←جستارهای وابسته
جز (جایگزینی متن - 'پرونده:1100558.jpg' به 'پرونده:IM009657.jpg') |
|||
(۲۷ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۷ کاربر نشان داده نشد) | |||
خط ۱: | خط ۱: | ||
{{ | {{مدخل مرتبط | ||
| موضوع مرتبط = صحابه | |||
| عنوان مدخل = | |||
| مداخل مرتبط = [[ابوساسان رقاشی در تاریخ اسلامی]] - [[ابوساسان رقاشی در تراجم و رجال]] - [[ابوساسان رقاشی در حدیث]] | |||
| پرسش مرتبط = | |||
}} | |||
{{جعبه اطلاعات اصحاب | |||
| نام = ابوساسان رقاشی | |||
| مشهور به = | |||
| نام تصویر = تصویر قدیمی از بصره.jpg | |||
| عرض تصویر = | |||
| توضیح تصویر = تصویر قدیمی از بصره | |||
| نام کامل = حضین بن منذر بن حارث بن وعلة | |||
| نامهای دیگر = | |||
| جنسیت = مرد | |||
| کنیه = ابو ساسان | |||
| لقب = [[حضین بن منذر رقاشی]] | |||
| اهل = | |||
| از قبیله = [[ربیعه]] | |||
| از تیره = | |||
| پدر = [[منذر بن حارث بن وعلة]] | |||
| مادر = | |||
| همسر = | |||
| پسر = | |||
| دختر = | |||
| خواهر = | |||
| برادر = | |||
| خویشاوندان = | |||
| وابستگان = | |||
| تاریخ تولد = | |||
| محل تولد = | |||
| محل زندگی = [[بصره]] | |||
| تاریخ درگذشت = | |||
| محل درگذشت = | |||
| تاریخ شهادت = | |||
| محل شهادت = | |||
| طول عمر = | |||
| محل دفن = | |||
| دین = | |||
| مذهب = | |||
| از اصحاب = {{فهرست جعبه افقی| [[پیامبر خاتم]] | [[امام علی]] }} | |||
| از طبقه = | |||
| در جنگ = [[جنگ صفین]] | |||
| نقشها = | |||
| فعالیتها = | |||
| علت شهرت = | |||
| علت درگذشت = | |||
| علت شهادت = | |||
| راوی از = | |||
| روایات مشهور = | |||
| مشایخ او = {{فهرست جعبه| [[المهاجر بن قنفذ القرشی]] | [[عثمان بن عفان]] | [[علی بن أبی طالب الهاشمی]] | [[عمار بن یاسر العنسی]] }} | |||
| راویان از او = {{فهرست جعبه| [[الحسن البصری]] | [[قتادة بن دعامة السدوسی]] | [[ضرار بن مرة الکوفی]] | [[عبد الله بن فیروز الداناج]] | [[یحیی بن حضین الرقاشی]] }} | |||
| آخرین راوی از او = | |||
}} | |||
'''ابوساسان رقاشی''' از [[اصحاب رسول خدا]] {{صل}} و از اصفیای [[اصحاب]] [[امیر مؤمنان]] {{ع}} و [[پرچمدار]] [[قبیله]] بکر [[بصری]] در [[جنگ صفین]] بود. او از شخصیتهای مورد وثوق [[حضرت علی]] {{ع}} بود لذا پس از [[جنگ صفین]] از سوی آن حضرت والی [[اصطخر]] گردید. | |||
== مقدمه == | |||
حضین و به قولی حصین، [[فرزند]] [[منذر]] معروف به کنیهاش ابو ساسان از [[قبیله]] [[ربیعه]] [[بصره]] و از [[انصار]] [[اصحاب رسول خدا]] {{صل}} و نیز بود از اصفیای [[اصحاب]] [[امیر مؤمنان]] {{ع}} و [[پرچمدار]] [[قبیله]] بکر [[بصری]] در [[جنگ صفین]] بود<ref>رجال طوسی، ص۳۹، ش۳۱ و وقعة صفین، ص۲۰۵.</ref> وی از [[راویان حدیث]] است و از [[امیرمؤمنان علی]] {{ع}} و نیز از، [[عثمان]] و از بعضی از [[مهاجرین]]، [[قنفذ]] و... [[نقل حدیث]] کرده است. و از شخصیتهای مورد [[وثوق]] [[حضرت علی]] {{ع}} بود لذا پس از [[جنگ صفین]] از سوی آن [[حضرت]] [[والی]] [[اصطخر]] گردید<ref>تهذیب التهذیب، ج۲، ص۳۶۰.</ref><ref>[[سید اصغر ناظمزاده|ناظمزاده، سید اصغر]]، [[اصحاب امام علی ج۱ (کتاب)|اصحاب امام علی]]، ج۱، ص۱۰۸.</ref> | |||
== ابو ساسان و بازگشت به [[ولایت علی]] {{ع}} == | |||
وی از جمله [[یاران حضرت علی]] {{ع}} بود که از نظر [[ایمان]] و [[اعتقاد]] به [[ولایت]] [[امیرالمؤمنین]] در مرتبه پس از [[سلمان]]، [[ابو ذر]]، [[مقداد]] و [[عمار]] به شمار آمده است. | |||
[[حارث بن مغیره]] میگوید: [[عبدالملک بن اعین]] [[خدمت]] [[امام صادق]] {{ع}} آمد و سؤالاتی کرد و جواب شنید تا این که در بین سؤالها شنیدم که گفت: بنابراین همه [[مردم]]، پس از [[رحلت پیامبر]] هلاک شدند؟ [[امام]] فرمود: «به [[خدا]] [[سوگند]] آری، ای پسر اعین! همه [[مردم]] هلاک شدند». [[عبدالملک]] گفت: هر که در [[شرق]] و [[غرب]] بود، هلاک شد؟ [[امام]] فرمود: «بله، همه هلاک شدند، مگر سه نفر [[سلمان]]، [[ابو ذر]] و [[مقداد]]. سپس چهار نفر دیگر هم به آنان ملحق شدند: ابو ساسان، [[عمار]]، [[شتیره]] و [[ابو عمره]]، بنابراین آنان هفت نفر بودند که هلاک نشدند»<ref>رجال کشی، ص۶، ح۱۶ شرح حال سلمان و معجم رجال الحدیث، ج۶، ص۱۲۶.</ref>. | |||
البته در بعضی [[روایات]] به جای کلمه [[هلاکت]]، [[ارتداد]] آمده است که پس از [[رحلت پیامبر]] به غیر از پنج یا هفت نفر بقیه [[مردم]] [[مرتد]] شدند<ref>رجال کشی، ص۶، ح۱۶ شرح حال سلمان و معجم رجال الحدیث، ج۶، ص۱۲۶ {{عربی|عن أبی بصیر قال قلت لأبی عبدالله: ارتد الناس إلا ثلاثة ابی ذر و سلمان و مقداد}}.</ref>. | |||
توضیح [[هلاکت]] و یا [[ارتداد]] [[مردم]] بعد از [[رسول خدا]] {{صل}} در بعضی [[احادیث]] بیان شده است، که مراد از [[ارتداد]] و [[هلاکت]] [[کفر]] و شرکی که [[احکام]] خاص دارد و مهدورالدم است نمیباشد بلکه مراد از [[ارتداد]] این است که [[حق]] [[ولایت]] و [[خلافت]] [[بلافصل]] [[امیرالمؤمنین]] {{ع}} را [[انکار]] کردند و با این که از [[رسول خدا]] {{صل}} در [[غدیرخم]] شنیدند و در [[آیات]] و [[سخنان پیامبر]] {{صل}} در موارد دیگر متوجه شدند که [[خلافت بلافصل]] و [[ولایت امیر المؤمنین]] {{ع}} قطعی و حتمی است، اما همه پس از [[رحلت پیامبر]] {{صل}} یا [[سکوت]] کردند و یا [[حق ولایت]] آن [[حضرت]] را فدای [[مصالح]] خیالی و یا مطامع [[دنیایی]] خود کردند و خود را از [[حق]]، دور نگاه داشتند پس هلاک شدند و [[مرتد]] گشتند<ref>توضیح ارتداد، در مقدمه همین اثر آمده است.</ref>. | |||
اما ابو ساسان مانند برخی از [[موالیان]] [[راستین]] [[حضرت علی]] {{ع}} به زودی از [[اشتباه]] خود برگشتند و [[ولایت]] و [[امامت علی]] {{ع}} را از [[جان]] و [[دل]] پذیرا شدند.<ref>[[سید اصغر ناظمزاده|ناظمزاده، سید اصغر]]، [[اصحاب امام علی ج۱ (کتاب)|اصحاب امام علی]]، ج۱، ص۱۰۸-۱۰۹.</ref> | |||
== [[دلاوری]] ابو ساسان در [[صفین]] == | |||
[[امیرالمؤمنین]] {{ع}} در [[جنگ صفین]] و نیز دیگر [[جنگها]] بر اساس رسم آن زمان برای [[قبیله]] و طایفهای [[فرمانده]] تعیین میکرد و [[پرچم]] آن گروه را به [[فرمانده]] آنها میداد و در آغاز [[جنگ صفین]] که اول ماه صفر ۳۷ [[هجری قمری]] بود [[حضرت علی]] {{ع}} [[عمار یاسر]] را به [[فرماندهی]] کل سواران و [[عبدالله بن بدیل]] را به [[فرماندهی]] کل پیاده [[نظام]] [[منصوب]] نمود و [[پرچم]] [[سپاه]] را به دست [[هاشم]] بن مر قال سپرد و برای گروههای [[بصری]] و [[یمنی]] و [[کوفی]] [[فرماندهان]] خاص قرار داد از جمله [[پرچم]] [[ربیعه]] - چه [[بصری]] و چه از [[کوفی]] [[ربیعه]] ۔ را به [[خالد بن معمر]] داد، اما [[شقیق بن ثور]] که از [[ربیعه]] [[کوفه]] بود با [[خالد بن معمر]] [[بصره]]، رقابت داشت لذا بر سر حمل [[پرچم]] گروه در میان خود به گفت وگو و [[مجادله]]. وی پرداختند ولی پس از [[مذاکره]] بسیار اتفاق کردند که [[پرچم]] را ابو ساسان سرخ حمل رنگ کند. [[قبیله]] را در آن موقع [[جوانی]] [[رشید]] و [[دلاوری]] شرافتمند بود و چون پیشروی [[پرچم]] کرد، هنگامی که به دست گرفت آن را به اهتزاز در آورد و شروع به خوشش آمد.<ref>شرح ابن ابی الحدید، ج۵، ص۲۲۶ و وقعة صفین، ص۲۸۹ و ۲۹۰.</ref>. | |||
در [[نقل]] دیگری [[نصر بن مزاحم]] میگوید: ابو ساسان گفت: هنگامی به [[خدا]] که پیش [[حضرت علی]] {{ع}} در [[صفین]] پرچمی را به من سپرد، فرمود: «ای حضین به [[نام خدا]] پیش برو، و بدان که بر سر تو پرچمی مثل این [[پرچم]] سایه نیفکنده است؛ زیرا این [[پرچم]] [[رسول الله]] {{صل}} است»<ref>وقعة صفین، ص۳۰۰.</ref>. | |||
به نظر میرسد، ابو ساسان در دو نوبت [[پرچمدار]] [[قبیله]] [[ربیعه]] شده است: یکی از طرف سران [[قبیله]] [[ربیعه]] [[بصره]] و [[ربیعه]] [[کوفه]]، و مرتبه دوم از طرف [[امیرالمؤمنین]] {{ع}}.<ref>[[سید اصغر ناظمزاده|ناظمزاده، سید اصغر]]، [[اصحاب امام علی ج۱ (کتاب)|اصحاب امام علی]]، ج۱، ص۱۰۹-۱۱۰.</ref> | |||
== ابو ساسان [[تسلیم]] خواست [[علی]] {{ع}} در [[حکمیت]] == | |||
پس از آنکه [[معاویه]] و یارانش، در موقعی که [[شکست]] قطعی خود را در [[جنگ صفین]] [[احساس]] کرده و قرآنها را بر سر نیزهها کردند و پیشنهاد [[حکمت]] دادند. سران قبیلههای [[عراق]] هر کدام نظری دادند که [[حضرت علی]] {{ع}} به [[جنگ]] خاتمه داد و [[صلح]] کند و به [[حکمیت]] [[قرآن]] تن درهد و یا آنکه به [[جنگ]] ادامه دهد، حضین (ابو ساسان) از جمله کسانی بود که در حمیات از نظر [[امیرالمؤمنین]] {{ع}} که ادامه [[جنگ]] بود، برخاست، درباره [[فضایل امام علی]] {{ع}} سخنانی بس شیوا بیان کرد<ref>وقعة صفین، ص۴۸۵.</ref>. | |||
اما سخنان [[امیرمؤمنان]] {{ع}} و ابو ساسان و دیگر [[یاران]] با اخلاصش اثر نکرد و با [[اصرار]] [[اشعث بن قیس]] و [[قاریان]] [[قرآن]] و هیاهوی دو چهرهها و افراد [[نادان]] در [[سپاه]] [[حضرت علی]] {{ع}} کار به [[حکمیت]] کشید، و آنچه نباید بشود، شد.<ref>[[سید اصغر ناظمزاده|ناظمزاده، سید اصغر]]، [[اصحاب امام علی ج۱ (کتاب)|اصحاب امام علی]]، ج۱، ص۱۱۰-۱۱۱.</ref> | |||
== ابو ساسان پس از [[شهادت امیرمؤمنان]] {{ع}} == | |||
وی پس از [[شهادت]] [[امیرالمؤمنین]] {{ع}} از [[امامت]] و [[پیشوایی]] [[سبط]] اکبر، [[امام حسن مجتبی]] {{ع}} [[حمایت]] کرد و او را چون [[حضرت امیر]] {{ع}} [[حمایت]] نمود و از [[رفتار]] [[ناپسند]] کجرویهای [[معاویه]] شدیدا [[انتقاد]] مینمود<ref>شرح بن ابی الحدید، ج۱۶، ص۱۷.</ref>. اما این که چرا ابو ساسان [[حضرت]] [[اباعبدالله الحسین]] {{ع}} را [[یاری]] نکرد و با کاروان [[حسینی]] به [[کربلا]] نیامد با این که تا سال ۹۷ زنده بوده است؟ [[تاریخ]] از آن ساکت است و به نظر مؤلف، ابو ساسان چون در [[بصره]] ساکن بود لذا از حرکت کاروان [[حسینی]] یا بیخبر بوده و این بیخبری سبب شده که [[امام]] و [[حجت خدا]] را [[یاری]] ننماید و یا آنکه شرایط حرکت به سوی آن [[حضرت]] برایش فراهم نبوده است، والله العالم. | |||
او سرانجام به سال ۹۷ یا ۱۰۰ [[هجری]] با دلی پر از [[ایمان]] به [[امیرالمؤمنین]] {{ع}} و [[خاندان]] [[اهل بیت پیامبر]] {{ع}} درگذشت<ref>ر. ک: تهذیب التهذیب، ج۲، ص۳۶۰ و قاموس الرجال، ج۳، ص۵۶۹.</ref><ref>[[سید اصغر ناظمزاده|ناظمزاده، سید اصغر]]، [[اصحاب امام علی ج۱ (کتاب)|اصحاب امام علی]]، ج۱، ص۱۱۱.</ref> | |||
== جستارهای وابسته == | == جستارهای وابسته == | ||
{{مدخل وابسته}} | {{مدخل وابسته}} | ||
*[[یحیی بن | * [[ربیعه]] (قبیله) | ||
* [[منذر بن حارث بن وعلة]] (پدر) | |||
* [[یحیی بن حضین رقاشی]] (فرزند) | |||
{{پایان مدخل وابسته}} | {{پایان مدخل وابسته}} | ||
== منابع == | == منابع == | ||
{{منابع}} | {{منابع}} | ||
# [[پرونده: | # [[پرونده:1379452.jpg|22px]] [[سید اصغر ناظمزاده|ناظمزاده، سید اصغر]]، [[اصحاب امام علی ج۱ (کتاب)|'''اصحاب امام علی''']] | ||
{{پایان منابع}} | {{پایان منابع}} | ||
خط ۴۲: | خط ۱۰۲: | ||
{{پانویس}} | {{پانویس}} | ||
{{ | {{شرطةالخمیس}} | ||
[[رده: | [[رده:اصحاب پیامبر]] | ||
[[رده: | [[رده:اصحاب امام علی]] | ||
[[رده:اعلام]] | [[رده:اعلام]] | ||
[[رده: | [[رده:کارگزاران حکومت امام علی]] | ||
[[رده:ربیعه]] |