صنعاء: تفاوت میان نسخه‌ها

«صنعاء» شهری است بزرگ در [[سراة]] [[یمن]]. [[صنعا]]، پایتخت کنونی یمن و کوهی دارد مشرف به [[شهر]]، که بدان «نُقم» گفته می‌‌شود. این شهر در اقلیم اول واقع بوده<ref>یاقوت حموی، معجم البلدان، ج۳، ص۴۲۶.</ref> و منتسبین این شهر «[[صنعانی]]» خوانده می‌‌شوند.<ref>یاقوت حموی، معجم البلدان، ج۳، ص۴۲۶.</ref> صنعا دارای هوای خوب و [[خیرات]] فراوان و به [[مساجد]] بسیارش، شهره است؛ چندان که برخی به جهت کثرت میوه‌ها و جوشش آبهایش آن را به [[دمشق]] شبیه دانسته‌اند.<ref>یاقوت حموی، معجم البلدان، ج۳، ص۴۲۶.</ref> [[ابن فقیه]] در وصف این شهر، صنعا را دارای هوایی [[پاکیزه]] و آب فراوان معرفی کرده و آورده که ساکنان این شهر دو تابستان و دو زمستان دارند.<ref>ر. ک. یاقوت حموی، معجم البلدان، ج۳، ص۴۲۶.</ref> [[یاقوت حموی]]، فاصله بین صنعا و عدن را شصت و هشت میل عنوان کرده،<ref>یاقوت حموی، معجم البلدان، ج۳، ص۴۲۶.</ref> حال آنکه برخی منابع، این فاصله را بسیار بیشتر از آن دانسته‌اند. صنعا برخلاف نظر برخی صاحب‌نظران، که از آن به سرزمینی در خط استوا یاد کرده‌اند،<ref>یاقوت حموی، معجم البلدان، ج۳، ص۴۲۶.</ref> در نزدیکی محل تلاقی خطوط ۱۵ عرض جغرافیایی و ۴۵ طول جغرافیایی واقع است. برخی، در بیان علت نامگذاری این شهر به صنعاء، بنای آن را توسط [[صنعاء بن أزال بن عبیر بن عابر بن شالخ]] علت ذکر کرده‌اند و گفته‌اند از آنجا که این شهر در قدیم «أزال» نام داشت، بدین سبب، گاه بدان أزال می‌‌گفتند و گاه صنعا.<ref>یاقوت حموی، معجم البلدان، ج۳، ص۴۲۶. نیز ر. ک. بکری، معجم ما استعجم، ج۳، ص۸۴۱.</ref> از دیگر وجوهی که در وجه [[تسمیه]] این شهر برشمرده شده است آن است که چون حبشی‌ها بر یمن [[سیطره]] یافتند و نگاهشان به دیوارهای مستحکم این شهر که از سنگ ساخته شده بود افتاد، گفتند: «هذه صنعه؛ این [[صنعت]] است» و لذا این شهر را صنعاء نامیدند.<ref>بکری، معجم ما استعجم، ج۳، ص۸۴۱؛ یاقوت حموی، معجم البلدان، ج۳، ص۴۲۶.</ref>

صنعاء را همچنین روستایی در ابتدای [[دمشق]] و [[پایین‌تر]] از المزّه، مقابل [[مسجد]] خاتون گفته‌اند. این روستا اکنون ([[زمان]] [[یاقوت حموی]]) خراب شده و جای خود را به مزارع و بساطین داده است.<ref>یاقوت حموی، معجم البلدان، ج۳، ص۴۲۹.</ref> از این روستا جماعتی از [[علما]] برخاستند که از جمله آنان می‌‌توان به نام [[شراحیل بن شراحیل صنعانی]]، [[ابوالمقدام صنعانی]]، [[حفص بن میسره صنعانی]] و... اشاره کرد.<ref>یاقوت حموی، معجم البلدان، ج۳، ص۴۲۹-۴۳۰.</ref> علاوه بر این دو موضع، از مکانی در [[دیار]] زُبَید - در شرق [[طائف]] - و نیز صنعاء [[حجاز]] - در شمال [[مدینه]] - به عنوان صنعاء نام برده شده است.<ref>[[عاتق بن غيث بلادی|بلادی، عاتق بن غيث]]، [[معجم المعالم الجغرافیة فی السیرة النبویة (کتاب)|معجم المعالم الجغرافیة فی السیرة النبویة]] ص ۱۷۸-۱۸۰.</ref>