یحیی بن زیاد دیلمی: تفاوت میان نسخه‌ها

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
 
(۷ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
{{امامت}}
{{مدخل مرتبط| موضوع مرتبط = اصحاب امام کاظم| عنوان مدخل  = یحیی بن زیاد دیلمی| مداخل مرتبط = [[یحیی بن زیاد دیلمی در تاریخ اسلامی]]| پرسش مرتبط  = }}
{{مدخل مرتبط
== آشنایی اجمالی ==  
| موضوع مرتبط =  
[[ابوزکریا یحیی بن زیاد بن عبدالله بن منظور فرّاء کوفی بغدادی اسدی دیلمی]] [[تاریخ]] دقیق ولادت وی مشخص نیست. [[خطیب بغدادی]] می‌‌نویسد که وی به هنگام [[مرگ]] ۶۳ سال داشت، بدین جهت و با در نظر گرفتن سال مرگ وی در سال ۲۰۷ هـ، می‌‌توان [[تولد]] وی را سال ۱۴۴ه‍ دانست.<ref>تاریخ بغداد ۱۴/۱۵۵.</ref> او در [[کوفه]] به [[دنیا]] آمد و از [[موالیان]] بنی منقر، ساکن [[بغداد]]<ref>الفهرست (الندیم) ۷۳.</ref> و [[شاگرد]] برجسته [[کسائی]] و [[یونس بن حبیب]] بود. او از [[قیس بن ربیع]]، [[مندل بن علی]] و [[علی بن حمزه کسائی]] [[روایت]] کرد و [[سلمة بن عاصم]] و [[محمد بن جهم سمری]] از او روایت کرده‌اند.<ref>بغیة الوعاة ۲/۳۳۳.</ref> رجال‌نویسان [[اهل سنت]] او را نحوی، [[فقیه]]، [[مورخ]]، شاعر و آشنای به [[طب]] و [[نجوم]] دانسته‌اند.<ref> وفیات الاعیان ۶/۱۷۷.</ref> [[سمعانی]] به نقل از [[ابوالعباس ثعلب]] می‌‌نویسد: اگر فرّاء نبود [[ادبیات عرب]] به جهت پراکندگی آرا از میان می‌‌رفت.<ref> الانساب ۴/۳۵۲.</ref> [[مأمون]] دو تن از [[فرزندان]] خود را برای [[تعلیم]] نحو نزد او سپرد. یحیی [[سال]] ۲۰۷ه‍ در راه [[مکه]] از دنیا رفت.<ref> سیر اعلام النبلاء ۱۰/۱۱۹ و ۱۲۱.</ref>
| عنوان مدخل  = یحیی بن زیاد دیلمی
| مداخل مرتبط = [[یحیی بن زیاد دیلمی در علوم قرآنی]]
| پرسش مرتبط  =  
}}
 
== مقدمه ==
[[ابوزکریا یحیی بن زیاد بن عبدالله بن منظور فرّاء کوفی بغدادی اسدی دیلمی]] [[تاریخ]] دقیق ولادت وی مشخص نیست. [[خطیب بغدادی]] می‌‌نویسد که وی به هنگام [[مرگ]] ۶۳ سال داشت، بدین جهت و با در نظر گرفتن سال مرگ وی در سال ۲۰۷ هـ، می‌‌توان [[تولد]] وی را سال ۱۴۴ هـ دانست.<ref>تاریخ بغداد ۱۴/۱۵۵.</ref> او در [[کوفه]] به [[دنیا]] آمد و از [[موالیان]] بنی منقر، ساکن [[بغداد]]<ref>الفهرست (الندیم) ۷۳.</ref> و [[شاگرد]] برجسته [[کسائی]] و [[یونس بن حبیب]] بود. او از [[قیس بن ربیع]]، [[مندل بن علی]] و [[علی بن حمزه کسائی]] [[روایت]] کرد و [[سلمة بن عاصم]] و [[محمد بن جهم سمری]] از او روایت کرده‌اند.<ref>بغیة الوعاة ۲/۳۳۳.</ref> رجال‌نویسان [[اهل سنت]] او را نحوی، [[فقیه]]، [[مورخ]]، شاعر و آشنای به [[طب]] و [[نجوم]] دانسته‌اند.<ref> وفیات الاعیان ۶/۱۷۷.</ref> [[سمعانی]] به نقل از [[ابوالعباس]] ثعلب می‌‌نویسد: اگر فرّاء نبود [[ادبیات عرب]] به جهت پراکندگی آرا از میان می‌‌رفت.<ref> الانساب ۴/۳۵۲.</ref> [[مأمون]] دو تن از [[فرزندان]] خود را برای [[تعلیم]] نحو نزد او سپرد. یحیی [[سال]] ۲۰۷ هـ در راه [[مکه]] از دنیا رفت.<ref> سیر اعلام النبلاء ۱۰/۱۱۹ و ۱۲۱.</ref>


آثار او عبارت‌اند از: «معانی القرآن» که برای [[عمر بن بکیر]] نوشته و چهار جزء دارد البهیّ که برای [[عبدالله بن طاهر]] نوشت اللغات، المصادر فی القرآن، الجمع و التثنیة فی القرآن، الوقف و الابتدا الفاخر آلة الکاتب النوادر فعل و افعل المقصور و الممدود المذکر و المؤنث [[اسماء]] الحدود<ref> الفهرست (الندیم) ۷۳.</ref> اختلاف اهل الکوفه و البصره و الشام فی المصاحف کتاب یافع و یافعه کتاب ملازم مشکل اللغة الصغیر مشکل اللغة الکبیر و کتاب الواو <ref>معجم الادباء ۲۰/۱۴.</ref>.<ref>جمعی از پژوهشگران، [[فرهنگ‌نامه مؤلفان اسلامی (کتاب)|فرهنگ‌نامه مؤلفان اسلامی]] ج۱، ص۷۴۸-۷۴۹.</ref>
آثار او عبارت‌اند از: «معانی القرآن» که برای [[عمر بن بکیر]] نوشته و چهار جزء دارد البهیّ که برای [[عبدالله بن طاهر]] نوشت اللغات، المصادر فی القرآن، الجمع و التثنیة فی القرآن، الوقف و الابتدا الفاخر آلة الکاتب النوادر فعل و افعل المقصور و الممدود المذکر و المؤنث [[اسماء]] الحدود<ref> الفهرست (الندیم) ۷۳.</ref> اختلاف اهل الکوفه و البصره و الشام فی المصاحف کتاب یافع و یافعه کتاب ملازم مشکل اللغة الصغیر مشکل اللغة الکبیر و کتاب الواو <ref>معجم الادباء ۲۰/۱۴.</ref>.<ref>جمعی از پژوهشگران، [[فرهنگ‌نامه مؤلفان اسلامی (کتاب)|فرهنگ‌نامه مؤلفان اسلامی]] ج۱، ص۷۴۸-۷۴۹.</ref>


== جستارهای وابسته ==
== جستارهای وابسته ==
*[[تفسیر معانی القرآن - فراء| تفسیر معانی القرآن (کتاب)]]
* [[تفسیر معانی القرآن - فراء| تفسیر معانی القرآن (کتاب)]]


== منابع ==
== منابع ==
خط ۲۳: خط ۱۶:
{{پانویس}}
{{پانویس}}


[[رده:یحیی بن زیاد دیلمی]]
[[رده:اعلام]]
[[رده:اعلام]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۱۷ ژانویهٔ ۲۰۲۳، ساعت ۱۲:۰۱

آشنایی اجمالی

ابوزکریا یحیی بن زیاد بن عبدالله بن منظور فرّاء کوفی بغدادی اسدی دیلمی تاریخ دقیق ولادت وی مشخص نیست. خطیب بغدادی می‌‌نویسد که وی به هنگام مرگ ۶۳ سال داشت، بدین جهت و با در نظر گرفتن سال مرگ وی در سال ۲۰۷ هـ، می‌‌توان تولد وی را سال ۱۴۴ه‍ دانست.[۱] او در کوفه به دنیا آمد و از موالیان بنی منقر، ساکن بغداد[۲] و شاگرد برجسته کسائی و یونس بن حبیب بود. او از قیس بن ربیع، مندل بن علی و علی بن حمزه کسائی روایت کرد و سلمة بن عاصم و محمد بن جهم سمری از او روایت کرده‌اند.[۳] رجال‌نویسان اهل سنت او را نحوی، فقیه، مورخ، شاعر و آشنای به طب و نجوم دانسته‌اند.[۴] سمعانی به نقل از ابوالعباس ثعلب می‌‌نویسد: اگر فرّاء نبود ادبیات عرب به جهت پراکندگی آرا از میان می‌‌رفت.[۵] مأمون دو تن از فرزندان خود را برای تعلیم نحو نزد او سپرد. یحیی سال ۲۰۷ه‍ در راه مکه از دنیا رفت.[۶]

آثار او عبارت‌اند از: «معانی القرآن» که برای عمر بن بکیر نوشته و چهار جزء دارد البهیّ که برای عبدالله بن طاهر نوشت اللغات، المصادر فی القرآن، الجمع و التثنیة فی القرآن، الوقف و الابتدا الفاخر آلة الکاتب النوادر فعل و افعل المقصور و الممدود المذکر و المؤنث اسماء الحدود[۷] اختلاف اهل الکوفه و البصره و الشام فی المصاحف کتاب یافع و یافعه کتاب ملازم مشکل اللغة الصغیر مشکل اللغة الکبیر و کتاب الواو [۸].[۹]

جستارهای وابسته

منابع

  1. جمعی از پژوهشگران، فرهنگ‌نامه مؤلفان اسلامی ج۱

پانویس

  1. تاریخ بغداد ۱۴/۱۵۵.
  2. الفهرست (الندیم) ۷۳.
  3. بغیة الوعاة ۲/۳۳۳.
  4. وفیات الاعیان ۶/۱۷۷.
  5. الانساب ۴/۳۵۲.
  6. سیر اعلام النبلاء ۱۰/۱۱۹ و ۱۲۱.
  7. الفهرست (الندیم) ۷۳.
  8. معجم الادباء ۲۰/۱۴.
  9. جمعی از پژوهشگران، فرهنگ‌نامه مؤلفان اسلامی ج۱، ص۷۴۸-۷۴۹.