پرش به محتوا

وحی در معارف دعا و زیارات: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
برچسب: پیوندهای ابهام‌زدایی
بدون خلاصۀ ویرایش
 
(۵ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۴ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
{{امامت}}
{{مدخل مرتبط
{{مدخل مرتبط
| موضوع مرتبط = وحی
| موضوع مرتبط = وحی
| عنوان مدخل  = [[وحی]]
| عنوان مدخل  = وحی
| مداخل مرتبط = [[وحی در لغت]] - [[وحی در قرآن]] - [[وحی در حدیث]] - [[وحی در کلام اسلامی]] - [[وحی در معارف دعا و زیارات]] - [[وحی در معارف و سیره سجادی]] - [[وحی از دیدگاه ادیان]]
| مداخل مرتبط = [[وحی در لغت]] - [[وحی در قرآن]] - [[وحی در حدیث]] - [[وحی در کلام اسلامی]] - [[وحی در عرفان اسلامی]] - [[وحی در فلسفه اسلامی]] - [[وحی در معارف دعا و زیارات]] - [[وحی در معارف و سیره سجادی]] - [[وحی از دیدگاه ادیان]] - [[وحی از دیدگاه برون‌دینی]]
| پرسش مرتبط  = وحی (پرسش)
| پرسش مرتبط  = وحی (پرسش)
}}
}}
==مقدمه==
 
== مقدمه ==
"[[وحی]]" در لغت به‌معنای اشاره سریع، [[سخن]] پنهانی، [[الهام]] و اعلام رمزی است. [[قرآن کریم]] این کلمه را در برخی موارد به همان معنای لغوی به‌کار برده است<ref>{{متن قرآن|فَخَرَجَ عَلَى قَوْمِهِ مِنَ الْمِحْرَابِ فَأَوْحَى إِلَيْهِمْ أَنْ سَبِّحُوا بُكْرَةً وَعَشِيًّا}} «آنگاه از محراب به سوی قوم خود بیرون شد و به آنان اشاره کرد که: پگاهان و در پایان روز (خداوند را) به پاکی بستأیید» سوره مریم، آیه ۱۱؛ {{متن قرآن|وَكَذَلِكَ جَعَلْنَا لِكُلِّ نَبِيٍّ عَدُوًّا شَيَاطِينَ الْإِنْسِ وَالْجِنِّ يُوحِي بَعْضُهُمْ إِلَى بَعْضٍ زُخْرُفَ الْقَوْلِ غُرُورًا وَلَوْ شَاءَ رَبُّكَ مَا فَعَلُوهُ فَذَرْهُمْ وَمَا يَفْتَرُونَ}} «و بدین‌گونه برای هر پیامبری دشمنی از شیطان‌های آدمی و پری قرار دادیم که برخی به برخی دیگر یکدیگر، به فریب سخنان آراسته الهام می‌کنند و اگر پروردگار تو می‌خواست آن (کار) را نمی‌کردند پس آنان را با دروغی که می‌بافند واگذار» سوره انعام، آیه ۱۱۲.</ref>.
"[[وحی]]" در لغت به‌معنای اشاره سریع، [[سخن]] پنهانی، [[الهام]] و اعلام رمزی است. [[قرآن کریم]] این کلمه را در برخی موارد به همان معنای لغوی به‌کار برده است<ref>{{متن قرآن|فَخَرَجَ عَلَى قَوْمِهِ مِنَ الْمِحْرَابِ فَأَوْحَى إِلَيْهِمْ أَنْ سَبِّحُوا بُكْرَةً وَعَشِيًّا}} «آنگاه از محراب به سوی قوم خود بیرون شد و به آنان اشاره کرد که: پگاهان و در پایان روز (خداوند را) به پاکی بستأیید» سوره مریم، آیه ۱۱؛ {{متن قرآن|وَكَذَلِكَ جَعَلْنَا لِكُلِّ نَبِيٍّ عَدُوًّا شَيَاطِينَ الْإِنْسِ وَالْجِنِّ يُوحِي بَعْضُهُمْ إِلَى بَعْضٍ زُخْرُفَ الْقَوْلِ غُرُورًا وَلَوْ شَاءَ رَبُّكَ مَا فَعَلُوهُ فَذَرْهُمْ وَمَا يَفْتَرُونَ}} «و بدین‌گونه برای هر پیامبری دشمنی از شیطان‌های آدمی و پری قرار دادیم که برخی به برخی دیگر یکدیگر، به فریب سخنان آراسته الهام می‌کنند و اگر پروردگار تو می‌خواست آن (کار) را نمی‌کردند پس آنان را با دروغی که می‌بافند واگذار» سوره انعام، آیه ۱۱۲.</ref>.
با نگاهی به کاربرد [[وحی در قرآن]] [[کریم]] آشکار می‌شود که استعمال این واژه در [[قرآن]] گسترده است. قرآن از وحی [[خداوند]] به مخلوقاتش از جمله: به [[آسمان]]<ref>{{متن قرآن|فَقَضَاهُنَّ سَبْعَ سَمَاوَاتٍ فِي يَوْمَيْنِ وَأَوْحَى فِي كُلِّ سَمَاءٍ أَمْرَهَا وَزَيَّنَّا السَّمَاءَ الدُّنْيَا بِمَصَابِيحَ وَحِفْظًا ذَلِكَ تَقْدِيرُ الْعَزِيزِ الْعَلِيمِ}} «آنگاه آنها را در دو روز (به گونه) هفت آسمان برنهاد و در هر آسمانی کار آن را وحی کرد و آسمان نزدیک‌تر را به چراغ‌هایی (از ستارگان) آراستیم و نیک آن را نگاه داشتیم؛ این سنجش (خداوند) پیروز داناست» سوره فصلت، آیه ۱۲.</ref>؛ به [[زنبور عسل]]<ref>{{متن قرآن|وَأَوْحَى رَبُّكَ إِلَى النَّحْلِ أَنِ اتَّخِذِي مِنَ الْجِبَالِ بُيُوتًا وَمِنَ الشَّجَرِ وَمِمَّا يَعْرِشُونَ}} «و پروردگارت به زنبور عسل الهام کرد که بر کوه‌ها و بر درخت و بر داربست‌هایی که (مردم) می‌سازند لانه گزین!» سوره نحل، آیه ۶۸.</ref>؛ به [[فرشتگان]]<ref>{{متن قرآن|إِذْ يُوحِي رَبُّكَ إِلَى الْمَلَائِكَةِ أَنِّي مَعَكُمْ فَثَبِّتُوا الَّذِينَ آمَنُوا...}} «(یاد کن) آنگاه را که پروردگارتان به فرشتگان وحی می‌فرمود که من با شمایم پس مؤمنان را استوار دارید.».. سوره انفال، آیه ۱۲.</ref>؛ به [[بندگان]] [[صالح]]<ref>{{متن قرآن|وَأَوْحَيْنَا إِلَى أُمِّ مُوسَى أَنْ أَرْضِعِيهِ فَإِذَا خِفْتِ عَلَيْهِ فَأَلْقِيهِ فِي الْيَمِّ وَلَا تَخَافِي وَلَا تَحْزَنِي إِنَّا رَادُّوهُ إِلَيْكِ وَجَاعِلُوهُ مِنَ الْمُرْسَلِينَ}} «و به مادر موسی الهام کردیم که به او شیر بده و اگر بر (جان) او ترسیدی او را (در صندوقی بنه و) به دریا فکن و مهراس و اندوهگین مباش! ما او را به تو باز می‌گردانیم و او را از پیامبران خواهیم کرد» سوره قصص، آیه ۷.</ref>؛ و نیز به [[پیامبران]]، در [[آیات]] متعدد، خبر داده است. وی در هر موجودی متناسب با آن موجود است.
با نگاهی به کاربرد [[وحی در قرآن]] [[کریم]] آشکار می‌شود که استعمال این واژه در [[قرآن]] گسترده است. قرآن از وحی [[خداوند]] به مخلوقاتش از جمله: به [[آسمان]]<ref>{{متن قرآن|فَقَضَاهُنَّ سَبْعَ سَمَاوَاتٍ فِي يَوْمَيْنِ وَأَوْحَى فِي كُلِّ سَمَاءٍ أَمْرَهَا وَزَيَّنَّا السَّمَاءَ الدُّنْيَا بِمَصَابِيحَ وَحِفْظًا ذَلِكَ تَقْدِيرُ الْعَزِيزِ الْعَلِيمِ}} «آنگاه آنها را در دو روز (به گونه) هفت آسمان برنهاد و در هر آسمانی کار آن را وحی کرد و آسمان نزدیک‌تر را به چراغ‌هایی (از ستارگان) آراستیم و نیک آن را نگاه داشتیم؛ این سنجش (خداوند) پیروز داناست» سوره فصلت، آیه ۱۲.</ref>؛ به [[زنبور عسل]]<ref>{{متن قرآن|وَأَوْحَى رَبُّكَ إِلَى النَّحْلِ أَنِ اتَّخِذِي مِنَ الْجِبَالِ بُيُوتًا وَمِنَ الشَّجَرِ وَمِمَّا يَعْرِشُونَ}} «و پروردگارت به زنبور عسل الهام کرد که بر کوه‌ها و بر درخت و بر داربست‌هایی که (مردم) می‌سازند لانه گزین!» سوره نحل، آیه ۶۸.</ref>؛ به [[فرشتگان]]<ref>{{متن قرآن|إِذْ يُوحِي رَبُّكَ إِلَى الْمَلَائِكَةِ أَنِّي مَعَكُمْ فَثَبِّتُوا الَّذِينَ آمَنُوا...}} «(یاد کن) آنگاه را که پروردگارتان به فرشتگان وحی می‌فرمود که من با شمایم پس مؤمنان را استوار دارید.».. سوره انفال، آیه ۱۲.</ref>؛ به [[بندگان]] [[صالح]]<ref>{{متن قرآن|وَأَوْحَيْنَا إِلَى أُمِّ مُوسَى أَنْ أَرْضِعِيهِ فَإِذَا خِفْتِ عَلَيْهِ فَأَلْقِيهِ فِي الْيَمِّ وَلَا تَخَافِي وَلَا تَحْزَنِي إِنَّا رَادُّوهُ إِلَيْكِ وَجَاعِلُوهُ مِنَ الْمُرْسَلِينَ}} «و به مادر موسی الهام کردیم که به او شیر بده و اگر بر (جان) او ترسیدی او را (در صندوقی بنه و) به دریا فکن و مهراس و اندوهگین مباش! ما او را به تو باز می‌گردانیم و او را از پیامبران خواهیم کرد» سوره قصص، آیه ۷.</ref>؛ و نیز به [[پیامبران]]، در [[آیات]] متعدد، خبر داده است. وی در هر موجودی متناسب با آن موجود است.


از این رو [[وحی]] به حیوانات همان [[هدایت]] غریزی و وحی به افراد صالح، [[الهام]] [[قلبی]] است. بر این اساس وحی به پیامبران عالی‌ترین [[درجه]] وحی و مختص به ایشان است و مقصود از وحی در اصطلاح همین وحی است: {{متن قرآن|إِنَّا أَوْحَيْنَا إِلَيْكَ كَمَا أَوْحَيْنَا إِلَى نُوحٍ وَالنَّبِيِّينَ مِنْ بَعْدِهِ}}<ref>«ما به تو همان‌گونه وحی فرستادیم که به نوح و پیامبران پس از وی وحی فرستادیم» سوره نساء، آیه ۱۶۳.</ref>.
از این رو [[وحی]] به حیوانات همان [[هدایت]] غریزی و وحی به افراد صالح، [[الهام]] [[قلبی]] است. بر این اساس وحی به پیامبران عالی‌ترین [[درجه]] وحی و مختص به ایشان است و مقصود از وحی در اصطلاح همین وحی است: {{متن قرآن|إِنَّا أَوْحَيْنَا إِلَيْكَ كَمَا أَوْحَيْنَا إِلَى نُوحٍ وَالنَّبِيِّينَ مِنْ بَعْدِهِ}}<ref>«ما به تو همان‌گونه وحی فرستادیم که به نوح و پیامبران پس از وی وحی فرستادیم» سوره نساء، آیه ۱۶۳.</ref>.


[[امام سجاد]]{{ع}} در دعای خویش که شامل [[درود]] بر [[فرشتگان]] است درخواست می‌کند: «خداوندا بر ایشان درود بفرست و... و بر آنان (فرشتگانی) که امینان وحی تواند»<ref>نیایش سوم.</ref>. هم‌چنین بر [[جبرئیل]] به‌طور خاص درود می‌فرستد: «بار خدایا درود بفرست بر جبرئیل، آن فرشته‌ای که [[امین وحی]] توست»<ref>نیایش سوم.</ref>.
[[امام سجاد]] {{ع}} در دعای خویش که شامل [[درود]] بر [[فرشتگان]] است درخواست می‌کند: «خداوندا بر ایشان درود بفرست و... و بر آنان (فرشتگانی) که امینان وحی تواند»<ref>نیایش سوم.</ref>. هم‌چنین بر [[جبرئیل]] به‌طور خاص درود می‌فرستد: «بار خدایا درود بفرست بر جبرئیل، آن فرشته‌ای که [[امین وحی]] توست»<ref>نیایش سوم.</ref>.


[[حق]] بزرگ [[پیامبر]] در رساندن [[وحی الهی]]، [[امام]] را بر آن می‌دارد که درود [[الهی]] را برای وی درخواست نماید: {{متن حدیث|اللَّهُمَّ فَصَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ أَمِينِكَ‏ عَلَى‏ وَحْيِكَ‏}}<ref>دعای ۲.</ref>؛ «بار خدایا بر [[محمد]] که امین وحی توست درود بفرست». هم‌چنین [[قرآن]] را وحی الهی بر پیامبرش اعلام می‌کند<ref>نیایش چهل‌ودوم.</ref>.<ref>صحیفه سجادیه، ترجمه عبدالمحمد آیتی، انتشارات سروش، تهران، ۱۳۷۵، چاپ دوم؛ قاموس قرآن، سیدعلی‌اکبر قرشی، دارالکتب الاسلامیة، تهران، ۱۳۷۱، چاپ ششم.</ref>.<ref>[[امیر شیرزاد|شیرزاد، امیر]]، [[دانشنامه صحیفه سجادیه (کتاب)|مقاله «وحی»، دانشنامه صحیفه سجادیه]]، ص ۵۲۴.</ref>
[[حق]] بزرگ [[پیامبر]] در رساندن [[وحی الهی]]، [[امام]] را بر آن می‌دارد که درود [[الهی]] را برای وی درخواست نماید: {{متن حدیث|اللَّهُمَّ فَصَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ أَمِينِكَ‏ عَلَى‏ وَحْيِكَ‏}}<ref>دعای ۲.</ref>؛ «بار خدایا بر [[محمد]] که امین وحی توست درود بفرست». هم‌چنین [[قرآن]] را وحی الهی بر پیامبرش اعلام می‌کند<ref>نیایش چهل‌ودوم.</ref>.<ref>صحیفه سجادیه، ترجمه عبدالمحمد آیتی، انتشارات سروش، تهران، ۱۳۷۵، چاپ دوم؛ قاموس قرآن، سیدعلی‌اکبر قرشی، دارالکتب الاسلامیة، تهران، ۱۳۷۱، چاپ ششم.</ref>.<ref>[[امیر شیرزاد|شیرزاد، امیر]]، [[دانشنامه صحیفه سجادیه (کتاب)|مقاله «وحی»، دانشنامه صحیفه سجادیه]]، ص ۵۲۴.</ref>


== جستارهای وابسته ==
== جستارهای وابسته ==
{{مدخل‌ وابسته}}
{{مدخل وابسته}}
* [[وحی در قرآن]]
* [[وحی در قرآن]]
* [[وحی در حدیث]]
* [[وحی در حدیث]]
خط ۹۱: خط ۹۲:
{{پانویس}}
{{پانویس}}


[[رده:وحی در معارف دعا و زیارات]]
[[رده:وحی]]
[[رده:مدخل]]
۱۱۸٬۴۱۳

ویرایش