انجمن حجتیه: تفاوت میان نسخه‌ها

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
 
(۱۸ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۶ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
{{مهدویت}}
{{مدخل مرتبط| موضوع مرتبط = | عنوان مدخل = | مداخل مرتبط = [[انجمن حجتیه در فرهنگ و معارف انقلاب اسلامی]] | پرسش مرتبط  = }}
<div style="background-color: rgb(252, 252, 233); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">این مدخل مرتبط با مباحث پیرامون [[امام مهدی]]{{ع}} است. "'''[[امام مهدی]]'''" از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:</div>
<div style="background-color: rgb(255, 245, 227); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">[[امام مهدی در قرآن]] - [[امام مهدی در حدیث]] - [[امام مهدی در کلام اسلامی]]</div>
<div style="background-color: rgb(206,242, 299); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">در این باره، تعداد بسیاری از پرسش‌های عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل '''[[امام مهدی (پرسش)]]''' قابل دسترسی خواهند بود.</div>


==مقدمه==
'''انجمن خیریه حجتیه مهدویه''' که به اختصار، '''انجمن حجتیه''' خوانده می‌شود، یکی از گروه‏‌هایی بود که در دهه ۱۳۲۰ ش برای مقابله با جریان [[بهائیت]] توسط «شیخ محمود حلبی» و همراهان او شکل گرفت. ابتدا چهارچوب فعالیت آنها [[تبلیغ دین اسلام]] و [[مذهب جعفری]] و دفاع علمی از آن بود، لکن با برداشت [[اشتباه]] از برخی [[روایات]]، تشکیل [[حکومت]] و [[جهاد]] قبل از [[ظهور امام زمان]] {{ع}} را اشتباه می‌دانستند و به همین دلیل با انقلاب اسلامی ایران [[همکاری]] نداشتند؛ اما بعد از [[انقلاب]] به چند شاخه تقسیم شده و عده بسیاری از آنها از [[عقاید]] خود دست برداشتند.
یکی از گروه‏‌هایی که در بیش از نیم قرن گذشته در بحث‌‏های [[مهدویت]] به نوعی در کانون توجه بوده‏‌اند [[انجمن حجتیه]] است. سابقه شکل‏‌گیری این گروه به جریان‌‏های دهه ۱۳۲۰ ش تا میانه‏‌های دهه ۳۰ در [[جامعه]] [[ایران]] برمی‌‏گردد. در این دوره، دو خطر عمده در حوزه [[دین]] پدید آمد:


# '''حزب توده‏:''' این گروه، مرام مارکسیسم را میان [[جوانان]] نشر می‏داد و متدینان، ملی‏ها و رژیم پهلوی همه با آن درگیر بودند.
== مقدمه ==
# '''بهائیت‏:''' در این بخش، فقط متدینان روی آن حساسیت داشتند و پس از شهریور ۱۳۲۰ ش متوجه نفوذ آن در دستگاه [[اداری]] پهلوی شده، به [[مبارزه]] با آن پرداختند. طبعا از نگاه متدینان، خطر [[بهائیان]] نه فقط کمتر از حزب توده نبود، بلکه پس از سرکوبی حزب توده در سال‏های ۳۲ ـ ۳۶ جدّی‏‌تر هم شده بود<ref>رسول جعفریان، جریان‏ها و سازمان‏های مذهبی سیاسی ایران، ص ۳۶۸.</ref>.
یکی از گروه‏‌هایی که در بیش از نیم قرن گذشته در بحث‌‏های [[مهدویت]] به نوعی در کانون توجه بوده‏‌اند انجمن حجتیه است. سابقه شکل‏‌گیری این گروه به جریان‌‏های دهه ۱۳۲۰ ش تا میانه‏‌های دهه ۳۰ در [[جامعه ایران]] برمی‌‏گردد. در این دوره، دو خطر عمده در حوزه [[دین]] پدید آمد:


برابر خطر دوم، [[عالمان]] و [[مراجع تقلید]] به مبارزاتی جدّی دست زدند. از میانه دهه ۳۰ یک تشکل مذهبی‏ ویژه با [[هدف]] [[مبارزه با بهائیت]] [[تهران]] و سپس دیگر [[شهرها]] پدید آمد. انجمن خیریه حجّتیه مهدویه در سال ۱۳۳۲ ش با [[تلاش]] شیخ [[محمود ذاکرزاده تولایی]] معروف به شیخ [[محمود حلبی]] (١٢٧٩-١٣٧٦ ه‍‌ ش) با [[همکاری]] [[سید رضا آل رسول]]، [[سید محمد حسین عصار]]، [[سید حسین سجادی]]، [[غلام حسین حاج محمد تقی]] که عمدتاً تاجر بودند، تأسیس شد<ref>در جستجوی قائم، پورطباطبایی، ص ۳۸۹.</ref> و تا [[پیروزی]] [[انقلاب اسلامی]] به فعالیت [[فرهنگی]] بر ضد این [[فرقه]] اشتغال داشتند و [[تلاش]] می‏کردند افزون بر جمع‏‌آوری اطلاعات، به [[تربیت]] نیرو برای مقابله با [[بهائیان]] و تبلیغات آنان بپردازند. از آنجا که کار عمده آقای [[حلبی]] پس از شهریور بیست، کارهای تبلیغی در قالب [[منبر]] بود و در این کار، مهارت و شهرت خاصی به دست آورده بود، همراه جمعی از فعالان مذهبی [[مشهد]] و نیز انجمن‌‏ها و هیئت‏‌های مذهبی، به طور منظم با [[بهائیان]] درگیر شدند<ref>رسول جعفریان، جریان‏ها و سازمان‏های مذهبی سیاسی ایران، ص ۳۶۸.</ref>.<ref>[[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[درسنامه مهدویت ج۲ (کتاب)|درسنامه مهدویت ج۲]]، ص۱۹۷، ۱۹۸.</ref>
# '''[[حزب]] توده‏:''' این گروه، مرام [[مارکسیسم]] را میان [[جوانان]] نشر می‌‏داد و [[متدینان]]، ملی‏‌ها و [[رژیم]] پهلوی همه با آن درگیر بودند.
# '''[[بهائیت‏]]:''' در این بخش، فقط متدینان روی آن حساسیت داشتند و پس از شهریور ۱۳۲۰ ش متوجه [[نفوذ]] آن در دستگاه [[اداری]] پهلوی شده، به [[مبارزه]] با آن پرداختند. طبعا از نگاه متدینان، خطر [[بهائیان]] نه فقط کمتر از حزب [[توده]] نبود، بلکه پس از سرکوبی حزب توده در سال‏های ۳۲ ـ ۳۶ جدّی‏‌تر هم شده بود<ref>رسول جعفریان، جریان‏ها و سازمان‏های مذهبی سیاسی ایران، ص۳۶۸.</ref>.
 
برابر خطر دوم، [[عالمان]] و [[مراجع تقلید]] به [[مبارزاتی]] جدّی دست زدند. از میانه دهه ۳۰ یک [[تشکل مذهبی‏]] ویژه با [[هدف]] [[مبارزه با بهائیت]] [[تهران]] و سپس دیگر [[شهرها]] پدید آمد. انجمن خیریه حجّتیه مهدویه در سال ۱۳۳۲ ش با تلاش [[شیخ محمود ذاکرزاده تولایی]] معروف به [[شیخ محمود حلبی]] (١٢٧٩-١٣٧٦ ه‍‌ش) با همکاری [[سید رضا آل رسول]]، [[سید محمد حسین عصار]]، [[سید حسین سجادی]]، [[غلام حسین حاج محمد تقی]] که عمدتاً تاجر بودند، تأسیس شد<ref>در جستجوی قائم، پورطباطبایی، ص۳۸۹.</ref> و تا [[پیروزی انقلاب اسلامی]] به فعالیت [[فرهنگی]] بر [[ضد]] این [[فرقه]] [[اشتغال]] داشتند و تلاش می‏‌کردند افزون بر جمع‏‌آوری اطلاعات، به [[تربیت]] نیرو برای مقابله با [[بهائیان]] و [[تبلیغات]] آنان بپردازند. از آنجا که کار عمده آقای حلبی پس از شهریور بیست، کارهای [[تبلیغی]] در قالب [[منبر]] بود و در این کار، [[مهارت]] و [[شهرت]] خاصی به دست آورده بود، همراه جمعی از فعالان مذهبی [[مشهد]] و نیز انجمن‌‏ها و هیئت‏‌های مذهبی، به طور [[منظم]] با بهائیان درگیر شدند<ref>رسول جعفریان، جریان‏ها و سازمان‏های مذهبی سیاسی ایران، ص۳۶۸.</ref><ref>[[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[درسنامه مهدویت ج۲ (کتاب)|درسنامه مهدویت ج۲]]، ص۱۹۷، ۱۹۸.</ref>


با نگاهی به گفته‌ها و نوشته‌های طرفداران این نظریه و دلایلی که بدان استناد کرده‌اند، می‌توان گفت این [[باور]] [[انحرافی]] از سه راه سرچشمه گرفته است:
با نگاهی به گفته‌ها و نوشته‌های طرفداران این نظریه و دلایلی که بدان استناد کرده‌اند، می‌توان گفت این [[باور]] [[انحرافی]] از سه راه سرچشمه گرفته است:
#برداشت نادرست از روایاتی که گسترش [[ستم]] و [[فساد]] را از [[نشانه‌های ظهور]] [[امام زمان]]{{ع}} معرفی می‌کند.
# برداشت نادرست از روایاتی که گسترش [[ستم]] و [[فساد]] را از [[نشانه‌های ظهور امام زمان]] {{ع}} معرفی می‌کند.
#استناد به روایاتی که از هرگونه قیامی در [[عصر غیبت]]، [[نهی]] و به [[سکوت]] و سکون و [[صبر]] بر [[بلاها]]، [[دعوت]] کرده است.
# استناد به روایاتی که از هرگونه قیامی در [[عصر غیبت]]، [[نهی]] و به [[سکوت]] و سکون و [[صبر]] بر [[بلاها]]، [[دعوت]] کرده است.
#[[تفسیر]] نادرست از [[امامت]] و [[رهبری]] و تصوّر اینکه [[تشکیل حکومت]] در عصر [[غیبت]]، دخالت در قلمرو کار [[معصوم]]{{ع}} است<ref>چشم‌به‌راه مهدی، ص۱۰۸.</ref>.<ref>[[مجتبی تونه‌ای|تونه‌ای، مجتبی]]، [[موعودنامه (کتاب)|موعودنامه]]، ص ۲۷۰.</ref>
# [[تفسیر]] نادرست از [[امامت]] و [[رهبری]] و [[تصوّر]] اینکه تشکیل [[حکومت در عصر غیبت]]، دخالت در قلمرو کار [[معصوم]] {{ع}} است<ref>چشم‌به‌راه مهدی، ص۱۰۸.</ref><ref>[[مجتبی تونه‌ای|تونه‌ای، مجتبی]]، [[موعودنامه (کتاب)|موعودنامه]]، ص۲۷۰.</ref>


اساسنامه انجمن حاوی اصولی بود که چهارچوب فعالیت آن را مشخص می‏‌کرد: [[تبلیغ]] [[دین اسلام]] و [[مذهب جعفری]] و [[دفاع]] [[علمی]] از آن، تشکیل کنفرانس‏‌ها و سمینارهای [[علمی]] و [[دینی]] در نقاط گوناگون [[کشور]] با رعایت مقررات عمومی، چاپ و پخش جزوات و نشریه‌‏های [[علمی]] و [[دینی]] با رعایت مقررات مطبوعاتی [[کشور]]، تأسیس کلاس‌‏های [[تعلیم]] و [[تدریس]] [[اخلاق]] و [[معارف اسلامی]] با رعایت مقررات عمومی، ایجاد کتابخانه و قرائت‌خانه و اماکن ورزشی با رعایت [[قوانین]] مربوطه، انجام امور خیریه عمومی و مساعدت [[فرهنگی]] مؤسسات [[اسلامی]] و برقراری تماس با مجامع بین‌المللی با نظر [[مقامات]] ذی صلاحیت و ... در تبصره دوم این اساس‏نامه تأکید شده بود که "انجمن به هیچ‏وجه در [[امور سیاسی]] مداخله نخواهد داشت و نیز مسؤلیت هر نوع دخالتی را که در زمینه‌‏های [[سیاسی]] از طرف افراد منتسب به انجمن صورت گیرد، بر عهده نخواهد داشت". این، همان تبصره‌‏ای بود که انقلابیون پیش و پس از [[انقلاب]]، از آن ناراحت بودند.
اساسنامه انجمن حاوی اصولی بود که چهارچوب فعالیت آن را مشخص می‏‌کرد: [[تبلیغ دین اسلام]] و [[مذهب جعفری]] و [[دفاع علمی]] از آن، تشکیل کنفرانس‏‌ها و سمینارهای علمی و [[دینی]] در نقاط گوناگون [[کشور]] با رعایت مقررات عمومی، چاپ و پخش جزوات و نشریه‌‏های علمی و دینی با رعایت مقررات مطبوعاتی کشور، تأسیس کلاس‌‏های [[تعلیم]] و [[تدریس]] [[اخلاق]] و [[معارف اسلامی]] با رعایت مقررات عمومی، ایجاد کتابخانه و قرائت‌خانه و اماکن ورزشی با رعایت [[قوانین]] مربوطه، انجام امور خیریه عمومی و مساعدت فرهنگی مؤسسات [[اسلامی]] و برقراری تماس با مجامع بین‌المللی با نظر [[مقامات]] ذی صلاحیت و... در تبصره دوم این اساس‏نامه تأکید شده بود که «انجمن به هیچ‏وجه در [[امور سیاسی]] [[مداخله]] نخواهد داشت و نیز مسؤلیت هر نوع دخالتی را که در زمینه‌‏های [[سیاسی]] از طرف افراد منتسب به انجمن صورت گیرد، بر عهده نخواهد داشت». این، همان تبصره‌‏ای بود که [[انقلابیون]] پیش و پس از [[انقلاب]]، از آن ناراحت بودند.


انجمن در هر شهری، دفتری داشت که تحت عنوان بیت "بیت [[امام مهدی|امام زمان]]{{ع}}]] شناخته می‌‏شد. این بیت، مسئولی داشت و زیر نظر وی سه گروه [[تدریس]]، تحقیق و [[ارشاد]] فعالیت می‏‌کردند. گروه نخست به [[آموزش]] نیروها در سه مرحله ابتدائی، متوسط و عالی می‏‌پرداختند. گروه دوم در پی یافتن افرادی از [[مسلمانان]] بودند که‏ تحت تأثیر بهائی‏‌ها، به این [[آیین]] گرویده بودند و گروه سوم، کار [[ارشاد]] این افراد را با شیوه‌‏های خاصّ خود دنبال می‏‌کردند. سخنرانی‏‌های عمومی نیز در محافلی که بیشتر منازل بود، برگزار شده و از سخنرانان معروف استفاده می‏شد. به طور معمول، در سال‏روز [[تولد]] [[امام مهدی|امام زمان]]{{ع}} نیز جشن‏‌هایی برگزار می‌‏شد. بیشتر افرادی که از [[بهائیت]] برمی‌‏گشتند، توبه‌‏نامه و تبرّانامه‏ای می‌‏نوشتند که متن بسیاری از آنها در یک مجموعه، در کتابخانه آستان [[قدس]] نگهداری می‌‏شود. این جلسات بیشتر توسط سخنرانانی [[اداره]] می‌‏شد که خود انجمن [[تربیت]] کرده بود.
انجمن در هر شهری، دفتری داشت که تحت عنوان [[بیت]] «[[بیت امام زمان]]»{{ع}} شناخته می‌‏شد. این بیت، مسئولی داشت و زیر نظر وی سه گروه [[تدریس]]، تحقیق و [[ارشاد]] فعالیت می‏‌کردند. گروه نخست به [[آموزش]] نیروها در سه مرحله ابتدائی، متوسط و عالی می‏‌پرداختند. گروه دوم در پی یافتن افرادی از [[مسلمانان]] بودند که‏ تحت تأثیر بهائی‏‌ها، به این [[آیین]] گرویده بودند و گروه سوم، کار ارشاد این افراد را با شیوه‌‏های خاصّ خود دنبال می‏‌کردند. سخنرانی‏‌های عمومی نیز در محافلی که بیشتر منازل بود، برگزار شده و از سخنرانان معروف استفاده می‏شد. به طور معمول، در سال‏روز [[تولد امام زمان]] {{ع}} نیز جشن‏‌هایی برگزار می‌‏شد. بیشتر افرادی که از [[بهائیت]] برمی‌‏گشتند، توبه‌‏نامه و تبرّانامه‏ای می‌‏نوشتند که متن بسیاری از آنها در یک مجموعه، در کتابخانه آستان [[قدس]] نگهداری می‌‏شود. این جلسات بیشتر توسط سخنرانانی اداره می‌‏شد که خود انجمن [[تربیت]] کرده بود.


نکته قابل توجه آنکه این افراد غیر [[روحانی]] بودند. انجمن در این‏ باره استدلال‌‏های ویژه خود را داشت. این نیروها از مدارس [[برگزیده]] می‌‏شدند و در این میان مدرسه [[علوی]] [[جایگاه]] خاص خود را داشت. این مدرسه به همان اندازه که خاستگاه بسیاری از نیروهای مذهبی بود که در [[انقلاب اسلامی]] فعالانه شرکت کردند، فرصتی برای انجمن بود تا از میان آنان کسانی را برای کارهای [[فکری]] و تبلیغی خود [[گزینش]] کند<ref>رسول جعفریان، جریان‏ها و سازمان‏های مذهبی سیاسی ایران، ص ۳۷۳.</ref>.  
نکته قابل توجه آنکه این افراد غیر [[روحانی]] بودند. انجمن در این‏ باره استدلال‌‏های ویژه خود را داشت. این نیروها از [[مدارس]] [[برگزیده]] می‌‏شدند و در این میان مدرسه [[علوی]] جایگاه خاص خود را داشت. این مدرسه به همان اندازه که خاستگاه بسیاری از نیروهای مذهبی بود که در [[انقلاب اسلامی]] فعالانه شرکت کردند، فرصتی برای انجمن بود تا از میان آنان کسانی را برای کارهای [[فکری]] و [[تبلیغی]] خود [[گزینش]] کند<ref>رسول جعفریان، جریان‏ها و سازمان‏های مذهبی سیاسی ایران، ص۳۷۳.</ref>.  


این انجمن پیش از [[انقلاب]]، با فرستادن نامه‏‌هایی برای برخی [[مراجع]] و بزرگان از جمله [[رهبر]] فقید [[انقلاب]] که در آن اهمیت [[مبارزه با بهائیت]] را گوشزد کرده، فعالیت‏‌های خود را در این زمینه شرح می‌‏دادند، تأییدیه‌‏هایی برای خود می‌‏گرفتند که امروزه نیز بدان‏ها استناد می‏‌کنند<ref>[[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[فرهنگ‌نامه مهدویت (کتاب)|فرهنگ‌نامه مهدویت]]، ص۸۷-۸۸.</ref>.
این انجمن پیش از انقلاب، با فرستادن نامه‏‌هایی برای برخی [[مراجع]] و بزرگان از جمله [[رهبر]] فقید انقلاب که در آن اهمیت [[مبارزه با بهائیت]] را گوشزد کرده، فعالیت‏‌های خود را در این زمینه شرح می‌‏دادند، تأییدیه‌‏هایی برای خود می‌‏گرفتند که امروزه نیز بدان‏ها استناد می‏‌کنند<ref>[[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[فرهنگ‌نامه مهدویت (کتاب)|فرهنگ‌نامه مهدویت]]، ص۸۷-۸۸.</ref>.


==افکار و [[عقاید]] انجمن حجتیه‏==
== [[افکار]] و [[عقاید]] انجمن حجتیه‏==
#'''[[بهائیت]]، [[دشمن]] اصلی‏:''' مؤسس انجمن همواره تأکید می‌‏کرد: امروز [[امام مهدی|امام زمان]]{{ع}} از کسی جز این [[خدمت]] را نمی‌‏پذیرد و چیزی جز این [[انتظار]] ندارد. به [[خدا]] قسم! امروز [[تکلیف]] شرعی و [[دینی]] همه ما آن است که با [[بهائیت]] [[مبارزه]] کنیم<ref>نشریه« چشم‏انداز ایران»، سال اول، ش ۲.</ref>.  
# '''[[بهائیت]]، [[دشمن]] اصلی‏:''' مؤسس انجمن همواره تأکید می‌‏کرد: امروز [[امام زمان]] {{ع}} از کسی جز این [[خدمت]] را نمی‌‏پذیرد و چیزی جز این [[انتظار]] ندارد. به [[خدا]] قسم! امروز [[تکلیف شرعی]] و [[دینی]] همه ما آن است که با بهائیت [[مبارزه]] کنیم<ref>نشریه«چشم‏انداز ایران»، سال اول، ش ۲.</ref>.  
#'''جدایی [[دین]] از [[سیاست‏]]:''' در تبصره ۲ از ماده دوم اساسنامه انجمن، تصریح شده است: انجمن به هیچ‌‏وجه در [[امور سیاسی]] مداخله نخواهد کرد و [[مسئولیت]] هر نوع دخالتی را که در زمینه‌‏های [[سیاسی]] از طرف افراد منتسب به انجمن صورت گیرد، به‏ عهده نخواهد گرفت<ref>برخی بر این باورند که این سیاست برای نفوذ در برخی دستگاه‏ها از جمله ارتش جهت مقابله با بهایی‏ها بود.و اگر چنانچه به این جدایی تظاهر نمی‌‏کردند بی‏درنگ از همه فعالیت‌‏ها محروم می‏‌شدند.</ref>. بر این اساس چنانچه فردی از اعضای انجمن به طرف مسائل [[سیاسی]] کشیده می‏شد، بی‌‏درنگ عذر او را می‏‌خواستند. به زعم آنان [[اسلام]] یگانه [[دین]] [[عبادت]] است و دخالت در [[سیاست]]، زیبنده [[پیشوایان دینی]] نیست<ref>روزنامه کیهان، ۱۰ شهریور ۱۳۸۱، ص ۲.</ref>.  
# '''[[جدایی دین از سیاست‏]]:''' در تبصره ۲ از ماده دوم اساسنامه انجمن، تصریح شده است: انجمن به هیچ‌‏وجه در [[امور سیاسی]] [[مداخله]] نخواهد کرد و [[مسئولیت]] هر نوع دخالتی را که در زمینه‌‏های [[سیاسی]] از طرف افراد منتسب به انجمن صورت گیرد، به‏ عهده نخواهد گرفت<ref>برخی بر این باورند که این سیاست برای نفوذ در برخی دستگاه‏ها از جمله ارتش جهت مقابله با بهایی‏ها بود. و اگر چنانچه به این جدایی تظاهر نمی‌‏کردند بی‏درنگ از همه فعالیت‌‏ها محروم می‏‌شدند.</ref>. بر این اساس چنانچه فردی از اعضای انجمن به طرف مسائل سیاسی کشیده می‏‌شد، بی‌‏درنگ عذر او را می‏‌خواستند. به [[زعم]] آنان [[اسلام]] یگانه دین [[عبادت]] است و دخالت در [[سیاست]]، زیبنده [[پیشوایان دینی]] نیست<ref>روزنامه کیهان، ۱۰ شهریور ۱۳۸۱، ص۲.</ref>.  
#'''ناموفق بودن قیام‏‌های [[پیش از ظهور]]:''' آنان با استفاده از برخی [[روایات]]، [[صاحب]] پرچم‌‏های [[قیام]] [[پیش از ظهور]] را [[گمراه]] می‌‏دانستند و [[تشکیل حکومت]] و بسط [[عدل]] را در جهت انسداد باب [[مهدویت]] می‌‏شمردند<ref>سید ضیاء الدین علیا نسب، جریان‏شناسی انجمن حجتیه، ص ۲۴، به نقل از روزنامه صبح آزادگان، ۲۷/ ۱۱/ ۱۳۶۰، قسمت سوم مصاحبه با مهندس طیّب.</ref>. در ۱۵ خرداد ۱۳۴۲ که [[قیام]] خونینی آغاز گشت و حاصل آن، هزاران [[شهید]] بود، [[رهبر]] انجمن، با [[اعتراض]] شدید، [[امام]] را مورد مؤاخذه قرار می‌‏دهد که چه کسی [[مسئول]] این ‏همه خون‏های به هدر رفته است؟ وی طی یک [[سخنرانی]] در مدرسه مروی، [[امام]] را [[مسئول]] ریختن [[خون]] [[جوانان]] در ۱۵ خرداد دانست. آنان دو [[روایت]] را دستاویز [[عقیده]] خود نموده بودند:
# '''ناموفق بودن [[قیام‏‌های پیش از ظهور]]:''' آنان با استفاده از برخی [[روایات]]، صاحب [[پرچم‌‏های قیام پیش از ظهور]] را [[گمراه]] می‌‏دانستند و [[تشکیل حکومت]] و [[بسط عدل]] را در جهت انسداد باب [[مهدویت]] می‌‏شمردند<ref>سید ضیاء الدین علیا نسب، جریان‏شناسی انجمن حجتیه، ص۲۴، به نقل از روزنامه صبح آزادگان، ۲۷/ ۱۱/ ۱۳۶۰، قسمت سوم مصاحبه با مهندس طیّب.</ref>. در ۱۵ خرداد ۱۳۴۲ که قیام خونینی آغاز گشت و حاصل آن، هزاران [[شهید]] بود، [[رهبر]] انجمن، با [[اعتراض]] شدید، [[امام خمینی|امام]] را مورد [[مؤاخذه]] قرار می‌‏دهد که چه کسی [[مسئول]] این ‏همه خون‏‌های به هدر رفته است؟ وی طی یک [[سخنرانی]] در مدرسه مروی، امام را مسئول ریختن [[خون]] [[جوانان]] در ۱۵ خرداد دانست. آنان دو [[روایت]] را دستاویز [[عقیده]] خود نموده بودند:
# روایتی است که می‌فرماید: هر پرچمی که پیش از [[قیام]] [[حضرت قائم]]{{ع}} به پاخیزد، [[صاحب]] آن [[قیام]] و [[پرچم]] [[طاغوت]] است و تحت لوای آن خدا پرستیده نخواهد شد<ref>کافی: ج ۸، ص ۲۹۵.</ref>.  
## روایتی است که می‌فرماید: هر پرچمی که پیش از [[قیام حضرت قائم]] {{ع}} به پاخیزد، صاحب آن قیام و [[پرچم طاغوت]] است و تحت لوای آن خداپرستیده نخواهد شد<ref>کافی: ج ۸، ص۲۹۵.</ref>.  
# روایتی که در مقدمه [[صحیفه]] [[مبارکه]] سجادیه آمده است و می‌فرماید: هیچ کسی از ما [[اهل بیت]] تا [[زمان قیام]] [[حضرت قائم]]{{ع}} خروج نکرده و خروج نخواهد کرد که ستمی را بر طرف کند، یا حقی را بر پا دارد، مگر اینکه [[بلا]] او را از بنیاد برمی‌کند و [[قیام]] چنین شخصی بر گرفتاری ما و [[شیعیان]] ما می‌افزاید. آنان با استناد به این دو [[حدیث]] یکباره دست از هر گونه فعالیت‌های مبارزاتی و [[سیاسی]] علیه [[حکومت]] وقت برداشتند و [[معتقد]] بودند که [[تشکیل حکومت]] فقط از [[شئون امام]] [[معصوم]]{{ع}} است، و می‌گفتند: «هرگاه شما یک شخصی که از هوی و [[هوس]] دور بود و به هیچ وجه حب ریاست و شهرت و [[غضب]] و [[تمایلات]] نفسی نداشت و از هر گونه [[خطا]] مصون بود، ما هم به میدان می‌آییم و به [[خاک]] پایش می‌افتیم و همه [[روحانیون]] قربان [[خاک]] پایش می‌شویم!!».
## روایتی که در مقدمه [[صحیفه مبارکه سجادیه]] آمده است و می‌فرماید: هیچ کسی از ما [[اهل بیت]] تا [[زمان قیام حضرت قائم]] {{ع}} خروج نکرده و خروج نخواهد کرد که ستمی را بر طرف کند، یا حقی را بر پا دارد، مگر اینکه [[بلا]] او را از بنیاد برمی‌کند و قیام چنین شخصی بر [[گرفتاری]] ما و [[شیعیان]] ما می‌افزاید. آنان با استناد به این دو [[حدیث]] یکباره دست از هر گونه فعالیت‌های [[مبارزاتی]] و [[سیاسی]] علیه [[حکومت]] وقت برداشتند و [[معتقد]] بودند که [[تشکیل حکومت]] فقط از [[شئون امام]] [[معصوم]] {{ع}} است، و می‌گفتند: «هرگاه شما یک شخصی که از [[هوی و هوس]] دور بود و به هیچ وجه [[حب ریاست]] و [[شهرت]] و [[غضب]] و [[تمایلات نفسی]] نداشت و از هر گونه [[خطا]] مصون بود، ما هم به میدان می‌آییم و به [[خاک]] پایش می‌افتیم و همه [[روحانیون]] قربان خاک پایش می‌شویم!!».
#'''بی‌‏معنا بودن [[جهاد]] در دوران [[غیبت‏]]:''' [[شیخ حلبی]] در این ‏باره می‌‏گوید: [[شیعه]] می‌‏گوید: در [[عصر غیبت]] [[امام زمان]]{{ع}} [[جهاد]] نیست. چرا؟ چون [[حاکم اسلامی]] که باید [[معصوم]] باشد، مصداق پیدا نکرده است. [[وظیفه]] داریم فقط [[دین]] خود را حفظ کنیم. [[تکالیف]] شرعی‌‏مان را انجام دهیم و به [[شبهات]] منکران پاسخ دهیم و دیگر هیچ<ref>نشریه« پگاه»، ش ۷۱، ۴ آبان ۱۳۸۱.</ref>.  
# '''بی‌‏معنا بودن [[جهاد]] در دوران [[غیبت‏]]:''' [[شیخ حلبی]] در این ‏باره می‌‏گوید: [[شیعه]] می‌‏گوید: در عصر [[غیبت امام زمان]] {{ع}} جهاد نیست. چرا؟ چون [[حاکم اسلامی]] که باید معصوم باشد، مصداق پیدا نکرده است. [[وظیفه]] داریم فقط [[دین]] خود را [[حفظ]] کنیم. [[تکالیف]] شرعی‌‏مان را انجام دهیم و به [[شبهات]] [[منکران]] پاسخ دهیم و دیگر هیچ<ref>نشریه«پگاه»، ش ۷۱، ۴ آبان ۱۳۸۱.</ref>.  


ناگفته نماند برخی از آنچه در دهه‌‏های اخیر به انجمن یاد شده نسبت داده می‏‌شود و در مواردی برای مقابله با آنها بدان استناد می‌‏شود، به هیچ وجه به همه افراد در همه رده‌‏ها قابل انطباق نیست. اگر چه برخی باورها و نسبت‏ها به برخی عوام از این گروه درست می‏‌نماید، به تحصیل‌‏کردگان و فرهیختگان از این مجموعه نسبت‏‌های نادرستی است. چنان‏چه برخی نسبت‏ها از جمله باور آنها به انجام [[فساد]] و [[گناه]] برای نزدیک کردن [[ظهور]]، محل تأمل است و کسی نیز به روشنی ادعا نکرده که این مجموعه، [[مردم]] را به [[فساد]] و [[ستم]] سفارش کرده‌‏اند. سخنرانی‏‌های موجود از مؤسس انجمن [[گواه]] بر این مدعاست<ref>[[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[فرهنگ‌نامه مهدویت (کتاب)|فرهنگ‌نامه مهدویت]]، ص۸۸ ـ ۹۰؛ [[عباس حیدرزاده|حیدرزاده، عباس]]، [[فرهنگنامه آخرالزمان (کتاب)|فرهنگنامه آخرالزمان]]، ص۱۲۵.</ref>.
ناگفته نماند برخی از آنچه در دهه‌‏های اخیر به انجمن یاد شده نسبت داده می‏‌شود و در مواردی برای مقابله با آنها بدان استناد می‌‏شود، به هیچ وجه به همه افراد در همه رده‌‏ها قابل انطباق نیست. اگر چه برخی [[باورها]] و نسبت‏ها به برخی [[عوام]] از این گروه درست می‏‌نماید، به تحصیل‌‏کردگان و فرهیختگان از این مجموعه نسبت‏‌های نادرستی است. چنان‏چه برخی نسبت‏ها از جمله [[باور]] آنها به انجام [[فساد]] و [[گناه]] برای نزدیک کردن [[ظهور]]، محل [[تأمل]] است و کسی نیز به روشنی ادعا نکرده که این مجموعه، [[مردم]] را به فساد و [[ستم]] سفارش کرده‌‏اند. سخنرانی‏‌های موجود از مؤسس انجمن [[گواه]] بر این مدعاست<ref>[[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[فرهنگ‌نامه مهدویت (کتاب)|فرهنگ‌نامه مهدویت]]، ص۸۸ ـ ۹۰؛ [[عباس حیدرزاده|حیدرزاده، عباس]]، [[فرهنگنامه آخرالزمان (کتاب)|فرهنگنامه آخرالزمان]]، ص۱۲۵.</ref>.


==انجمن [[حجتیه]] و [[انقلاب]] اسلامی‏==
== انجمن حجتیه و انقلاب اسلامی‏==
از دیدگاه‏‌های کلّی این گروه که به برخی از آن‏ها اشاره شد، به خوبی به دست می‌‏آید کسانی که بر آن مبانی پافشاری داشتند، هرگز با [[انقلاب اسلامی]] رابطه‌‏ای برقرار نکردند؛ چه اینکه این [[قیام]] [[شیعی]] را برخلاف دیدگاه خود می‏‌دانستند. یکی از تئوری پردازان و مؤثران در شکل‌‏گیری [[انقلاب]] شکوهمند [[اسلامی]] در این‏ باره می‏‌گوید: آنان [[مبارزه]] را [[ممنوع]] کرده و [[معتقد]] بودند این [[مبارزه]] به جایی نمی‌‏رسد.
از دیدگاه‏‌های کلّی این گروه که به برخی از آن‏ها اشاره شد، به خوبی به دست می‌‏آید کسانی که بر آن مبانی پافشاری داشتند، هرگز با [[انقلاب اسلامی]] رابطه‌‏ای برقرار نکردند؛ چه اینکه این [[قیام شیعی]] را برخلاف دیدگاه خود می‏‌دانستند. یکی از [[تئوری]] پردازان و مؤثران در شکل‌‏گیری [[انقلاب شکوهمند اسلامی]] در این‏ باره می‏‌گوید: آنان [[مبارزه]] را ممنوع کرده و [[معتقد]] بودند این مبارزه به جایی نمی‌‏رسد.


[[مسئولان]] انجمن اعلام کردند: هر کس مایل به شرکت در فعالیت‌‏های [[سیاسی]] و تظاهرات باشد، باید از انجمن کناره‌‏گیری کند. در این ایام، بسیاری از اعضا که عمدتا مقلد [[امام خمینی]] بودند، افزون بر شرکت در فعالیت‏‌های ضد رژیم، برخوردهای [[فکری]] با انجمن را آغاز کردند و برخی با عنوان سازمان "عباد [[صالح]]" انشعاب یافتند<ref>جریان‏شناسی انجمن حجتیه، به نقل از: علی اکبر هاشمی رفسنجانی: روزنامه عروه الوثقی، ۲۲ مهرماه ۱۳۶۱.</ref>.
[[مسئولان]] انجمن اعلام کردند: هر کس مایل به شرکت در فعالیت‌‏های [[سیاسی]] و تظاهرات باشد، باید از انجمن کناره‌‏گیری کند. در این ایام، بسیاری از اعضا که عمدتا مقلد [[امام خمینی]] بودند، افزون بر شرکت در فعالیت‏‌های [[ضد]] [[رژیم]]، برخوردهای [[فکری]] با انجمن را آغاز کردند و برخی با عنوان [[سازمان]] «[[عباد صالح]]» انشعاب یافتند<ref>جریان‏شناسی انجمن حجتیه، به نقل از: علی اکبر هاشمی رفسنجانی: روزنامه عروه الوثقی، ۲۲ مهرماه ۱۳۶۱.</ref>.
   
   
[[آیت اللّه]] [[خزعلی]] در این‏ باره می‏‌گوید: چون مسأله [[بهائیت]] امر خیلی مهمی برای [[مسلمین]] بود آنها ـ انجمن ـ سعی کردند در [[انقلاب]] شرکت نکرده و به این مهم نپردازند؛ چون [[فکر]] نمی‏‌کردند [[انقلاب]] پیروز شود. اجازه فعالیت به افراد انجمن داده نمی‏شد و [[علت]] آن هم این بود که افراد اگر بخواهند کار [[سیاسی]] بکنند، سازماندهی انجمن پاشیده شده و نمی‌‏تواند دیگر با [[بهائیت]] [[مبارزه]] کند<ref>جریان‏شناسی انجمن حجتیه، به نقل از: علی اکبر هاشمی رفسنجانی: در شناخت حزب قاعدین، ص ۵۸.</ref>.  
[[آیت اللّه خزعلی]] در این‏ باره می‏‌گوید: چون مسأله [[بهائیت]] امر خیلی مهمی برای [[مسلمین]] بود آنها ـ انجمن ـ سعی کردند در انقلاب شرکت نکرده و به این مهم نپردازند؛ چون [[فکر]] نمی‏‌کردند انقلاب [[پیروز]] شود. اجازه فعالیت به افراد انجمن داده نمی‌‏شد و علت آن هم این بود که افراد اگر بخواهند کار سیاسی بکنند، [[سازماندهی]] انجمن پاشیده شده و نمی‌‏تواند دیگر با بهائیت مبارزه کند<ref>جریان‏شناسی انجمن حجتیه، به نقل از: علی اکبر هاشمی رفسنجانی: در شناخت حزب قاعدین، ص۵۸.</ref>.  


بنابراین نیروهای [[تربیت]] ‏شده در انجمن در سطوح گوناگون، پس از [[انقلاب]] به سه دسته تقسیم شدند:
بنابراین نیروهای [[تربیت]] ‏شده در انجمن در سطوح گوناگون، پس از [[انقلاب]] به سه دسته تقسیم شدند:


#برخی مانند "آقای پرورش"، "دکتر صادقی" استاد [[دانشگاه الهیات]] [[مشهد]]، "عبد الکریمی" استاد [[دانشگاه مشهد]]، مهندس "مصحف" و بسیاری دیگر به [[انقلاب]] پیوستند. از میان اینان، جوانانی نیز بودند که دست‏کم چند سالی انجمن را تجربه کرده و به صف انقلابیون پیوسته بودند. برخی مانند آقای "طیب" که [[مسئولیت]] برگزاری مراسم سخنرانی‏‌ها را در [[تهران]] بر عهده داشت، نه فقط به انقلابیون پیوست، بلکه به نوعی برابر انجمن هم قرار گرفتند.
# برخی به انقلاب پیوستند. از میان اینان، جوانانی نیز بودند که دست‏کم چند سالی انجمن را تجربه کرده و به صف [[انقلابیون]] پیوسته بودند. برخی که [[مسئولیت]] برگزاری [[مراسم]] سخنرانی‏‌ها را در [[تهران]] بر عهده داشت، نه فقط به انقلابیون پیوست، بلکه به نوعی برابر انجمن هم قرار گرفتند؛
#دسته دوم در برابر [[انقلاب]] بی‌‏تفاوت ماندند.
# دسته دوم در برابر انقلاب بی‌‏تفاوت ماندند؛
#دسته سوم، به [[انتقاد]] از آن پرداخته به صف مخالفان ـ از نوع دین‌دار ـ پیوستند.
# دسته سوم، به [[انتقاد]] از آن پرداخته به صف [[مخالفان]] ـ از نوع [[دین‌دار]] ـ پیوستند.
 
انجمن، چند ماه پیش از [[انقلاب]]، یعنی در شهریور ۵۷ مواضع خود را در ارتباط با [[سیاست]] تغییر داده، شروع به [[همراهی]] با [[انقلاب]] کرد. پس از [[انقلاب]] از سوی برخی از [[رهبران]] انقلابی، انجمن به عنوان یک عنصر خطرناک معرفی شده و برای جلوگیری از نفوذ آن در مراکز، تبلیغات گسترده‌ای بر ضد آنان آغاز شد. این اعتراضات که غالبا در پوشش [[دفاع]] از [[انقلاب]] صورت می‌‏گرفت، به مرور به حذف شمار زیادی از چهره‌‏های مذهبی با سابقه منجر شد. طبعا برخی از سوابق برخوردهای منفی [[رهبران]] انجمن با جریان [[انقلاب]] به عنوان یک تجربه برای موضع‏گیری بر ضد آنان مورد استفاده قرار گرفت؛ برای نمونه [[امام خمینی]] که روزگاری آقای [[حلبی]] را تأیید می‌‏کرد، در سال‏های پیش از [[انقلاب]] به تدریج به حرکت انجمن بدبین شده و [[حمایت]] خود را قطع کرد<ref>رسول جعفریان، جریان‏ها و سازمان‏های مذهبی سیاسی ایران، ص ۳۷۴.</ref>.  


با این ‏همه، جهت‌‏گیری انجمن پس از [[انقلاب]] به تدریج به سمت هواداری از آن پیش می‌‏رفت. آقای [[حلبی]] از [[مشهد]] کاندیدای مجلس خبرگان [[قانون]] اساسی شد و ۳۰۷۳۷۴ [[رأی]] آورد؛ اما [[برگزیده]] نشد. نوع هواداری انجمن از نشریه [[انتظار]] که انجمن پس از [[پیروزی]] [[انقلاب]] آن را انتشار می‏‌داد، به دست می‌‏آمد؛ اما [[مخالفت]] با آن، در سال شصت اوج گرفت و برخی از جریان‏‌های افراطی درون [[انقلاب]]، به ویژه نیروهای سازمان مجاهدین [[انقلاب]] با هر نیتی که بود، درست در وقتی که امکان بهره‏‌گیری از بیشتر از نیروهای مذهبی می‏رفت، یک [[جبهه]] داخلی بر ضد نیروهای متهم به [[وابستگی]] به انجمن گشوده و دشواری‌‏هایی را پدید آوردند.
انجمن، چند ماه پیش از انقلاب، یعنی در شهریور ۵۷ مواضع خود را در [[ارتباط]] با [[سیاست]] [[تغییر]] داده، شروع به [[همراهی]] با انقلاب کرد. پس از انقلاب از سوی برخی از [[رهبران]] انقلابی، انجمن به عنوان یک عنصر خطرناک معرفی شده و برای جلوگیری از [[نفوذ]] آن در مراکز، [[تبلیغات]] گسترده‌ای بر [[ضد]] آنان آغاز شد. این [[اعتراضات]] که غالباً در پوشش [[دفاع]] از انقلاب صورت می‌‏گرفت، به مرور به حذف شمار زیادی از چهره‌‏های مذهبی با سابقه منجر شد. طبعا برخی از سوابق برخوردهای منفی رهبران انجمن با جریان انقلاب به عنوان یک تجربه برای موضع‏گیری بر ضد آنان مورد استفاده قرار گرفت؛ برای نمونه [[امام خمینی]] که روزگاری آقای [[حلبی]] را [[تأیید]] می‌‏کرد، در سال‏های پیش از انقلاب به تدریج به حرکت انجمن بدبین شده و [[حمایت]] خود را قطع کرد<ref>رسول جعفریان، جریان‏ها و سازمان‏های مذهبی سیاسی ایران، ص۳۷۴.</ref>.  


برخی از نیروهای چپ افراطی که آن زمان در محور این فعالیت قرار داشتند، بعدها به فرو غلطیدن به دامن تفریط از آن اقدام‏‌ها اظهار [[پشیمانی]] کردند؛ از آن جمله انتشار کتابی با عنوان "در [[شناخت]] حزب [[قاعدین]]" از "عماد الدین باقی" در سال ۱۳۶۲ بود که ضربه [[سختی]] بر انجمن وارد کرد.
با این ‏همه، جهت‌‏گیری انجمن پس از انقلاب به تدریج به سمت هواداری از آن پیش می‌‏رفت. آقای حلبی از مشهد کاندیدای [[مجلس خبرگان]] [[قانون اساسی]] شد و ۳۰۷۳۷۴ [[رأی]] آورد؛ اما [[برگزیده]] نشد. نوع هواداری انجمن از نشریه [[انتظار]] که انجمن پس از [[پیروزی انقلاب]] آن را انتشار می‏‌داد، به دست می‌‏آمد؛ اما [[مخالفت]] با آن، در سال شصت اوج گرفت و برخی از جریان‏‌های [[افراطی]] درون [[انقلاب]]، به ویژه نیروهای [[سازمان]] مجاهدین انقلاب با هر نیتی که بود، درست در وقتی که امکان بهره‏‌گیری از بیشتر از نیروهای مذهبی می‏رفت، یک [[جبهه]] داخلی بر [[ضد]] نیروهای متهم به [[وابستگی]] به انجمن گشوده و دشواری‌‏هایی را پدید آوردند.


این کتاب پیش از آن به صورت بخش بخش در روزنامه اطلاعات به چاپ رسید، زمانی که کتاب در تیراژ بالغ بر هشتاد و هشت هزار نسخه به چاپ رسید، ضربه‏ای سهمگین بر انجمن وارد آمد. پس از اشاره غیر مستقیم [[رهبر]] [[انقلاب]] به انجمن که بدون تصریح به اسم انجمن صورت گرفته و ضمن آن از ایشان خواسته شده بود اعوجاجات خود را کنار بگذارند، انجمن در سال ۱۳۶۲ش، به طور رسمی تعطیلی خود را اعلام کرده و ضمن آن توضیح داد که چون خود را مصداق سخنان [[رهبر]] [[انقلاب]] نمی‏داند انجمن را تعطیل می‌‏کند.
برخی از نیروهای چپ افراطی که آن [[زمان]] در محور این فعالیت قرار داشتند، بعدها به فرو غلطیدن به دامن [[تفریط]] از آن اقدام‏‌ها اظهار [[پشیمانی]] کردند.


انجمن در [[شوال]] ۱۴۰۳ ق ضمن بیانیه‏‌ای با اعلام این مطلب افزود: بر اساس [[عقیده]] [[دینی]] و [[تکلیف]] شرعی خود، [[تبعیت]] از [[مقام معظم رهبری]] و [[مرجعیت]] و [[حفظ وحدت]] و [[یکپارچگی]] [[امت]] و رعایت [[مصالح]] عالیه مملکت و ممانعت از سوءاستفاده دستگاه‏‌های [[تبلیغاتی]] بیگانه و دفع غرض‏‌ورزی [[دشمنان اسلام]] ... اعلام می‏داریم که از این [[تاریخ]]، تمام جلسات انجمن تعطیل است و هیچ کس مجاز نیست تحت عنوان این انجمن کوچک‏ترین فعالیتی کند<ref>روزنامه« اطلاعات»، ۲۲ تیرماه ۱۳۶۲ش.</ref>.  
انجمن در [[شوال]] ۱۴۰۳ ق ضمن بیانیه‏‌ای با اعلام این مطلب افزود: بر اساس [[عقیده دینی]] و [[تکلیف شرعی]] خود، [[تبعیت]] از [[مقام معظم رهبری]] و [[مرجعیت]] و [[حفظ وحدت]] و [[یکپارچگی امت]] و رعایت [[مصالح]] عالیه مملکت و ممانعت از سوءاستفاده دستگاه‏‌های [[تبلیغاتی]] [[بیگانه]] و دفع غرض‏‌ورزی [[دشمنان اسلام]]... اعلام می‏‌داریم که از این [[تاریخ]]، تمام جلسات انجمن تعطیل است و هیچ کس مجاز نیست تحت عنوان این انجمن کوچک‏ترین فعالیتی کند<ref>روزنامه«اطلاعات»، ۲۲ تیرماه ۱۳۶۲ش.</ref>.  


به نظر می‏رسد انجمن به جز کارهای تبلیغی و برگزاری برخی جلسات ضد [[کمونیستی]] و مارکسیستی، به نقد جدّی [[عقاید]] [[بهایی]] هم می‏‌پرداخت؛ گرچه این مسأله ممکن بود در قالب کمک به دیگر نویسندگان باشد که نمونه آن آقای [[محمّد باقر نجفی]] در کتاب [[بهائیان]] است که از آقای [[حلبی]] به [[دلیل]] در [[اختیار]] نهادن برخی اسناد تشکر کرده است. همین‏طور خود آقای [[حلبی]] هم گویا به نقد "ایقان" مشغول بوده و مرحوم محیط طباطبایی در مقاله‏ای گفته است: آقای حاجی [[شیخ]] [[محمود حلبی]] ... ۱۵۴ غلط ادبی از متن ایقان بیرون آورده و در کتاب [[پژوهش]] جامع درباره ایقان تألیف خود به تفصیل یاد کرده است<ref>ر.ک: مجله« گوهر»، سال ششم، شماره ۶۱، فروردین ۱۳۵۷ ش.</ref>.
به نظر می‏‌رسد انجمن به جز کارهای [[تبلیغی]] و برگزاری برخی جلسات ضد [[کمونیستی]] و [[مارکسیستی]]، به [[نقد]] جدّی [[عقاید بهایی]] هم می‏‌پرداخت؛ گرچه این مسأله ممکن بود در قالب کمک به دیگر نویسندگان باشد که نمونه آن آقای [[محمّد باقر نجفی]] در کتاب [[بهائیان]] است که از آقای [[حلبی]] به دلیل در [[اختیار]] نهادن برخی اسناد تشکر کرده است. همین‏طور خود آقای حلبی هم گویا به [[نقد]] «ایقان» مشغول بوده و مرحوم [[محیط طباطبایی]] در مقاله‏‌ای گفته است: آقای حاجی [[شیخ محمود حلبی]] ... ۱۵۴ غلط ادبی از متن ایقان بیرون آورده و در کتاب [[پژوهش]] جامع درباره ایقان تألیف خود به تفصیل یاد کرده است<ref>ر. ک: مجله «گوهر»، سال ششم، شماره ۶۱، فروردین ۱۳۵۷ ش.</ref>.


یادآوری آن لازم است که طبعا در این سال‏ها [[مبارزه با بهائیت]] منحصر به انجمن حجّتیه نبود. در اطلاعیه‌‏هایی که گاه از سوی [[مراجع]] انتشار می‏یافت، با نفوذ [[اقتصادی]] [[بهائیان]] [[مبارزه]] می‏‌شد. در سال‏های پس از [[انقلاب]] همچنان موضوع انجمن حجّتیه مطرح بوده و هر از چندی، برخی جناح‏ها باز هم از نفوذ انجمن حجّتیه سخن می‌‏گویند<ref>[[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[فرهنگ‌نامه مهدویت (کتاب)|فرهنگ‌نامه مهدویت]]، ص۹۰ ـ ۹۳.</ref>.
یادآوری آن لازم است که طبعا در این سال‏ها [[مبارزه با بهائیت]] منحصر به [[انجمن حجّتیه]] نبود. در اطلاعیه‌‏هایی که گاه از سوی [[مراجع]] انتشار می‏یافت، با [[نفوذ]] [[اقتصادی]] بهائیان [[مبارزه]] می‏‌شد. در سال‏های پس از [[انقلاب]] همچنان موضوع انجمن حجّتیه مطرح بوده و هر از چندی، برخی جناح‏ها باز هم از نفوذ انجمن حجّتیه سخن می‌‏گویند<ref>[[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[فرهنگ‌نامه مهدویت (کتاب)|فرهنگ‌نامه مهدویت]]، ص۹۰ ـ ۹۳.</ref>.


==پرسش مستقیم==
== پرسش مستقیم ==
{{پرسش وابسته}}
{{پرسش وابسته}}
* [[گرایش انجمن حجتیه و نوع برنامه‌های آنها چه بوده است؟ (پرسش)]]
* [[گرایش انجمن حجتیه و نوع برنامه‌های آنها چه بوده است؟ (پرسش)]]
{{پایان پرسش وابسته}}
{{پایان پرسش وابسته}}


== پرسش‌های وابسته ==
{{پرسمان فرقه‌های انحرافی}}
{{پرسمان فرقه‌های انحرافی}}
== جستارهای وابسته ==
{{مدخل وابسته}}
* [[آرماگدون]]
* [[بحران معنویت]]
* [[پارکلیت]]
* [[جیش الغضب]]
* [[حکومت امام زمان]]{{ع}}
* [[خروج جنبنده‌ای از زمین]]
* [[خروج سفیانی]]
* [[خروج منبعث سوم]]
* [[رجعت]]
* [[رویارویی امام مهدی]]{{ع}} با جاهلان
* [[سوشیانس]]
* [[سوشینت]]
* [[صلح و آرامش پایدار|صلح و آرامش پایدار در سرتاسر جهان]]
* [[ظهور امام مهدی]]{{ع}}
* [[ظهور دجال]]
* [[ظهور منجی|ظهور منجی بزرگ بشر]]
* [[فارقلیط]]
* [[ماشیح]]
* [[موعودباوری]]
* [[میتریا]]
* [[ندای آسمانی]]
* [[نزول عیسی]]{{ع}}
* [[نشانه‌های آخر الزمان|نشانه‌ها و رخدادهای مهم آخر الزمان]]
* [[نشانه‌های ظهور]]
* [[وقوع اختلاف‌ها و درگیری‌های بسیار]]
* [[وقوع مصائب]]
* [[هجوم یأجوج و مأجوج]]
* [[هوشیدر]]
* [[هوشیدرماه]]
*[[ابدال]]
*[[ابر رام]]
*[[ابر سخت]]
*[[ابراهیم بن ادریس]]
*[[ابراهیم بن محمد تبریزی]]
*[[ابراهیم بن محمد همدانی]]
*[[ابراهیم بن مهزیار اهوازی]]
*[[ابروهای حضرت]]
*[[ابقع]]
*[[ابن ابی العزاقر]]
*[[ابن ابی زینب]]
*[[ابن الحسین]]
*[[ابن انباری]]
*[[ابن بابویه]]
*[[ابن جنید]]
*[[ابن حسام]]
*[[ابن حوشب]]
*[[ابن خلدون]]
*[[ابن شاذان]]
*[[ابن متیل]]
*[[ابن مغازلی]]
*[[ابن یمین]]
*[[ابو ابراهیم]]
*[[ابو اسحاق ابو عبیده ثقفی]]
*[[ابو الادیان]]
*[[ابو الحسن]]
*[[ابو الدنیا]]
*[[ابو العنبس]]
*[[ابو القاسم حسن بن احمد]]
*[[ابو القاسم]]
*[[ابو بکر بغدادی]]
*[[ابو جعفر]]
*[[ابو حامد عمران بن مفلس]]
*[[ابو دجانه انصاری]]
*[[ابو دلف کاتب]]
*[[ابو سهل نوبختی]]
*[[ابو صالح]]
*[[ابو عبد الله بزوفری]]
*[[ابو عبد الله]]
*[[ابو علی حجدر]]
*[[ابو غالب]]
*[[ابو محمد حسین بن ابراهیم]]
*[[ابو محمد]]
*[[ابو هاشم جعفری]]
*[[اثبات الوصیه]]
*[[اثبات امامت حضرت]]
*[[اثبات وجود مهدی]]
*[[اثنی عشری]]
*[[احبشیه]]
*[[احجار الزیت]]
*[[احسان]]
*[[احکام جدید]]
*[[احمد الکاتب]]
*[[احمد امین مصری]]
*[[احمد بن ابراهیم]]
*[[احمد بن اسحاق اشعری]]
*[[احمد بن عبد الله هاشمی]]
*[[احمد بن محمد زجورجی]]
*[[احمد بن هلال]]
*[[احمد]]
*[[احمدیه]]
*[[احیای سنت محمدی]]
*[[اخباریه]]
*[[اخلاق حضرت]]
*[[اخنس]]
*[[اخیار]]
*[[ادعای ارتباط با حضرت]]
*[[ادعای مهدویت]]
*[[ادعای نیابت]]
*[[ادعیه امام زمان]]
*[[اذاعه]]
*[[اذن سامعه]]
*[[اربعینیات درباره حضرت]]
*[[ارتباط با حضرت]]
*[[ارشاد]]
*[[ارمینیه]]
*[[ارنون]]
*[[ازد]]
*[[ازدواج حضرت]]
*[[اسامی حضرت در کتب ادیان]]
*[[اسب حضرت]]
*[[استخاره امام زمان]]
*[[استخلاف]]
*[[استضعاف]]
*[[استغاثه به حضرت مهدی]]
*[[استکبار جهانی و مهدی‌باوری]]
*[[اسحاق احمر]]
*[[اسحاق بن اسماعیل]]
*[[اسحاق بن یعقوب]]
*[[اسدی]]
*[[اسراء]]
*[[اسرافیل]]
*[[اسکافی]]
*[[اسم اصلی حضرت]]
*[[اسم حضرت]]
*[[اسماعیل بن جعفر الصادق]]
*[[اسماعیل بن صادق]]
*[[اسماعیل بن علی]]
*[[اسماعیل بن موسی بن جعفر]]
*[[اسماعیلیه]]
*[[اشتراط الساعه]]
*[[اشعیا]]
*اصحاب حضرت
*[[اصحاب طالوت]]
*[[اصحاب کهف]]
*اصل
*[[اصهب]]
*[[اعاجم]]
*[[اعتقاد به منجی]]
*[[اعتقاد به مهدی]]
*[[اعلام الوری]]
*[[اعلام ظهور]]
*[[اعیان الشیعه]]
*[[افضل الاعمال]]
*[[افیق]]
*[[اقامتگاه حضرت]]
*[[اقتصاد در عصر ظهور]]
*[[اقلیت‌ها در حکومت حضرت]]
*[[البیعه لله]]
*[[الر]]
*[[الغیبه]]
*[[الفصول العشره فی الغیبه]]
*[[المهدی]]
*[[الواح موسی]]
*[[الیاس]]
*[[ام ایمن]]
*[[ام خالد]]
*[[ام محمد]]
*[[امام زمان]]
* [[امام مهدی]]{{ع}}
*[[امامیه]]
*[[امان زمین]]
*[[امت امت]]
*[[امت معدوده]]
*[[امر به منکر]]
*[[امر ناگهانی]]
*[[امکان رجعت]]
*[[امن یجیب]]
*[[امنیت پس از ظهور]]
*[[امنیت پیش از ظهور]]
*[[امیر الامره]]
*[[امیر المؤمنین]]
*[[انا انزلنا]]
*[[انتظار در مسیحیت]]
*[[انتظار فرج]]
*[[انتظار مثبت]]
*[[انتظار منفی]]
*[[انتظار و بهداشت روان]]
*[[انتظار و صهیونیسم]]
*[[انتظار]]
*[[انجیل و بشارت موعود]]
*[[اندام حضرت]]
*انصار حضرت
*[[انطاکیه]]
*[[انکار حضرت]]
*[[انگشتر سلیمان]]
*[[انگشتری حضرت]]
*[[انوری]]
*[[اوپانیشاد]]
*[[اوتاد]]
*[[اوقات مخصوص حضرت]]
*[[اوقات و حالات دعا برای حضرت]]
*[[اوقیدمو]]
*[[اولین برنامه حضرت]]
*[[اولین پرچم]]
*[[اولین جنگ حضرت]]
*[[اولین خطبه حضرت]]
*[[اولین دادگاه پس از ظهور]]
*[[اولین رجعت‌کننده]]
*[[اولین سپاه حضرت]]
*[[اولین کشتار]]
*[[اولین مدعی نیابت]]
*[[اولین نایب خاص]]
*[[اهداف نیابت]]
*[[اهل سنت و مهدی]]
*[[اهل کتاب]]
*[[اهلی شیرازی]]
*[[ایام الله]]
*[[ایدی]]
*[[ایرانیان]]
*[[ایزدشناس]]
*[[ایزدنشان]]
*[[ایستاده]]
*[[ایلیا]]
*[[ایوب بن نوح]]
*[[آتش و دود]]
*[[آثار انتظار]]
*[[آثار حضرت]]
*[[آثار دعای فرج]]
*[[آثار ظهور]]
*[[آخر الزمان]]
*[[آخرین دولت]]
*[[آخرین دیدار عمومی حضرت]]
*[[آداب ملاقات با حضرت]]
*[[آدینه]]
*[[آرماگدون]]
*[[آزمون غیبت]]
*[[آزمون یاران حضرت]]
*[[آس]]
*[[آسیب‌شناسی تربیتی مهدویت]]
*[[آشوب‌های جهانی]]
*[[آل اعین]]
*[[آمادگی برای غیبت]]
*[[آینده جهان و نظریه‌پردازان]]
*[[آیین جدید]]
*[[باب الله]]
*[[باب غیبت]]
*[[باب لد]]
*باب
*[[بابا فغانی شیرازی]]
*[[بابیه]]
*[[باد زرد]]
*[[باد سرخ]]
*[[باد سیاه]]
*[[باران بی‌موقع]]
*[[باران‌های فراوان]]
*[[بازرگانی در عصر ظهور]]
*[[بازوی حضرت]]
*[[باسط]]
*[[باسک]]
*[[باقریه]]
*[[باقطانی]]
*[[بانوی کنیزان]]
*[[باهله]]
*[[بتریه]]
*[[بحر العلوم]]
*[[بخش دوم:برشمردن دعاها و زیارات مربوط به امام عصر]]
*[[بخشش حضرت]]
*[[بداء]]
*[[بدر]]
*[[براق]]
*[[برکت در عصر ظهور]]
*[[برهان الله]]
*[[برهان]]
*[[بشر بن سلیمان]]
*[[بشقاب‌ پرنده]]
*[[بشیریه]]
*[[بصره]]
*[[بطن ارزق]]
*[[بغداد]]
*[[بغوطه]]
*[[بقیه الانبیاء]]
*[[بقیه الله]]
*[[بکمینابدو]]
*[[بلد الامین]]
*[[بنده یزدان]]
*[[بنی اصفر]]
*[[بنی شیبه]]
*[[بنی ضبه]]
*[[بنی قنطوره]]
*[[بنی هاشم]]
*[[بنیان‌گذار بهائیت]]
*[[بواسیر]]
*[[بهاییه]]
*[[بهداشت در عصر ظهور]]
*[[بهرام]]
*[[بیت الحمد]]
*[[بیت المقدس]]
*[[بیداء]]
*[[بیر معطله]]
*[[بیعت]]
*[[بی‌نیازی در عصر ظهور]]
*[[بیوح]]
*[[پاتیکل]]
*[[پایان تاریخ]]
*[[پایان حکومت امام مهدی]]
*پدر حضرت
*[[پرچم پیامبر ]]
*[[پرچم پیش از قیام]]
*[[پرچم زرد]]
*[[پرچم سبز]]
*[[پرچم سفید]]
*[[پرچم سیاه]]
*[[پرچم قیام]]
*[[پرچم هدایت]]
*[[پروژه بولیمود]]
*[[پرویز]]
*[[پسر انسان]]
*[[پنج سالگی حضرت]]
*[[پیراهن حضرت ادم]]
*[[پیراهن حضرت]]
*[[پیروان ادیان]]
*[[پیشانی حضرت]]
*[[پیشگویی ارماگدون]]
*[[پیشگویی غیبت]]
*[[پیشگویی ولادت حضرت]]
*[[پیشگویی‌های کتاب مقدس]]
*[[پیشگویی‌های نوستر اداموس]]
*[[پیشگویی‌های واقع شده]]
*[[تابوت سکینه]]
*[[تابوت موسی]]
*[[تادیب]]
*[[تالی کتاب الله]]
*[[تالی]]
*[[تالیف قلوب]]
*[[تأیید]]
*[[تجدید دین]]
*[[تخت سلیمان]]
*[[تخریب مساجد]]
*[[تخریب مسجد الاقصی]]
*[[تداوم امامت]]
*[[تذکره]]
*[[تردید در حضرت]]
*[[ترس حضرت]]
*[[ترس]]
*[[تسبیح حضرت]]
*[[تشرف]]
*[[تقیه]]
*[[تکریم اماکن منسوب به حضرت]]
*[[تکریم ایمه از حضرت]]
*[[تکریم پیامبر از حضرت]]
*[[تکریم نام حضرت]]
*[[تمارین]]
*تمام
*[[تمنیحا]]
*[[تناثر نجوم]]
*[[تورات و بشارت موعود]]
*[[توسل به حضرت]]
*[[توقیت]]
*[[توقیع ابتدایی]]
*[[توقیع اسحاق بن یعقوب]]
*[[توقیع]]
*[[تهران در اخر الزمان]]
*[[ثایر]]
*[[ثویه]]
*[[جابر]]
*[[جابلسا]]
*[[جابلقا]]
*[[جابیه]]
*[[جارودیه]]
*[[جاماسب‌نامه]]
*[[جامعه]]
*[[جاموس]]
*[[جبرییل]]
*[[جبیر بن خابور]]
*[[جده]]
*[[جذام]]
*[[جزیره خضراء]]
*[[جزیه]]
*[[جعفر کذاب]]
*[[جعفر]]
*[[جعفریه]]
*[[جفر]]
*[[جمادی]]
*[[جمعه]]
*[[جمکران]]
*[[جموداندیشان]]
*[[جن]]
*جنب
*[[جنگ و کشتار]]
*[[جوار الکنس]]
*[[جوانان]]
*[[جویای تبریزی]]
*[[جهان‌گشایی امام]]
*[[جهانی‌سازی حضرت]]
*[[جهینه]]
*[[جیحون]]
*[[جیش الغضب]]
*[[چراغ مخفی]]
*[[چشمان حضرت]]
*[[چهارمین نایب خاص]]
*[[چهره‌شناسی حضرت]]
*[[چهل روز قبل از قیامت]]
*[[چهل]]
*[[چهل‌روزگی حضرت]]
*[[حاجز بن یزید]]
*[[حارث بن حارث]]
*[[حاشر]]
*[[حافظ شیرازی]]
*[[حبابه والبیه]]
*[[حبه]]
*[[حج در اخر الزمان]]
*[[حج کردن به نیابت حضرت]]
*[[حج و مهدی]]
*[[حجاب]]
*[[حجاز]]
*[[حجت پنهان]]
*[[حجت ظاهر]]
*[[حجت]]
*[[حجتیه]]
*[[حجر الاسود]]
*[[حجه الله]]
*[[حجی نبی]]
*[[حدیثه]]
*[[حذیفه بن یمان]]
*[[حرب و قیس]]
*[[حرز حضرت]]
*[[حرستا]]
*[[حزقیال نبی]]
*[[حزین لاهیجی]]
*[[حسن بن حسین عسکری]]
*[[حسن بن علی وجناء]]
*[[حسن بن قاسم بن علا]]
*[[حسن بن مثله]]
*[[حسن بن محبوب]]
*[[حسن خالص]]
*[[حسین بن الحسن العلوی]]
*[[حسین بن روح]]
*[[حسین و مهدی]]
*[[حصینه]]
*[[حضرت شوونیه]]
*[[حق]]
*[[حقوق حضرت بر شیعیان]]
*[[حکم داود]]
*[[حکومت اسلامی در غیبت کبری]]
*[[حکومت واحد جهانی]]
*[[حکیمه]]
*[[حلاج]]
*[[حمد و حامد]]
*[[حملاها]]
*[[حمیری قمی]]
*[[حیره]]
*[[خاتم الایمه]]
*[[خاتم الایمه]]
*[[خازن]]
*[[خاقانی]]
*[[خاک‌سپاری حضرت]]
*[[خال حضرت]]
*[[خاندان نوبختی]]
*[[خبر ولادت حضرت]]
*[[ختم وصایت]]
*[[ختنه]]
*[[خجسته]]
*[[خداشناس]]
*[[خدمت به حضرت]]
*[[خراسان]]
*[[خروج دجال]]
*[[خروج سفیانی]]
*[[خروج یاجوج و ماجوج]]
*[[خروج یمنی]]
*[[خزیمه]]
*[[خسرو]]
*[[خسف بیداء]]
*[[خسف]]
*[[خسوف و کسوف]]
*[[خشک شدن نیل]]
*[[خضر ]]
*[[خطبه امام سجاد]]
*[[خطبه‌های حضرت]]
*[[خلف صالح]]
*[[خلفای دوران غیبت صغری]]
*[[خلفای عباسی]]
*[[خلوت حضرت]]
*[[خلیفه الاتقیاء]]
*[[خلیفه الله]]
*[[خلیل]]
*[[خماهن]]
*[[خمط]]
*[[خنس]]
*[[خواب مخزومی]]
*[[خواجوی کرمانی]]
*[[خورشید پشت ابر]]
*[[خورشید و ماه]]
*[[خون‌خواهی حسین]]
*[[خیر الفوارس]]
*[[دابه الارض]]
*[[دادتگ]]
*[[داعی]]
*[[دام‌پروری در عصر ظهور]]
*[[دانش حضرت]]
*[[دانش در عصر ظهور]]
*[[دانشمندان اخر الزمان]]
*[[دانیال]]
*[[داوری حضرت]]
*[[دجال]]
*[[دروازه اصطخر]]
*[[دروزی]]
*[[دریاچه طبریه]]
*[[دزدان کعبه]]
*[[دست بر سر گذاردن]]
*[[دست حضرت]]
*[[دشواری انتظار]]
*[[دعا برای امام زمان]]
*[[دعا برای سلامتی حضرت]]
*[[دعا برای فرج]]
*[[دعاهایی که در ارتباط غیرمستقیم با حضرت است]]
*[[دعاهایی که در مورد خود حضرت است]]
*[[دعای افتتاح]]
*[[دعای جدید]]
*[[دعای حضرت برای شیعیان]]
*[[دعای حضرت مهدی]]
*[[دعای سمات]]
*[[دعای صلوات]]
*[[دعای عبرات]]
*[[دعای عهد]]
*[[دعای غریق]]
*[[دعای غیبت]]
*[[دعای فرج]]
*[[دعای قنوت]]
*[[دعای ندبه]]
*[[دعای نور]]
*[[دعبل خزاعی]]
*[[دلدل]]
*[[دمنسیان]]
*[[دندان حضرت]]
*[[دو خون]]
*دو [[غیبت]]
*[[دوازده امام]]
*[[دوران حیرت]]
*[[دوشنبه]]
*[[دولت کریمه]]
*[[دومین نایب خاص]]
*دید
*[[دین اینده جهان]]
*[[دین جدید]]
*[[دین‌داری در عصر غیبت]]
*[[دین‌فروشی]]
*[[ذو السویقتین]]
*[[ذو الفقار]]
*[[ذو القرنین]]
*[[ذی حجه]]
*[[ذی طوی]]
*[[ذی قعده]]
*[[راحت‌طلبان]]
*[[راضی بالله]]
*[[راویان احادیث مهدی از اهل سنت]]
*[[راویان احادیث مهدی از صحابه]]
*[[راه اثبات نیابت]]
*[[راهنما]]
*[[رایقه]]
*[[رب الارض]]
*[[ربا]]
*[[ربیع]]
*[[رجب]]
*[[رجعت امامان]]
*[[رجعت پیامبران]]
*[[رجعت در ادعیه و زیارات]]
*[[رجعت در امت‌های پیشین]]
*[[رجعت در روایات]]
*[[رجعت در قران]]
*[[رجعت زنان]]
*[[رجعت و اندیشمندان]]
*[[رجعت]]
*[[رجعت‌کنندگان]]
*[[رجل]]
*[[رحبه]]
*[[رشوه]]
*[[رشیق]]
*[[رضوی]]
*[[رفاه در عصر ظهور]]
*[[رفتار امام با دشمنان]]
*[[رفقا]]
*[[رقعه حاجت]]
*[[رکن و مقام]]
*[[رمضان]]
*[[رمیله]]
*[[رنگ چهره حضرت]]
*[[روح القدس]]
*[[روز قیام]]
*[[روزها در عصر حضرت]]
*[[رومیان]]
*[[رونی]]
*[[رویای نرجس]]
*[[ری]]
*[[ریحانه]]
*[[ریزش و رویش]]
*[[ریگ ودا]]
*[[زاهره]]
*[[زبور]]
*[[زبیده]]
*[[زرتشت و بشارت موعود]]
*[[زره پیامبر]]
*[[زکریا]]
*[[زلزله]]
*[[زمامداران اخر الزمان]]
*[[زمان ظهور]]
*[[زمانی بیاید]]
*[[زمینه‌سازان ظهور]]
*[[زمینه‌سازی غیبت]]
*[[زنان اخر الزمان]]
*[[زنان در دوران ظهور]]
*[[زنان در غیبت صغری]]
*[[زنج]]
*[[زند افریس]]
*[[زند]]
*[[زندیق]]
*[[زوراء]]
*[[زهد حضرت]]
*[[زیات]]
*[[زیارت ال یاسین]]
*[[زیارت امام زمان]]
*[[زیارت جامعه]]
*[[زیارت عاشورا]]
*[[زیارت مادر حضرت]]
*[[زیارت ناحیه مقدسه]]
*[[زیدیه]]
*[[زیور بیت المقدس]]
*[[ساعت مخصوص حضرت]]
*[[ساعه]]
*[[سال فرد]]
*[[سامرا]]
*[[سباییه]]
*[[سبیکه]]
*[[سبیل]]
*[[ستاره دنباله‌دار]]
*[[سجده حضرت]]
*[[سحاب]]
*[[سخاوت حضرت]]
*[[سدره المنتهی]]
*[[سرخی اسمان]]
*[[سرداب سامرا]]
*[[سردابیه]]
*[[سرگذشت نرجس]]
*[[سرمه در چشم]]
*[[سرور اهل بهشت]]
*[[سروش ایزد]]
*[[سطیح کاهن]]
*[[سعیده]]
*[[سفط]]
*[[سفیانی]]
*[[سلاح حضرت]]
*[[سلاح یاران حضرت]]
*[[سلار]]
*[[سلام بر حضرت]]
*[[سلطان مامول]]
*[[سلمان فارسی]]
*[[سمات]]
*[[سمان]]
*[[سمری]]
*[[سمیه]]
*[[سن حضرت هنگام ظهور]]
*[[سنا]]
*[[سنایی]]
*[[سنت جدید]]
*[[سند دعای ندبه]]
*[[سنگ موسی]]
*[[سنوسی]]
*[[سوار بر ابر]]
*[[سوره کهف]]
*[[سوسن]]
*[[سوشیانس]]
*[[سومین نایب خاص]]
*[[سه جور استخاره امده است]]
*[[سهم امام]]
*[[سیحون]]
*[[سید بن طاووس]]
*[[سید حسنی]]
*[[سید خراسانی]]
*[[سید شمس الدین]]
*[[سید هاشمی]]
*[[سید]]
*سیره حضرت
*[[سیصد و سیزده]]
*[[سیف]]
*[[سیما]]
*[[سیمای دوران ظهور]]
*[[شاخص‌های دینداری]]
*[[شادمانی جهان از ظهور]]
*[[شاکمونی]]
*[[شام]]
*[[شاهدان ولادت حضرت]]
*[[شب جمعه]]
*[[شباهت حضرت]]
*[[شجاعت حضرت]]
*[[شرعه التسمیه]]
*[[شروسی]]
*[[شرید]]
*[[شریعی]]
*[[شعار پرچم قیام]]
*[[شعار یاران حضرت]]
*[[شعبان]]
*[[شعر مهدوی]]
*[[شعیب بن صالح]]
*[[شفاعت حضرت]]
*[[شکر امام]]
*[[شلمغانی]]
*[[شماطیل]]
*[[شمایل حضرت]]
*[[شمشیرهای اسمانی]]
*[[شمعون]]
*[[شنوءه]]
*[[شواذ ال محمد]]
*[[شوال]]
*[[شورش بر حضرت]]
*[[شوق دیدار]]
*[[شهاب ثاقب]]
*[[شهادت در رکاب حضرت]]
*[[شهادت کنیزان به رویت حضرت]]
*[[شهادت وکلا به رویت حضرت]]
*[[شیخ الاوصیاء]]
*[[شیصبانی]]
*[[شیطان]]
*[[شیعه در عصر ظهور]]
*[[شیعه و مهدی]]
*[[شیلو]]
*[[شیوه حکومت حضرت]]
*[[صاحب الامر]]
*[[صاحب الدار]]
*[[صاحب الدوله الزهراء]]
*[[صاحب الرجعه]]
*[[صاحب الزمان]]
*[[صاحب السیف]]
*[[صاحب العصر]]
*[[صاحب الغیبه]]
*[[صاحب الناحیه]]
*[[صاحب سرداب]]
*[[صاحب کره البیضاء]]
*[[صاحب]]
*[[صاعقه]]
*[[صافیه]]
*[[صالح]]
*[[صاید بن صید]]
*[[صایدیه]]
*[[صبح مسفر]]
*[[صبر بر غیبت]]
*[[صبر حضرت]]
*[[صحاح]]
*[[صدای زمینی]]
*[[صدق]]
*[[صدقه]]
*[[صدوق]]
*[[صراط]]
*صفر
*[[صفنیا]]
*[[صلوات]]
*[[صله با حضرت]]
*[[صمصام الاکبر]]
*[[صندل]]
*[[صورت حضرت]]
*[[صورتی در خورشید]]
*[[صورتی در ماه]]
*[[صهیونیسم مسیحی]]
*[[صیاح]]
*[[صیانه ماشطه]]
*[[صیحه اسمانی]]
*[[صیقل]]
*[[ضحی]]
*[[ضیاء]]
*[[طاعون]]
*[[طاغوت]]
*[[طالب التراث]]
*[[طالب املی]]
*طالب
*[[طالقان]]
*[[طلوع خورشید از مغرب]]
*[[طلوم]]
*[[طوسی]]
*[[طول عمر حضرت]]
*[[طی الارض]]
*[[ظریف]]
*[[ظهور]]
*[[عاشورا و انتظار]]
*[[عاشورا]]
*[[عاق والدین]]
*[[عاقبه الدار]]
*عالم
*[[عاموس نبی]]
*[[عباس فاطمی]]
*[[عبای حضرت]]
*[[عبد الله بن شریک عامری]]
*[[عبد الله بن شریک]]
*[[عبد الله بن صالح]]
*[[عبد الله بن عباس علوی]]
*[[عبد الله]]
*[[عبقری الحسان]]
*[[عثمان بن سعید]]
*[[عجله‌کنندگان]]
*[[عدالت مهدی]]
*[[عدل]]
*[[عذاب ادنی]]
*[[عرب]]
*[[عرض اعمال]]
*[[عرض حاجت به حضرت]]
*[[عرفات]]
*[[عرق و علق]]
*[[عریضه به حضرت]]
*[[عریضه‌نویسی]]
*[[عزاقریه]]
*[[عزه]]
*[[عسکر]]
*[[عسکری]]
*[[عسکریه]]
*[[عصای موسی]]
*[[عصایب]]
*[[عصر امام خمینی]]
*عصر
*[[عطار نیشابوری]]
*[[عطر حضرت]]
*[[عطسه]]
*[[عقل]]
*[[عقید]]
*[[عقیقه حضرت]]
*[[علامه حلی]]
*[[علت غیبت]]
*[[علم مصبوب]]
*[[علم منصوب]]
*[[علی بن ابراهیم بن مهزیار]]
*[[علی بن بلال]]
*[[علی بن زیاد]]
*[[علی بن عاصم کوفی]]
*[[علی بن فاضل مازندرانی]]
*[[علی بن فرات]]
*[[علی بن محمد سمری]]
*[[علی بن مطهر]]
*[[علی بن مهزیار]]
*[[عمامه حضرت]]
*[[عمانی]]
*[[عمر بن زید]]
*[[عمرو الاهوازی]]
*عمری
*[[عناطیس]]
*[[عنصری بلخی]]
*[[عوف سلمی]]
*[[عهد عتیق]]
*[[عیسی ]]
*[[عیسی بن مهدی جواهری]]
*عین
*[[غار انطاکیه]]
*[[غار ثور]]
*[[غانم]]
*غایب
*[[غایه الطالبین]]
*[[غایه القصوی]]
*[[غرب و اخر الزمان]]
*[[غرب و مهدویت]]
*[[غربت حضرت]]
*[[غرقد]]
*[[غریم]]
*[[غضباء]]
*[[غلام]]
*[[غنی]]
*[[غوث الفقرا]]
*[[غوث]]
*[[غوطه]]
*[[غیب]]
*[[غیبت شانیه]]
*[[غیبت صغری]]
*[[غیبت کبری]]
*[[غیبت]]
*[[فارس الحجاز]]
*[[فارس]]
*[[فاضل]]
*[[فایده امام غایب]]
*[[فایده حضرت]]
*[[فایده غیبت]]
*[[فتح]]
*[[فترت]]
*[[فتن و ملاحم]]
*[[فتنه سرا]]
*[[فتنه فلسطین]]
*[[فتنه]]
*[[فجر]]
*[[فرات]]
*[[فراگیر شدن ظلم]]
*[[فراید السمطین]]
*[[فرج الاعظم]]
*[[فرج المؤمنین]]
*[[فرج]]
*[[فرخنده]]
*[[فردوس الاکبر]]
*[[فرزندان حضرت]]
*[[فرزندان مهدوی]]
*[[فرشتگان]]
*[[فرقه]]
*[[فرقه‌گرایی]]
*[[فرماندهان سپاه حضرت]]
*[[فرود امدن عیسی]]
*[[فضل بن شاذان]]
*[[فضل بن یحیی]]
*[[فضیلت انتظار]]
*[[فطحیه]]
*[[فطرت و مهدویت]]
*[[فقیه]]
*[[فقیهان]]
*فلان
*[[فلسفه انتظار]]
*[[فلسفه غیبت]]
*[[فواید الشمسیه]]
*[[فوتوریسم]]
*[[فیذموا]]
*[[فیروز]]
*[[فیض کاشانی]]
*[[قابض]]
*[[قابله حضرت]]
*[[قاتل الکفره]]
*[[قادیانی]]
*[[قاسم انوار]]
*[[قاسم بن علاء]]
*[[قاسم بن علی]]
*[[قاطع]]
*[[قانون ارث]]
*[[قاهر بالله]]
*[[قایم الزمان]]
*[[قایم]]
*[[قبیله کلب]]
*[[قتاد]]
*[[قتل نفس زکیه]]
*[[قد حضرت]]
*[[قدر]]
*[[قدرت حضرت]]
*[[قذف]]
*[[قرامطه]]
*[[قران و بشارت موعود]]
*[[قران]]
*[[قرقیسیا]]
*[[قریش]]
*[[قزوین]]
*[[قسط]]
*[[قسطنطنیه]]
*[[قشری‌گری]]
*[[قصیده ابن عرندس]]
*[[قضای جدید]]
*[[قطایع]]
*[[قطب]]
*[[قطران تبریزی]]
*[[قطع رحم]]
*[[قطوانی]]
*[[قم]]
*[[قنواء]]
*[[قوه]]
*[[قیام با شمشیر]]
*[[قیامت]]
*[[قیس]]
*[[قیم الزمان]]
*کار
*[[کارگزاران حکومت مهدی]]
*[[کاسر عینه]]
*[[کاشف الغطاء]]
*[[کافور بن ابراهیم]]
*[[کافور]]
*[[کافی]]
*[[کامل بن ابراهیم]]
*[[کامل سلیمان]]
*[[کبریت احمر]]
*[[کتاب جدید]]
*[[کتاب حضرت]]
*[[کتابنامه دعای ندبه]]
*[[کتابنامه رجعت]]
*کتاب‌های غیبت
*[[کذاب مفتر]]
*[[کرخ]]
*[[کرعه]]
*[[کسادی]]
*[[کسروی]]
*[[کسوف]]
*[[کشاورزی در عصر ظهور]]
*[[کشته شدن شیطان]]
*[[کشف الغمه]]
*[[کشف هیکل]]
*[[کف دست]]
*[[کفایه الاثر]]
*[[کفش حضرت]]
*[[کلمه الحق]]
*[[کلینی]]
*[[کمال الدین و تمام النعمه]]
*کمال
*[[کمالات در عصر ظهور]]
*[[کمبود باران]]
*[[کمسلیما]]
*[[کنگره]]
*[[کنیز اذری]]
*[[کنیه حضرت]]
*[[کوفه]]
*[[کوکما]]
*[[کهیعص]]
*[[کیسانیه]]
*[[کیقباد دوم]]
*[[گات‌ها]]
*[[گرسنگی]]
*[[گریه کردن برای حضرت]]
*[[گل نرگس]]
*[[گنج‌های نهفته]]
*[[گونه حضرت]]
*[[لا اله الا الله]]
*[[لسان الصدق]]
*[[لطف وجود حضرت]]
*[[لقب حضرت]]
*[[لندیطارا]]
*[[[[لواء اعظم]]
*[[لوح فاطمه]]
*[[لوح محو و اثبات]]
*[[ما منا الا مقتول]]
*[[ماء معین]]
*[[مادر]] [[حضرت]]
*[[ماریه]]
*[[ماشع]]
*[[مالک اشتر]]
*[[مامور]]
*[[مامول]]
*[[مایده]]
*[[مبدا الایات]]
*[[مبلی السرایر]]
*[[متشحط]]
*[[متمهدی]]
*[[مثلث الهی]]
*[[مثلث برمودا]]
*[[مجازی بالاعمال]]
*[[مجالس المؤمنین]]
*[[مجالس حضرت]]
*[[مجلسی]]
*[[محاسن حضرت]]
*[[محاضیر]]
*[[محبت حضرت]]
*[[محبوب کردن حضرت]]
*[[محجه]]
*[[محرم]]
*[[محسن]]
*[[محل ظهور حضرت]]
*[[محمد بن ابراهیم بن مهزیار]]
*[[محمد بن احمد قطان]]
*[[محمد بن ادریس]]
*[[محمد بن ایوب بن نوح]]
*[[محمد بن بشیر]]
*[[محمد بن جعفر اسدی]]
*[[محمد بن حسن صیرفی]]
*[[محمد بن شاذان بن نعیم]]
*[[محمد بن عبد الله محض]]
*[[محمد بن عثمان]]
*[[محمد بن علی بن بلال]]
*[[محمد بن فضل موصلی]]
*[[محمد بن نصیر نمیری]]
*[[محمد بن نفیس]]
*[[محمد حنفیه]]
*[[محمد]]
*[[محمد،علی و حسن]]
*[[محمدیه]]
*مخالفان حضرت
*[[مخبر بما یعلن]]
*[[مخفی بودن ولادت]]
*[[مد هامتان]]
*[[مدبر]]
*[[مدت حکومت امام مهدی]]
*[[مدعیان مهدویت]]
*[[مدعیان نیابت]]
*[[مدینه فاضله مهدی]]
*[[مدینه]]
*[[مرابطه]]
*[[مراقبه]]
*[[مربوع]]
*[[مرجیه]]
*[[مردان اخر الزمان]]
*[[مردی از قم]]
*[[مرکز بیت المال در عصر ظهور]]
*[[مرکز حکومت حضرت]]
*[[مرکز قضاوت حضرت]]
*[[مرگ جاهلیت]]
*[[مرگ حضرت]]
*[[مرگ سرخ]]
*[[مرگ سفید]]
*[[مرگ ناگهانی]]
*[[مروانی]]
*[[مروزی]]
*[[مریم]]
*[[مزامله]]
*[[مسبحات]]
*[[مستضعفین]]
*[[مستنصر]]
*[[مسجد الحرام]]
*[[مسجد النبی]]
*[[مسجد براثا]]
*[[مسجد جمکران]]
*[[مسجد زید]]
*[[مسجد سهله]]
*[[مسجد صعصعه]]
*[[مسجد کوفه]]
*[[مسخ]]
*[[مسلمیه]]
*[[مسیح الزمان]]
*[[مسیح دروغین]]
*[[مسیح]]
*[[مسیحیت سیاسی امریکا]]
*[[مسیحیت صهیونیستی]]
*[[مسیحیت یهودی]]
*[[مشرق]]
*[[مشیخه]]
*[[مصباح الشدید الضیاء]]
*[[مصحف امیر المؤمنین ]]
*[[مصحف فاطمه]]
*[[مصر در دوران ظهور]]
*[[مضطر]]
*[[مظهر الفضایح]]
*[[[[معتضد بالله]]
*[[معتمد بالله]]
*[[معجزات حضرت مهدی]]
*[[معراج]]
*[[معرفت امام]]
*[[معمرین]]
*[[معنویت پس از ظهور]]
*[[معنویت پیش از ظهور]]
*[[مغرب]]
*[[مغیریه]]
*[[مفاسد اخر الزمان]]
*[[مفتوحه عنوه]]
*[[مفرج اعظم]]
*[[مفضل]]
*[[مفید]]
*[[مقام ابراهیم]]
*[[مقام امام زمان]]
*[[مقبوله عمر بن حنظله]]
*[[مقتدر بالله]]
*[[مقتصر]]
*[[مقداد]]
*[[مقدره]]
*[[مقدس اردبیلی]]
*[[مقدس‌ماب]]
*[[مقنع]]
*[[مکان‌های دعا برای حضرت]]
*[[مکتفی بالله]]
*[[مکه]]
*[[ملاحم]]
*[[ملاقات‌کنندگان حضرت]]
*[[ملاک تعیین نواب]]
*[[ملخ سرخ]]
*[[ملعون ملعون]]
*[[ملیکه]]
*[[ممطوره]]
*[[ممهدون للمهدی]]
*[[من لم یجعل الله له شبیها]]
*[[منادی اسمانی]]
*[[منافقان]]
*[[منان]]
*[[منبر سلیمان]]
*[[منتظر]]
*[[منتظر]]
*[[منتظران حقیقی]]
*[[منتقم]]
*[[منجم یهودی]]
*[[منجی اعظم]]
*[[منجی]]
*[[منصور]]
*[[منعم]]
*[[موالی خاصه]]
*[[موتور]]
*[[موسوعه الامام المهدی]]
*[[موعود در اقوام و ملل]]
*[[موعود یهود]]
*[[موعود]]
*[[مولی]]
*[[مومل]]
*[[مؤمن ال فرعون]]
*[[موی حضرت]]
*[[مهدویت از دیدگاه اهل سنت]]
*[[مهدویت از دیدگاه شیعه]]
*[[مهدویت شخصیه]]
*[[مهدویت نوعیه]]
*[[مهدویت]]
*[[مهدی بن محمد]]
*[[مهدی در روایات]]
*[[مهدی در قران]]
*[[مهدی سودانی]]
*[[مهدی عباسی]]
*[[مهدی موعود]]
*[[مهدی و نشانه‌های پیامبران]]
*[[مهدی هرعی]]
*[[مهدی]]
*[[مهدی‌باوری در ادیان]]
*[[مهدیه]]
*[[مهمید اخر]]
*[[میراث پیامبر اکرم]]
*[[میراث پیامبران]]
*[[میرزا حسین نوری]]
*[[میرزا علی محمد باب]]
*[[میزان الحق]]
*[[میکاییل]]
*[[میلخاء]]
*[[ناامیدی از ظهور]]
*[[ناجی النجار]]
*[[ناحیه مقدسه]]
*[[ناشناخته بودن حضرت]]
*[[ناصبی‌ها]]
*[[ناطق]]
*[[نافله]]
*[[ناقور]]
*[[ناووسیه]]
*[[نجبا]]
*[[نجف]]
*[[[[نجم]]
*[[نجم الثاقب]]
*[[ندای اسمانی]]
*[[نرجس]]
*[[نسب حضرت]]
*[[[[نسیم]]
*[[نشانه‌های حتمی ظهور]]
*[[نشانه‌های نزدیک ظهور]]
*[[نظامی گنجوی]]
*[[نعمانی]]
*[[نعمت باطن]]
*[[نعمت حضرت]]
*[[نعمت ظاهر]]
*[[نفس زکیه]]
*[[نفس]]
*[[نقبا]]
*[[نماز امام زمان]]
*[[نماز بر پیکر پدر]]
*[[نماز تسبیح]]
*[[نماز جماعت]]
*[[نماز جمعه]]
*[[نماز حاجت]]
*[[نماز عید]]
*[[نماز هدیه به حضرت]]
*[[نمازگزاران بر پیکر امام عسکری]]
*[[نمک در طعام]]
*[[نمیریه]]
*[[نواب اربعه]]
*[[نوبختیه]]
*[[نور ال محمد]]
*[[نور الاتقیاء]]
*[[نور الاصفیاء]]
*[[نور الرب]]
*[[نور حضرت]]
*[[نوروز]]
*[[نوستر اداموس]]
*[[نهار]]
*[[نهج البلاغه و مهدی]]
*[[نیابت خاصه]]
*[[نیابت عامه]]
*[[نیابت]]
*[[نیمه شعبان]]
*[[نیه الصابرین]]
*[[وادی السلام]]
*[[وادی یابس]]
*[[وارث]]
*[[واعظ قزوینی]]
*[[واقفه]]
*[[واقفیه]]
*[[واقیذ]]
*[[وتر]]
*[[وتر]]
*[[وتیره]]
*[[وتیره]]
*وجه
*[[وشن جوک]]
*[[وظایف منتظران]]
*[[وظایف نواب خاص]]
*[[وقاتون]]
*[[وقت ظهور]]
*[[وقت معلوم]]
*[[وکالت]]
*[[وکیلان حضرت]]
*[[ولادت حضرت]]
*[[ولایت فقیه]]
*[[ولایتی‌ها]]
*[[ولی الله]]
*[[ولی عصر]]
*[[ولی نعمت]]
*[[وهوه‌ل]]
*[[ویژگی‌های یاران امام مهدی]]
*[[ویژگی‌های امام مهدی]]
*[[هادی]]
*[[هالیوود و اخر الزمان]]
*[[هالیوود و مهدویت]]
*[[هدف قیام]]
*[[هراوه]]
*[[هرج‌ومرج]]
*[[هرشا]]
*[[هزاره‌گرایی]]
*[[هفت تکبیر]]
*[[همدان]]
*[[همسر امام مهدی]]
*[[هندوها و بشارت موعود]]
*[[هوشع نبی]]
*[[یا لثارات الحسین]]
*[[یاجوج و ماجوج]]
*[[یادکرد امام مهدی]]
*[[یاران حضرت]]
*[[یاری کردن حضرت]]
*[[یاوران امام مهدی]]
*[[ید الباسطه]]
*[[یشوعا]]
*[[یعسوب الدین]]
*[[یعفور]]
*[[یعقوب بن منقوش]]
*[[یعقوب بن یوسف]]
*[[یک‌سوم]]
*[[یمانی]]
*[[یمن در دوران ظهور]]
*[[یمین]]
*[[ینابیع الموده]]
*[[یوشع بن نون]]
*[[یوفولوژی]]
*[[یوم الخلاص]]
*[[یوم الفتح]]
*[[یوییل نبی]]
*[[یهود در اخر الزمان]]
*[[یهود و مسیح موعود]]
*[[یهود و نصاری و مهدویت]]
*[[یهودا]]
{{پایان مدخل وابسته}}


== منابع ==
== منابع ==
خط ۱٬۳۸۹: خط ۷۷:
== پانویس ==
== پانویس ==
{{پانویس}}
{{پانویس}}
{{امام مهدی}}


[[رده:مهدویت]]
[[رده:مهدویت]]
[[رده:انجمن خیریه حجتیه مهدویه]]
[[رده:مدخل موعودنامه]]
[[رده:مدخل موعودنامه]]
[[رده:مدخل درسنامه]]
[[رده:مدخل درسنامه]]
[[رده:مدخل فرهنگ‌نامه]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۲۸ فوریهٔ ۲۰۲۳، ساعت ۱۱:۳۸

انجمن خیریه حجتیه مهدویه که به اختصار، انجمن حجتیه خوانده می‌شود، یکی از گروه‏‌هایی بود که در دهه ۱۳۲۰ ش برای مقابله با جریان بهائیت توسط «شیخ محمود حلبی» و همراهان او شکل گرفت. ابتدا چهارچوب فعالیت آنها تبلیغ دین اسلام و مذهب جعفری و دفاع علمی از آن بود، لکن با برداشت اشتباه از برخی روایات، تشکیل حکومت و جهاد قبل از ظهور امام زمان (ع) را اشتباه می‌دانستند و به همین دلیل با انقلاب اسلامی ایران همکاری نداشتند؛ اما بعد از انقلاب به چند شاخه تقسیم شده و عده بسیاری از آنها از عقاید خود دست برداشتند.

مقدمه

یکی از گروه‏‌هایی که در بیش از نیم قرن گذشته در بحث‌‏های مهدویت به نوعی در کانون توجه بوده‏‌اند انجمن حجتیه است. سابقه شکل‏‌گیری این گروه به جریان‌‏های دهه ۱۳۲۰ ش تا میانه‏‌های دهه ۳۰ در جامعه ایران برمی‌‏گردد. در این دوره، دو خطر عمده در حوزه دین پدید آمد:

  1. حزب توده‏: این گروه، مرام مارکسیسم را میان جوانان نشر می‌‏داد و متدینان، ملی‏‌ها و رژیم پهلوی همه با آن درگیر بودند.
  2. بهائیت‏: در این بخش، فقط متدینان روی آن حساسیت داشتند و پس از شهریور ۱۳۲۰ ش متوجه نفوذ آن در دستگاه اداری پهلوی شده، به مبارزه با آن پرداختند. طبعا از نگاه متدینان، خطر بهائیان نه فقط کمتر از حزب توده نبود، بلکه پس از سرکوبی حزب توده در سال‏های ۳۲ ـ ۳۶ جدّی‏‌تر هم شده بود[۱].

برابر خطر دوم، عالمان و مراجع تقلید به مبارزاتی جدّی دست زدند. از میانه دهه ۳۰ یک تشکل مذهبی‏ ویژه با هدف مبارزه با بهائیت تهران و سپس دیگر شهرها پدید آمد. انجمن خیریه حجّتیه مهدویه در سال ۱۳۳۲ ش با تلاش شیخ محمود ذاکرزاده تولایی معروف به شیخ محمود حلبی (١٢٧٩-١٣٧٦ ه‍‌ش) با همکاری سید رضا آل رسول، سید محمد حسین عصار، سید حسین سجادی، غلام حسین حاج محمد تقی که عمدتاً تاجر بودند، تأسیس شد[۲] و تا پیروزی انقلاب اسلامی به فعالیت فرهنگی بر ضد این فرقه اشتغال داشتند و تلاش می‏‌کردند افزون بر جمع‏‌آوری اطلاعات، به تربیت نیرو برای مقابله با بهائیان و تبلیغات آنان بپردازند. از آنجا که کار عمده آقای حلبی پس از شهریور بیست، کارهای تبلیغی در قالب منبر بود و در این کار، مهارت و شهرت خاصی به دست آورده بود، همراه جمعی از فعالان مذهبی مشهد و نیز انجمن‌‏ها و هیئت‏‌های مذهبی، به طور منظم با بهائیان درگیر شدند[۳][۴]

با نگاهی به گفته‌ها و نوشته‌های طرفداران این نظریه و دلایلی که بدان استناد کرده‌اند، می‌توان گفت این باور انحرافی از سه راه سرچشمه گرفته است:

  1. برداشت نادرست از روایاتی که گسترش ستم و فساد را از نشانه‌های ظهور امام زمان (ع) معرفی می‌کند.
  2. استناد به روایاتی که از هرگونه قیامی در عصر غیبت، نهی و به سکوت و سکون و صبر بر بلاها، دعوت کرده است.
  3. تفسیر نادرست از امامت و رهبری و تصوّر اینکه تشکیل حکومت در عصر غیبت، دخالت در قلمرو کار معصوم (ع) است[۵][۶]

اساسنامه انجمن حاوی اصولی بود که چهارچوب فعالیت آن را مشخص می‏‌کرد: تبلیغ دین اسلام و مذهب جعفری و دفاع علمی از آن، تشکیل کنفرانس‏‌ها و سمینارهای علمی و دینی در نقاط گوناگون کشور با رعایت مقررات عمومی، چاپ و پخش جزوات و نشریه‌‏های علمی و دینی با رعایت مقررات مطبوعاتی کشور، تأسیس کلاس‌‏های تعلیم و تدریس اخلاق و معارف اسلامی با رعایت مقررات عمومی، ایجاد کتابخانه و قرائت‌خانه و اماکن ورزشی با رعایت قوانین مربوطه، انجام امور خیریه عمومی و مساعدت فرهنگی مؤسسات اسلامی و برقراری تماس با مجامع بین‌المللی با نظر مقامات ذی صلاحیت و... در تبصره دوم این اساس‏نامه تأکید شده بود که «انجمن به هیچ‏وجه در امور سیاسی مداخله نخواهد داشت و نیز مسؤلیت هر نوع دخالتی را که در زمینه‌‏های سیاسی از طرف افراد منتسب به انجمن صورت گیرد، بر عهده نخواهد داشت». این، همان تبصره‌‏ای بود که انقلابیون پیش و پس از انقلاب، از آن ناراحت بودند.

انجمن در هر شهری، دفتری داشت که تحت عنوان بیت «بیت امام زمان»(ع) شناخته می‌‏شد. این بیت، مسئولی داشت و زیر نظر وی سه گروه تدریس، تحقیق و ارشاد فعالیت می‏‌کردند. گروه نخست به آموزش نیروها در سه مرحله ابتدائی، متوسط و عالی می‏‌پرداختند. گروه دوم در پی یافتن افرادی از مسلمانان بودند که‏ تحت تأثیر بهائی‏‌ها، به این آیین گرویده بودند و گروه سوم، کار ارشاد این افراد را با شیوه‌‏های خاصّ خود دنبال می‏‌کردند. سخنرانی‏‌های عمومی نیز در محافلی که بیشتر منازل بود، برگزار شده و از سخنرانان معروف استفاده می‏شد. به طور معمول، در سال‏روز تولد امام زمان (ع) نیز جشن‏‌هایی برگزار می‌‏شد. بیشتر افرادی که از بهائیت برمی‌‏گشتند، توبه‌‏نامه و تبرّانامه‏ای می‌‏نوشتند که متن بسیاری از آنها در یک مجموعه، در کتابخانه آستان قدس نگهداری می‌‏شود. این جلسات بیشتر توسط سخنرانانی اداره می‌‏شد که خود انجمن تربیت کرده بود.

نکته قابل توجه آنکه این افراد غیر روحانی بودند. انجمن در این‏ باره استدلال‌‏های ویژه خود را داشت. این نیروها از مدارس برگزیده می‌‏شدند و در این میان مدرسه علوی جایگاه خاص خود را داشت. این مدرسه به همان اندازه که خاستگاه بسیاری از نیروهای مذهبی بود که در انقلاب اسلامی فعالانه شرکت کردند، فرصتی برای انجمن بود تا از میان آنان کسانی را برای کارهای فکری و تبلیغی خود گزینش کند[۷].

این انجمن پیش از انقلاب، با فرستادن نامه‏‌هایی برای برخی مراجع و بزرگان از جمله رهبر فقید انقلاب که در آن اهمیت مبارزه با بهائیت را گوشزد کرده، فعالیت‏‌های خود را در این زمینه شرح می‌‏دادند، تأییدیه‌‏هایی برای خود می‌‏گرفتند که امروزه نیز بدان‏ها استناد می‏‌کنند[۸].

افکار و عقاید انجمن حجتیه‏

  1. بهائیت، دشمن اصلی‏: مؤسس انجمن همواره تأکید می‌‏کرد: امروز امام زمان (ع) از کسی جز این خدمت را نمی‌‏پذیرد و چیزی جز این انتظار ندارد. به خدا قسم! امروز تکلیف شرعی و دینی همه ما آن است که با بهائیت مبارزه کنیم[۹].
  2. جدایی دین از سیاست‏: در تبصره ۲ از ماده دوم اساسنامه انجمن، تصریح شده است: انجمن به هیچ‌‏وجه در امور سیاسی مداخله نخواهد کرد و مسئولیت هر نوع دخالتی را که در زمینه‌‏های سیاسی از طرف افراد منتسب به انجمن صورت گیرد، به‏ عهده نخواهد گرفت[۱۰]. بر این اساس چنانچه فردی از اعضای انجمن به طرف مسائل سیاسی کشیده می‏‌شد، بی‌‏درنگ عذر او را می‏‌خواستند. به زعم آنان اسلام یگانه دین عبادت است و دخالت در سیاست، زیبنده پیشوایان دینی نیست[۱۱].
  3. ناموفق بودن قیام‏‌های پیش از ظهور: آنان با استفاده از برخی روایات، صاحب پرچم‌‏های قیام پیش از ظهور را گمراه می‌‏دانستند و تشکیل حکومت و بسط عدل را در جهت انسداد باب مهدویت می‌‏شمردند[۱۲]. در ۱۵ خرداد ۱۳۴۲ که قیام خونینی آغاز گشت و حاصل آن، هزاران شهید بود، رهبر انجمن، با اعتراض شدید، امام را مورد مؤاخذه قرار می‌‏دهد که چه کسی مسئول این ‏همه خون‏‌های به هدر رفته است؟ وی طی یک سخنرانی در مدرسه مروی، امام را مسئول ریختن خون جوانان در ۱۵ خرداد دانست. آنان دو روایت را دستاویز عقیده خود نموده بودند:
    1. روایتی است که می‌فرماید: هر پرچمی که پیش از قیام حضرت قائم (ع) به پاخیزد، صاحب آن قیام و پرچم طاغوت است و تحت لوای آن خداپرستیده نخواهد شد[۱۳].
    2. روایتی که در مقدمه صحیفه مبارکه سجادیه آمده است و می‌فرماید: هیچ کسی از ما اهل بیت تا زمان قیام حضرت قائم (ع) خروج نکرده و خروج نخواهد کرد که ستمی را بر طرف کند، یا حقی را بر پا دارد، مگر اینکه بلا او را از بنیاد برمی‌کند و قیام چنین شخصی بر گرفتاری ما و شیعیان ما می‌افزاید. آنان با استناد به این دو حدیث یکباره دست از هر گونه فعالیت‌های مبارزاتی و سیاسی علیه حکومت وقت برداشتند و معتقد بودند که تشکیل حکومت فقط از شئون امام معصوم (ع) است، و می‌گفتند: «هرگاه شما یک شخصی که از هوی و هوس دور بود و به هیچ وجه حب ریاست و شهرت و غضب و تمایلات نفسی نداشت و از هر گونه خطا مصون بود، ما هم به میدان می‌آییم و به خاک پایش می‌افتیم و همه روحانیون قربان خاک پایش می‌شویم!!».
  4. بی‌‏معنا بودن جهاد در دوران غیبت‏: شیخ حلبی در این ‏باره می‌‏گوید: شیعه می‌‏گوید: در عصر غیبت امام زمان (ع) جهاد نیست. چرا؟ چون حاکم اسلامی که باید معصوم باشد، مصداق پیدا نکرده است. وظیفه داریم فقط دین خود را حفظ کنیم. تکالیف شرعی‌‏مان را انجام دهیم و به شبهات منکران پاسخ دهیم و دیگر هیچ[۱۴].

ناگفته نماند برخی از آنچه در دهه‌‏های اخیر به انجمن یاد شده نسبت داده می‏‌شود و در مواردی برای مقابله با آنها بدان استناد می‌‏شود، به هیچ وجه به همه افراد در همه رده‌‏ها قابل انطباق نیست. اگر چه برخی باورها و نسبت‏ها به برخی عوام از این گروه درست می‏‌نماید، به تحصیل‌‏کردگان و فرهیختگان از این مجموعه نسبت‏‌های نادرستی است. چنان‏چه برخی نسبت‏ها از جمله باور آنها به انجام فساد و گناه برای نزدیک کردن ظهور، محل تأمل است و کسی نیز به روشنی ادعا نکرده که این مجموعه، مردم را به فساد و ستم سفارش کرده‌‏اند. سخنرانی‏‌های موجود از مؤسس انجمن گواه بر این مدعاست[۱۵].

انجمن حجتیه و انقلاب اسلامی‏

از دیدگاه‏‌های کلّی این گروه که به برخی از آن‏ها اشاره شد، به خوبی به دست می‌‏آید کسانی که بر آن مبانی پافشاری داشتند، هرگز با انقلاب اسلامی رابطه‌‏ای برقرار نکردند؛ چه اینکه این قیام شیعی را برخلاف دیدگاه خود می‏‌دانستند. یکی از تئوری پردازان و مؤثران در شکل‌‏گیری انقلاب شکوهمند اسلامی در این‏ باره می‏‌گوید: آنان مبارزه را ممنوع کرده و معتقد بودند این مبارزه به جایی نمی‌‏رسد.

مسئولان انجمن اعلام کردند: هر کس مایل به شرکت در فعالیت‌‏های سیاسی و تظاهرات باشد، باید از انجمن کناره‌‏گیری کند. در این ایام، بسیاری از اعضا که عمدتا مقلد امام خمینی بودند، افزون بر شرکت در فعالیت‏‌های ضد رژیم، برخوردهای فکری با انجمن را آغاز کردند و برخی با عنوان سازمان «عباد صالح» انشعاب یافتند[۱۶].

آیت اللّه خزعلی در این‏ باره می‏‌گوید: چون مسأله بهائیت امر خیلی مهمی برای مسلمین بود آنها ـ انجمن ـ سعی کردند در انقلاب شرکت نکرده و به این مهم نپردازند؛ چون فکر نمی‏‌کردند انقلاب پیروز شود. اجازه فعالیت به افراد انجمن داده نمی‌‏شد و علت آن هم این بود که افراد اگر بخواهند کار سیاسی بکنند، سازماندهی انجمن پاشیده شده و نمی‌‏تواند دیگر با بهائیت مبارزه کند[۱۷].

بنابراین نیروهای تربیت ‏شده در انجمن در سطوح گوناگون، پس از انقلاب به سه دسته تقسیم شدند:

  1. برخی به انقلاب پیوستند. از میان اینان، جوانانی نیز بودند که دست‏کم چند سالی انجمن را تجربه کرده و به صف انقلابیون پیوسته بودند. برخی که مسئولیت برگزاری مراسم سخنرانی‏‌ها را در تهران بر عهده داشت، نه فقط به انقلابیون پیوست، بلکه به نوعی برابر انجمن هم قرار گرفتند؛
  2. دسته دوم در برابر انقلاب بی‌‏تفاوت ماندند؛
  3. دسته سوم، به انتقاد از آن پرداخته به صف مخالفان ـ از نوع دین‌دار ـ پیوستند.

انجمن، چند ماه پیش از انقلاب، یعنی در شهریور ۵۷ مواضع خود را در ارتباط با سیاست تغییر داده، شروع به همراهی با انقلاب کرد. پس از انقلاب از سوی برخی از رهبران انقلابی، انجمن به عنوان یک عنصر خطرناک معرفی شده و برای جلوگیری از نفوذ آن در مراکز، تبلیغات گسترده‌ای بر ضد آنان آغاز شد. این اعتراضات که غالباً در پوشش دفاع از انقلاب صورت می‌‏گرفت، به مرور به حذف شمار زیادی از چهره‌‏های مذهبی با سابقه منجر شد. طبعا برخی از سوابق برخوردهای منفی رهبران انجمن با جریان انقلاب به عنوان یک تجربه برای موضع‏گیری بر ضد آنان مورد استفاده قرار گرفت؛ برای نمونه امام خمینی که روزگاری آقای حلبی را تأیید می‌‏کرد، در سال‏های پیش از انقلاب به تدریج به حرکت انجمن بدبین شده و حمایت خود را قطع کرد[۱۸].

با این ‏همه، جهت‌‏گیری انجمن پس از انقلاب به تدریج به سمت هواداری از آن پیش می‌‏رفت. آقای حلبی از مشهد کاندیدای مجلس خبرگان قانون اساسی شد و ۳۰۷۳۷۴ رأی آورد؛ اما برگزیده نشد. نوع هواداری انجمن از نشریه انتظار که انجمن پس از پیروزی انقلاب آن را انتشار می‏‌داد، به دست می‌‏آمد؛ اما مخالفت با آن، در سال شصت اوج گرفت و برخی از جریان‏‌های افراطی درون انقلاب، به ویژه نیروهای سازمان مجاهدین انقلاب با هر نیتی که بود، درست در وقتی که امکان بهره‏‌گیری از بیشتر از نیروهای مذهبی می‏رفت، یک جبهه داخلی بر ضد نیروهای متهم به وابستگی به انجمن گشوده و دشواری‌‏هایی را پدید آوردند.

برخی از نیروهای چپ افراطی که آن زمان در محور این فعالیت قرار داشتند، بعدها به فرو غلطیدن به دامن تفریط از آن اقدام‏‌ها اظهار پشیمانی کردند.

انجمن در شوال ۱۴۰۳ ق ضمن بیانیه‏‌ای با اعلام این مطلب افزود: بر اساس عقیده دینی و تکلیف شرعی خود، تبعیت از مقام معظم رهبری و مرجعیت و حفظ وحدت و یکپارچگی امت و رعایت مصالح عالیه مملکت و ممانعت از سوءاستفاده دستگاه‏‌های تبلیغاتی بیگانه و دفع غرض‏‌ورزی دشمنان اسلام... اعلام می‏‌داریم که از این تاریخ، تمام جلسات انجمن تعطیل است و هیچ کس مجاز نیست تحت عنوان این انجمن کوچک‏ترین فعالیتی کند[۱۹].

به نظر می‏‌رسد انجمن به جز کارهای تبلیغی و برگزاری برخی جلسات ضد کمونیستی و مارکسیستی، به نقد جدّی عقاید بهایی هم می‏‌پرداخت؛ گرچه این مسأله ممکن بود در قالب کمک به دیگر نویسندگان باشد که نمونه آن آقای محمّد باقر نجفی در کتاب بهائیان است که از آقای حلبی به دلیل در اختیار نهادن برخی اسناد تشکر کرده است. همین‏طور خود آقای حلبی هم گویا به نقد «ایقان» مشغول بوده و مرحوم محیط طباطبایی در مقاله‏‌ای گفته است: آقای حاجی شیخ محمود حلبی ... ۱۵۴ غلط ادبی از متن ایقان بیرون آورده و در کتاب پژوهش جامع درباره ایقان تألیف خود به تفصیل یاد کرده است[۲۰].

یادآوری آن لازم است که طبعا در این سال‏ها مبارزه با بهائیت منحصر به انجمن حجّتیه نبود. در اطلاعیه‌‏هایی که گاه از سوی مراجع انتشار می‏یافت، با نفوذ اقتصادی بهائیان مبارزه می‏‌شد. در سال‏های پس از انقلاب همچنان موضوع انجمن حجّتیه مطرح بوده و هر از چندی، برخی جناح‏ها باز هم از نفوذ انجمن حجّتیه سخن می‌‏گویند[۲۱].

پرسش مستقیم

پرسش‌های وابسته

منابع

پانویس

  1. رسول جعفریان، جریان‏ها و سازمان‏های مذهبی سیاسی ایران، ص۳۶۸.
  2. در جستجوی قائم، پورطباطبایی، ص۳۸۹.
  3. رسول جعفریان، جریان‏ها و سازمان‏های مذهبی سیاسی ایران، ص۳۶۸.
  4. سلیمیان، خدامراد، درسنامه مهدویت ج۲، ص۱۹۷، ۱۹۸.
  5. چشم‌به‌راه مهدی، ص۱۰۸.
  6. تونه‌ای، مجتبی، موعودنامه، ص۲۷۰.
  7. رسول جعفریان، جریان‏ها و سازمان‏های مذهبی سیاسی ایران، ص۳۷۳.
  8. سلیمیان، خدامراد، فرهنگ‌نامه مهدویت، ص۸۷-۸۸.
  9. نشریه«چشم‏انداز ایران»، سال اول، ش ۲.
  10. برخی بر این باورند که این سیاست برای نفوذ در برخی دستگاه‏ها از جمله ارتش جهت مقابله با بهایی‏ها بود. و اگر چنانچه به این جدایی تظاهر نمی‌‏کردند بی‏درنگ از همه فعالیت‌‏ها محروم می‏‌شدند.
  11. روزنامه کیهان، ۱۰ شهریور ۱۳۸۱، ص۲.
  12. سید ضیاء الدین علیا نسب، جریان‏شناسی انجمن حجتیه، ص۲۴، به نقل از روزنامه صبح آزادگان، ۲۷/ ۱۱/ ۱۳۶۰، قسمت سوم مصاحبه با مهندس طیّب.
  13. کافی: ج ۸، ص۲۹۵.
  14. نشریه«پگاه»، ش ۷۱، ۴ آبان ۱۳۸۱.
  15. سلیمیان، خدامراد، فرهنگ‌نامه مهدویت، ص۸۸ ـ ۹۰؛ حیدرزاده، عباس، فرهنگنامه آخرالزمان، ص۱۲۵.
  16. جریان‏شناسی انجمن حجتیه، به نقل از: علی اکبر هاشمی رفسنجانی: روزنامه عروه الوثقی، ۲۲ مهرماه ۱۳۶۱.
  17. جریان‏شناسی انجمن حجتیه، به نقل از: علی اکبر هاشمی رفسنجانی: در شناخت حزب قاعدین، ص۵۸.
  18. رسول جعفریان، جریان‏ها و سازمان‏های مذهبی سیاسی ایران، ص۳۷۴.
  19. روزنامه«اطلاعات»، ۲۲ تیرماه ۱۳۶۲ش.
  20. ر. ک: مجله «گوهر»، سال ششم، شماره ۶۱، فروردین ۱۳۵۷ ش.
  21. سلیمیان، خدامراد، فرهنگ‌نامه مهدویت، ص۹۰ ـ ۹۳.