جاهلیت در فقه سیاسی: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - 'دست' به 'دست'
بدون خلاصۀ ویرایش
جز (جایگزینی متن - 'دست' به 'دست')
 
(یک نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط یک کاربر دیگر نشان داده نشد)
خط ۶: خط ۶:
}}
}}


'''جاهلیت در فقه سیاسی''' به [[فترت]] زمانی [[قبل از بعثت]] [[پیامبر اسلام]] {{صل}} گفته می‌شود و مراد از [[عصر جاهلی]] [[فرهنگ]] و تمدنی با ویژگی‌هایی است که [[اسلام]] در مقابل آن [[قیام]] کرد و [[فرهنگ]] [[اسلام]] را جایگزین آن نمود.
'''جاهلیت در فقه سیاسی''' به [[فترت]] زمانی قبل از [[بعثت]] [[پیامبر اسلام]] {{صل}} گفته می‌شود و مراد از [[عصر جاهلی]] [[فرهنگ]] و تمدنی با ویژگی‌هایی است که [[اسلام]] در مقابل آن [[قیام]] کرد و [[فرهنگ]] [[اسلام]] را جایگزین آن نمود.


== معناشناسی ==
== معناشناسی ==
خط ۱۷: خط ۱۷:
== ابعاد فرهنگ جاهلی ==
== ابعاد فرهنگ جاهلی ==
{{اصلی|فرهنگ جاهلی}}
{{اصلی|فرهنگ جاهلی}}
[[علامه طباطبایی]] ابعاد [[فرهنگ جاهلی]] را در میان [[اعراب]] قبل از [[اسلام]] این‌گونه [[تبیین]] می‌کند:
[[علامه طباطبایی]] ابعاد [[فرهنگ جاهلی]] را در میان [[اعراب]] قبل از [[اسلام]] این‌گونه [[تبیین]] می‌کند:
# '''[[دین]]:''' [[اعراب]] به خاطر همجواری با [[ملل]] مختلف با [[ادیان]] متنوع (از جنوب با [[حبشه]] [[مسیحی]] از [[مغرب]] امپراتوری [[مسیحی]] [[روم]]، از شمال با [[ایران]] [[مجوس]] و در سایر نقاط مثل [[هند]] و [[مصر]]، [[بت‌پرستی]] و حضور [[قبایل]] [[یهودی]] در داخل جزیرة‌العرب) به [[بت‌پرستی]] و [[شرک]] روی آورده بودند و [[زندگی]] قبیله‌ای و بیابان‌نشینی آنان با اختلاطی از [[رسوم]] و [[عقاید یهودیت]]، [[مسیحیت]] و [[مجوس]] همراه شده بود.
# '''[[دین]]:''' [[اعراب]] به خاطر همجواری با [[ملل]] مختلف با [[ادیان]] متنوع (از جنوب با [[حبشه]] [[مسیحی]] از [[مغرب]] امپراتوری [[مسیحی]] [[روم]]، از شمال با [[ایران]] [[مجوس]] و در سایر نقاط مثل [[هند]] و [[مصر]]، [[بت‌پرستی]] و حضور [[قبایل]] [[یهودی]] در داخل جزیرة‌العرب) به [[بت‌پرستی]] و [[شرک]] روی آورده بودند و [[زندگی]] قبیله‌ای و بیابان‌نشینی آنان با اختلاطی از [[رسوم]] و [[عقاید یهودیت]]، [[مسیحیت]] و [[مجوس]] همراه شده بود.
خط ۲۳: خط ۲۲:
# '''مردان:''' [[فضیلت]] میان آنان سفاکی و خونخواری، [[تعصب جاهلی]]، [[تکبر]]، [[غرور]] و [[دنباله‌روی]] [[ستمکاران]]، [[تجاوز به حقوق]] [[مظلومان]]، عصیان‌گری، قمار، شرابخواری، [[زنا]] و... بود.
# '''مردان:''' [[فضیلت]] میان آنان سفاکی و خونخواری، [[تعصب جاهلی]]، [[تکبر]]، [[غرور]] و [[دنباله‌روی]] [[ستمکاران]]، [[تجاوز به حقوق]] [[مظلومان]]، عصیان‌گری، قمار، شرابخواری، [[زنا]] و... بود.
# '''[[زنان]]:''' [[محروم]] از [[حقوق اجتماعی]] و [[انسانی]] بودند و اختیاری درباره خود و کار خود نداشتند، [[ارث]] نمی‌بردند، تعداد [[همسر]] برای مردان محدود نبود، [[اخلاق]] [[رذیله]] مانند زینت‌نمایی و [[خودنمایی]]، [[زنا]] حتی میان شوهرداران آنها و عجیب‌تر از همه انجام [[اعمال]] [[حج]] به صورت عریان میان آنان شایع بود.
# '''[[زنان]]:''' [[محروم]] از [[حقوق اجتماعی]] و [[انسانی]] بودند و اختیاری درباره خود و کار خود نداشتند، [[ارث]] نمی‌بردند، تعداد [[همسر]] برای مردان محدود نبود، [[اخلاق]] [[رذیله]] مانند زینت‌نمایی و [[خودنمایی]]، [[زنا]] حتی میان شوهرداران آنها و عجیب‌تر از همه انجام [[اعمال]] [[حج]] به صورت عریان میان آنان شایع بود.
# '''[[فرزندان]]:''' به‌رغم انتساب آنان به پدرانشان، [[فرزندان]] صغیر [[ارث]] نمی‌بردند و بزرگان [[فامیل]] [[ارث]] آنان و مادرانشان را از راه‌های مختلف مانند [[قیمومیت]]، [[ازدواج]] و... تصاحب و تملک می‌کردند. از معضلات [[اجتماعی]] دوره [[جاهلی]] [[یتیمان]] و بی‌سرپناهی و [[فقر]] آنان بود که بر اثر [[جنگ‌ها]]، [[غارت‌ها]] و راهزنی‌ها، این گروه تعداد بسیاری را تشکیل می‌دادند. از بدبختی‌های [[فرزندان]]، [[فقر]] و [[تنگدستی]] و [[قحطی]] مسلط بر [[زندگی]] بیابان نشینان بود که باعث [[قتل]] آنان به [[دست]] [[پدران]] و مادرانشان می‌شد: {{متن قرآن|لَا تَقْتُلُوا أَوْلَادَكُمْ مِنْ إِمْلَاقٍ}}<ref>«فرزندانتان را از ناداری نکشید» سوره انعام، آیه ۱۵۱.</ref> و دخترها نیز مورد [[بغض]] [[پدران]] بودند و زنده‌به‌گور می‌شدند{{متن قرآن|وَإِذَا بُشِّرَ أَحَدُهُمْ بِمَا ضَرَبَ لِلرَّحْمَنِ مَثَلًا ظَلَّ وَجْهُهُ مُسْوَدًّا وَهُوَ كَظِيمٌ}}<ref> «و چون یکی از ایشان را به آنچه برای (خداوند) بخشنده مثل می‌زند نوید بخشند، (و گویند دختردار شده‌ای) چهره‌اش سیاه می‌گردد و اندوهگین می‌شود» سوره زخرف، آیه ۱۷.</ref>.
# '''[[فرزندان]]:''' به‌رغم انتساب آنان به پدرانشان، [[فرزندان]] صغیر [[ارث]] نمی‌بردند و بزرگان [[فامیل]] [[ارث]] آنان و مادرانشان را از راه‌های مختلف مانند [[قیمومیت]]، [[ازدواج]] و... تصاحب و تملک می‌کردند. از معضلات [[اجتماعی]] دوره [[جاهلی]] [[یتیمان]] و بی‌سرپناهی و [[فقر]] آنان بود که بر اثر [[جنگ‌ها]]، [[غارت‌ها]] و راهزنی‌ها، این گروه تعداد بسیاری را تشکیل می‌دادند. از بدبختی‌های [[فرزندان]]، [[فقر]] و [[تنگدستی]] و [[قحطی]] مسلط بر [[زندگی]] بیابان نشینان بود که باعث [[قتل]] آنان به دست [[پدران]] و مادرانشان می‌شد: {{متن قرآن|لَا تَقْتُلُوا أَوْلَادَكُمْ مِنْ إِمْلَاقٍ}}<ref>«فرزندانتان را از ناداری نکشید» سوره انعام، آیه ۱۵۱.</ref> و دخترها نیز مورد [[بغض]] [[پدران]] بودند و زنده‌به‌گور می‌شدند{{متن قرآن|وَإِذَا بُشِّرَ أَحَدُهُمْ بِمَا ضَرَبَ لِلرَّحْمَنِ مَثَلًا ظَلَّ وَجْهُهُ مُسْوَدًّا وَهُوَ كَظِيمٌ}}<ref> «و چون یکی از ایشان را به آنچه برای (خداوند) بخشنده مثل می‌زند نوید بخشند، (و گویند دختردار شده‌ای) چهره‌اش سیاه می‌گردد و اندوهگین می‌شود» سوره زخرف، آیه ۱۷.</ref>.
# '''[[حکومت]]:''' در اطراف شبه جزیره، پادشاهانی بودند که تحت‌الحمایه امپراتوری‌های بزرگ آن دوره ([[روم]] و [[ایران]]) [[حکومت]] می‌کردند؛ ولی در مرکز شبه‌جزیره مانند [[مکه]]، [[مدینه]] و طایف... ریش‌سفیدها بر [[قبایل]] بدوی [[حاکم]] بودند و بر همه این [[رذایل]]، بی‌سوادی و فقدان [[تعلیم و تعلم]]، تیره‌روزی [[عرب جاهلی]] را مضاعف می‌ساخت<ref>سیدمحمدحسین طباطبایی، المیزان، ج۴، ص۱۵۱-۱۵۳.</ref>.<ref>[[عبدالله نظرزاده|نظرزاده، عبدالله]]، [[فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم (کتاب)|فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم]]، ص۲۰۱-۲۰۳.</ref>
# '''[[حکومت]]:''' در اطراف شبه جزیره، پادشاهانی بودند که تحت‌الحمایه امپراتوری‌های بزرگ آن دوره ([[روم]] و [[ایران]]) [[حکومت]] می‌کردند؛ ولی در مرکز شبه‌جزیره مانند [[مکه]]، [[مدینه]] و طایف... ریش‌سفیدها بر [[قبایل]] بدوی [[حاکم]] بودند و بر همه این [[رذایل]]، بی‌سوادی و فقدان [[تعلیم و تعلم]]، تیره‌روزی [[عرب جاهلی]] را مضاعف می‌ساخت<ref>سیدمحمدحسین طباطبایی، المیزان، ج۴، ص۱۵۱-۱۵۳.</ref>.<ref>[[عبدالله نظرزاده|نظرزاده، عبدالله]]، [[فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم (کتاب)|فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم]]، ص۲۰۱-۲۰۳.</ref>


۲۱۸٬۸۴۲

ویرایش