یزید بن ثبیط عبدی: تفاوت میان نسخه‌ها
جز (ربات: جایگزینی خودکار متن (-{{پانویس2}} +{{پانویس}})) |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| (۲۶ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۷ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = اصحاب امام علی | عنوان مدخل = یزید بن ثبیط عبدی | مداخل مرتبط = [[یزید بن ثبیط عبدی در تراجم و رجال]] - [[یزید بن ثبیط عبدی در تاریخ اسلامی]] - [[یزید بن ثبیط عبدی در معارف و سیره حسینی]]| پرسش مرتبط = }} | |||
{{جعبه اطلاعات اصحاب | |||
| نام = یزید بن ثبیط عبدی | |||
| مشهور به = | |||
| نام تصویر = آرامگاه شهدای کربلا.jpg | |||
| عرض تصویر = | |||
| توضیح تصویر = آرامگاه شهدای کربلا | |||
| نام کامل = یزید بن ثبیط عبدی قیسی بصری | |||
| نام‌های دیگر = | |||
| جنسیت = مرد | |||
| کنیه = | |||
| لقب = | |||
| اهل = | |||
| از قبیله = [[بنی‌عبدالقیس]] | |||
| از تیره = | |||
| پدر = [[ثبیط عبدی قیسی بصری]] | |||
| مادر = | |||
| همسر = | |||
| پسر = {{فهرست جعبه| [[عبدالله بن یزید بن نبیط عبدی]] | [[عبیدالله بن یزید بن نبیط عبدی]] }} | |||
| دختر = | |||
| خواهر = | |||
| برادر = | |||
| خویشاوندان = | |||
| وابستگان = | |||
| تاریخ تولد = | |||
| محل تولد = | |||
| محل زندگی = [[بصره]] | |||
| تاریخ درگذشت = | |||
| محل درگذشت = | |||
| تاریخ شهادت = [[۶۱ هجری]] | |||
| محل شهادت = [[کربلا]] | |||
| طول عمر = | |||
| محل دفن = [[کربلا]] | |||
| دین = | |||
| مذهب = | |||
| از اصحاب = {{فهرست جعبه افقی| [[امام علی]] | [[امام حسین]] }} | |||
| از طبقه = | |||
| در جنگ = | |||
| نقش‌ها = | |||
| فعالیت‌ها = | |||
| علت شهرت = | |||
| علت درگذشت = | |||
| علت شهادت = | |||
| راوی از = | |||
| روایات مشهور = | |||
| مشایخ او = | |||
| راویان از او = | |||
| آخرین راوی از او = | |||
}} | |||
'''[[یزید بن ثبیط عبدی قیسی]]''' بصری از بزرگان و شخصیت‌های بنام [[شیعه]] و از [[یاران]] باوفای [[امیرمؤمنان علی]] {{ع}} بود. وی در زمره [[اصحاب]] [[امام حسین]] {{ع}} درآمد و در [[کربلا]] به [[شهادت]] رسید. | |||
==مقدمه== | == مقدمه == | ||
یزید<ref>در برخی منابع نام او «زید» و «بدر» ثبت شده است (الاقبال، ج۳، ص۷۸ و ۳۴۵)</ref> بن ثبیط<ref>برخی منابع نام پدرش را رُقِیط (الاقبال، ج۳، ص۳۴۵) و برخی دیگر رُقِید، ذکر کرده‌اند (معجم الرجال الحدیث، ج۳، ص۲۷۲).</ref> عبدی قیسی بصری از شهدای کربلاست. ایشان از بزرگان و شخصیت‌های بنام [[شیعه]]<ref>تنقیح المقال، ج۳، ص۳۲۵.</ref> در [[بصره]] ـ از [[دوستان]] [[ابوالاسود دئلی]] ـ و از [[یاران]] باوفای [[امیرمؤمنان علی]] {{ع}} بود. وی در زمره [[اصحاب]] [[امام حسین]] {{ع}}<ref>رجال الطوسی، ص۸۱.</ref> درآمد و در [[کربلا]] به [[شهادت]] رسید<ref>ر. ک: تنقیح المقال، ج۳، ص۳۲۵ وقاموس الرجال، ج۱۱، ص۹۵.</ref>.<ref>[[سید اصغر ناظم‌زاده|ناظم‌زاده، سید اصغر]]، [[اصحاب امام حسین - ناظم‌زاده (کتاب)|اصحاب امام حسین]]، ص:۶۱۹-۶۲۰؛ [[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ عاشورا (کتاب)|فرهنگ عاشورا]]، ص ۵۱۳.</ref> | |||
== حرکت از بصره به سوی [[مکه]] == | |||
هنگامی که شیعیان بصره به واسطه نامۀ [[سیدالشهدا]] {{ع}} باخبر شدند [[حسین بن علی]] {{ع}} از [[بیعت]] با یزید خودداری نموده و از [[مدینه]] حرکت کرده و وارد مکه شده و قصد عزیمت به [[عراق]] را دارد بارقه‌ای از [[امید]] در [[دل]] آنها تابید. در همان روزها [[ابن زیاد]] نیز از آمدن [[امام حسین]] {{ع}} به عراق [[آگاه]] شد؛ لذا [[برادر]] خود [[عثمان بن زیاد]] را به [[فرمانروایی]] بصره [[منصوب]] کرد و به او [[دستور]] داد بر کلیه راه‌های خروجی [[شهر]] دیده‌بان و جاسوس بگمارد و گذرگاه‌ها را ببندد تا کسی نتواند به کاروان حسین بن علی ملحق شود. | |||
اما با تمام کنترل‌ها که انجام شد، یزید بن ثبیط [[تصمیم]] گرفت به سوی [[امام]] {{ع}} بشتابد و او را [[یاری]] کند، از این رو پسرانش را که ده نفر بودند برای این کار مهم و عزیمت به مکه فرا خواند و به آنها گفت: کدام یک از شما حاضر است همراه من بیاید؟ | |||
دو فرزندش به نام‌های «[[عبدالله بن یزید بن نبیط عبدی]]» و «[[عبیدالله بن یزید بن نبیط عبدی]]» اعلام [[آمادگی]] کردند تا با [[پدر]] از شهر خارج شوند؛ آنها در بیابان خشک و بی‌آب و علف به سرعت راه پیمودند و در منطقه [[ابطح]] مکه، به [[امام]] {{ع}} رسیدند. | |||
یزید با [[فرزندان]] ـ و سایر همراهان ـ [[شب]] را در محلی به استراحت گذراندند و صبح عازم محل استقرار امام شد، اما از طرفی امام {{ع}} هم که از ورود یزید و همراهانش [[آگاه]] شده بود به سوی محل استراحت ایشان تشریف آوردند، اما به ایشان عرض شد که آنها به سراغ شما آمده‌اند؛ لذا امام در منزلگاه یزید به [[انتظار]] نشست، از سویی یزید به منزلگاه امام که رسید حضرت را ندید، شنید آن بزرگوار به محل اقامت او تشریف فرما شده‌اند. به سرعت به منزلگاه خود بازگشت و هنگامی که دیدگانش به حضرت افتاد از فرط [[شادی]] این [[آیه شریفه]] را خواند: {{متن قرآن|بِفَضْلِ اللَّهِ وَبِرَحْمَتِهِ فَبِذَلِكَ فَلْيَفْرَحُوا}}<ref>«بگو: به بخشش خداوند و به بخشایش وی- آری، به آن- باید شاد گردند، این از آنچه فراهم می‌آورند بهتر است» سوره یونس، آیه ۵۸.</ref>. | |||
بعد از [[سلام]] کرد و پاسخ امام در مقابل حضرت نشست وآن بزرگوار را از [[تصمیم]] خود و همراهان و دو فرزندش [[آگاه]] ساخت. [[امام]] {{ع}} در [[حق]] او (و همراهان او) [[دعای خیر]] کرد و سپس [[یزید]] و همراهان [[خیمه]] خود را نزدیک [[خیمه گاه]] [[اباعبدالله الحسین]] {{ع}} منتقل ساختند و همواره ملازم رکاب بودند تا آنکه در [[کربلا]] فرود آمدند<ref>تاریخ طبری، ج۵، ص۳۵۴؛ تنقیح المقال، ج۳، ص۳۲۵؛ قاموس الرجال، ج۱۱، ص۹۵؛ ابصارالعین، ص۱۶۵ و با اختصار، کامل ابن اثیر، ج۲، ص۵۳۴.</ref>.<ref>[[سید اصغر ناظم‌زاده|ناظم‌زاده، سید اصغر]]، [[اصحاب امام حسین - ناظم‌زاده (کتاب)|اصحاب امام حسین]]، ص۶۲۰-۶۲۲؛ [[محمد محمدی ری‌شهری|محمدی ری‌شهری، محمد]]، [[گزیده دانشنامه امام حسین (کتاب)|گزیده دانشنامه امام حسین]] ص ۵۶۳؛ [[محمد صادق مزینانی|مزینانی، محمد صادق]]، [[نقش زنان در حماسه عاشورا (کتاب)|نقش زنان در حماسه عاشورا]]، ص۴۰-۴۲.</ref> | |||
== [[شهادت]] در [[روز عاشورا]] == | |||
در روز عاشورا این مرد [[خدا]] و [[عاشق]] [[اهل بیت پیامبر]] {{صل}} با اجازه امام {{ع}} عازم میدان شد و در برابر دیدگان حضرت در [[جنگ]] تن به تن به [[مبارزه]] پرداخت تا به [[فیض]] شهادت رسید و دو فرزندش «عبدالله» و «عبیدالله» نیز در همان [[روز]] به [[افتخار]] شهادت نائل آمدند. | |||
وی با دو فرزندش در [[زیارت ناحیه مقدسه]] مورد [[سلام]] و [[درود]] قرار گرفته است: {{متن حدیث|اَلسَّلاَمُ عَلَى زَيْدِ بْنِ ثُبَيْتٍ اَلْقَيْسِيِّ}}<ref>زیارت ناحیه مقدسه، بحارالأنوار، ج۴۵، ص۷۲. در زیارت ناحیه کلمه ثبیت با تاء آمده و در کتب رجالی ثبیط با طاء آمده و فرقی در نامگذاری ندارد. و نیز در زیارت ناحیه کلمه زید آمده و در کتب رجالی یزید آمده، ظاهرا یزید، أصح است و در زیارت ناحیه، نساخ به جای یزید کلمه زید را اشتباها ضبط کرده‌اند، و لذا در همین زیارت در ادامه می‌‌فرماید: {{متن حدیث|اَلسَّلاَمُ عَلَى عَبْدِ اَللَّهِ وَ عُبَيْدِ اَللَّهِ اِبْنَيْ يَزِيدَ بْنِ ثُبَيْتٍ}}</ref>.<ref>[[سید اصغر ناظم‌زاده|ناظم‌زاده، سید اصغر]]، [[اصحاب امام حسین - ناظم‌زاده (کتاب)|اصحاب امام حسین]]، ص۶۲۲-۶۲۳؛ [[محمد صادق مزینانی|مزینانی، محمد صادق]]، [[نقش زنان در حماسه عاشورا (کتاب)|نقش زنان در حماسه عاشورا]]، ص۴۰-۴۲.</ref> | |||
== جستارهای وابسته == | == جستارهای وابسته == | ||
{{مدخل وابسته}} | |||
* [[عبدالله بن یزید بن نبیط عبدی]] (فرزند) | |||
* [[عبیدالله بن یزید بن نبیط عبدی]] (فرزند) | |||
* [[ماریه سعدیه]] | |||
* [[بنی‌عبدالقیس]] (قبیله) | |||
{{پایان مدخل وابسته}} | |||
==منابع== | == منابع == | ||
{{منابع}} | |||
# [[پرونده:13681024.jpg|22px]] [[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ عاشورا (کتاب)|'''فرهنگ عاشورا''']] | |||
{{پایان منابع}} | |||
==پانویس== | == پانویس == | ||
{{پانویس}} | {{پانویس}} | ||
[[رده:مدخل فرهنگ عاشورا]] | [[رده:مدخل فرهنگ عاشورا]] | ||
[[رده:اعلام]] | [[رده:اعلام]] | ||
[[رده:شهدای واقعه کربلا]] | [[رده:شهدای واقعه کربلا]] | ||
[[رده: | [[رده:اصحاب امام علی]] | ||
[[رده:اصحاب امام حسین]] | |||
[[رده:بنی‌عبدالقیس]] | |||
نسخهٔ کنونی تا ۲۲ فوریهٔ ۲۰۲۳، ساعت ۱۲:۵۳
این مدخل زیرشاخهٔ بحث اصحاب امام علی است. یزید بن ثبیط عبدی از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: یزید بن ثبیط عبدی در تراجم و رجال - یزید بن ثبیط عبدی در تاریخ اسلامی - یزید بن ثبیط عبدی در معارف و سیره حسینی - پرسش مرتبط ندارد| یزید بن ثبیط عبدی | |
|---|---|
 آرامگاه شهدای کربلا | |
| نام کامل | یزید بن ثبیط عبدی قیسی بصری |
| جنسیت | مرد |
| از قبیله | بنی‌عبدالقیس |
| پدر | ثبیط عبدی قیسی بصری |
| پسر | |
| محل زندگی | بصره |
| تاریخ شهادت | ۶۱ هجری |
| محل شهادت | کربلا |
| محل آرامگاه | کربلا |
| از اصحاب | |
یزید بن ثبیط عبدی قیسی بصری از بزرگان و شخصیت‌های بنام شیعه و از یاران باوفای امیرمؤمنان علی (ع) بود. وی در زمره اصحاب امام حسین (ع) درآمد و در کربلا به شهادت رسید.
مقدمه
یزید[۱] بن ثبیط[۲] عبدی قیسی بصری از شهدای کربلاست. ایشان از بزرگان و شخصیت‌های بنام شیعه[۳] در بصره ـ از دوستان ابوالاسود دئلی ـ و از یاران باوفای امیرمؤمنان علی (ع) بود. وی در زمره اصحاب امام حسین (ع)[۴] درآمد و در کربلا به شهادت رسید[۵].[۶]
حرکت از بصره به سوی مکه
هنگامی که شیعیان بصره به واسطه نامۀ سیدالشهدا (ع) باخبر شدند حسین بن علی (ع) از بیعت با یزید خودداری نموده و از مدینه حرکت کرده و وارد مکه شده و قصد عزیمت به عراق را دارد بارقه‌ای از امید در دل آنها تابید. در همان روزها ابن زیاد نیز از آمدن امام حسین (ع) به عراق آگاه شد؛ لذا برادر خود عثمان بن زیاد را به فرمانروایی بصره منصوب کرد و به او دستور داد بر کلیه راه‌های خروجی شهر دیده‌بان و جاسوس بگمارد و گذرگاه‌ها را ببندد تا کسی نتواند به کاروان حسین بن علی ملحق شود.
اما با تمام کنترل‌ها که انجام شد، یزید بن ثبیط تصمیم گرفت به سوی امام (ع) بشتابد و او را یاری کند، از این رو پسرانش را که ده نفر بودند برای این کار مهم و عزیمت به مکه فرا خواند و به آنها گفت: کدام یک از شما حاضر است همراه من بیاید؟
دو فرزندش به نام‌های «عبدالله بن یزید بن نبیط عبدی» و «عبیدالله بن یزید بن نبیط عبدی» اعلام آمادگی کردند تا با پدر از شهر خارج شوند؛ آنها در بیابان خشک و بی‌آب و علف به سرعت راه پیمودند و در منطقه ابطح مکه، به امام (ع) رسیدند.
یزید با فرزندان ـ و سایر همراهان ـ شب را در محلی به استراحت گذراندند و صبح عازم محل استقرار امام شد، اما از طرفی امام (ع) هم که از ورود یزید و همراهانش آگاه شده بود به سوی محل استراحت ایشان تشریف آوردند، اما به ایشان عرض شد که آنها به سراغ شما آمده‌اند؛ لذا امام در منزلگاه یزید به انتظار نشست، از سویی یزید به منزلگاه امام که رسید حضرت را ندید، شنید آن بزرگوار به محل اقامت او تشریف فرما شده‌اند. به سرعت به منزلگاه خود بازگشت و هنگامی که دیدگانش به حضرت افتاد از فرط شادی این آیه شریفه را خواند: ﴿بِفَضْلِ اللَّهِ وَبِرَحْمَتِهِ فَبِذَلِكَ فَلْيَفْرَحُوا﴾[۷].
بعد از سلام کرد و پاسخ امام در مقابل حضرت نشست وآن بزرگوار را از تصمیم خود و همراهان و دو فرزندش آگاه ساخت. امام (ع) در حق او (و همراهان او) دعای خیر کرد و سپس یزید و همراهان خیمه خود را نزدیک خیمه گاه اباعبدالله الحسین (ع) منتقل ساختند و همواره ملازم رکاب بودند تا آنکه در کربلا فرود آمدند[۸].[۹]
شهادت در روز عاشورا
در روز عاشورا این مرد خدا و عاشق اهل بیت پیامبر (ص) با اجازه امام (ع) عازم میدان شد و در برابر دیدگان حضرت در جنگ تن به تن به مبارزه پرداخت تا به فیض شهادت رسید و دو فرزندش «عبدالله» و «عبیدالله» نیز در همان روز به افتخار شهادت نائل آمدند.
وی با دو فرزندش در زیارت ناحیه مقدسه مورد سلام و درود قرار گرفته است: «اَلسَّلاَمُ عَلَى زَيْدِ بْنِ ثُبَيْتٍ اَلْقَيْسِيِّ»[۱۰].[۱۱]
جستارهای وابسته
- عبدالله بن یزید بن نبیط عبدی (فرزند)
- عبیدالله بن یزید بن نبیط عبدی (فرزند)
- ماریه سعدیه
- بنی‌عبدالقیس (قبیله)
منابع
پانویس
- ↑ در برخی منابع نام او «زید» و «بدر» ثبت شده است (الاقبال، ج۳، ص۷۸ و ۳۴۵)
- ↑ برخی منابع نام پدرش را رُقِیط (الاقبال، ج۳، ص۳۴۵) و برخی دیگر رُقِید، ذکر کرده‌اند (معجم الرجال الحدیث، ج۳، ص۲۷۲).
- ↑ تنقیح المقال، ج۳، ص۳۲۵.
- ↑ رجال الطوسی، ص۸۱.
- ↑ ر. ک: تنقیح المقال، ج۳، ص۳۲۵ وقاموس الرجال، ج۱۱، ص۹۵.
- ↑ ناظم‌زاده، سید اصغر، اصحاب امام حسین، ص:۶۱۹-۶۲۰؛ محدثی، جواد، فرهنگ عاشورا، ص ۵۱۳.
- ↑ «بگو: به بخشش خداوند و به بخشایش وی- آری، به آن- باید شاد گردند، این از آنچه فراهم می‌آورند بهتر است» سوره یونس، آیه ۵۸.
- ↑ تاریخ طبری، ج۵، ص۳۵۴؛ تنقیح المقال، ج۳، ص۳۲۵؛ قاموس الرجال، ج۱۱، ص۹۵؛ ابصارالعین، ص۱۶۵ و با اختصار، کامل ابن اثیر، ج۲، ص۵۳۴.
- ↑ ناظم‌زاده، سید اصغر، اصحاب امام حسین، ص۶۲۰-۶۲۲؛ محمدی ری‌شهری، محمد، گزیده دانشنامه امام حسین ص ۵۶۳؛ مزینانی، محمد صادق، نقش زنان در حماسه عاشورا، ص۴۰-۴۲.
- ↑ زیارت ناحیه مقدسه، بحارالأنوار، ج۴۵، ص۷۲. در زیارت ناحیه کلمه ثبیت با تاء آمده و در کتب رجالی ثبیط با طاء آمده و فرقی در نامگذاری ندارد. و نیز در زیارت ناحیه کلمه زید آمده و در کتب رجالی یزید آمده، ظاهرا یزید، أصح است و در زیارت ناحیه، نساخ به جای یزید کلمه زید را اشتباها ضبط کرده‌اند، و لذا در همین زیارت در ادامه می‌‌فرماید: «اَلسَّلاَمُ عَلَى عَبْدِ اَللَّهِ وَ عُبَيْدِ اَللَّهِ اِبْنَيْ يَزِيدَ بْنِ ثُبَيْتٍ»
- ↑ ناظم‌زاده، سید اصغر، اصحاب امام حسین، ص۶۲۲-۶۲۳؛ مزینانی، محمد صادق، نقش زنان در حماسه عاشورا، ص۴۰-۴۲.