{{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = اصحاب امام علی | عنوان مدخل = اخنس بن شریق | مداخل مرتبط = [[اخنس بن شریق در قرآن]] - [[اخنس بن شریق در تاریخ اسلامی]] | پرسش مرتبط = }}
#تغییر_مسیر [[اخنس بن شریق ثقفی]]
{{جعبه اطلاعات اصحاب
| نام = اخنس بن شریق
| مشهور به =
| نام تصویر = تصویر نمادین جنگ صفین.jpg
| عرض تصویر =
| توضیح تصویر = تصویر نمادین جنگ صفین
| نام کامل = اخنس بن شریق بن عمرو بن وهب ثقفی
| نام‌های دیگر =
| جنسیت = مرد
| کنیه = ابوثعلبه
| لقب =
| اهل =
| از قبیله = [[بنی‌ثقیف]]
| از تیره =
| پدر = [[شریق بن عمرو بن وهب]]
| مادر =
| همسر =
| پسر = {{فهرست جعبه| [[ابوالحکم بن اخنس بن شریق]] | [[سعید بن اخنس بن شریق]] | [[مغیرة بن اخنس بن شریق]] | [[عبدالله بن اخنس بن شریق]] }}
| در جنگ = {{فهرست جعبه افقی| [[جنگ حنین]] | [[جنگ صفین]] }}
| نقش‌ها =
| فعالیت‌ها =
| علت شهرت =
| علت درگذشت =
| علت شهادت =
| راوی از =
| روایات مشهور =
| مشایخ او =
| راویان از او =
| آخرین راوی از او =
}}
== مقدمه ==
[[اخنس بن شریق بن عمرو بن وهب ثقفی]]، [[کنیه]] او را ابوثعلبه گفته‌اند.<ref> اسدالغابه، ج۱، ص۱۶۶.</ref> وی از بنی‌علاج <ref>السیرة النبویه، ج۱، ص۲۸۲.</ref> و هم‌پیمان [[بنی‌زهره]] بود. از بزرگان [[قوم]] به‌شمار می‌رفت و کلامش نافذ بود.<ref>السیرة النبویه، ج۱، ص۳۶۰.</ref> هنگامی که با سایر [[مشرکان]] [[مکه]] به بهانه [[تهدید]] کاروان تجارتی [[قریش]] از سوی [[مسلمانان]]، برای [[جنگ بدر]] رهسپار [[مدینه]] بود، با دریافت خبر [[نجات]] [[ابوسفیان]] و کاروان تجارتی قریش و [[مخرمة بن نوفل]] (از [[بنی‌زهره]])، در [[همراهی]] با [[سپاه]] [[مکّه]] تردید کرد و با نقشه او، همه بنی‌زهره که به نظر واقدی کم‌تر از صد نفر و به [[نقلی]]، صد یا سیصد نفر بودند، از [[سپاه قریش]] کناره گرفتند و بدون شرکت در جنگ بدر، به مکه بازگشتند؛<ref>المغازی، ج۱، ص۴۴ـ۴۵.</ref> از همین رو، به «[[اخنس]]» یعنی عقب مانده (از سپاه) [[شهرت]] یافت.<ref> السیرة النبویه، ج۱، ص۲۸۲.</ref> اخنس را می‌توان از سران [[مشرک]] مکّه برشمرد که دوشادوش [[ابوسفیان]] و [[ابوجهل]]، در [[مبارزه]] با [[اسلام]] نقش داشته است. این سه، بارها برای شنیدن [[آیات الهی]] از [[زبان]] [[رسول خدا]] {{صل}} به دور از چشم یک‌دیگر و قریش در [[شب]] تاریک کنار [[خانه]] ایشان می‌آمدند و تا [[طلوع فجر]] در مخفی‌گاه خود می‌ماندند.<ref>السیر والمغازی، ص۱۸۹.</ref> وی در جواب ابوسفیان که از حقّانیت [[پیامبر]] سؤال کرده بود، گفت: او را [[حق]] یافتم.<ref> الاصابه، ج۱، ص۱۹۲.</ref> پیامبر، هنگام بازگشت از طایف، برای اخنس پیغام فرستاد تا او را برای [[ابلاغ رسالت]] خویش [[پناه]] دهد؛ امّا اخنس به بهانه‌ای نپذیرفت.<ref>تاریخ طبری، ج۱، ص۵۵۵.</ref> [[اخنس بن شریق]] را از «مؤلّفة قلوبهم» برشمرده‌اند که در [[روز فتح مکه]] به اسلام گروید و همراه پیامبر {{صل}} در [[جنگ حنین]] شرکت کرد.<ref>اسدالغابه، ج۱، ص۱۶۷؛ الاصابه، ج۱، ص۱۹۲.</ref> شاید بتوان در [[صداقت]] وی در [[پذیرش اسلام]] [[تردید]] کرد و اظهار اسلام او را منافقانه دانست؛ چنان‌که از برخی [[آیات]] نازل شده در [[شأن]] وی نیز این مطلب برمی‌آید. به گفته [[ابن عطیه]]، [[اسلام آوردن]] اخنس، هرگز [[ثابت]] نشد.<ref> الاصابه، ج۱، ص۱۹۲.</ref> [[زندگی]] او در سال سیزدهم [[هجرت]]، در آغاز [[خلافت عمر]] پایان‌یافت.<ref> اسدالغابه، ج۱، ص۱۶۷.</ref>
== [[اخنس]] در [[شأن نزول]] ==
== جستارهای وابسته ==
* [[بنی‌ثقیف]] (قبیله)
* [[بنی‌زهره]] (قبیله)
* [[ابوالحکم بن اخنس بن شریق]] (فرزند)
* [[سعید بن اخنس بن شریق]] (فرزند)
* [[مغیرة بن اخنس بن شریق]] (فرزند)
* [[عبدالله بن اخنس بن شریق]] (فرزند)
* [[شریق بن عمرو بن وهب]] (پدر)
{{پایان مدخل وابسته}}
== منابع ==
{{منابع}}
# [[پرونده:000053.jpg|22px]] [[محمد خراسانی|خراسانی، محمد]]، [[اخنس بن شریق (مقاله)|مقاله «اخنس بن شریق»]]، [[دائرةالمعارف قرآن کریم ج۲ (کتاب)|'''دائرةالمعارف قرآن کریم ج۲''']]
