ثابت بن قیس بن شماس: تفاوت میان نسخه‌ها

 
(۴ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
{{مدخل مرتبط
{{مدخل مرتبط
| موضوع مرتبط = اصحاب پیامبر
| موضوع مرتبط = صحابه
| عنوان مدخل  = ثابت بن قیس بن شماس
| عنوان مدخل  = ثابت بن قیس بن شماس
| مداخل مرتبط = [[ثابت بن قیس بن شماس در قرآن]] - [[ثابت بن قیس بن شماس در تاریخ اسلامی]] - [[ثابت بن قیس بن شماس در رجال و تراجم]]
| مداخل مرتبط = [[ثابت بن قیس بن شماس در قرآن]] - [[ثابت بن قیس بن شماس در تاریخ اسلامی]] - [[ثابت بن قیس بن شماس در رجال و تراجم]]
خط ۶: خط ۶:
}}
}}
== نسب ==
== نسب ==
غالب منابع از او با نام و [[نسب]]: «ثابت بن قیس بن شماس» یاد کرده‌اند. <ref>[[ابن عبدالبر]]، الاستیعاب، ج۱، ص۲۰۰، [[بلاذری]]، [[انساب الاشراف]]، ج۱، ص۴۴۱، [[یعقوبی]]، [[تاریخ]]، ج۲، ص۵۳،واقدی، [[مغازی]]، ج۱، ص۳۷۹.</ref> لیکن معدودی از منابع نیز از او با نام و نسب: [[ثابت بن قیس شماس]] نام برده‌اند <ref>[[ابن قانع]]، معجم الصحابه، ج۳، ص۹۴۵ در عنوان مدخل، [[ابن حبان]]، صحیح، ج۱۵، ص۴۵۹.</ref> که با توجه به جواز حذف «بن» در [[ادبیات عرب]]، خللی در نظر مختار که رأی غالب نسب‌شناسان و سیره‌نویسان است، ایجاد نمی‌کند. یا لااقل می‌‌توان احتمال داد که افتادن کلمه «بن» در اینجا ناشی از [[اشتباه]] چاپی باشد.<ref>[[سید علی اکبر حسینی ایمنی|حسینی ایمنی، سید علی اکبر]]، مکاتبه اختصاصی [[دانشنامه مجازی امامت و ولایت]].</ref>
غالب منابع از او با نام و [[نسب]]: «ثابت بن قیس بن شماس» یاد کرده‌اند. <ref>ابن عبدالبر، الاستیعاب، ج۱، ص۲۰۰، بلاذری، انساب الاشراف، ج۱، ص۴۴۱، یعقوبی، تاریخ، ج۲، ص۵۳،واقدی، مغازی، ج۱، ص۳۷۹.</ref> لکن معدودی از منابع نیز از او با نام و نسب: [[ثابت بن قیس شماس]] نام برده‌اند <ref>ابن قانع، معجم الصحابه، ج۳، ص۹۴۵ در عنوان مدخل، ابن حبان، صحیح، ج۱۵، ص۴۵۹.</ref> که با توجه به جواز حذف «بن» در [[ادبیات عرب]]، خللی در نظر مختار که رأی غالب نسب‌شناسان و سیره‌نویسان است، ایجاد نمی‌کند. یا لااقل می‌‌توان احتمال داد که افتادن کلمه «بن» در اینجا ناشی از [[اشتباه]] چاپی باشد.<ref>[[سید علی اکبر حسینی ایمنی|حسینی ایمنی، سید علی اکبر]]، مکاتبه اختصاصی [[دانشنامه مجازی امامت و ولایت]].</ref>


== آشنایی اجمالی ==
== آشنایی اجمالی ==
او یکی از [[یاران]] برجسته [[پیامبراسلام]] {{صل}} و [[خطیب]] و سخنگوی [[انصار]] بود<ref> رجال طوسی، شیخ طوسی، ص۳۰؛ رجال ابن داوود، ابن داوود، ص۷۷؛ الخلاصه، علامه حلی، ص۲۹غ معجم رجال الحدیث، خوئی، ج۳، ص۳۹۷.</ref>. وی در [[جنگ احد]] و سایر [[غزوات]] حاضر بود<ref>المستدرک علی الصحیحین، حاکم نیشابوری، ج۳، ص۲۵۹.</ref>.
او یکی از [[یاران]] برجسته [[پیامبراسلام]] {{صل}} و [[خطیب]] و سخنگوی [[انصار]] بود<ref> رجال طوسی، شیخ طوسی، ص۳۰؛ رجال ابن داوود، ابن داوود، ص۷۷؛ الخلاصه، علامه حلی، ص۲۹غ معجم رجال الحدیث، خوئی، ج۳، ص۳۹۷.</ref>. وی در [[جنگ احد]] و سایر [[غزوات]] حاضر بود<ref>المستدرک علی الصحیحین، حاکم نیشابوری، ج۳، ص۲۵۹.</ref>.


ثابت صدای بلندی داشت و هنگامی که [[آیه]] {{متن قرآن|يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَا تَرْفَعُوا أَصْوَاتَكُمْ فَوْقَ صَوْتِ النَّبِيِّ وَلَا تَجْهَرُوا لَهُ بِالْقَوْلِ كَجَهْرِ بَعْضِكُمْ لِبَعْضٍ أَنْ تَحْبَطَ أَعْمَالُكُمْ وَأَنْتُمْ لَا تَشْعُرُونَ}}<ref>«ای مؤمنان! صدایتان را از صدای پیامبر فراتر نبرید و در گفتار با او بلند سخن مگویید چنان که با یکدیگر بلند سخن می‌گویید؛ مبادا کردارهایتان بی‌آنکه خود دریابید تباه گردد» سوره حجرات، آیه ۲.</ref> نازل شد، در [[خانه]] نشست و مدتی بیرون نیامد. [[پیامبر]] {{صل}} که او را ندید، فرمود: "چه کسی مرا از حال او [[آگاه]] می‌سازد؟" مردی جواب داد: من خبر می‌آورم. پس به خانه‌اش رفت و او را دید که سر به زانو گذاشته و ناراحت است. وقتی آن مرد، علت این کار او را پرسید، او گفت: "می‌ترسم چون بلندتر از پیامبر {{صل}} [[سخن]] می‌گفتم، اعمالم نابود شده باشد و [[اهل]] [[جهنم]] شده باشم". آن مرد سخن او را برای [[رسول خدا]] {{صل}} بیان کرد، [[حضرت]] فرمود: "برو و به او مژده بده که تو اهل [[آتش]] نیستی، بلکه [[اهل بهشت]] خواهی بود"<ref>تفسیر جوامع الجامع، طبرسی، ج۳، ص۳۹۹؛ الآحاد و المثانی، ابن ضحاک، ج۶، ص۱۷۰-۱۷۱؛ صحیح ابن حبان، ابن حبان، ج۱۶، ص۱۲۸-۱۳۰؛ مسند الشامیین، طبرانی، ج۴، ص۲۵۵؛ تاریخ مدینة دمشق، ابن عساکر، ج۴، ص۳۲۸-۳۲۹؛ المستدرک علی الصحیحین، حاکم نیشابوری، ج۳، ص۲۶۱؛ مسند الرویانی، ج۲، ص۱۷۳؛ معجم الصحابه، ابن قانع، ج۳، ص۹۴۶؛ الاستیعاب، ابن عبد البر، ج۱، ص۲۰۱-۲۰۲؛ اسدالغابه، ابن اثیر، ج۱، ص۲۷۵؛ أمتاع الأسماع، مقریزی، ج۱۴، ص۲۱۷؛ قاموس الرجال، شوشتری، ج۲، ص۴۶۶.</ref>.<ref>[[حبیب عباسی|عباسی، حبیب]]، [[ثابت بن قیس بن شماس (مقاله)|مقاله «ثابت بن قیس بن شماس»]]، [[دایرة المعارف صحابه پیامبر اعظم ج۴ (کتاب)|دایرة المعارف صحابه پیامبر اعظم]]، ج۴، ص:۱۸۹-۱۹۰.</ref>
ثابت صدای بلندی داشت و هنگامی که [[آیه]] {{متن قرآن|يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَا تَرْفَعُوا أَصْوَاتَكُمْ فَوْقَ صَوْتِ النَّبِيِّ وَلَا تَجْهَرُوا لَهُ بِالْقَوْلِ كَجَهْرِ بَعْضِكُمْ لِبَعْضٍ أَنْ تَحْبَطَ أَعْمَالُكُمْ وَأَنْتُمْ لَا تَشْعُرُونَ}}<ref>«ای مؤمنان! صدایتان را از صدای پیامبر فراتر نبرید و در گفتار با او بلند سخن مگویید چنان که با یکدیگر بلند سخن می‌گویید؛ مبادا کردارهایتان بی‌آنکه خود دریابید تباه گردد» سوره حجرات، آیه ۲.</ref> نازل شد، در [[خانه]] نشست و مدتی بیرون نیامد. [[پیامبر]] {{صل}} که او را ندید، فرمود: «چه کسی مرا از حال او [[آگاه]] می‌سازد؟» مردی جواب داد: من خبر می‌آورم. پس به خانه‌اش رفت و او را دید که سر به زانو گذاشته و ناراحت است. وقتی آن مرد، علت این کار او را پرسید، او گفت: «می‌ترسم چون بلندتر از پیامبر {{صل}} [[سخن]] می‌گفتم، اعمالم نابود شده باشد و [[اهل]] [[جهنم]] شده باشم». آن مرد سخن او را برای [[رسول خدا]] {{صل}} بیان کرد، [[حضرت]] فرمود: «برو و به او مژده بده که تو اهل [[آتش]] نیستی، بلکه [[اهل بهشت]] خواهی بود»<ref>تفسیر جوامع الجامع، طبرسی، ج۳، ص۳۹۹؛ الآحاد و المثانی، ابن ضحاک، ج۶، ص۱۷۰-۱۷۱؛ صحیح ابن حبان، ابن حبان، ج۱۶، ص۱۲۸-۱۳۰؛ مسند الشامیین، طبرانی، ج۴، ص۲۵۵؛ تاریخ مدینة دمشق، ابن عساکر، ج۴، ص۳۲۸-۳۲۹؛ المستدرک علی الصحیحین، حاکم نیشابوری، ج۳، ص۲۶۱؛ مسند الرویانی، ج۲، ص۱۷۳؛ معجم الصحابه، ابن قانع، ج۳، ص۹۴۶؛ الاستیعاب، ابن عبد البر، ج۱، ص۲۰۱-۲۰۲؛ اسدالغابه، ابن اثیر، ج۱، ص۲۷۵؛ أمتاع الأسماع، مقریزی، ج۱۴، ص۲۱۷؛ قاموس الرجال، شوشتری، ج۲، ص۴۶۶.</ref>.<ref>[[حبیب عباسی|عباسی، حبیب]]، [[ثابت بن قیس بن شماس (مقاله)|مقاله «ثابت بن قیس بن شماس»]]، [[دایرة المعارف صحابه پیامبر اعظم ج۴ (کتاب)|دایرة المعارف صحابه پیامبر اعظم]]، ج۴، ص:۱۸۹-۱۹۰.</ref>


== ثابت و [[شفاعت]] برای [[دشمن]] ==
== ثابت و [[شفاعت]] برای [[دشمن]] ==
خط ۲۱: خط ۲۱:
== ثابت و [[سخنرانی]] هنگام ورود پیامبر {{صل}} به [[مدینه]] ==
== ثابت و [[سخنرانی]] هنگام ورود پیامبر {{صل}} به [[مدینه]] ==


== ثابت و دختر [[رئیس]] [[قبیله]] [[بنی المصطلق]] ==
== ثابت و دختر [[رئیس]] [[قبیله]] [[بنی‌المصطلق]] ==


== ثابت و [[یاری پیامبر]] {{صل}} با [[سخنوری]] ==
== ثابت و [[یاری پیامبر]] {{صل}} با [[سخنوری]] ==
۱۱۵٬۲۱۳

ویرایش