جز
جایگزینی متن - 'دست' به 'دست'
جز (ربات: جایگزینی خودکار متن (-<div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;">\n: +)) |
جز (جایگزینی متن - 'دست' به 'دست') |
||
(۲۳ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۵ کاربر نشان داده نشد) | |||
خط ۱: | خط ۱: | ||
{{مدخل مرتبط | |||
| موضوع مرتبط = جاهلیت | |||
| عنوان مدخل = جاهلیت | |||
| مداخل مرتبط = [[جاهلیت در لغت]] - [[جاهلیت در قرآن]] - [[جاهلیت در نهج البلاغه]] - [[جاهلیت در کلام اسلامی]] - [[جاهلیت در تاریخ اسلامی]] - [[جاهلیت در فقه سیاسی]] - [[جاهلیت در معارف و سیره نبوی]] | |||
| پرسش مرتبط = | |||
}} | |||
'''جاهلیت در فقه سیاسی''' به [[فترت]] زمانی قبل از [[بعثت]] [[پیامبر اسلام]] {{صل}} گفته میشود و مراد از [[عصر جاهلی]] [[فرهنگ]] و تمدنی با ویژگیهایی است که [[اسلام]] در مقابل آن [[قیام]] کرد و [[فرهنگ]] [[اسلام]] را جایگزین آن نمود. | |||
== | == معناشناسی == | ||
جاهلیت در فقه سیاسی به [[فترت]] زمانی [[قبل از بعثت]] [[پیامبر اسلام]] {{صل}} گفته میشود<ref>خلیل بن احمد فراهیدی، کتاب العین، ج۳، ص۳۹۰.</ref> و از ریشه [[جهل]] به معنای [[نادانی]] است: {{متن قرآن|أَفَحُكْمَ الْجَاهِلِيَّةِ يَبْغُونَ وَمَنْ أَحْسَنُ مِنَ اللَّهِ حُكْمًا لِقَوْمٍ يُوقِنُونَ}}<ref>«آیا داوری (دوره) «جاهلیّت» را میجویند؟ و برای گروهی که یقین دارند، در داوری از خداوند بهتر کیست؟» سوره مائده، آیه ۵۰.</ref>. | |||
مراد از [[عصر جاهلی]] دوره زمانی نیست که عدهای در مورد طول و عرض آن دوره مناقشه کردهاند؛ بلکه مراد [[فرهنگ]] و تمدنی با ویژگیهایی است که [[اسلام]] در مقابل آن [[قیام]] کرد و [[فرهنگ]] [[اسلام]] را جایگزین آن نمود. | |||
در وجه تسمیه [[جاهلیت]] آمده است: "مقصود از [[جاهلیت]]، [[نادانی]] نیست؛ بلکه بر اساس شواهد "جهالت" در برابر "حلم" است.... مقصود از [[جاهلیت]] در [[قرآن]] عصری است که با تمام [[موازین]] و [[ارزشهای اخلاقی]] و [[دینی]] و [[فرهنگی]] کاملاً در مقابل [[اسلام]] بوده است"<ref>بهاءالدین خرمشاهی، "جاهلیت"، دانشنامه قرآن و قرآنپژوهی، ج۱، ص۸۳۱-۸۳۳.</ref>.<ref>[[عبدالله نظرزاده|نظرزاده، عبدالله]]، [[فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم (کتاب)|فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم]]، ص۲۰۱-۲۰۳.</ref> | |||
== ابعاد فرهنگ جاهلی == | |||
{{اصلی|فرهنگ جاهلی}} | |||
[[علامه طباطبایی]] ابعاد [[فرهنگ جاهلی]] را در میان [[اعراب]] قبل از [[اسلام]] اینگونه [[تبیین]] میکند: | |||
# '''[[دین]]:''' [[اعراب]] به خاطر همجواری با [[ملل]] مختلف با [[ادیان]] متنوع (از جنوب با [[حبشه]] [[مسیحی]] از [[مغرب]] امپراتوری [[مسیحی]] [[روم]]، از شمال با [[ایران]] [[مجوس]] و در سایر نقاط مثل [[هند]] و [[مصر]]، [[بتپرستی]] و حضور [[قبایل]] [[یهودی]] در داخل جزیرةالعرب) به [[بتپرستی]] و [[شرک]] روی آورده بودند و [[زندگی]] قبیلهای و بیاباننشینی آنان با اختلاطی از [[رسوم]] و [[عقاید یهودیت]]، [[مسیحیت]] و [[مجوس]] همراه شده بود. | |||
# '''[[معیشت]]:''' [[بادیهنشینان]] [[عرب]] به رغم [[زندگی]] پر [[مشقت]] و رذیلانه همواره در [[جنگ]]، راهزنی و دزدی به سر میبردند و هیچ [[صلح]] و [[امنیتی]] در این [[جامعه]] بدوی به چشم نمیخورد و قاعده {{عربی|الحَقُّ لمن غَلب}} [[حاکم]] بود. | |||
# '''مردان:''' [[فضیلت]] میان آنان سفاکی و خونخواری، [[تعصب جاهلی]]، [[تکبر]]، [[غرور]] و [[دنبالهروی]] [[ستمکاران]]، [[تجاوز به حقوق]] [[مظلومان]]، عصیانگری، قمار، شرابخواری، [[زنا]] و... بود. | |||
# '''[[زنان]]:''' [[محروم]] از [[حقوق اجتماعی]] و [[انسانی]] بودند و اختیاری درباره خود و کار خود نداشتند، [[ارث]] نمیبردند، تعداد [[همسر]] برای مردان محدود نبود، [[اخلاق]] [[رذیله]] مانند زینتنمایی و [[خودنمایی]]، [[زنا]] حتی میان شوهرداران آنها و عجیبتر از همه انجام [[اعمال]] [[حج]] به صورت عریان میان آنان شایع بود. | |||
# '''[[فرزندان]]:''' بهرغم انتساب آنان به پدرانشان، [[فرزندان]] صغیر [[ارث]] نمیبردند و بزرگان [[فامیل]] [[ارث]] آنان و مادرانشان را از راههای مختلف مانند [[قیمومیت]]، [[ازدواج]] و... تصاحب و تملک میکردند. از معضلات [[اجتماعی]] دوره [[جاهلی]] [[یتیمان]] و بیسرپناهی و [[فقر]] آنان بود که بر اثر [[جنگها]]، [[غارتها]] و راهزنیها، این گروه تعداد بسیاری را تشکیل میدادند. از بدبختیهای [[فرزندان]]، [[فقر]] و [[تنگدستی]] و [[قحطی]] مسلط بر [[زندگی]] بیابان نشینان بود که باعث [[قتل]] آنان به دست [[پدران]] و مادرانشان میشد: {{متن قرآن|لَا تَقْتُلُوا أَوْلَادَكُمْ مِنْ إِمْلَاقٍ}}<ref>«فرزندانتان را از ناداری نکشید» سوره انعام، آیه ۱۵۱.</ref> و دخترها نیز مورد [[بغض]] [[پدران]] بودند و زندهبهگور میشدند{{متن قرآن|وَإِذَا بُشِّرَ أَحَدُهُمْ بِمَا ضَرَبَ لِلرَّحْمَنِ مَثَلًا ظَلَّ وَجْهُهُ مُسْوَدًّا وَهُوَ كَظِيمٌ}}<ref> «و چون یکی از ایشان را به آنچه برای (خداوند) بخشنده مثل میزند نوید بخشند، (و گویند دختردار شدهای) چهرهاش سیاه میگردد و اندوهگین میشود» سوره زخرف، آیه ۱۷.</ref>. | |||
# '''[[حکومت]]:''' در اطراف شبه جزیره، پادشاهانی بودند که تحتالحمایه امپراتوریهای بزرگ آن دوره ([[روم]] و [[ایران]]) [[حکومت]] میکردند؛ ولی در مرکز شبهجزیره مانند [[مکه]]، [[مدینه]] و طایف... ریشسفیدها بر [[قبایل]] بدوی [[حاکم]] بودند و بر همه این [[رذایل]]، بیسوادی و فقدان [[تعلیم و تعلم]]، تیرهروزی [[عرب جاهلی]] را مضاعف میساخت<ref>سیدمحمدحسین طباطبایی، المیزان، ج۴، ص۱۵۱-۱۵۳.</ref>.<ref>[[عبدالله نظرزاده|نظرزاده، عبدالله]]، [[فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم (کتاب)|فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم]]، ص۲۰۱-۲۰۳.</ref> | |||
== جستارهای وابسته == | |||
{{مدخل وابسته}} | |||
* [[اعتقادات جاهلی]] | |||
* [[مناسک جاهلی]] | |||
* [[شرک جاهلی]] | |||
* [[بت پرستی]] | |||
* [[پرستش فرشتگان]] | |||
* [[فرهنگ جاهلی]] | |||
* [[اخلاق جاهلی]] | |||
* [[تعصب جاهلی]] | |||
* [[سیاست جاهلی]] | |||
* [[جنگهای اعراب جاهلی]] | |||
* [[اقتصاد جاهلی]] | |||
* [[مرگ جاهلی]] | |||
{{پایان مدخل وابسته}} | |||
== منابع == | |||
{{منابع}} | |||
# [[پرونده:1379779.jpg|22px]] [[عبدالله نظرزاده|نظرزاده، عبدالله]]، [[فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم (کتاب)|'''فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم''']] | |||
{{پایان منابع}} | |||
== پانویس == | |||
{{پانویس}} | {{پانویس}} | ||
[[رده:مدخل]] | |||
[[رده: مدخل]] | [[رده:جاهلیت]] | ||
[[رده: جاهلیت]] |