شرطة الخمیس در نهج البلاغه: تفاوت میان نسخه‌ها

نسخهٔ کنونی تا ‏۱۱ آوریل ۲۰۲۳، ساعت ۱۰:۳۱

مقدمه

شرطة الخمیس، در مفهوم سپاه ویژه، برای نخستین بار در سپاه امام علی (ع) شکل گرفت و مراد از آن بنا بر نقل اصبغ بن نباته، یکی از اعضای شرطة الخمیس، گروهی خاص از یاران امام علی (ع) بودند که با ایشان پیمان بستند تا پای جان در راه امام جان‌فشانی کنند و امام نیز در مقابل، پیروزی و سعادت را برای آنها ضمانت کند. شأن صدور عنوان شرطة الخمیس از این جهت بود که آنها گرچه عده قلیلی بودند و همواره به عنوان مقدمه سپاه امام در جنگ‌ها شرکت می‌کردند، اما پنج رکن تشکیلاتی سپاه، یعنی مقدمه، مؤخره، میمنه، میسره و قلب سپاه، در درون نظام جنگی آنها پیش‌بینی شده بود.

شرطة الخمیس دارای ویژگی‌هایی بودند، از جمله:

همیشه مسلح، آماده و همراه امام بودند؛
در جنگ‌ها پیشرو سپاه بودند؛
همیشه گوش به فرمان و آماده بودند و در اجرای فرمان امام (ع)، چون و چرا و تعلل نمی‌کردند؛
با آن حضرت بر مرگ خود بیعت کرده بودند (یا پیروزی یا مرگ)؛
مردانی وارسته، فرهیخته و با تقوا بودند؛
از قبایل مختلف بودند؛
در غیر زمان جنگ نیز آماده و همراه امام بودند و مأموریت‌های مهم و ویژه‌ای (چون اجرای حدود) بر عهده آنان بود.

این گروه بر مرگ با امام علی (ع) بیعت کرده بودند. اصبغ بن نباته می‌گوید: "ما در صفین با حضرت علی (ع) بیعت کردیم، تا آن‌که ۹۹ نفر بیعت کردند، آن‌گاه حضرت فرمود: "کجاست صدمین نفر؟ پیامبر خدا خبرم داد که در چنین روزی، صد مرد با من بیعت خواهند کرد." در این هنگام مردی پشمینه‌پوش آمد و با امام بیعت کرد. امام فرمود: "چرا با من بیعت می‌کنی؟" گفت: "بر این که جانم را فدایت کنم." فرمود: "کیستی؟" گفت: "اویس قرنی". برخی از افراد شرطة الخمیس عبارت‌اند از: عمار یاسر، سهل بن حنیف، عثمان بن حنیف، میثم تمار، حبیب بن مظاهر اسدی، محمد بن ابی بکر، مالک اشتر، حارث بن عبدالله همدانی، سلیم بن قیس هلالی، عبیدالله بن ابی رافع، اویس قرنی، کمیل بن زیاد نخعی، اصبغ بن نباته، قیس بن سعد انصاری، شریح بن هانی مذحجی^[۱].

منابع

دین‌پرور، سید حسین، دانشنامه نهج البلاغه ج۱

پانویس

↑ دین‌پرور، سید حسین، دانشنامه نهج البلاغه، ج۱، ص 492 ـ 493.

[1] دین‌پرور، سید حسین، دانشنامه نهج البلاغه، ج۱، ص 492 ـ 493.

[۱]

@@ خط ۱: / خط ۱: @@
+{{مدخل مرتبط
+| موضوع مرتبط = شرطة الخمیس
+| عنوان مدخل  = شرطة الخمیس
+| مداخل مرتبط = [[شرطة الخمیس در نهج البلاغه]]
+| پرسش مرتبط  =
+}}
-{{امامت}}
+== مقدمه ==
-<div style="background-color: rgb(252, 252, 233); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">اين مدخل از زیرشاخه‌های بحث '''[[شرطة الخمیس]]''' است. "'''[[شرطة الخمیس]]'''" از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:</div>
+[[شرطة الخمیس]]، در مفهوم [[سپاه]] ویژه، برای نخستین بار در [[سپاه امام علی]] {{ع}} شکل گرفت و مراد از آن بنا بر [[نقل]] [[اصبغ بن نباته]]، یکی از اعضای [[شرطة الخمیس]]، گروهی خاص از [[یاران امام علی]] {{ع}} بودند که با ایشان [[پیمان]] بستند تا پای [[جان]] در راه [[امام]] [[جان‌فشانی]] کنند و [[امام]] نیز در مقابل، [[پیروزی]] و [[سعادت]] را برای آنها ضمانت کند. [[شأن]] صدور عنوان [[شرطة الخمیس]] از این جهت بود که آنها گرچه عده قلیلی بودند و همواره به عنوان [[مقدمه]] [[سپاه امام]] در [[جنگ‌ها]] شرکت می‌کردند، اما پنج رکن تشکیلاتی [[سپاه]]، یعنی [[مقدمه]]، [[مؤخره]]، [[میمنه]]، [[میسره]] و [[قلب]] [[سپاه]]، در درون [[نظام]] جنگی آنها پیش‌بینی شده بود.
-<div style="background-color: rgb(255, 245, 227); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;"> [[شرطة الخمیس در حدیث]] - [[شرطة الخمیس در نهج البلاغه]] - [[شرطة الخمیس در تاریخ اسلامی]]</div>
-<div style="background-color: rgb(206,242, 299); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">در این باره، تعداد بسیاری از پرسش‌های عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل '''[[شرطة الخمیس (پرسش)]]''' قابل دسترسی خواهند بود.</div>
-==مقدمه==
+[[شرطة الخمیس]] دارای ویژگی‌هایی بودند، از جمله:
-*[[شرطة الخمیس]]، در مفهوم [[سپاه]] ویژه، برای نخستین بار در [[سپاه امام علی]]{{ع}} شکل گرفت و مراد از آن بنا بر [[نقل]] [[اصبغ بن نباته]]، یکی از اعضای [[شرطة الخمیس]]، گروهی خاص از [[یاران امام علی]]{{ع}} بودند که با ایشان [[پیمان]] بستند تا پای [[جان]] در راه [[امام]] [[جان‌فشانی]] کنند و [[امام]] نیز در مقابل، [[پیروزی]] و [[سعادت]] را برای آنها ضمانت کند. [[شأن]] صدور عنوان [[شرطة الخمیس]] از این جهت بود که آنها گرچه عده قلیلی بودند و همواره به عنوان [[مقدمه]] [[سپاه امام]] در [[جنگ‌ها]] شرکت می‌کردند، اما پنج رکن تشکیلاتی [[سپاه]]، یعنی [[مقدمه]]، [[مؤخره]]، [[میمنه]]، [[میسره]] و [[قلب]] [[سپاه]]، در درون [[نظام]] جنگی آنها پیش‌بینی شده بود<ref>[[دانشنامه نهج البلاغه ج۱ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۱، ص 492- 493.</ref>.
+# همیشه مسلح، آماده و همراه [[امام]] بودند؛
-*[[شرطة الخمیس]] دارای ویژگی‌هایی بودند، از جمله:
+# در [[جنگ‌ها]] پیشرو [[سپاه]] بودند؛
-#همیشه مسلح، آماده و همراه [[امام]] بودند؛
+# همیشه گوش به [[فرمان]] و آماده بودند و در اجرای [[فرمان]] [[امام]] {{ع}}، چون و چرا و تعلل نمی‌کردند؛
-#در [[جنگ‌ها]] پیشرو [[سپاه]] بودند؛
+# با آن [[حضرت]] بر [[مرگ]] خود [[بیعت]] کرده بودند (یا [[پیروزی]] یا [[مرگ]])؛
-#همیشه گوش به [[فرمان]] و آماده بودند و در اجرای [[فرمان]] [[امام]]{{ع}}، چون و چرا و تعلل نمی‌کردند؛
+# مردانی [[وارسته]]، [[فرهیخته]] و با [[تقوا]] بودند؛
-#با آن [[حضرت]] بر [[مرگ]] خود [[بیعت]] کرده بودند (یا [[پیروزی]] یا [[مرگ]])؛
+# از [[قبایل]] مختلف بودند؛
-#مردانی [[وارسته]]، [[فرهیخته]] و با [[تقوا]] بودند؛
+# در غیر زمان [[جنگ]] نیز آماده و همراه [[امام]] بودند و مأموریت‌های مهم و ویژه‌ای (چون [[اجرای حدود]]) بر عهده آنان بود.
-#از [[قبایل]] مختلف بودند؛
-#در غیر زمان [[جنگ]] نیز آماده و همراه [[امام]] بودند و مأموریت‌های مهم و ویژه‌ای (چون [[اجرای حدود]]) بر عهده آنان بود<ref>[[دانشنامه نهج البلاغه ج۱ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۱، ص 493.</ref>.
-*این گروه بر [[مرگ]] با [[امام علی]]{{ع}} [[بیعت]] کرده بودند. [[اصبغ بن نباته]] می‌گوید: "ما در [[صفین]] با [[حضرت علی]]{{ع}} [[بیعت]] کردیم، تا آن‌که ۹۹ نفر [[بیعت]] کردند، آن‌گاه [[حضرت]] فرمود: "کجاست صدمین نفر؟ [[پیامبر خدا]] خبرم داد که در چنین روزی، صد مرد با من [[بیعت]] خواهند کرد." در این هنگام مردی [[پشمینه‌پوش]] آمد و با [[امام]] [[بیعت]] کرد. [[امام]] فرمود: "چرا با من [[بیعت]] می‌کنی؟" گفت: "بر این که جانم را فدایت کنم." فرمود: "کیستی؟" گفت: "[[اویس قرنی]]". برخی از افراد [[شرطة الخمیس]] عبارت‌اند از: [[عمار یاسر]]، [[سهل بن حنیف]]، [[عثمان بن حنیف]]، [[میثم تمار]]، [[حبیب بن مظاهر اسدی]]، [[محمد بن ابی بکر]]، [[مالک اشتر]]، [[حارث بن عبدالله همدانی]]، [[سلیم بن قیس هلالی]]، [[عبیدالله بن ابی رافع]]، [[اویس قرنی]]، [[کمیل بن زیاد نخعی]]، [[اصبغ بن نباته]]، [[قیس بن سعد انصاری]]، [[شریح بن هانی مذحجی]]<ref>[[دانشنامه نهج البلاغه ج۱ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۱، ص 493.</ref>.
-== پرسش‌های وابسته ==
+این گروه بر [[مرگ]] با [[امام علی]] {{ع}} [[بیعت]] کرده بودند. [[اصبغ بن نباته]] می‌گوید: "ما در [[صفین]] با [[حضرت علی]] {{ع}} [[بیعت]] کردیم، تا آن‌که ۹۹ نفر [[بیعت]] کردند، آن‌گاه [[حضرت]] فرمود: "کجاست صدمین نفر؟ [[پیامبر خدا]] خبرم داد که در چنین روزی، صد مرد با من [[بیعت]] خواهند کرد." در این هنگام مردی [[پشمینه‌پوش]] آمد و با [[امام]] [[بیعت]] کرد. [[امام]] فرمود: "چرا با من [[بیعت]] می‌کنی؟" گفت: "بر این که جانم را فدایت کنم." فرمود: "کیستی؟" گفت: "[[اویس قرنی]]". برخی از افراد [[شرطة الخمیس]] عبارت‌اند از: [[عمار یاسر]]، [[سهل بن حنیف]]، [[عثمان بن حنیف]]، [[میثم تمار]]، [[حبیب بن مظاهر اسدی]]، [[محمد بن ابی بکر]]، [[مالک اشتر]]، [[حارث بن عبدالله همدانی]]، [[سلیم بن قیس هلالی]]، [[عبیدالله بن ابی رافع]]، [[اویس قرنی]]، [[کمیل بن زیاد نخعی]]، [[اصبغ بن نباته]]، [[قیس بن سعد انصاری]]، [[شریح بن هانی مذحجی]]<ref>[[سید حسین دین‌پرور|دین‌پرور، سید حسین]]، [[دانشنامه نهج البلاغه ج۱ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۱، ص 492 ـ 493.</ref>.
-== جستارهای وابسته ==
+== منابع ==
+{{منابع}}
+# [[پرونده:13681048.jpg|22px]] [[سید حسین دین‌پرور|دین‌پرور، سید حسین]]، [[دانشنامه نهج البلاغه ج۱ (کتاب)|'''دانشنامه نهج البلاغه ج۱''']]
+{{پایان منابع}}
-==منابع==
+== پانویس ==
-* [[پرونده:13681048.jpg|22px]] [[دانشنامه نهج البلاغه ج۱ (کتاب)|'''دانشنامه نهج البلاغه ج۱''']]
-==پانویس==
-{{یادآوری پانویس}}
 {{پانویس}}
-[[رده:امام علی]]
 [[رده:شرطة الخمیس]]
-[[رده:شرطة الخمیس در نهج البلاغه]]
 [[رده:مدخل نهج البلاغه]]
-[[رده: مدخل]]
+[[رده:مدخل]]