|
|
| خط ۱۰: |
خط ۱۰: |
| «[[جُمعه]]» از ریشه «جمع» به معنای ضمیمه‌کردن چیزی به چیز دیگر<ref>ابن‌فارس، معجم مقاییس اللغه، ۱/۴۷۹.</ref> و نام یکی از [[روزهای هفته]] است<ref>فیومی، المصباح المنیر، ۱۰۹.</ref> که در [[عرب جاهلی]] به آن «[[یوم]] العَرُوبه» می‌گفتند.<ref>فراهیدی، کتاب العین، ۲/۱۲۸؛ زمخشری، الکشاف، ۴/۵۳۲؛ صالحی شامی، سبل الهدی و الرشاد، ۱/۲۷۸.</ref> بنا به [[نقلی]] کعب‌بن‌لوی از اجداد [[پیامبر]]{{صل}} نخستین کسی بود که آن را به «یوم الجمعه» [[تغییر]] داد<ref>ابن‌منظور، لسان العرب، ۱/۵۹۳.</ref> و طبق نقل دیگری [[مردم مدینه]] پیش از [[هجرت پیامبر]]{{صل}} این [[روز]] را برای [[عبادت]] و تجمع [[انتخاب]] کردند و آن را به [[روز جمعه]] [[تغییر]] نام دادند.<ref>طبرسی، جوامع الجامع، ۴/۳۹۲.</ref> [[نماز جمعه]] در اصطلاح، نمازی دو رکعتی همراه با دو [[خطبه]] است که در روز جمعه و به جای [[نماز ظهر]] به [[جماعت]] و با شرایطی خوانده میشود.<ref>نجفی، جواهر الکلام، ۱۱/۱۳۳؛ امام خمینی، تحریر الوسیله، ۱/۲۱۸.</ref>.<ref>[[حسین علی برزگران|برزگران، حسین]]، [[نماز جمعه (مقاله)|مقاله «نماز جمعه»]]، [[دانشنامه امام خمینی ج۱۰ (کتاب)|دانشنامه امام خمینی]]، ج۱۰، ص۱۱۱–۱۱۹.</ref> | | «[[جُمعه]]» از ریشه «جمع» به معنای ضمیمه‌کردن چیزی به چیز دیگر<ref>ابن‌فارس، معجم مقاییس اللغه، ۱/۴۷۹.</ref> و نام یکی از [[روزهای هفته]] است<ref>فیومی، المصباح المنیر، ۱۰۹.</ref> که در [[عرب جاهلی]] به آن «[[یوم]] العَرُوبه» می‌گفتند.<ref>فراهیدی، کتاب العین، ۲/۱۲۸؛ زمخشری، الکشاف، ۴/۵۳۲؛ صالحی شامی، سبل الهدی و الرشاد، ۱/۲۷۸.</ref> بنا به [[نقلی]] کعب‌بن‌لوی از اجداد [[پیامبر]]{{صل}} نخستین کسی بود که آن را به «یوم الجمعه» [[تغییر]] داد<ref>ابن‌منظور، لسان العرب، ۱/۵۹۳.</ref> و طبق نقل دیگری [[مردم مدینه]] پیش از [[هجرت پیامبر]]{{صل}} این [[روز]] را برای [[عبادت]] و تجمع [[انتخاب]] کردند و آن را به [[روز جمعه]] [[تغییر]] نام دادند.<ref>طبرسی، جوامع الجامع، ۴/۳۹۲.</ref> [[نماز جمعه]] در اصطلاح، نمازی دو رکعتی همراه با دو [[خطبه]] است که در روز جمعه و به جای [[نماز ظهر]] به [[جماعت]] و با شرایطی خوانده میشود.<ref>نجفی، جواهر الکلام، ۱۱/۱۳۳؛ امام خمینی، تحریر الوسیله، ۱/۲۱۸.</ref>.<ref>[[حسین علی برزگران|برزگران، حسین]]، [[نماز جمعه (مقاله)|مقاله «نماز جمعه»]]، [[دانشنامه امام خمینی ج۱۰ (کتاب)|دانشنامه امام خمینی]]، ج۱۰، ص۱۱۱–۱۱۹.</ref> |
|
| |
|
| == [[روایات]] درباره جمعه == | | ==دیدگاه روایی== |
| اهمیت و [[فضیلت]] شب و [[روز جمعه]] در [[احادیث]] بسیاری بیان شده و [[اعمال]] و ادعیۀ فراوانی برای آن مقرر گشته است. برخی از احادیثی که در [[فضیلت]] [[روز جمعه]] وارد شده عبارت‌اند از:
| | {{اصلی|جمعه در حدیث}} |
| # راوی می‌‌گوید: خدمت [[امام هادی]] {{ع}} رسیدم و گفتم: ای [[سید]] من! [[حدیثی]] از [[رسول خدا]] {{صل}} [[روایت]] شده که معنای آن را نمی‌‌فهمم. فرمودند: چیست؟ گفتم: {{متن حدیث|لَا تُعَادُوا الْأَیَّامَ فَتُعَادِیَکُمْ}} یعنی با روزها [[دشمنی]] نکنید که آنها با شما [[دشمنی]] خواهند کرد. حضرت فرمودند: «مراد از ایام، ما هستیم مادامی که آسمان‌‌ها و [[زمین]] بپاست. [[شنبه]] اسم [[رسول خدا]] {{صل}} و یکشنبه [[امیر المؤمنین]] {{ع}} و [[دوشنبه]] [[امام حسن]] و [[امام حسین]] {{ع}} و سه‌شنبه [[علی بن الحسین]] و [[محمد بن علی]] و [[جعفر بن محمد]] {{ع}} و چهارشنبه [[موسی بن جعفر]] و [[علی بن موسی]] و [[محمد بن علی]] {{ع}} و منم و پنجشنبه فرزندم [[حسن]] {{ع}} و جمعه [[فرزند]] فرزندم است و به سوی او [[اهل حق]] جمع میشوند و روزی است که در آن روز [[ظهور]] خواهد نمود»<ref>ر.ک: [[عباس حیدرزاده|حیدرزاده، عباس]]، [[فرهنگنامه آخرالزمان (کتاب)|فرهنگنامه آخرالزمان]]، ص۲۰۶.</ref>.
| |
| # [[پیامبر اکرم]] {{صل}} فرمودند: «[[روز جمعه]]، [[بهترین]] روزها‌ست و نزد [[خداوند]] از روز [[عید قربان]] و [[عید فطر]] ارجمند‌تر است»<ref>مجلسی، محمد باقر، بحار الانوار، ج ۸۹، ص ۳۶۷.</ref>.
| |
| # [[امام باقر]] {{ع}} فرمودند: «خوبی و بدی در [[روز جمعه]] دو چندان میشود»<ref>{{متن حدیث|اَلْخَیْرُ وَ اَلشَّرُّ یُضَاعَفُ یَوْمَ اَلْجُمُعَةِ}}؛ ابن بابویه، محمد بن علی، ثواب الاعمال، ج۲، ص۱۴۲.</ref>.
| |
| # [[پیامبر]] {{صل}} فرمودند: «[[خداوند]] در [[روز جمعه]]، ششصد هزار نفر را از [[آتش]] [[آزاد]] میسازد که همه مستحق [[دوزخ]] بودهاند»<ref>مجلسی، محمد باقر، بحار الانوار، ج ۸۹، ص ۲۶۸؛ ج ۵۹، ص ۳۶.</ref>.
| |
| # [[امام صادق]] {{ع}} فرمودند: «[[قائم]] ما [[اهل بیت]] در [[روز جمعه]] خروج میکند»<ref>{{متن حدیث|یخرج قائمنا أهل‌البیت یوم الجمعه}}؛ مجلسی، محمد باقر، بحار الانوار، ج ۹۹، ص ۲۱۵.</ref>.<ref>ر.ک: تونه‌ای، مجتبی، موعود‌نامه، ص ۲۵۰.</ref>
| |
| # در روایاتی آمده است: «روزی که [[پیامبر اکرم]] {{صل}} [[حضرت علی]] {{ع}} را در [[غدیر خم]] [[نصب]] فرمود، جمعه بود و روز [[قیام قائم]] {{ع}} جمعه خواهد بود و روز برپایی [[رستاخیز]] جمعه خواهد بود»<ref>.{{متن حدیث|وَ کَانَ الْیَوْمُ الَّذِی نَصَبَ فِیهِ ـ رَسُولُ اللَّهِ {{صل}} أَمِیرَ الْمُؤْمِنِینَ {{ع}} ـ بِغَدِیرِ خُمٍ یَوْمَ الْجُمُعَةِ وَ قِیَامُ الْقَائِمِ{{ع}} یَکُونُ فِی یَوْمِ الْجُمُعَةِ وَ تَقُومُ الْقِیَامَةُ فِی یَوْمِ الْجُمُعَة}}؛ ابن بابویه، محمد بن علی، من لا یحضره الفقیه، ج۱، ص ۴۲۲.</ref>. البته بین این سه رخداد عظیم، وجوه مشترک فراوانی وجود دارد<ref>ر.ک: [[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[فرهنگنامه مهدویت (کتاب)|فرهنگنامه مهدویت]]، ص۱۶۱ ـ ۱۶۲.</ref>.
| |
|
| |
|
| == اعمال روز جمعه == | | == اعمال روز جمعه == |
