جعفر بن علی ابن ابی‌طالب: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
 
(۳ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
{{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = اصحاب امام حسین | عنوان مدخل  = | مداخل مرتبط = [[جعفر بن علی ابن ابی‌طالب در معارف و سیره حسینی]] - [[جعفر بن علی ابن ابی‌طالب در تاریخ اسلامی]]| پرسش مرتبط  = }}
{{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = اصحاب امام حسین | عنوان مدخل  = | مداخل مرتبط = [[جعفر بن علی ابن ابی‌طالب در تاریخ اسلامی]]| پرسش مرتبط  = }}
{{جعبه اطلاعات اصحاب
{{جعبه اطلاعات اصحاب
| نام = جعفر بن علی ابن ابی‌طالب  
| نام = جعفر بن علی ابن ابی‌طالب  
خط ۵۰: خط ۵۰:


== مقدمه ==
== مقدمه ==
{{متن حدیث|اَلسَّلاَمُ عَلَى جَعْفَرِ بْنِ أَمِيرِ الْمُؤْمِنِينَ الصَّابِرِ بِنَفْسِهِ مُحْتَسِباً وَ النَّائِي عَنِ الْأَوْطَانِ مُغْتَرِباً اَلْمُسْتَسْلِمِ لِلْقِتَالِ اَلْمُسْتَقْدِمِ لِلنِّزَالِ اَلْمَكْثُورِ بِالرِّجَالِ لَعَنَ اللَّهُ قَاتِلَهُ هَانِئَ بْنَ ثُبَيْتٍ الْحَضْرَمِيَّ}}<ref>زیارت ناحیه، بحار الانوار، ج۴۵، ص۶۶.</ref>
جعفر، چهارمین فرزند [[امیر مؤمنان]] {{ع}} از [[فاطمه]] [[امّ البنین]] دختر [[حزام بن خالد]]<ref>مقتل الحسین {{ع}} خوارزمی، ج۲، ص۳۳، انوارالهدی؛ انصارالحسین، شمس الدین، ص۱۳۰؛ تسمیة من قتل، شماره ۳.</ref>، [[برادر]] سوم [[اباالفضل العباس]] {{ع}} است. [[امام]] {{ع}} به خاطر علاقه فراوانی که به برادرش [[جعفر]] داشت نام فرزندش را جعفر نهاد<ref>ابصارالعین، ص۶۹، مرکز الدراسات لاسلامیة لحرس الثورة؛ اعیان الشیعه، ج۴، ص۱۲۹.</ref>. او در [[عاشورا]] ۱۹ ساله بود، تولدش دو سال پس از برادرش [[عثمان]] رخ داد<ref>مقاتل الطالبین، ص۵۴.</ref>.<ref>جمعی از نویسندگان، [[پژوهشی پیرامون شهدای کربلا (کتاب)|پژوهشی پیرامون شهدای کربلا]]، ص۱۲۱؛ [[سید اصغر ناظم‌زاده|ناظم‌زاده، سید اصغر]]، [[اصحاب امام حسین - ناظم‌زاده (کتاب)|اصحاب امام حسین]]، ص۱۳۴-۱۳۶؛ [[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ عاشورا (کتاب)|فرهنگ عاشورا]]، ص ۱۴۱.</ref>
 
[[درود]] و [[سلام]] بر جعفر [[فرزند]] [[امیرالمؤمنین]] {{ع}} که برای [[خدا]] در مقابل [[بلا]] [[صبر]] تا بدنش سپر تیر بلاگردید و [[مقهور]] و مغلوب مردان قرار گرفت، [[لعنت خدا]] بر قاتلش «[[هانی بن ثبیط حضرمی]]» باد.
 
جعفر، چهارمین فرزند [[امیر مؤمنان]] {{ع}} از [[فاطمه]] [[امّ البنین]] دختر [[حزام بن خالد]]<ref>مقتل الحسین {{ع}} خوارزمی، ج۲، ص۳۳، انوارالهدی؛ انصارالحسین، شمس الدین، ص۱۳۰؛ تسمیة من قتل، شماره ۳.</ref> [[برادر]] سوم [[اباالفضل العباس]] {{ع}} است. [[امام]] {{ع}} به خاطر علاقه فراوانی که به برادرش [[جعفر]] داشت نام فرزندش را جعفر نهاد <ref>ابصارالعین، ص۶۹، مرکز الدراسات لاسلامیة لحرس الثورة؛ اعیان الشیعه، ج۴، ص۱۲۹.</ref>.<ref>جمعی از نویسندگان، [[پژوهشی پیرامون شهدای کربلا (کتاب)|پژوهشی پیرامون شهدای کربلا]]، ص:۱۲۱.</ref>
 
[[ابوالفرج اصفهانی]] می‌‌نویسد: او در [[عاشورا]] ۱۹ ساله بود، تولدش دو سال پس از برادرش [[عثمان]] رخ داد<ref>مقاتل الطالبین، ص۵۴.</ref>.
 
[[سماوی]] در ابصارالعین، می‌‌نویسد: جعفر با پدرش [[امیرالمؤمنین]] {{ع}} دو سال [[زندگی]] کرد، و با برادرش [[امام حسن مجتبی]] {{ع}} ۱۲ و با برادرش [[امام حسین]] از ۲۱ سال زندگی کرد. بنابراین، در [[روز عاشورا]] ۲۱ ساله بوده است<ref>ابصارالعین، ص۶۷.</ref>.


== [[شهادت]] در [[روز عاشورا]] ==
[[مورخان]] نوشته‌اند: [[حضرت عباس]] چون دو برادرش [[عبدالله]] و [[عثمان]] [[شهید]] شدند، آخرین برادرش جعفر را خواست و فرمود: «به [[جنگ]] بشتاب تا تو را مانند برادرانم کشته بینم و [[رضای خدا]] را در [[شهادت]] تو به حساب آورم، همان‌گونه که در شهادت آن برادرانت به حساب آوردم»<ref>{{متن حدیث|تَقَدَّمْ إِلَى الْحَرْبِ حَتَّى‌ أَراكَ قَتِيلًا كَأَخَوَيْكَ، فَأَحْتَسِبُكَ كَما أَحْتَسِبْتُهُمَا}}؛ کامل بن اثیر، ج۲، ص۵۱۸؛ ارشاد مفید، ج۲، ص۱۰۹.</ref>؛
[[مورخان]] نوشته‌اند: [[حضرت عباس]] چون دو برادرش [[عبدالله]] و [[عثمان]] [[شهید]] شدند، آخرین برادرش جعفر را خواست و فرمود: «به [[جنگ]] بشتاب تا تو را مانند برادرانم کشته بینم و [[رضای خدا]] را در [[شهادت]] تو به حساب آورم، همان‌گونه که در شهادت آن برادرانت به حساب آوردم»<ref>{{متن حدیث|تَقَدَّمْ إِلَى الْحَرْبِ حَتَّى‌ أَراكَ قَتِيلًا كَأَخَوَيْكَ، فَأَحْتَسِبُكَ كَما أَحْتَسِبْتُهُمَا}}؛ کامل بن اثیر، ج۲، ص۵۱۸؛ ارشاد مفید، ج۲، ص۱۰۹.</ref>؛


جعفر به میدان شتافت و می‌‌گفت: «من جعفرم و دارای [[مقام]] بلندی می‌‌باشم، من پسر [[علی]] [[خیرخواه]] هستم که صاحب [[فضائل]] بود»<ref>{{متن حدیث|إنی أنا جعفر ذوالمعالی ابن علی الخیر ذی الافضال}}؛ کامل بن اثیر، ج۲، ص۵۱۸؛ ارشاد مفید، ج۲، ص۱۰۹.</ref>؛
جعفر به میدان شتافت و می‌‌گفت: «من جعفرم و دارای [[مقام]] بلندی می‌‌باشم، من پسر [[علی]] [[خیرخواه]] هستم که صاحب [[فضائل]] بود»<ref>{{متن حدیث|إنی أنا جعفر ذوالمعالی ابن علی الخیر ذی الافضال}}؛ کامل بن اثیر، ج۲، ص۵۱۸؛ ارشاد مفید، ج۲، ص۱۰۹.</ref>؛


ابوالفرج اصفهانی می‌‌نویسد: [[قاتل]] جعفر، [[خولی بن یزید اصبحی]] بود که بر او [[حمله]] کرد و او را به شهادت رساند<ref>مقاتل الطالبین، ص۵۴</ref>.
ابوالفرج اصفهانی می‌‌نویسد: [[قاتل]] جعفر، [[خولی بن یزید اصبحی]] بود که بر او [[حمله]] کرد و او را به شهادت رساند<ref>مقاتل الطالبین، ص۵۴</ref>. اما [[ابو مخنف]] و [[ضحاک مشرقی]] همان‌گونه که در [[زیارت]] ناحیه آمده، قاتل او را هانی بن ثبیط می‌‌دانند و اضافه می‌‌کنند که جعفر در این معرکه، برادر هانی را کُشت و او هم به [[تلافی]] [[مرگ]] برادرش، [[جعفر]] را از پای درآورد<ref>ارشاد مفید، ج۲، ص۱۱۹؛ کامل ابن اثیر، ج۲، ص۵۷۰.</ref>.
 
اما [[ابو مخنف]] و [[ضحاک مشرقی]] همان‌گونه که در [[زیارت]] ناحیه آمده، قاتل او را هانی بن ثبیط می‌‌دانند و اضافه می‌‌کنند که جعفر در این معرکه، برادر هانی را کُشت، و او هم به [[تلافی]] [[مرگ]] برادرش، [[جعفر]] را از پای درآورد<ref>ارشاد مفید، ج۲، ص۱۱۹؛ کامل ابن اثیر، ج۲، ص۵۷۰.</ref>.
 
همان‌گونه که قبلا گفته شد، طبق نقل برخی از [[مورخان]]، هنگامی که [[حضرت عباس]] در [[روز عاشورا]] خطاب به [[برادران]] [[مادری]] خود - [[عبدالله]] و [[عثمان]] و [[جعفر]] - گفت: گام پیش نهید تا ببینم که برای [[خدا]] [[خیرخواهی]] می‌‌کنید، جعفر پس از دو برادرش، گام به میدان نهاد و چنین [[رجز]] خواند:
{{شعر}}
{{ب|''إِنِّي‏ أَنَا جَعْفَرٌ ذُو الْمَعَالِي''|2=''ابْنُ عَلِيِّ الْخَيْرِ ذُو النَّوَالِ''}}
{{ب|''ذَاكَ الْوَصِيُّ ذُو السَّنَا وَ الْوَالِي‏''|2=''حَسْبِي بِعَمِّي جَعْفَرٍ وَ الْخَالِ''}}
{{ب|''أَحْمِي حُسَيْناً ذَا النَّدَى الْمِفْضَالِ''<ref>مناقب ابن شهرآشوب، ج۴، ص۱۰۷؛ ارشاد مفید، ج۲، ص۱۰۹؛ بحارالأنوار، ج۴۵، ص۴۸؛ ابصارالعین، ص۶۸؛ کامل ابن اثیر، ج۲، ص۵۷۰.</ref>|2=}}
{{پایان شعر}}
:من، جعفر، دارای مقامی والا هستم پسر [[علی]] [[نیکوکار]] و [[بخشنده]] می‌‌باشم، آن علی که [[وصی پیامبر]] {{صل}} بلندمرتبه و دارای [[ولایت]] است؛ عمویم جعفر و دایی‌ام در [[شرافت]] مرا بس است، از [[حسین]] {{ع}} که صاحب گرم و [[فضیلت]] است [[پشتیبانی]] خواهم کرد.


به روایتی در همین هنگام تیری به وسیله خولی اصبحی پرتاب شد و به پیشانی یا چشم او اصابت کرد<ref>مناقب ابن شهرآشوب، ج۴، ص۱۰۷؛ کامل ابن اثیر، ج۲، ص۷۰؛ أعیان الشیعة، ج۴، ص۱۲۹؛ ارشاد مفید، ج۲، ص۱۰۹؛ بحارالأنوار، ج۴۵، ص۶۶.</ref>. و به [[روایت]] [[ناحیه مقدسه]]، [[هانی بن ثبیط حضرمی]] او را به [[شهادت]] رساند<ref>بحار الأنوار، ج۴۵، ص۶۸.</ref>، بنا به این دو روایت، محتمل است آن کسی که تیر بر پیشانی [[مبارک]] این [[نوجوان]] [[دلاور]]، زد خولی اصبحی بود و آن کسی که وی را به شهادت رساند و سر آن بزرگوار را از [[بدن]] جدا کرد، هانی بن ثبیط بوده است.<ref>[[سید اصغر ناظم‌زاده|ناظم‌زاده، سید اصغر]]، [[اصحاب امام حسین - ناظم‌زاده (کتاب)|اصحاب امام حسین]]، ص:۱۳۴-۱۳۶.</ref>
در زیارت ناحیه مقدسه در مورد ایشان چنین آمده است: {{متن حدیث|اَلسَّلاَمُ عَلَى جَعْفَرِ بْنِ أَمِيرِ الْمُؤْمِنِينَ الصَّابِرِ بِنَفْسِهِ مُحْتَسِباً وَ النَّائِي عَنِ الْأَوْطَانِ مُغْتَرِباً اَلْمُسْتَسْلِمِ لِلْقِتَالِ اَلْمُسْتَقْدِمِ لِلنِّزَالِ اَلْمَكْثُورِ بِالرِّجَالِ لَعَنَ اللَّهُ قَاتِلَهُ هَانِئَ بْنَ ثُبَيْتٍ الْحَضْرَمِيَّ}}، [[درود]] و [[سلام]] بر جعفر [[فرزند]] [[امیرالمؤمنین]] {{ع}} که برای [[خدا]] در مقابل [[بلا]] [[صبر]] تا بدنش سپر تیر بلاگردید و [[مقهور]] و مغلوب مردان قرار گرفت، [[لعنت خدا]] بر قاتلش «[[هانی بن ثبیط حضرمی]]» باد<ref>زیارت ناحیه، بحار الانوار، ج۴۵، ص۶۶.</ref>.<ref>[[سید اصغر ناظم‌زاده|ناظم‌زاده، سید اصغر]]، [[اصحاب امام حسین - ناظم‌زاده (کتاب)|اصحاب امام حسین]]، ص۱۳۴-۱۳۶؛ [[محمد محمدی ری‌شهری|محمدی ری‌شهری، محمد]]، [[گزیده دانشنامه امام حسین (کتاب)|گزیده دانشنامه امام حسین]] ص ۸۴.</ref>


== منابع ==
== منابع ==
خط ۸۹: خط ۷۲:
{{پانویس}}
{{پانویس}}


[[رده:فرزندان امام علی]]
[[رده:اصحاب امام حسین]]
[[رده:اصحاب امام حسین]]
[[رده:اعلام]]
[[رده:اعلام]]
[[رده:بنی‌هاشم]]
۲۴٬۵۵۵

ویرایش