عمل‌گرایی در نهج البلاغه: تفاوت میان نسخه‌ها

{{مدخل مرتبط

| موضوع مرتبط = عمل‌گرایی

| عنوان مدخل  = عمل‌گرایی

| مداخل مرتبط = [[عمل‌گرایی در نهج البلاغه]] - [[عمل‌گرایی در فقه سیاسی]]

| پرسش مرتبط  =  

== مقدمه ==

در [[قرآن]] و [[روایات]] [[معصومان]] {{عم}} هر جا سفارش به عمل کرده‌اند، مراد از آن، سوق و میل به‌سوی [[عمل نیک]]، خیر و [[شایسته]] است. عمل شامل چیزی است که به نوعی دارای سود و [[ارزش]] دنیوی یا اخروی است و در [[فرهنگ دینی]] به‌عنوان "[[عمل صالح]]" از آن نام برده شده است<ref>[[سید حسین دین‌پرور|دین‌پرور، سید حسین]]، [[دانشنامه نهج البلاغه ج۲ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۲، ص 592.</ref>.

== آثار و موانع عمل‌گرایی ==

آثار مترتب بر عمل و عمل‌گرایی از دیدگاه [[قرآن]] عبارت‌اند از: [[بخشش گناهان]]<ref>{{متن قرآن| وَالَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ لَنُكَفِّرَنَّ عَنْهُمْ سَيِّئَاتِهِمْ وَلَنَجْزِيَنَّهُمْ أَحْسَنَ الَّذِي كَانُوا يَعْمَلُونَ}}؛ سوره عنکبوت، آیه ۷ و {{متن قرآن| إِلاَّ مَن تَابَ وَآمَنَ وَعَمِلَ عَمَلا صَالِحًا فَأُولَئِكَ يُبَدِّلُ اللَّهُ سَيِّئَاتِهِمْ حَسَنَاتٍ وَكَانَ اللَّهُ غَفُورًا رَّحِيمًا }}؛ سوره فرقان، آیه ۷۰</ref>، [[حیات طیبه]]<ref>{{متن قرآن|مَنْ عَمِلَ صَالِحًا مِّن ذَكَرٍ أَوْ أُنثَى وَهُوَ مُؤْمِنٌ فَلَنُحْيِيَنَّهُ حَيَاةً طَيِّبَةً وَلَنَجْزِيَنَّهُمْ أَجْرَهُم بِأَحْسَنِ مَا كَانُواْ يَعْمَلُونَ}}؛ سوره نحل، آیه ۹۷</ref>، [[محبوب]] شدن در [[دل‌ها]]<ref>{{متن قرآن| إِنَّ الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ سَيَجْعَلُ لَهُمُ الرَّحْمَنُ وُدًّا }}؛ سوره مریم، آیه ۹۶</ref>، [[خلافت]] در [[زمین]]<ref>{{متن قرآن| وَعَدَ اللَّهُ الَّذِينَ آمَنُوا مِنكُمْ وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ لَيَسْتَخْلِفَنَّهُم فِي الأَرْضِ كَمَا اسْتَخْلَفَ الَّذِينَ مِن قَبْلِهِمْ وَلَيُمَكِّنَنَّ لَهُمْ دِينَهُمُ الَّذِي ارْتَضَى لَهُمْ وَلَيُبَدِّلَنَّهُم مِّن بَعْدِ خَوْفِهِمْ أَمْنًا يَعْبُدُونَنِي لا يُشْرِكُونَ بِي شَيْئًا وَمَن كَفَرَ بَعْدَ ذَلِكَ فَأُولَئِكَ هُمُ الْفَاسِقُونَ }}؛ سوره نور، آیه ۵۵</ref>، [[مستجاب شدن دعا]]<ref>{{متن قرآن|وَيَسْتَجِيبُ الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ وَيَزِيدُهُم مِّن فَضْلِهِ وَالْكَافِرُونَ لَهُمْ عَذَابٌ شَدِيدٌ }}؛ سوره شوری، آیه ۲۶</ref>، [[امنیت]] از ترس‌های [[قیامت]]<ref>{{متن قرآن|وَمَن يَعْمَلْ مِنَ الصَّالِحَاتِ وَهُوَ مُؤْمِنٌ فَلا يَخَافُ ظُلْمًا وَلا هَضْمًا}}؛ سوره طه، آیه ۱۱۲</ref>، [[پاداش]] مضاعف<ref>{{متن قرآن| وَمَا أَمْوَالُكُمْ وَلا أَوْلادُكُم بِالَّتِي تُقَرِّبُكُمْ عِندَنَا زُلْفَى إِلاَّ مَنْ آمَنَ وَعَمِلَ صَالِحًا فَأُولَئِكَ لَهُمْ جَزَاء الضِّعْفِ بِمَا عَمِلُوا وَهُمْ فِي الْغُرُفَاتِ آمِنُونَ }}؛ سوره سبأ، آیه ۳۷</ref> و جاودان<ref>{{متن قرآن|إِلاَّ الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ فَلَهُمْ أَجْرٌ غَيْرُ مَمْنُونٍ }}؛ سوره تین، آیه ۶</ref> و... . از موانع عمل‌گرایی، [[پیروی]] از هوا<ref>{{متن قرآن|فَخَلَفَ مِن بَعْدِهِمْ خَلْفٌ أَضَاعُوا الصَّلاةَ وَاتَّبَعُوا الشَّهَوَاتِ فَسَوْفَ يَلْقَوْنَ غَيًّا إِلاَّ مَن تَابَ وَآمَنَ وَعَمِلَ صَالِحًا فَأُولَئِكَ يَدْخُلُونَ الْجَنَّةَ وَلا يُظْلَمُونَ شَيْئًا }}؛ سوره مریم / ۵۹ – ۶۰</ref>، [[استکبار]]<ref>{{متن قرآن|إِنَّ الَّذِينَ آمَنُواْ ثُمَّ كَفَرُواْ ثُمَّ آمَنُواْ ثُمَّ كَفَرُواْ ثُمَّ ازْدَادُواْ كُفْرًا لَّمْ يَكُنِ اللَّهُ لِيَغْفِرَ لَهُمْ وَلاَ لِيَهْدِيَهُمْ سَبِيلاً }}؛ سوره نساء، آیه ۱۳۷</ref>، [[شرک]] عبادی<ref>{{متن قرآن|قُلْ إِنَّمَا أَنَا بَشَرٌ مِّثْلُكُمْ يُوحَى إِلَيَّ أَنَّمَا إِلَهُكُمْ إِلَهٌ وَاحِدٌ فَمَن كَانَ يَرْجُو لِقَاء رَبِّهِ فَلْيَعْمَلْ عَمَلا صَالِحًا وَلا يُشْرِكْ بِعِبَادَةِ رَبِّهِ أَحَدًا }}؛ سوره کهف، ۱۱۰</ref> و حب [[دنیا]]<ref>{{متن قرآن|وَمَا أَمْوَالُكُمْ وَلا أَوْلادُكُم بِالَّتِي تُقَرِّبُكُمْ عِندَنَا زُلْفَى إِلاَّ مَنْ آمَنَ وَعَمِلَ صَالِحًا فَأُولَئِكَ لَهُمْ جَزَاء الضِّعْفِ بِمَا عَمِلُوا وَهُمْ فِي الْغُرُفَاتِ آمِنُونَ}}؛ سوره سبأ، آیه ۳۷</ref> است<ref>[[سید حسین دین‌پرور|دین‌پرور، سید حسین]]، [[دانشنامه نهج البلاغه ج۲ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۲، ص 593.</ref>.

== [[ضرورت]] عمل‌گرایی ==

تکیه‌گاه [[تعلیم و تربیت]] [[اسلامی]]، عمل است. [[اسلام]] [[انسان]] را متوجه می‌کند که [[سرنوشت]] او را عمل تعیین خواهد کرد. هر عمل نیز در فرایند انجام آن، سه ویژگی دارد: خوب بودن عمل، [[نیت]] [[خالص]] داشتن و [[مراقبت]] از کیفیت عمل. یعنی عمل بیش از آن‌که به اندازه و مقدار آن مربوط باشد، به کیفیت و چگونگی آن ارتباط دارد.

با این توضیحات معلوم شد که مراد از عمل‌گرایی اهتمام به انجام کار و افعالی است که به صورت [[عبادت]] یا غیر آن وضع شده و مورد [[رضایت]] [[خداوند متعال]] است. یعنی [[سعادت انسان]] فقط با [[علم]] و دانستن کامل نمی‌شود، بلکه در [[بینش]] [[اسلامی]] [[علم]] [[مقدمه]] عمل و همراه با آن است. بنابراین نباید به صرف [[علم]] و دانسته‌ها دل‌خوش بود، بلکه اثر این [[علوم]] به هنگام عمل به آن‌ها ظاهر می‌شود. [[حضرت علی]] {{ع}} در [[ضرورت]] عمل‌گرایی می‌فرماید: آن عمل وی او را به جایی نرساند و [[نسب]] او وی را پیش نراند<ref>{{متن حدیث|مَنْ أَبْطَأَ بِهِ عَمَلُهُ، لَمْ يُسْرِعْ بِهِ [حَسَبُهُ] نَسَبُهُ}}؛ نهج البلاغه، حکمت ۲۳</ref><ref>[[سید حسین دین‌پرور|دین‌پرور، سید حسین]]، [[دانشنامه نهج البلاغه ج۲ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۲، ص 593.</ref>.

== [[علم]] و [[یقین]]، منشأ عمل ==

== منشور عمل مؤمن ==

== منابع ==

# [[پرونده:13681049.jpg|22px]] [[سید حسین دین‌پرور|دین‌پرور، سید حسین]]، [[دانشنامه نهج البلاغه ج۲ (کتاب)|'''دانشنامه نهج البلاغه ج۲''']]

== پانویس ==

{{پانویس}}

[[رده:مفاهیم]]

[[رده:مفاهیم در نهج البلاغه]]