علل غیبت امام مهدی چیست؟ (پرسش): تفاوت میان نسخه‌ها

{{جعبه اطلاعات پرسش

}}

* چرا امامی که باید بین مردم حضور داشته باشد و آنان را [[هدایت]] و [[رهبری]] کند غایب شده و در پنهانی زندگی می‌کند؟

{{پاسخ پرسش  

| پاسخ‌دهنده = محمد تقی مصباح یزدی

}}

{{پاسخ پرسش  

| پاسخ = آیت‌‌الله '''[[محمد جواد خراسانی]]'''، در کتاب ''«[[مهدی منتظر ۱ (کتاب)|مهدی منتظر]]»'' در این‌باره گفته است:

#«[[علت]] اصلی همان [[اراده]] و [[مشیت]] [[حق تعالی]] است که پیش از وجود او برای او چنین [[پیش‌بینی]] کرده هم‌چنان که برای هر [[پیغمبر]] و هر [[وصی]] [[پیغمبری]] طوری مخصوص در ولادتش و در دوران زندگیش و در روش و رفتارش قرار داده. [[ابراهیم]] به نحوی و [[موسی]] به‌نحوی و [[عیسی]] به‌نحوی و [[پیامبر خاتم]] {{صل}} به‌نحوی، البته هرکدام به‌نحوی که [[حکمت]] اقتضاء کرده، پس سؤال از [[علت]] [[اراده خدا]] بی‌جا و بی‌مورد است. {{متن حدیث|وَيَفْعَلُ اللَّهُ مَا يَشَاء وَ لَا يَفْعَلُ مَا يَشَاءُ غَيْرُهُ |لا يُسْأَلُ عَمَّا يَفْعَلُ وَهُمْ يُسْأَلُونَ}} [[خدا]] آن‌چه بخواهد می‌کند و آن‌چه غیر او بخواهد نمی‌کند، (او سؤال نمی‌شود از آن چه می‌کند و [[مردم]] سؤال می‌شوند). و اگر راه سؤال در این‌گونه امور باز باشد سؤال را حد و حصری نخواهد بود، مانند آن‌که چرا [[پیامبران]] یکصد و بیست و چهار هزار باشند؟ چرا [[عمر]] فلان [[پیامبر]] کم و [[عمر]] [[نوح]] آن [[قدر]] زیاد؟ چرا [[قرآن]] یک مرتبه نازل نشد؟ چرا با [[تفسیر]] نازل نشد تا محتاج به [[مفسر]] و این‌همه [[اختلاف]] [[مفسرین]] نباشد؟ چرا خود [[پیامبر]] جمع‌آوری نفرمود؟ و غیر ذلک که برای هر چیز می‌توان راه سؤال از [[علت]] باز کرد. بلی سؤال از [[حکمت]] مانعی ندارد، اما جواب هم لازم ندارد، زیرا که وجه [[حکمت]] لازم نیست که بر همه معلوم باشد. {{متن قرآن|وَمَا كَانَ اللَّهُ لِيُطْلِعَكُمْ عَلَى الْغَيْبِ}}<ref>چنین نیست که خداوند شما را بر غیب مطلع سازد؛ آل عمران، ۱۷۹.</ref>  

}}

{{پاسخ پرسش  

| پاسخ = آیت‌‌الله '''[[عبدالله جوادی آملی]]'''، در کتاب ''«[[امام مهدی موجود موعود (کتاب)|امام مهدی موجود موعود]]»'' در این‌باره گفته است:

#«'''[[ترس از قتل]]:''' برپایه برخی [[روایات]]، [[خوف]] از کشته شدن، از [[اسباب غیبت]] وجود مبارک [[ولی عصر]] {{ع}} است، چنان‌که [[امام صادق]] {{ع}} فرمود:{{عربی|"قَالَ رَسُولُ اللَّهِ {{صل}} لَا بُدَّ لِلْغُلَامِ‏ مِنْ‏ غَيْبَةٍ فَقِيلَ لَهُ وَ لِمَ يَا رَسُولَ اللَّهِ قَالَ يَخَافُ الْقَتْلَ‏‏‏‏‏"}}<ref>علل الشرایع، ج ۱، ص ۲۸۵.</ref>. [[ترس]] یاد شده هرگز [[خوف]] مذموم نیست که از [[ضعف نفس]] برمی‌خیزد، بلکه هراسی عقلی است که امری بس پسندیده و در برخی موارد لازم و ضروری است. [[ترس]] برخاسته از بستر خوددوستی که سبب گریز از خطر کردن به روز حادثه در مسیر [[حفظ دین]] و [[مکتب]] می‌گردد، ضعف نفسانی و صفتی ناپسند در برابر [[شجاعت]] است؛ اما خوفی که سبب [[حفظ جان]] [[آدمی]] و هدر نشدن و بی‌اثر نمردن گردد، ممدوح و عاقلانه، بلکه [[واجب]] است، زیرا مهم آن است که نثار [[خون]] نتیجه دهد و به ثمر بنشیند. آن که [[خون]] می‌دهد اما به مثمر بودنش نمی‌اندیشد، [[متهور]] است نه [[شجاع]]، زیرا [[شجاعت]] در سنجیده عمل کردن و بجا کارزار کردن است، همان‌گونه که وجود مبارک [[علی]] {{ع}} در اوضاع خاصی از خطر کردن و هدر دادن [[جان]] خویش و [[خاندان]] مکرم و [[یاران]] اندکش حذر کرد: "نگریستم و دیدم نه مرا [[یاری]] است و نه مدافعی و مددکاری جز کسانم؛ که دریغ آمدم به کام مرگشان برانم، پس خار [[غم]] در دیده خلیده چشم پوشیدم و گلو از استخوان غصه [[آب]] دهان را جرعه جرعه نوشیدم و [[شکیبایی]] ورزیدم در خوردن خشمی که از حنظل تلخ‌تر بود و [[دل]] را از تیغ برنده، دردآورتر"<ref>{{عربی|"فَنَظَرْتُ‏ فَإِذَا لَيْسَ‏ لِي‏ رَافِدٌ وَ لَا ذَابٌ‏ وَ لَا مُسَاعِدٌ إِلَّا أَهْلَ بَيْتِي فَضَنَنْتُ بِهِمْ عَنِ الْمَنِيَّةِ فَأَغْضَيْتُ عَلَى الْقَذَى وَ جَرِعْتُ رِيقِي عَلَى الشَّجَا وَ صَبَرْتُ مِنْ كَظْمِ الْغَيْظِ عَلَى أَمَرَّ مِنَ الْعَلْقَمِ وَ آلَمَ لِلْقَلْبِ مِنْ وَخْزِ الشِّفَارِ‏‏‏‏‏"}}؛ نهج البلاغه، خطبه ۲۱۷.</ref>؛ ایشان در حالی از کشته شدن دوری می‌کردند که [[ترس]] از [[شجاعت]] حضرتش هراسناک بود و این رذیلت اخلاقی را همچون دیگر رذائل، زهره نزدیکی به [[حریم]] مقدسش نبود! چگونه چنین نباشد، جایی که آن حضرت در [[لیلة المبیت]] به تنهایی و بی‌هیچ [[سلاح]] و دفاعی در بستر [[رسول خدا]] خوابید، با آنکه می‌دانست [[چهل]] مرد مسلح قصد حمله به آن‌که در بستر آرمیده را دارند و به طور طبیعی هر که را در آن بستر بیابند، به گمان [[پیامبر]] بودن به تیغ خواهند کشت! او چگونه از مرگ بهراسد، که خود به [[عثمان]] بن حنیف نگاشت: "اگر تمام [[عرب]] در صفی یگانه به جنگم آیند، هرگز به آن‌ها پشت نخواهم‌ کرد"<ref>{{عربی| لَوْ تَظَاهَرَتِ‏ الْعَرَبُ‏ عَلَى‏ قِتَالِي‏ لَمَا وَلَّيْتُ‏ عَنْهَا‏‏‏‏‏"}}؛ نهج البلاغه، نامه ۴۵، بند ۱۹.</ref>؛ گاه با حمله او [[دشمنان]] تار و مار می‌شدند و به کوه‌ها پناه می‌بردند و یکدیگر را به دوری از تیغش توصیه می‌کردند، بلکه می‌گفتند که گویا [[فرشته]] مرگ در جایی است که [[علی]] آنجاست. [[شجاعت]] آن حضرت بدان پایه بود که [[پیامبر خدا]] {{صل}} در [[جنگ خیبر]] او را مهاجم بی‌فرار: {{عربی|كَرَّارٌ غَيْرُ فَرَّار‏‏‏‏‏"}} نامید و [[کافران]] را به حمله و دلاوری‌اش تهدید می‌کرد<ref>{{عربی| كَانَتْ‏ قُرَيْشٌ‏ إِذَا رَأَوْهُ‏ فِي‏ الْحَرْبِ‏ تَوَاصَتْ‏ خَوْفاً مِنْهُ‏ وَ قَدْ نَظَرَ إِلَيْهِ رَجُلٌ وَ قَدْ شَقَّ الْعَسْكَرَ فَقَالَ عَلِمْتُ بِأَنَّ مَلَكَ الْمَوْتِ فِي الْجَانِبِ الَّذِي فِيهِ عَلِيٌّ. قَدْ سَمَّاهُ رَسُولُ اللَّهِ كَرَّارٌ غَيْرُ فَرَّارٍ فِي حَدِيثِ خَيْبَر  وَ كَانَ النَّبِيُّ {{صل}} يُهَدِّدُ الْكُفَّارِ بِهِ {{ع}}‏‏‏‏‏"}}؛ مناقب آل ابی‌طالب، ج۲، ص۹۸ ـ ۹۹؛ بحار الانوار، ج ۴۱، ص۶۸.</ref>. بدین ترتیب مراد آن حضرت از [[ترس]] در این‌گونه [[روایات]]، [[ترس]] عاقلانه است که عین [[شجاعت]] است؛ نه [[ترس]] برخاسته از [[ضعف نفس]]، پس باید گفت که [[حضرت ولی عصر]] {{ع}} از آن ترسان‌اند که با ظاهر شدن در میان [[مردم]]، پیش از آنکه موعد الهی آن فرا رسد، حضرتش را به قتل رسانند و بدین‌سان با [[شهادت]] آخرین [[ذخیره الهی]]، [[دین]] حقیقی و غیر محرف [[خدا]] رخت بر بندد و [[واسطه فیض]] میان [[خالق]] و مخلوق قطع شود و امدادهای الهی به شایستگانش نرسد و وعده [[حاکمیت]] [[صالحان]] محقق نشود و.... این [[ترس]] نه از سر [[ضعف نفس]] بلکه عین [[تدبیر]] و نهایت [[شجاعت]] است و عمل به آن، [[واجب]]؛ به ویژه آن ذات مبارک، آخرین [[ذخیره الهی]] است و همین سبب امتیاز ایشان از دیگر [[معصومان]] {{عم}} است، چرا که سایر [[ائمه]] {{عم}} چون [[شهید]] می‌شدند، [[حجت]] و [[معصوم]] دیگری در [[زمین]] [[قیام]] می‌کرد؛ اما وجود مقدس [[امام عصر]] {{ع}} [[آخرین حجت]] و [[امام]] [[معصوم]] الهی است.

بنابر آنچه گذشت، برخورداری از [[فیض]] [[حکومت صالحان]]، گرچه از سوی [[مبدأ فیاض]] بی‌گذراندن مقدمات مانع ندارد، قابل‌ها فاقد استعداد لازم برای دریافت جمعی [[فیض]] و تابع شرایط، مقدمات و زمینه‌های لازم‌اند، به گونه‌ای که تا آن شرایط و مقدمات در بستر زمان فراهم نیایند، نمی‌توانند به این [[فیض]] الهی برسند و از شرایط اساسی استقرار [[حکومت صالحان]]، پرورش [[انسان‌های صالح]] و ایجاد [[آمادگی]] در [[مردم]] برای پذیرش [[حکومت]] عادلانه جهانی است که [[غیبت امام]] [[معصوم]] عصر {{ع}} برای تحقق این شرایط است.

| پاسخ = [[آیت‌الله]] '''[[سید منذر حکیم]]'''، در مقاله ''«[[غیبت حضرت مهدی (مقاله)|غیبت حضرت مهدی]]»'' در این‌باره گفته است:

}}

{{پاسخ پرسش  

| پاسخ = [[آیت‌الله]] '''[[سید محمد کاظم قزوینی]]'''، در کتاب ''«[[امام مهدی از تولد تا بعد از ظهور (کتاب)|امام مهدی از تولد تا بعد از ظهور]]»'' در این‌باره گفته است:

}}

{{پاسخ پرسش  

[[عبد الله بن فضل هاشمی]] می‌گوید: [[امام صادق]] {{ع}} فرمود: حضرت [[صاحب الامر]] ناچار غیبتی خواهد داشت، به‌طوری که [[گمراهان]] در [[شک]] واقع می‌شوند. عرض کردم: چرا؟ فرمود: مأذون نیستیم علتش را بیان کنیم. گفتم: حکمتش چیست؟

'''فائده اول''': [[امتحان]] و [[آزمایش]] است. گروهی که [[ایمان]] محکمی ندارند باطنشان ظاهر شود و کسانی که [[ایمان]] در اعماق دلشان ریشه کرده به واسطه [[انتظار فرج]] و [[صبر]] بر شدائد و [[ایمان به غیب]] ارزششان معلوم شود و به درجاتی از [[ثواب]] نائل گردند. [[موسی بن جعفر]] {{ع}} فرمود: هنگامی که پنجمین فرزند [[امام هفتم]] [[غائب]] شد، مواظب [[دین]] خود باشید، مبادا کسی شما را از [[دین]] خارج کند.‌ای پسرک من! برای [[صاحب الامر]] ناچار غیبتی خواهد بود، به‌طوری که گروهی از [[مؤمنین]] از [[عقیده]] برمی‌گردند. [[خدا]] به وسیله [[غیبت]]، بندگانش را [[امتحان]] می‌کند<ref>{{عربی|"قال موسی بن جعفر {{ع}}: اذا فقد الخامس من ولد السابع من الائمة فالله الله فی ادیانکم لا یزیلنکم عنها احد، یا بنی انه لا بد لصاحب هذا الامر من غیبة حتی یرجع عن هذا الامر من کان یقول به، انما هی محنة من الله امتحن الله بها خلقه"}}؛ بحار، ج ۵۲، ص ۱۱۳.</ref>.

'''فائده سوم''': به وسیله [[غیبت]] از خطر قتل [[نجات]] می‌یابد. [[زراره]] می‌گوید: [[حضرت صادق]] {{ع}} فرمود: [[قائم]] باید [[غائب]] شود. عرض کردم! چرا؟ فرمود: از کشته شدن می‌ترسد، و با دست به شکم خود اشاره کرد<ref>{{عربی|"زرارة عن ابی عبد الله {{ع}} قال یا زرارة لا بد للقائم من غیبة قلت: و لم؟ قال یخاف علی نفسه و اومی بیده الی بطنه"}}؛ اثبات الهداة، ج ۶، ص ۴۳۷.</ref>سه [[حکمت]] مذکور، در [[احادیث]] [[اهل بیت]] [[منصوص]] است»<ref>[[ابراهیم امینی|امینی، ابراهیم]]، [[دادگستر جهان (کتاب)|دادگستر جهان]]، ص ۱۴۷.</ref>.

'''دسته نخست: اجرای شیوه [[پیامبران]] {{عم}} در مورد [[حضرت مهدی]] {{ع}}:''' [[حنان بن سدیر]]، از پدرش، از [[امام صادق]] {{ع}} [[روایت]] می‌کند که فرمود: [[قائم]] ما، دارای غیبتی بس طولانی خواهد بود. عرض کردم:‌ای فرزند [[پیامبر خاتم|رسول خدا]] چرا این اندازه طولانی؟ فرمود: خدای عزوجل، می‌خواهد در مورد او، شیوه‌های دیگر [[پیامبران]] را در غیبت‌هایشان جاری سازد.‌ای سدیر! قهراً مدت غیبت‌های آنها به سر آید. خدای عزوجل فرمود: {{متن قرآن|لَتَرْكَبُنَّ طَبَقاً عَنْ طَبَق‏}}<ref>همه شما پیوسته از حالی به حال دیگر منتقل می‌شوید؛

  سوره انشقاق، [[آیه]] ۱۹.</ref> یعنی، شیوه‌های پیشینیان، درباره او جاری خواهد بود"<ref>{{عربی|" حَدَّثَنَا الْمُظَفَّرُ بْنُ جَعْفَرِ بْنِ الْمُظَفَّرِ الْعَلَوِيُّ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ قَالَ حَدَّثَنَا جَعْفَرُ بْنِ مَسْعُودٍ وَ حَيْدَرُ بْنُ مُحَمَّدٍ السَّمَرْقَنْدِيُّ جَمِيعاً قَالا حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ مَسْعُودٍ قَالَ حَدَّثَنَا جَبْرَئِيلُ بْنُ أَحْمَدَ عَنْ مُوسَى بْنِ جَعْفَرٍ الْبَغْدَادِيِّ قَالَ حَدَّثَنِي الْحَسَنُ بْنُ مُحَمَّدٍ الصَّيْرَفِيُّ عَنْ حَنَانِ بْنِ سَدِيرٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ {{ع}} قَالَ: قَالَ إِنَ‏ لِلْقَائِمِ‏ مِنَّا غَيْبَةً يَطُولُ‏ أَمَدُهَا فَقُلْتُ لَهُ وَ لِمَ ذَاكَ يَا ابْنَ رَسُولِ اللَّهِ قَالَ إِنَّ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ أَبَى إِلَّا أَنْ يُجْرِيَ فِيهِ سُنَنَ الْأَنْبِيَاءِ {{عم}} فِي غَيْبَاتِهِمْ وَ أَنَّهُ لَا بُدَّ لَهُ يَا سَدِيرُ مِنِ اسْتِيفَاءِ مَدَدِ غَيْبَاتِهِمْ قَالَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَ‏  {{متن قرآن|لَتَرْكَبُنَّ طَبَقاً عَنْ طَبَقٍ‏}}  أَيْ سُنَناً عَلَى سُنَنِ مَنْ كَانَ قَبْلَكُمْ ‏‏"}}؛ علل الشرایع، ج ۱، ص ۲۴۵، ح ۷؛ کمال الدین، ص ۴۸۱. بحار الانوار، از هر دو نقل کرده است. بحار، ج ۵۲، ص ۹۰؛ منتخب الاثر از بحار و آن از عیون أخبار الرضا، ص ۳۲۶، ح ۱۸ نقل می‌کند.</ref>؛

'''دسته سوم: [[خشم]] [[خدا]] و [[آگاه]] ساختن [[مردم]]:''' در [[حدیث]] [[محمد بن الفرج]]: [[خشم]] [[خدا]]، به جهت هشدار و [[آگاه]] ساختن [[مردم]] است تا قدرشناس باشند". [[علامه مجلسی]] می‌فرماید: [[غائب]] شدن [[امام]] نتیجه [[خشم]] [[خدا]] بر اکثر بندگانش می‌باشد<ref>مرآة العقول، ج ۴، ص ۶۱، ح ۳۱.</ref>.

}}

{{پاسخ پرسش  

این [[اعمال]] و [[رفتار]] جای شگفتی ندارد، زیرا قبلا هم گفته شد راه و خطمشی دو [[خاندان]] متفاوت بود. خطمشی [[علویان]]، [[فداکاری]] و [[ایثار]] و خطمشی عباسیان قدرت‌طلبی و زورگویی و احساس کمبود بود. این حرف نتیجه تحلیل تاریخی صرف نیست بلکه‌ اعتراف خود [[منصور]] است. وقتی عمویش [[عبد]] الصمد بن [[علی]] او را به خاطر جرایم قتل و کشتارش سرزنش کرد پاسخ داد: شمشیرهای فرزندان [[ابو طالب]] از زمانی که ما میان [[مردم]]، جزو اشخاص عامی و عادی بودیم تا اکنون که به [[خلافت]] رسیده‌ایم، در نیام نبوده است.

و در پایان [[منصور]] رو به مسیب بن زهره کرده و می‌گوید: من بر این باورم، حجاج برای [[بنی‌مروان]] دلسوزتر از همه بود، مسیب گفت: مولایم هرچه حجاج در گذشته (در [[حق]] آل [[پیامبر]]) کرد، ما هم از آن فروگذار نکردیم. به [[خدا]] قسم [[خدا]] هیچ کسی عزیزتر از [[پیامبر]] برایمان نیافریده و تو [[فرمان]] قتل فرزندانش را دادی و ما [[اطاعت]] کردیم<ref>مروج الذهب، ج ۳، ص ۳۲۸.</ref>.

[[عبد]] الرحمن بدوی می‌گوید: آن زمان پیوسته رافضی‌ها ([[شیعیان]]) را متهم به زندقه و [[کفر]] می‌کردند<ref>من تاریخ الاحاد فی الاسلام، ص ۳۷.</ref>. پس از [[مهدی]] فرزندش [[هادی]] روی کار آمد. یعقوبی در مورد او می‌گوید: او بر دستگیری [[شیعیان]] بسیار پافشاری می‌کرد و بسیار از آنها هراس داشت‌ و جیره و مواجبی که [[مهدی]] برایشان در نظر گرفته بود قطع کرد و برای دستگیری و احضار آنان به اطراف و اکناف نامه فرستاد<ref>تاریخ الیعقوبی، ج ۳، ص ۱۴۸.</ref>.

همین بس که او خود اعتراف می‌کند و می‌گوید: تا کی در مورد آل [[ابو طالب]] [[صبر]] کنم، قسم می‌خورم که آنها را می‌کشم و پیروانشان را می‌کشم و حتما این کار را انجام خواهم داد. او این نقشه ناجوانمردانه را هنگام فرستادن جلودی به [[جنگ]] با [[محمد]] بن [[جعفر بن محمد]]، [[اجرا]] کرد و به او [[فرمان]] داد تا به خانه‌های [[علویان]] در [[مدینه]] یورش برده و لباس و زیورآلات زنان را به [[غارت]] ببرند<ref>اعیان الشیعة، ج ۱، ص ۲۹، عیون اخبار الرضا، ج ۲، ص ۴۷۹.</ref>.

بنابر گفته‌های [[طبری]] و ابن اثیر<ref>تاریخ الطبری، ج ۸، ص ۲۳۵، الکامل، ج ۵، ص ۸۵.</ref> او به [[دلیل]] نفرت از [[شیعیان]]، همه آنها را از [[بغداد]] بیرون راند و به [[مدینه]] برد. این جنایتکار به قتل و آوارگی و تعقیب زندگان بسنده نکرده، بلکه کینه‌اش شامل اموات نیز شد و قبر [[امام حسین]] {{ع}} را نابود و [[زمین]] [[کربلا]] را شخم زد و با کشتن رئیس و سرور [[خاندان]] [[علوی]] یعنی [[امام موسی کاظم]] {{ع}} در کنج زندان تاریک عباسی، پرونده جنایت‌هایش را بست.(...)

[[امام عسکری]] {{ع}}، فرزندش را [[جانشین]] خود نمود؛ او [[دوازدهمین امام]] از نسل [[پیامبر خاتم|ابو القاسم محمد]] {{صل}} است و پدرش وی را به هنگام تولد مخفی نمود و به خاطر شرایط زمانه و [[ترس]] از [[خلفا]] که در آن موقع به دنبال هاشمیان و دستگیری و کشتن و نابود کردن آنها بودند مسئله او را پنهان داشت<ref>الاتحاف بحب الاشراف، ص ۱۷۹.</ref>.

[[اربلی]] می‌گوید: وقتی [[معتز]] به سعید [[حاجب]] [[دستور]] انتقال [[امام]] را به [[کوفه]] داد، ابو الهیثم نامه‌ای به [[امام]] {{ع}} نوشت و گفت: فدایت شوم. خبری رسید. که نگرانمان ساخته است. [[امام]] {{ع}} پاسخ داد: تا سه روز دیگر گشایشی می‌رسد و [[معتز]] روز سوم به قتل رسید<ref>کشف النعمة، ج ۳، ص ۲۱۲.</ref>.

[[مهتدی]] هم [[امام عسکری]] {{ع}} را همراه با ابو هاشم زندانی کرد، وی می‌گوید: در زندان [[مهتدی]] بن واثق با [[ابو محمد]] زندانی بودیم<ref>الطوسی، الغیبة، ص ۱۴۳.</ref>. [[معتمد]] نیز جاسوسانش را بر خانه [[امام]] گمارده بود که هر از گاهی از نوزاد جدید خبری آورند و هر از چندگاهی به بازرسی خانه ایشان می‌پرداختند تا آن نوزاد را بیابند.

با مطالعه حوادث تاریخی دوره اخیر زندگی [[امام عسکری]] {{ع}} ما به [[ترس]] دستگاه حکومتی از این نوزاد پی می‌بریم. [[تاریخ]] اشاره به تفتیش خانه [[امام]] و خادمان وی و نیز گماشتن چند [[قاضی]] در خانه [[امام]]، قبل از [[وفات]] ایشان و زیر نظر گرفتن اوضاع و احوال آنجا و اقدامات شبیه دارد و تمامی این حوادث در فصل مربوط به نقش [[امام عسکری]] {{ع}} در حفظ و اثبات نظریه [[مهدویت]] توضیح داده شد، به همین [[دلیل]] [[امام عسکری]] {{ع}} در زمان حیات خود، به ناچار فرزندش را پنهان داشت و بالطبع آن امر هنگام [[رحلت]] ایشان، به [[دلیل]] تمایل [[حکومت]] برای پیدا کردن نوزاد و [[ستم]] خویشاوندانی مانند عمویش [[جعفر]]، بیش از پیش احساس می‌شد. [[ترس]] یکی از عواملی بود که باعث شد [[امام]] در [[جامعه]] حضور ظاهری نداشته باشند و این [[غیبت]] همانند [[خورشید]] است، هنگامی که ابرها آن‌را می‌پوشانند.

[[زراره]] به [[نقل]] از [[امام]] [[ابو جعفر]] {{ع}} می‌گوید: وی قبل از ظهورش [[غایب]] می‌شود<ref>الشیخ الصدوق، علل الشرائع، ج ۱، ص ۲۴۴.</ref>. پرسیدم: چرا؟ فرمود: [[ترس]] و با دستش به شکمش اشاره کرد. [[زراره]] می‌گوید: یعنی [[ترس]] از کشته شدن. [[روایات]] دیگری در کتاب‌های روایی وجود دارد که از [[بیم]] قتل به‌عنوان [[حکمت غیبت]] یاد کرده است.

نیز [[امام صادق]] {{ع}} می‌فرماید: به [[خدا]] قسم که مثل شیشه نمی‌شکنید، زیرا شیشه برگردانده‌شده و به حالت قبل درمی‌آید، به [[خدا]] که مانند کوزه می‌شکنید کوزه مثل قبلش نمی‌شود، به [[خدا]] که دگرگون می‌شوید و مثل [[غربال]] شدن کاه از گندم، الک می‌شوید<ref>الشیخ طوسی، الغیبة، ص ۳۴.</ref>.

این [[احادیث]] و [[احادیث]] دیگر [[حقیقت]] دانستن [[امتحان]] و [[آزمایش]] در دوران [[غیبت]] [[امام دوازدهم]] {{ع}} را بیان می‌کند.

وقتی [[ابو الفضل عبد الله بن فضل هاشمی]] از [[امام صادق]] {{ع}} درباره [[حکمت]] [[غیبت]] [[امام زمان]] {{ع}} پرسید، فرمودند: [[حکمت]] آن آشکار می‌شود همان‌گونه که [[حکمت]] [[اعمال]] [[خضر]] مانند سوراخ کردن کشتی و کشتن پسربچه و ساختن دیوار، برای [[موسی]] {{ع}} بعد از جدا شدنشان معلوم شد.‌ای پسر [[فضل]] این مسئله امری الهی و از [[اسرار]] و از [[امور غیبی]] خداوندی است<ref>الشیخ الصدوق، علل الشرائع، ج ۱، ص ۲۴۶.</ref>.

[[تشبیه]] و مقایسه [[امامت]] به [[نبوت]] باعث می‌شود، پرده ابهام [[اسرار]] [[امامت]] از برابر دیدگان برداشته شود و این سخن که [[امامت]] نیز در مجرای [[نبوت]] حرکت می‌کند و همانند آن است، تحقق یابد. روایتی از [[پیامبر اکرم]] {{صل}} است که به این [[حکمت]] اشاره کرده است: مثل [[قائم]] ما [[اهل بیت]] مانند [[قیامت]] است که [[خداوند]] زمان دقیق آن‌را بیان نفرموده و آن ناگهانی سر می‌رسد<ref>الشیخ الصدوق، عیون اخبار الرضا، ج ۱، ص ۲۹۷.</ref>.

[[امام عصر]] {{ع}} در مورد این [[حکمت]] در توقیعی که به [[اسحاق بن یعقوب]] داد چنین می‌فرماید؛ و اما [[علت غیبت]] این است که [[خداوند متعال]] می‌فرماید: ‌{{متن قرآن|يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُواْ لاَ تَسْأَلُواْ عَنْ أَشْيَاء إِن تُبْدَ لَكُمْ تَسُؤْكُمْ}}<ref>«ای کسانی که ایمان آورده‌اید، اگر از چیزهایی که برای شما آشکار گردد، اندوهگین می‌شوید، از آنها مپرسید» سوره مائده، آیه ۱۰۱.</ref>‌. و [[یاران]] و پیروانشان را از سؤال کردن در این مورد [[نهی]] می‌کردند و به آنها [[دستور]] داده بودند که در سؤال در مورد آن‌را ببندند. از ایشان {{ع}} [[روایت]] شده که فرمودند: در سؤال، در مورد چیزی‌که به شما مربوط نمی‌شود، ببندید و بیشتر از آن مقدار که برایتان [[کفایت]] می‌کند خود را به زحمت نیندازید و بیشتر، برای [[تعجیل فرج]] [[دعا]] کنید که [[گشایش]] کار شما در آن است<ref>قطب الدین الراوندی، الخرائج و الجرائح، ج ۳، ص ۱۱۱۵.</ref>.

[[امام صادق]] {{ع}} می‌فرماید: [[قائم]] ما برانگیخته می‌شود و تحت [[بیعت]] هیچ کسی نیست<ref>ابن بابویه القمی، الأمامة و التبصرة، ص ۱۱۶.</ref>.

| پاسخ = حجت الاسلام و المسلمین '''[[محمد محمدی اشتهاردی]]'''، در کتاب ''«[[حضرت مهدی فروغ تابان ولایت (کتاب)|حضرت مهدی فروغ تابان ولایت]]»''  در این‌باره گفته است:

}}

{{پاسخ پرسش  

| پاسخ = حجت الاسلام و المسلمین [[محسن قرائتی]] در دو کتاب ''«[[جهت‌نما (کتاب)|جهت‌نما]]»'' و ''«[[شرایط ظهور از دیدگاه قرآن کریم (کتاب)|شرایط ظهور از دیدگاه قرآن کریم]]»'' در این‌باره گفته است:

}}

{{پاسخ پرسش  

| پاسخ‌دهنده = حبیب‌الله طاهری

| پاسخ = حجت الاسلام و المسلمین دکتر [[حبیب‌الله طاهری]] در کتاب ''«[[سیمای آفتاب (کتاب)|سیمای آفتاب]]»'' در این‌باره گفته‌است:

به هر حال، اینها حکمت‌ها و فواید [[غیبت]] بود که برشمردیم و تا [[غیبت]] انجام نگیرد، این فواید و حکمتها حاصل نمی‌شوند. ما مدعی نیستم که حکمت‌ها و فواید [[غیبت]] منحصر در همین‌هاست، چرا که ممکن است علل و اسباب دیگری هم داشته باشد، ولی مشهور همین‌ها هستند، گرچه فسلفه اصلی آن برای ما روشن نباشد»<ref>[[حبیب‌الله طاهری|طاهری، حبیب‌الله]]، [[سیمای آفتاب (کتاب)|سیمای آفتاب]]، ص۸۹ -۹۴.</ref>.

«هر چیزی در این [[عالم]] از جمله [[غیبت]] [[امام مهدی|امام زمان]] {{ع}} بدون علّت و [[فلسفه]] نیست. چون کار [[خداوند متعال]] عبث و بیهوده نیست، لکن بعضی از امور علّتش برای ما بیان شده و برخی امور بیان نشده، و [[غیبت]] حضرت از مسائلی است که علّت آن بر ما مخفی است ولی در برخی [[روایات]] [[حکمت]] [[غیبت]] برای ما بیان شده است. که به برخی از آنها اشاره می‌کنیم.

این چند قسم برخی از حکمت‌هایی بود که [[غیبت]] حضرت را برای ما روشن می‌سازد، امّا علّت اصلی قضیه بعد از [[ظهور]] حضرت مشخّص و معلوم می‌گردد»<ref>[[دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان (کتاب)|دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان]]، ص۲۲۸-۲۳۰.</ref>.

| پاسخ = حجت الاسلام و المسلمین '''[[علی رضا رجالی تهرانی]]'''، در کتاب ''«[[یکصد پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان (کتاب)|یکصد پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان]]»'' در این‌باره گفته است:

این [[روایت]] و [[روایات]] دیگر مثل این، اشاره دارد که علّت واقعی [[غیبت]] حضرت را نمی‏‌توان گفت و هر سبب و علّتی که بیان می‏‌گردد، هرچند می‏‌‏تواند علّت باشد، امّا علّت حقیقی نیست. امّا بعضی از [[علل غیبت]] حضرتش را که می‏‌توان با اسناد به [[روایات]] ذکر نمود، بدین ترتیب می‏‌باشند:

[[شیخ طوسی]] می‏‌‏نویسد: هیچ علّتی مانع از [[ظهور]] آن حضرت نیست، جز اینکه می‏‌ترسد کشته شود. زیرا اگر جز این بود، جایز نبود که پنهان شود، بلکه ظاهر می‏‌گشت و هرگونه ناراحتی و آزاری را متحمّل می‏‌‏شد. زیرا [[مقام]] رفیع [[امامان]] و همچنین انبیای عظام و بزرگواری آنها، به واسطه ناملایماتی بود که در راه [[دین خدا]] متحمّل می‏‌‏شدند<ref> مهدی موعود، ترجمه و نگارش علی دوانی، ص ۸۵۲.</ref>»<ref>[[یکصد پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان (کتاب)|یکصد پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان]]، ص ۸۳ ال ۸۵.</ref>.

| پاسخ‌دهنده = خدامراد سلیمیان

| پاسخ = حجت الاسلام و المسلمین '''[[خدامراد سلیمیان]]'''، در دو کتاب ''«[[پرسمان مهدویت (کتاب)|پرسمان مهدویت]]»'' و ''«[[درسنامه مهدویت ج۲ (کتاب)|درسنامه مهدویت]]»'' در این‌باره گفته است:

[[امیر مؤمنان]]، [[علی]] {{ع}} در این‌باره فرمود: {{عربی|... وَ اعْلَمُوا أَنَّ الْأَرْضَ لَا تَخْلُو مِنْ حُجَّةٍ لِلَّهِ وَ لکن اللَّهِ سیعمی خَلْقِهِ مِنْهَا بِظُلْمِهِمْ وَ جورهم وَ إسرافهم علی أَنْفُسِهِمْ...}}<ref>نعمانی، الغیبة، ص ۱۴۱، ح ۲.</ref>؛

بدین‌سان [[غیبت]] آخرین [[حجت خداوند]] نماد [[خشم]] [[خداوند]] بر زمینیان است که با چراغ‌های [[هدایت]] به گونه‌ای ناشایست برخورد کردند.

[[امام باقر]] {{ع}} در نامه‌ای به" [[محمد]] بن [[فرج]]" چنین نوشت: {{عربی|إِذَا غَضِبَ اللَّهُ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى عَلَى خَلْقِهِ نَحَّانَا عَنْ جِوَارِهِمْ}}<ref>شیخ کلینی، کافی، ج ۱، ص ۳۴۳، ح ۳.</ref>؛

افزون بر آنچه یاد شد، به مواردی همچون: [[تربیت]] انسان‌های مناسب برای [[قیام]] و [[حکومت جهانی]] و ایجاد [[اشتیاق]] جهانی برای [[حکومت جهانی حضرت مهدی]] {{ع}} نیز اشاره شده است.

[[امام صادق]] {{ع}} در این‌باره فرمود: ... [[حکمت غیبت]] او، همان حکمتی است که در [[غیبت]] [[حجت‌های الهی]] پیش از او بوده است و وجه [[حکمت غیبت]] او پس از ظهورش آشکار شود؛ همچنان که وجه [[حکمت]] کارهای [[خضر]] از شکستن کشتی و کشتن پسر و به‌پاداشتن دیوار بر [[موسی]] {{ع}} روشن نبود، تا آن که هنگام جدایی آن‌ها فرا رسید<ref>[[شیخ صدوق]]، [[کمال الدین و تمام النعمة (کتاب)|کمال الدین و تمام النعمة]]، ج۲، باب ۴۴، ح ۱۱.</ref>.

| پاسخ = حجت الاسلام و المسلمین '''[[عبدالمجید زهادت]]'''، در کتاب  ''«[[معارف و عقاید ۵ ج۲ (کتاب)|معارف و عقاید ۵ ج۲]]»'' در این‌باره گفته است:

در روایتی از [[امام صادق]] {{ع}} در مورد [[غیبت]] آمده است: {{عربی|«لأن الله عزوجل يجب أن يمتحن خلقه فعنى ذلك يرتاب المبطلون»}}<ref>بحار الأنوار، ج ۵۲، ص ۹۵، ح ۱۰؛ بر خداوند لازم است که بندگانش را بدین گونه؛ امتحان کند، و در آن موقع است که اهل باطل تردید خواهند کرد.</ref>.

}}

{{پاسخ پرسش  

'''سؤال:''' مگر سایر [[امامان]] [[معصوم]] {{عم}} با اینکه در معرض خطر کشته شدن بودند، بدون هیچ [[ترس]] و وحشتی، بین [[مردم]] زندگی نمی‌کردند؟!

[[شهادت]] و کشته شدن در [[راه خدا]]، یکی از افتخارات [[معصومین]] است و [[امام زمان]] {{ع}} نیز سرانجام به [[شهادت]] خواهد رسید و در این بحثی نیست، اما باید دید علت [[ترس]] او چیست؟

[[ابوخالد کابلی]] می‌گوید: از [[امام باقر]] {{ع}} درخواست کردم نام [[امام زمان]] {{ع}} را به من بگوید، تا او را بشناسم. آن حضرت فرمود: "ای ابوخالد! اگر فرزندان [[فاطمه]] او را بشناسند، بر کشتن و قطعه قطعه شدن او حریص خواهند بود"<ref>کتاب الغیبه، ص ۲۰۲.</ref>. [[امام صادق]] {{ع}} به جمعی که در خدمتش بودند، به همین مطلب اشاره کرد و فرمود: "[[بنی امیه]] و [[بنی عباس]] وقتی فهمیدند زوال ملکشان بر دست توانای [[قائم]] ما {{ع}} خواهد بود، با ما [[دشمنی]] کردند و شمشیرهایشان را برای کشتن ما به کار بردند تا نسل ما را قطع نمایند، به این امید که [[قائم]] ما را کشته باشند"<ref>کتاب الغیبه، ص ۱۰۶.</ref>.

| پاسخ = حجت الاسلام و المسلمین دکتر '''[[رحیم کارگر]]'''، در کتاب ''«[[مهدویت پیش از ظهور (کتاب)|مهدویت پیش از ظهور]]»'' در این‌باره گفته است:

[[عبد]] اللّه بن [[فضل]] [[هاشمی]] می‌‏گوید: از [[امام صادق]] {{ع}} شنیدم که می‌‏‏فرمود: [[صاحب الامر]]، غیبتی دارد که ناگزیر اتفاق می‌‏افتد و ناراستان و طرفداران [[باطل]] به [[شک]] می‌‏افتند. عرض کردم: فدایت شوم چرا چنین می‌‏‏شود؟ فرمود: به خاطر چیزی که ما اجازه نداریم، آن را برای شما بازگو کنیم. عرض کردم: [[حکمت]] و فایده این [[غیبت]] چیست؟ فرمود: [[حکمت غیبت]] او، همان [[حکمت غیبت]] آن عده از حجت‏‌های [[خداوند]] است که قبلا از آنها یاد شده است؛ [[حکمت]] این [[غیبت]] نیز تا بعد از [[ظهور]] آن حضرت، بر [[مردم]] معلوم نخواهد شد؛ همان‏طور که [[حکمت]] کارهایی که [[خضر]] انجام داد، تا قبل از جدا شدنش از [[موسی]]، معلوم نشد.‌ای پسر [[فضل]]! این امری الهی است و سرّ آن و جهات پنهانی آن نیز، الهی و به [[خدا]] مربوط است و هنگامی که ما می‌‏دانیم [[خداوند]] عزّ و جل [[حکیم]] است، قبول و اعتراف می‌‏‏کنیم که تمام کارهایش، عین [[حکمت]] و درستی است؛ هرچند که علت و چرایی آن کارها، برای ما روشن نشده باشد<ref>اثبات الهداة، ج ۳، ص ۴۸۸، ج ۲۱۷.</ref>.

## شدت‌‏ها و پیشامدهای ناگوار، باعث می‌‏‏شود که حفظ [[ایمان]] و [[استقامت]] در راه [[دین]]، بسیار دشوار گردد و [[ایمان]] افراد در مخاطرات سخت واقع شود<ref>امامت و مهدویت، ج ۲، ص ۳۵۱ و ۳۵۲.</ref>. اگر کسی [[اعتقاد]] خود را به [[امام]] {{ع}} از دست ندهد و یا در مشکلات و سختی‌‏ها [[استقامت]] داشته و [[مؤمن]] باشد، از این [[امتحان]] سربلند بیرون می‌‏‏آید. [[امام صادق]] {{ع}} نیز فرموده است: [[مردم]] باید خالص و [[پاک]] شوند و از هم تمییز داده شد و [[غربال]] شوند و [[مردم]] بسیاری از [[غربال]] خارج شوند<ref>{{عربی|... لا بدّ للناس ان یمحصّوا، و یمیزوا و یغربلوا و یخرج الغربال خلق کثیر}}</ref>.

}}

{{پاسخ پرسش  

| پاسخ‌دهنده = قنبر علی صمدی

| پاسخ = حجت الاسلام و المسلمین '''[[قنبر علی صمدی]]'''، در کتاب ''«[[آخرین منجی (کتاب)|آخرین منجی]]»'' در این‌باره گفته است:

}}

{{پاسخ پرسش  

| پاسخ = حجت الاسلام و المسلمین '''[[فرج‌الله هدایت‌نیا]]'''، در مقاله ''«[[امام مهدی در نگاه امام خمینی (مقاله)|امام مهدی در نگاه امام خمینی]]»'' در این‌باره گفته است:

راز [[غیبت]] در سخنان [[امام خمینی]] با ظرافت خاصی بیان شده است. مجموعه کلمات [[امام خمینی]] در این باره را می‌توان در چند بند و یک نتیجه بیان نمود:

}}

{{پاسخ پرسش  

به همین سبب [[امام یازدهم]] {{ع}} بیشتر از سایر [[ائمه]] {{ع}} تحت مراقبت [[مقام خلافت]] درآمده بود و [[خلیفه]] وقت تصمیم قطعی گرفته بود که به هر طریق باشد به داستان [[امامت]] [[شیعه]] خاتمه بخشد و در این خانه را برای همیشه ببندد. و از این روی همین که بیماری [[امام]] را به [[معتمد]] [[خلیفه]] وقت گزارش دادند چند تن از معتمدان و [[قضات]] خود را به منزل [[امام]] گماشت که پیوسته ملازم وی و مراقب اوضاع داخلی منزل باشند تا اگر دارای فرزندی می‌‌باشد وی را گرفته و از بین ببرند. پس از [[شهادت]] [[امام]] نیز خانه حضرت را تفتیش و توسط قابله‌ها کنیزان آن حضرت را معاینه کردند و تا دو سال مأمورین [[خلیفه]] در خط پیدا کردن [[خلف]] آن حضرت مشغول فعالیت بودند تا به کلی نا امید شدند<ref>همان.</ref>

از طرفی بر اساس [[ادله عقلی]] و نقلی متعدد هیچگاه [[زمین]] نمی‌تواند از [[حجت]] و [[امام]] خالی باشد لذا در هر صورت باید [[امام]] وجود داشته باشد، چه به صورت علنی و ظاهری و چه به صورت غیابی و مخفی. با توجه به این مطلب روشن می‌شود که وقتی شرایط برای حضور فیزیکی [[امام]] در [[جامعه]] فراهم نیست [[حکمت خداوند]] ایجاد می‌‌کند که [[وجود امام]] را به صورت غیابی مقدر کند تا زمان و بستر مناسب برای [[ظهور]] و حضور ایشان فراهم شود<ref>این ادله در فصل دوم و سوم به تفصیل مطرح شد.</ref>

}}

{{پاسخ پرسش  

| پاسخ = حجت الاسلام و المسلمین '''[[رضا علی کرمی]]'''، در کتاب ''«[[خانواده منتظر امام زمان (کتاب)|خانواده منتظر امام زمان]]»'' در این‌باره گفته است:

}}

{{پاسخ پرسش  

«[[امام علی]] می‌فرماید: آری خداوندا! هیچ‌گاه [[زمین]] خالی نمی‌ماند از کسی که به [[دلیل]] و [[حجّت]] [[دین خدا]] را برپا دارد، حال یا آشکار و مشهور یا ترسان و پنهان، تا [[حجت‌ها]] و دلیل‌های روشن [[خدا]] [[باطل]] نشده و از بین نرود، اینان چه تعدادند و کجایند؟ به [[خدا]] [[سوگند]]! که شمار آنان اندک ولی نزد [[خدا]] [[منزلت]] والا دارند و بسیار بزرگوارند (بزرگ‌مقدارند) که [[خدا]] به وسیله آنان [[حجت‌ها]] و نشانه‌های خود را حفظ می‌کند تا به افرادی که همانندشان هستند بسپارد و در دل‌های آنان بکارد، آنان که [[علم]] و [[دانش]] را با [[نور]] حقیقت‌بینی برگرفتند و [[روح]] [[یقین]] را دریافته‌اند و آنچه خوش‌گذران‌ها دشوار شمارند، آسان و دلنشین گرفته و با آنچه نادانان [[هراس]] دارند، انس گرفته‌اند. در [[دنیا]] با بدن‌هایی [[زندگی]] می‌کنند که روح‌هایشان به [[جهان]] بالا پیوند خورده است، آنان [[جانشینان]] [[خدا]] در [[زمین]] و [[دعوت]] کنندگان به سوی [[دین]] خدایند، آه و افسوس، چه سخت [[شوق]] دیدارشان دارم! ای [[کمیل]] هرگاه خواستی بازگرد"<ref>{{متن حدیث|اللَّهُمَّ بَلَى لَا تَخْلُو الْأَرْضُ مِنْ قَائِمٍ لِلَّهِ بِحُجَّةٍ؛ إِمَّا ظَاهِراً مَشْهُوراً وَ إِمَّا خَائِفاً مَغْمُوراً، لِئَلَّا تَبْطُلَ حُجَجُ اللَّهِ وَ بَيِّنَاتُهُ. وَ كَمْ ذَا وَ أَيْنَ أُولَئِكَ؟ أُولَئِكَ وَ اللَّهِ الْأَقَلُّونَ عَدَداً وَ الْأَعْظَمُونَ عِنْدَ اللَّهِ قَدْراً، يَحْفَظُ اللَّهُ بِهِمْ حُجَجَهُ وَ بَيِّنَاتِهِ حَتَّى يُودِعُوهَا نُظَرَاءَهُمْ وَ يَزْرَعُوهَا فِي قُلُوبِ أَشْبَاهِهِمْ، هَجَمَ بِهِمُ الْعِلْمُ عَلَى حَقِيقَةِ الْبَصِيرَةِ وَ بَاشَرُوا رُوحَ الْيَقِينِ وَ اسْتَلَانُوا مَا اسْتَوْعَرَهُ الْمُتْرَفُونَ، وَ أَنِسُوا بِمَا اسْتَوْحَشَ مِنْهُ الْجَاهِلُونَ وَ صَحِبُوا الدُّنْيَا بِأَبْدَانٍ أَرْوَاحُهَا مُعَلَّقَةٌ بِالْمَحَلِّ الْأَعْلَى. أُولَئِكَ خُلَفَاءُ اللَّهِ فِي أَرْضِهِ، وَ الدُّعَاةُ إِلَى دِينِهِ. آهِ آهِ شَوْقاً إِلَى رُؤْيَتِهِمْ! انْصَرِفْ يَا كُمَيْلُ إِذَا شِئْتَ}}؛ نهج البلاغه، حکمت ۱۳۹.</ref><ref>[[حسین ایرانی|ایرانی، حسین]]، [[منجی موعود از منظر نهج البلاغه (کتاب)|منجی موعود از منظر نهج البلاغه]]، ص:۴۸-۴۹.</ref>

}}

{{پاسخ پرسش  

«سؤال مورد نظر را با بیان مقدماتی که خود آنها ما را به نتیجه قطعی می‌رساند جواب خواهیم داد:

با نظر و تأمّل در مجموع مقدمات فوق به این نتیجه خواهیم رسید که وجود نازنین [[امام مهدی|امام زمان]] {{ع}} به عنوان [[دوازدهمین امام]]، باید برای روز [[موعود]] در پس پرده [[غیبت]] بوده، تا در آن هنگام به [[اذن خداوند]] برای [[هدایت]] [[بشر]] [[ظهور]] کند»<ref>[[علی اصغر رضوانی|رضوانی، علی اصغر]]، [[موعودشناسی و پاسخ به شبهات (کتاب)|موعودشناسی و پاسخ به شبهات]]، ص ۳۸۸ - ۳۹۱.</ref>.

| پاسخ = آقای '''[[غلام رضا جلالی]]'''، در مقاله ''«[[فلسفه غیبت در منابع کلام شیعی (مقاله)|فلسفه غیبت در منابع کلام شیعی]]»'' در این‌باره گفته است:

}}

{{پاسخ پرسش  

البته در [[احادیث]] دیگر، حکمت‌هایی برای [[غیبت امام مهدی]] {{ع}} شمرده شده است، از جمله:

با توجه به این چند [[حکمت]]، به نظر می‌رسد که اصلی‌ترین [[حکمت]] [[غیبت امام مهدی]] {{ع}}، فراهم نبودن زمینه سیاسی و اجتماعی برای جهانی شدن [[اسلام]] است و این نیز در زمان [[ظهور]]، قابل [[درک]] است<ref>ر.ک: [[محمد محمدی ری‌شهری|محمدی ری‌شهری، محمد]]، [[دانشنامهٔ امام مهدی ج۳ (کتاب)|دانشنامهٔ امام مهدی]]، ج ۳، ص ۱۴۷–۱۷۳.</ref>»<ref>[[محمد باقری‌زاده اشعری|باقری‌زاده اشعری، محمد]]، [[از امام مهدی بیشتر بدانیم (کتاب)|از امام مهدی بیشتر بدانیم]]، ص۴۱-۴۴.</ref>.

| پاسخ‌دهنده = مجتبی تونه‌ای

| پاسخ = آقای '''[[مجتبی تونه‌ای]]'''، در کتاب ''«[[موعودنامه (کتاب)|موعودنامه]]»'' در این‌باره گفته است:

}}

{{پاسخ پرسش  

'''[[امام کاظم]] {{ع}} می‌فرماید:'''"برای او از [[ترس]] کشته شدن غیبتی هست که مدتش بس دراز خواهد بود. در [[دوران غیبت]] او قومی به [[ارتداد]] گرائیده، گروهی دیگر پا برجای می‌مانند"<ref>{{عربی|" لَهُ‏ غَيْبَةٌ يَطُولُ‏ أَمَدُهَا خَوْفاً عَلَى نَفْسِهِ يَرْتَدُّ فِيهَا أَقْوَامٌ وَ يَثْبُتُ فِيهَا آخَرُون‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏"}}؛ الزام الناصب، ص ۶۸.</ref>.

}}

{{پاسخ پرسش  

| پاسخ = آقای '''[[منصور هرنجی]]'''، در کتاب ''«[[انتظار و وظایف منتظران ۲ (کتاب)|انتظار و وظایف منتظران]]»'' در این‌باره گفته است:

}}

{{پاسخ پرسش  

| پاسخ = آقای '''[[محمد علی کریمی]]'''، در کتاب ''«[[آیا ظهور نزدیک است ۳ (کتاب)|آیا ظهور نزدیک است]]»'' در این‌باره گفته است:

}}

{{پاسخ پرسش  

درباره [[علت غیبت]] آن حضرت [[روایات]] مختلفی از [[معصومین]] {{عم}} [[نقل]] شده است و مطابق بعضی از آن‌ها [[غیبت]]، سرّی از [[اسرار]] الهی است که رمز و راز آن پس از [[ظهور]] [[امام]] {{ع}} آشکار خواهد شد، ولی در بعضی از [[روایات]] حکمت‌هایی برای [[غیبت]] بیان شده است که به برخی از آن‌ها اشاره می‌کنیم:

[[امام علی]] {{ع}} فرمود: هر آینه [[خداوند]] مردی از فرزندانم را در [[آخر الزمان]] برمی انگیزد که برای [[خون خواهی]] [[قیام]] می‌کند و هرآینه او مدت زمانی از ایشان [[غایب]] خواهد شد برای این که اهل [[گمراهی]] از خوبان و [[هدایت]] یافتگان شناخته شوند...<ref>نعمانی، الغیبة، ص۱۴۰ - ۱۴۱</ref>.

پدیده [[غیبت]] حضرت {{ع}} چنانکه در [[روایات]] نیز به آن اشاره شده، [[اسرار]] و حکمت‌های زیادی دارد که فقط بعد از [[ظهور]] قابل [[درک]] است، لذا [[دلیل]] اصلی [[غیبت]] برای ما روشن نیست و [[امامان]] فرموده‌اند: [[دلیل]] اصلی، سرّی از [[اسرار]] خداست که اجازه گفتن آن را نداریم. منتها در منابع روایی، برخی از این حکمت‌ها بازگو شده است:

مهم‌ترین علت ادامه [[غیبت]]، عدم [[آمادگی جهانی]] برای [[درک]] [[زمان ظهور]] و [[یاری]] [[امام]] در اجرای برنامه‌های گسترده و همه‌جانبه است»<ref>[[مهدویت پرسش‌ها و پاسخ‌ها (کتاب)|مهدویت پرسش‌ها و پاسخ‌ها]]، ص ۷۸.</ref>»<ref>[[مهدویت پرسش‌ها و پاسخ‌ها (کتاب)|مهدویت پرسش‌ها و پاسخ‌ها]]، ص ۲۰۳.</ref>.

«درباره علت [[غیبت]]، [[روایات]] متعدد و متنوعی موجود است که در بیشتر آن‌ها از [[فلسفه]] [[غیبت]] سؤال شده است. بعضی از [[روایات]]، علتی را برای [[غیبت]] بیان کرده‌اند؛ ولی بعضی دیگر به گونه‌ای دیگر با این پرسش برخورد کرده‌اند که قاعده‌ای است برای پیدا کردن پاسخ مشترک به بسیاری از سؤالات ما.

}}

{{پاسخ پرسش  

«درباره [[غیبت]] می‌توان، دو نگاه داشت:

}}

== پانویس ==

{{پانویس}}

[[رده:پرسمان مهدویت]]

[[رده:(ام): پرسش‌هایی با ۲۳ پاسخ]]

[[رده:(ام): پرسش‌های مهدویت با ۲۳ پاسخ]]