ثابت حذاء: تفاوت میان نسخه‌ها
(صفحه‌ای تازه حاوی «{{مدخل مرتبط| موضوع مرتبط = | عنوان مدخل = | مداخل مرتبط = | پرسش مرتبط = }} ==مقدمه== ثابت الحذاء<ref>مصحف عنوان «عمرو بن أبیالمقدام ثابت الحذّاء» است.</ref> در سند یک روایت تفسیر کنز الدقائق و به گزارش از تفسیر القمی واقع شده است: {{متن حدیث|روی ع...» ایجاد کرد) |
(←مقدمه) |
||
| خط ۵: | خط ۵: | ||
{{متن حدیث|روی علی بن إبراهیم فی تفسیره عن أبیه، عَنِ الْحَسَنِ بْنِ مَحْبُوبٍ عَنْ عَمْرِو بْنِ [أَبِي] مِقْدَامٍ عَنْ ثَابِتٍ الْحَذَّاءِ عَنْ جَابِرِ بْنِ يَزِيدَ الْجُعْفِيِّ عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِيِّ بْنِ الْحُسَيْنِ عَنْ أَبِيهِ عَنْ آبَائِهِ{{عم}} عَنْ أَمِيرِ الْمُؤْمِنِينَ{{ع}} قَالَ إِنَّ اللَّهَ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى أَرَادَ أَنْ يَخْلُقَ خَلْقاً بِيَدِهِ- وَ ذَلِكَ بَعْدَ مَا مَضَى مِنَ الْجِنِّ وَ النَّسْنَاسِ فِي الْأَرْضِ- سَبْعَةَ آلَافِ سَنَةٍ- وَ كَانَ مِنْ شَأْنِهِ خَلْقُ آدَمَ كَشَطَ عَنْ أَطْبَاقِ السَّمَاوَاتِ- قَالَ لِلْمَلَائِكَةِ انْظُرُوا إِلَى أَهْلِ الْأَرْضِ- مِنْ خَلْقِي مِنَ الْجِنِّ وَ النَّسْنَاسِ- فَلَمَّا رَأَوْا مَا يَعْمَلُونَ فِيهَا مِنَ الْمَعَاصِي وَ سَفْكِ الدِّمَاءِ- وَ الْفَسَادِ فِي الْأَرْضِ بِغَيْرِ الْحَقِّ عَظُمَ ذَلِكَ عَلَيْهِمْ- وَ غَضِبُوا وَ تَأَسَّفُوا عَلَى أَهْلِ الْأَرْضِ وَ لَمْ يَمْلِكُوا غَضَبَهُمْ- قَالُوا رَبَّنَا إِنَّكَ أَنْتَ الْعَزِيزُ- الْقَادِرُ الْجَبَّارُ الْقَاهِرُ الْعَظِيمُ الشَّأْنِ- وَ هَذَا خَلْقُكَ الضَّعِيفُ الذَّلِيلُ يَتَقَلَّبُونَ فِي قَبْضَتِكَ- وَ يَعِيشُونَ بِرِزْقِكَ وَ يَتَمَتَّعُونَ بِعَافِيَتِكَ- وَ هُمْ يَعْصُونَكَ بِمِثْلِ هَذِهِ الذُّنُوبِ الْعِظَامِ- لَا تَأْسَفُ عَلَيْهِمْ وَ لَا تَغْضَبُ وَ لَا تَنْتَقِمُ لِنَفْسِكَ- لِمَا تَسْمَعُ مِنْهُمْ وَ تَرَى وَ قَدْ عَظُمَ ذَلِكَ عَلَيْنَا وَ أَكْبَرْنَاهُ فِيكَ. قَالَ فَلَمَّا سَمِعَ ذَلِكَ مِنَ الْمَلَائِكَةِ قَالَ {{متن قرآن|إِنِّي جَاعِلٌ فِي الْأَرْضِ خَلِيفَةً}}<ref>«می‌خواهم جانشینی در زمین بگمارم» سوره بقره، آیه ۳۰.</ref> يَكُونُ حُجَّةً لِي فِي الْأَرْضِ عَلَى خَلْقِي- فَقَالَتِ الْمَلَائِكَةُ سُبْحَانَكَ {{متن قرآن|أَتَجْعَلُ فِيهَا مَنْ يُفْسِدُ فِيهَا}}<ref>«آیا کسی را در آن می‌گماری که در آن تباهی می‌کند و خون‌ها می‌ریزد» سوره بقره، آیه ۳۰.</ref> كَمَا أَفْسَدَ بَنُو الْجَانِّ وَ يَسْفِكُونَ الدِّمَاءَ كَمَا سَفَكَ بَنُو الْجَانِّ- وَ يَتَحَاسَدُونَ وَ يَتَبَاغَضُونَ فَاجْعَلْ ذَلِكَ الْخَلِيفَةَ مِنَّا- فَإِنَّا لَا نَتَحَاسَدُ وَ لَا نَتَبَاغَضُ وَ لَا نَسْفِكُ الدِّمَاءَ- وَ {{متن قرآن|نُسَبِّحُ بِحَمْدِكَ وَنُقَدِّسُ لَكَ}}<ref>«در حالی که ما تو را با سپاس، به پاکی می‌ستاییم و تو را پاک می‌شمریم» سوره بقره، آیه ۳۰.</ref> - قَالَ جَلَّ وَ عَزَّ {{متن قرآن|إِنِّي أَعْلَمُ مَا لَا تَعْلَمُونَ}}<ref>«من چیزی می‌دانم که شما نمی‌دانید» سوره بقره، آیه ۳۰.</ref> إِنِّي أُرِيدُ أَنْ أَخْلُقَ خَلْقاً بِيَدِي- وَ أَجْعَلَ مِنْ ذُرِّيَّتِهِ أَنْبِيَاءَ وَ مُرْسَلِينَ- وَ عِبَاداً صَالِحِينَ أَئِمَّةً مُهْتَدِينَ- وَ أَجْعَلَهُمْ خُلَفَاءَ عَلَى خَلْقِي فِي أَرْضِي يَنْهَوْنَهُمْ عَنْ مَعْصِيَتِي...}}<ref>تفسیر کنز الدقائق، ج۱، ص۳۲۹ – ۳۳۰، به گزارش از تفسیر القمی، ج۱، ص۳۶ - ۳۷.</ref>. | {{متن حدیث|روی علی بن إبراهیم فی تفسیره عن أبیه، عَنِ الْحَسَنِ بْنِ مَحْبُوبٍ عَنْ عَمْرِو بْنِ [أَبِي] مِقْدَامٍ عَنْ ثَابِتٍ الْحَذَّاءِ عَنْ جَابِرِ بْنِ يَزِيدَ الْجُعْفِيِّ عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِيِّ بْنِ الْحُسَيْنِ عَنْ أَبِيهِ عَنْ آبَائِهِ{{عم}} عَنْ أَمِيرِ الْمُؤْمِنِينَ{{ع}} قَالَ إِنَّ اللَّهَ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى أَرَادَ أَنْ يَخْلُقَ خَلْقاً بِيَدِهِ- وَ ذَلِكَ بَعْدَ مَا مَضَى مِنَ الْجِنِّ وَ النَّسْنَاسِ فِي الْأَرْضِ- سَبْعَةَ آلَافِ سَنَةٍ- وَ كَانَ مِنْ شَأْنِهِ خَلْقُ آدَمَ كَشَطَ عَنْ أَطْبَاقِ السَّمَاوَاتِ- قَالَ لِلْمَلَائِكَةِ انْظُرُوا إِلَى أَهْلِ الْأَرْضِ- مِنْ خَلْقِي مِنَ الْجِنِّ وَ النَّسْنَاسِ- فَلَمَّا رَأَوْا مَا يَعْمَلُونَ فِيهَا مِنَ الْمَعَاصِي وَ سَفْكِ الدِّمَاءِ- وَ الْفَسَادِ فِي الْأَرْضِ بِغَيْرِ الْحَقِّ عَظُمَ ذَلِكَ عَلَيْهِمْ- وَ غَضِبُوا وَ تَأَسَّفُوا عَلَى أَهْلِ الْأَرْضِ وَ لَمْ يَمْلِكُوا غَضَبَهُمْ- قَالُوا رَبَّنَا إِنَّكَ أَنْتَ الْعَزِيزُ- الْقَادِرُ الْجَبَّارُ الْقَاهِرُ الْعَظِيمُ الشَّأْنِ- وَ هَذَا خَلْقُكَ الضَّعِيفُ الذَّلِيلُ يَتَقَلَّبُونَ فِي قَبْضَتِكَ- وَ يَعِيشُونَ بِرِزْقِكَ وَ يَتَمَتَّعُونَ بِعَافِيَتِكَ- وَ هُمْ يَعْصُونَكَ بِمِثْلِ هَذِهِ الذُّنُوبِ الْعِظَامِ- لَا تَأْسَفُ عَلَيْهِمْ وَ لَا تَغْضَبُ وَ لَا تَنْتَقِمُ لِنَفْسِكَ- لِمَا تَسْمَعُ مِنْهُمْ وَ تَرَى وَ قَدْ عَظُمَ ذَلِكَ عَلَيْنَا وَ أَكْبَرْنَاهُ فِيكَ. قَالَ فَلَمَّا سَمِعَ ذَلِكَ مِنَ الْمَلَائِكَةِ قَالَ {{متن قرآن|إِنِّي جَاعِلٌ فِي الْأَرْضِ خَلِيفَةً}}<ref>«می‌خواهم جانشینی در زمین بگمارم» سوره بقره، آیه ۳۰.</ref> يَكُونُ حُجَّةً لِي فِي الْأَرْضِ عَلَى خَلْقِي- فَقَالَتِ الْمَلَائِكَةُ سُبْحَانَكَ {{متن قرآن|أَتَجْعَلُ فِيهَا مَنْ يُفْسِدُ فِيهَا}}<ref>«آیا کسی را در آن می‌گماری که در آن تباهی می‌کند و خون‌ها می‌ریزد» سوره بقره، آیه ۳۰.</ref> كَمَا أَفْسَدَ بَنُو الْجَانِّ وَ يَسْفِكُونَ الدِّمَاءَ كَمَا سَفَكَ بَنُو الْجَانِّ- وَ يَتَحَاسَدُونَ وَ يَتَبَاغَضُونَ فَاجْعَلْ ذَلِكَ الْخَلِيفَةَ مِنَّا- فَإِنَّا لَا نَتَحَاسَدُ وَ لَا نَتَبَاغَضُ وَ لَا نَسْفِكُ الدِّمَاءَ- وَ {{متن قرآن|نُسَبِّحُ بِحَمْدِكَ وَنُقَدِّسُ لَكَ}}<ref>«در حالی که ما تو را با سپاس، به پاکی می‌ستاییم و تو را پاک می‌شمریم» سوره بقره، آیه ۳۰.</ref> - قَالَ جَلَّ وَ عَزَّ {{متن قرآن|إِنِّي أَعْلَمُ مَا لَا تَعْلَمُونَ}}<ref>«من چیزی می‌دانم که شما نمی‌دانید» سوره بقره، آیه ۳۰.</ref> إِنِّي أُرِيدُ أَنْ أَخْلُقَ خَلْقاً بِيَدِي- وَ أَجْعَلَ مِنْ ذُرِّيَّتِهِ أَنْبِيَاءَ وَ مُرْسَلِينَ- وَ عِبَاداً صَالِحِينَ أَئِمَّةً مُهْتَدِينَ- وَ أَجْعَلَهُمْ خُلَفَاءَ عَلَى خَلْقِي فِي أَرْضِي يَنْهَوْنَهُمْ عَنْ مَعْصِيَتِي...}}<ref>تفسیر کنز الدقائق، ج۱، ص۳۲۹ – ۳۳۰، به گزارش از تفسیر القمی، ج۱، ص۳۶ - ۳۷.</ref>. | ||
در [[سند روایت]]، دو تصحیف رخ داده است؛ یکی زیادتی «عن» قبل از «ثابت الحذّاء» و دیگری، تصحیف «الحدّاد» به «الحذّاء» و به چند دلیل، عنوان صحیح، {{عربی|"عمرو بن أبي المقدام ثابت الحداد، عن جابر بن یزید}} است: | در [[سند روایت]]، دو تصحیف رخ داده است؛ یکی زیادتی «عن» قبل از «ثابت الحذّاء» و دیگری، تصحیف «الحدّاد» به «الحذّاء» و به چند دلیل، عنوان صحیح، {{عربی|"عمرو بن أبي المقدام ثابت الحداد، عن جابر بن یزید"}} است: | ||
#این [[روایت]] در [[علل الشرائع]] شیخ [[صدوق]] نقل شده و در سندش «عمرو بن أبی المقدام» بی‌واسطه از «جابر» روایت کرده است<ref>علل الشرائع، ج۱، ص۱۰۴، ح۱: {{عربی|حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ الْحَسَنِ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ الْحَسَنِ الصَّفَّارُ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عِيسَى عَنِ الْحَسَنِ بْنِ مَحْبُوبٍ عَنْ عَمْرِو بْنِ أَبِي الْمِقْدَامِ عَنْ جَابِرٍ عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ{{ع}}...}}؛ نیز ر.ک: تفسیر کنز الدقائق، ج۱، ص۳۳۶؛ بحار الأنوار، ج۵۸، ص۲۹۸، ح۷؛ ج۶۰، ص۸۲، ح۳۹.</ref>. | #این [[روایت]] در [[علل الشرائع]] شیخ [[صدوق]] نقل شده و در سندش «عمرو بن أبی المقدام» بی‌واسطه از «جابر» روایت کرده است<ref>علل الشرائع، ج۱، ص۱۰۴، ح۱: {{عربی|حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ الْحَسَنِ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ الْحَسَنِ الصَّفَّارُ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عِيسَى عَنِ الْحَسَنِ بْنِ مَحْبُوبٍ عَنْ عَمْرِو بْنِ أَبِي الْمِقْدَامِ عَنْ جَابِرٍ عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ{{ع}}...}}؛ نیز ر.ک: تفسیر کنز الدقائق، ج۱، ص۳۳۶؛ بحار الأنوار، ج۵۸، ص۲۹۸، ح۷؛ ج۶۰، ص۸۲، ح۳۹.</ref>. | ||
#نام «أبو المقدام»، ثابت است و مقصود از «عمرو بن أبی المقدام»، [[أبو محمد عمرو بن ثابت بن هرمز البکری حداد عجلی]] است<ref>ر.ک: تهذیب الکمال، ج۲۱، ص۵۵۳، ش۴۳۳۳.</ref>. | #نام «أبو المقدام»، ثابت است و مقصود از «عمرو بن أبی المقدام»، [[أبو محمد عمرو بن ثابت بن هرمز البکری حداد عجلی]] است<ref>ر.ک: تهذیب الکمال، ج۲۱، ص۵۵۳، ش۴۳۳۳.</ref>. | ||
نسخهٔ کنونی تا ۲ ژوئیهٔ ۲۰۲۳، ساعت ۱۱:۰۷
موضوع مرتبط ندارد - مدخل مرتبط ندارد - پرسش مرتبط ندارد
مقدمه
ثابت الحذاء[۱] در سند یک روایت تفسیر کنز الدقائق و به گزارش از تفسیر القمی واقع شده است:
«روی علی بن إبراهیم فی تفسیره عن أبیه، عَنِ الْحَسَنِ بْنِ مَحْبُوبٍ عَنْ عَمْرِو بْنِ [أَبِي] مِقْدَامٍ عَنْ ثَابِتٍ الْحَذَّاءِ عَنْ جَابِرِ بْنِ يَزِيدَ الْجُعْفِيِّ عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِيِّ بْنِ الْحُسَيْنِ عَنْ أَبِيهِ عَنْ آبَائِهِ(ع) عَنْ أَمِيرِ الْمُؤْمِنِينَ(ع) قَالَ إِنَّ اللَّهَ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى أَرَادَ أَنْ يَخْلُقَ خَلْقاً بِيَدِهِ- وَ ذَلِكَ بَعْدَ مَا مَضَى مِنَ الْجِنِّ وَ النَّسْنَاسِ فِي الْأَرْضِ- سَبْعَةَ آلَافِ سَنَةٍ- وَ كَانَ مِنْ شَأْنِهِ خَلْقُ آدَمَ كَشَطَ عَنْ أَطْبَاقِ السَّمَاوَاتِ- قَالَ لِلْمَلَائِكَةِ انْظُرُوا إِلَى أَهْلِ الْأَرْضِ- مِنْ خَلْقِي مِنَ الْجِنِّ وَ النَّسْنَاسِ- فَلَمَّا رَأَوْا مَا يَعْمَلُونَ فِيهَا مِنَ الْمَعَاصِي وَ سَفْكِ الدِّمَاءِ- وَ الْفَسَادِ فِي الْأَرْضِ بِغَيْرِ الْحَقِّ عَظُمَ ذَلِكَ عَلَيْهِمْ- وَ غَضِبُوا وَ تَأَسَّفُوا عَلَى أَهْلِ الْأَرْضِ وَ لَمْ يَمْلِكُوا غَضَبَهُمْ- قَالُوا رَبَّنَا إِنَّكَ أَنْتَ الْعَزِيزُ- الْقَادِرُ الْجَبَّارُ الْقَاهِرُ الْعَظِيمُ الشَّأْنِ- وَ هَذَا خَلْقُكَ الضَّعِيفُ الذَّلِيلُ يَتَقَلَّبُونَ فِي قَبْضَتِكَ- وَ يَعِيشُونَ بِرِزْقِكَ وَ يَتَمَتَّعُونَ بِعَافِيَتِكَ- وَ هُمْ يَعْصُونَكَ بِمِثْلِ هَذِهِ الذُّنُوبِ الْعِظَامِ- لَا تَأْسَفُ عَلَيْهِمْ وَ لَا تَغْضَبُ وَ لَا تَنْتَقِمُ لِنَفْسِكَ- لِمَا تَسْمَعُ مِنْهُمْ وَ تَرَى وَ قَدْ عَظُمَ ذَلِكَ عَلَيْنَا وَ أَكْبَرْنَاهُ فِيكَ. قَالَ فَلَمَّا سَمِعَ ذَلِكَ مِنَ الْمَلَائِكَةِ قَالَ ﴿إِنِّي جَاعِلٌ فِي الْأَرْضِ خَلِيفَةً﴾[۲] يَكُونُ حُجَّةً لِي فِي الْأَرْضِ عَلَى خَلْقِي- فَقَالَتِ الْمَلَائِكَةُ سُبْحَانَكَ ﴿أَتَجْعَلُ فِيهَا مَنْ يُفْسِدُ فِيهَا﴾[۳] كَمَا أَفْسَدَ بَنُو الْجَانِّ وَ يَسْفِكُونَ الدِّمَاءَ كَمَا سَفَكَ بَنُو الْجَانِّ- وَ يَتَحَاسَدُونَ وَ يَتَبَاغَضُونَ فَاجْعَلْ ذَلِكَ الْخَلِيفَةَ مِنَّا- فَإِنَّا لَا نَتَحَاسَدُ وَ لَا نَتَبَاغَضُ وَ لَا نَسْفِكُ الدِّمَاءَ- وَ ﴿نُسَبِّحُ بِحَمْدِكَ وَنُقَدِّسُ لَكَ﴾[۴] - قَالَ جَلَّ وَ عَزَّ ﴿إِنِّي أَعْلَمُ مَا لَا تَعْلَمُونَ﴾[۵] إِنِّي أُرِيدُ أَنْ أَخْلُقَ خَلْقاً بِيَدِي- وَ أَجْعَلَ مِنْ ذُرِّيَّتِهِ أَنْبِيَاءَ وَ مُرْسَلِينَ- وَ عِبَاداً صَالِحِينَ أَئِمَّةً مُهْتَدِينَ- وَ أَجْعَلَهُمْ خُلَفَاءَ عَلَى خَلْقِي فِي أَرْضِي يَنْهَوْنَهُمْ عَنْ مَعْصِيَتِي...»[۶].
در سند روایت، دو تصحیف رخ داده است؛ یکی زیادتی «عن» قبل از «ثابت الحذّاء» و دیگری، تصحیف «الحدّاد» به «الحذّاء» و به چند دلیل، عنوان صحیح، "عمرو بن أبي المقدام ثابت الحداد، عن جابر بن یزید" است:
- این روایت در علل الشرائع شیخ صدوق نقل شده و در سندش «عمرو بن أبی المقدام» بی‌واسطه از «جابر» روایت کرده است[۷].
- نام «أبو المقدام»، ثابت است و مقصود از «عمرو بن أبی المقدام»، أبو محمد عمرو بن ثابت بن هرمز البکری حداد عجلی است[۸].
- در اسناد روایات، حسن بن محبوب در موارد متعدّد به واسطه عمرو بن أبی المقدام، از جابر بن یزید جعفی روایت کرده است.
- عنوان «أبو المقدام ثابت الحدّاد» در بعضی اسناد واقع شده است[۹].[۱۰]
منابع
پانویس
- ↑ مصحف عنوان «عمرو بن أبیالمقدام ثابت الحذّاء» است.
- ↑ «می‌خواهم جانشینی در زمین بگمارم» سوره بقره، آیه ۳۰.
- ↑ «آیا کسی را در آن می‌گماری که در آن تباهی می‌کند و خون‌ها می‌ریزد» سوره بقره، آیه ۳۰.
- ↑ «در حالی که ما تو را با سپاس، به پاکی می‌ستاییم و تو را پاک می‌شمریم» سوره بقره، آیه ۳۰.
- ↑ «من چیزی می‌دانم که شما نمی‌دانید» سوره بقره، آیه ۳۰.
- ↑ تفسیر کنز الدقائق، ج۱، ص۳۲۹ – ۳۳۰، به گزارش از تفسیر القمی، ج۱، ص۳۶ - ۳۷.
- ↑ علل الشرائع، ج۱، ص۱۰۴، ح۱: حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ الْحَسَنِ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ الْحَسَنِ الصَّفَّارُ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عِيسَى عَنِ الْحَسَنِ بْنِ مَحْبُوبٍ عَنْ عَمْرِو بْنِ أَبِي الْمِقْدَامِ عَنْ جَابِرٍ عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ(ع)...؛ نیز ر.ک: تفسیر کنز الدقائق، ج۱، ص۳۳۶؛ بحار الأنوار، ج۵۸، ص۲۹۸، ح۷؛ ج۶۰، ص۸۲، ح۳۹.
- ↑ ر.ک: تهذیب الکمال، ج۲۱، ص۵۵۳، ش۴۳۳۳.
- ↑ رجال الکشی (إختیار معرفة الرجال)، ص۲۳۶، ح۴۲۹: ... دَخَلْتُ عَلَى أَبِي جَعْفَرٍ(ع) وَ مَعِي سَلَمَةُ بْنُ كُهَيْلٍ وَ أَبُو الْمِقْدَامِ ثَابِتٌ الْحَدَّادُ وَ سَالِمُ بْنُ أَبِي حَفْصَةَ...؛ سنن) ج۱، ص۱۵۴ و ۱۹۵: ... حدثنی أبو المقدام ثابت الحداد....
- ↑ جوادی آملی، عبدالله، رجال تفسیری، ج۵، ص 93-95.