارهای مهم او نقطه‌گذاری [[قرآن]]،<ref>بغیة الوعاة، ج۲، ص۲۲.</ref> تأسیس علم نحو<ref> المعارف، ص۴۳۴؛ البدایة و النهایه، ج۸، ص۳۱۲.</ref> و شرکت در [[جنگ جمل]]<ref>البدایة و النهایه، ج۸، ص۳۱۲.</ref> و [[صفین]]<ref>المعارف، ص۴۳۴.</ref> در رکاب [[امام علی]]{{ع}}بیان شده است. بعد از [[ابن عباس]] از جانب [[حضرت علی]]{{ع}} مدتی [[والی بصره]] شد.<ref>الطبقات الکبری، ج۷، ص۹۹.</ref> به [[نقلی]]، در [[زمان]] [[حکومت]] [[عمر]] در [[شهر بصره]] ساکن شد.<ref>فرهنگ بزرگان، ص۲۵۵.</ref> سرانجام در سال ۶۹ هـ بر اثر [[بیماری]] [[طاعون]]<ref>شذرات الذهب، ج۱، ص۷۶.</ref> یا به سبب فلج شدن<ref>المعارف، ص۴۳۴.</ref> درگذشت.<ref>الاعلام، ج۳، ص۲۳۶.</ref> در [[تاریخ]] وفاتش [[اختلاف]] است.<ref>کشف الظنون، ج۱، ص۷۷۰.</ref>
| |
| | |
| به [[اعتقاد]] برخی، در حکومت [[عبیدالله بن زیاد]] [[شهید]] شده است.<ref>البدایة و النهایه، ج۸، ص۳۱۲.</ref> [[دیوان]]<ref>کشف الظنون، ج۱، ص۷۷۰.</ref> و مختصر فی النحو از آثار اوست<ref> هدیة العارفین، ج۱، ص۴۳۴.</ref>.<ref>جمعی از پژوهشگران، [[فرهنگ‌نامه مؤلفان اسلامی (کتاب)|فرهنگ‌نامه مؤلفان اسلامی]] ج۱، ص ۴۱۴.</ref>
| |
| | |
| == منابع ==
| |
| {{منابع}}
| |
| # [[پرونده: IM009687.jpg|22px]] جمعی از پژوهشگران، [[فرهنگ‌نامه مؤلفان اسلامی ج۱ (کتاب)|'''فرهنگ‌نامه مؤلفان اسلامی ج۱''']]
| |
| {{پایان منابع}}
| |
| | |
| == پانویس ==
| |
| {{پانویس}}
| |
| | |
| [[رده:اعلام]]
| |
| [[رده:بنی کنانه]]
| |
