←عزاداری از دیدگاه فقه
خط ۵۲: | خط ۵۲: | ||
جزع و [[ناشکیبایی]] در مصائب غیر [[معصومان]] با لطمه زدن بر سر و صورت و داد زدن و حرکاتی از این قبیل، جایز نیست لکن در مصائب اباعبداللّه{{ع}} و به تصریح برخی در مصائب سایر [[اهل بیت]] {{عم}} جایز است<ref>جواهر الکلام، ج ۴، ص۳۷۱؛ التنقیح (الطهارة)، ج ۹، ص۲۳۵؛ صراط النجاة (تبریزی)، ج ۵، ص۳۰۰.</ref>.<ref>[[سید محمود هاشمی شاهرودی|هاشمی شاهرودی، سید محمود]]، [[فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (کتاب)|فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت]] ج۵، ص ۳۸۳-۳۸۴.</ref> | جزع و [[ناشکیبایی]] در مصائب غیر [[معصومان]] با لطمه زدن بر سر و صورت و داد زدن و حرکاتی از این قبیل، جایز نیست لکن در مصائب اباعبداللّه{{ع}} و به تصریح برخی در مصائب سایر [[اهل بیت]] {{عم}} جایز است<ref>جواهر الکلام، ج ۴، ص۳۷۱؛ التنقیح (الطهارة)، ج ۹، ص۲۳۵؛ صراط النجاة (تبریزی)، ج ۵، ص۳۰۰.</ref>.<ref>[[سید محمود هاشمی شاهرودی|هاشمی شاهرودی، سید محمود]]، [[فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (کتاب)|فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت]] ج۵، ص ۳۸۳-۳۸۴.</ref> | ||
== شیوههای [[عزاداری]] == | |||
# [[گریه]] کردن: از شیوههای معمول در عزاداری و سوگواری، [[اشک]] ریختن است که به طور طبیعی هر [[انسانی]] در غم فراق عزیزی [[اندوهگین]] میشود و اشک میریزد. در [[روایات]] میخوانیم هنگامی که ابراهیم فرزند [[رسول خدا]]{{صل}} از [[دنیا]] رفت، آن حضرت در [[مرگ]] او گریست و هنگامی که برخی از [[اصحاب]] معترضانه از آن حضرت سبب گریه را پرسیدند، فرمود: {{متن حدیث|تَدْمَعُ الْعَيْنُ وَ يَوْجَعُ الْقَلْبُ وَ لَا نَقُولُ مَا يُسْخِطُ الرَّبَّ}}؛ «چشم میگرید و [[قلب]] به [[درد]] میآید، ولی بر زبان سخنی که موجب [[خشم خدا]] شود، جاری نمیسازیم»<ref>بحارالانوار، ج۷۹، ص۹۱.</ref>. [[امام رضا]]{{ع}} فرمود: {{متن حدیث|فَعَلَى مِثْلِ الْحُسَيْنِ فَلْيَبْكِ الْبَاكُونَ}}؛ «بر همانند حسین باید [[گریه کنندگان]]، گریه کنند»<ref>وسائل الشیعه، ج۱۰، ص۳۹۴.</ref>. روایاتی که [[ترغیب]] به گریه بر [[ابی عبدالله]]{{ع}} دارد، فراوان است. | |||
# [[تباکی]]: «تباکی» به معنای آن است که [[انسان]] به خود حالت گریه بگیرد،؛ چراکه گاه ممکن است برخی از علاقمندان به سبب پارهای از شرایط، [[اشک]] از چشمانشان جاری نشود، ولی این نباید سبب عدم شرکت در محافل و [[مجالس حسینی]] گردد،؛ چراکه در این صورت میتوان با «تباکی» و حالت [[غم]] و [[اندوه]] و گریه به خود گرفتن، به خیل [[عزاداران]] پیوست و از [[پاداش]] [[معنوی]] آن نیز برخوردار شد. | |||
# [[لباس]] مشکی بر تن کردن: مرسوم و معمول میان [[مردم]] آن است که در غم [[مرگ]] عزیزان، [[لباس سیاه]] بر تن میکنند و این رنگ لباس را، علامت [[ماتم]] و [[عزا]] میدانند. بنابراین، یکی از راهها و شیوههای مطلوب عزاداری برای [[خامس آل عبا]]، [[پوشیدن لباس سیاه]] در سالروز [[شهادت]] آن حضرت یا ایام [[محرم]] است. | |||
# تشکیل مجالس [[سوگواری]]: تشکیل مجالس سوگواری و محافل عزاداری برای [[ابی عبدالله الحسین]]{{ع}} از شیوههای معمول اقامه عزاست؛ علاقمندان به [[مکتب]] [[حسینی]] با برپایی چنین مجالسی، از اهداف عالی و [[ارزشمند]] [[قیام امام حسین]]{{ع}} [[آگاه]] میشوند و بر [[مصائب]] آن حضرت و یارانش [[اشک]] میریزند. | |||
# نوحهسرایی: نوحهسرایی به صورت خواندن اشعار سوزناک و پر معنی در [[مصائب امام حسین]]{{ع}} و یارانش است و سبب تحریک [[احساسات]] و [[عواطف]] [[مسلمین]] و تبیین حوادث و خاطرات [[عاشورا]]ست، شیوهای معمول و مرسوم در [[عزاداری]] است. این شیوه، ریشه در [[عصر ائمه]]{{عم}} دارد. | |||
# به سر و سینه زدن: به سر و سینه زدن در [[عزا]] و [[مصیبت]] بزرگی همچون مصائب امام حسین{{ع}} امری عادی و طبیعی است. همانگونه که متعارف است [[مردم]] در [[مرگ]] عزیزترین عزیزان خویش به سر و سینه میزنند. هر چند لازم است از کارهای موهن و نادرست پرهیز شود. | |||
# تعطیلی [[کسب و کار]]: از نمودهای روشن ماتمزدگی و [[عزادار]] بودن، دست کشیدن از کسب و کار و تعطیل کردن بازارهاست. در ارتباط با ترک تلاش و [[کوشش]] [[دنیوی]] در [[روز عاشورا]] روایتی نیز وارد شده است. [[امام رضا]]{{ع}} فرمود: {{متن حدیث|مَنْ تَرَكَ السَّعْيَ فِي حَوَائِجِهِ يَوْمَ عَاشُورَاءَ قَضَى اللَّهُ لَهُ حَوَائِجَ الدُّنْيَا وَ الْآخِرَةِ وَ مَنْ كَانَ يَوْمُ عَاشُورَاءَ يَوْمَ مُصِيبَتِهِ وَ حُزْنِهِ وَ بُكَائِهِ جَعَلَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ يَوْمَ الْقِيَامَةِ يَوْمَ فَرَحِهِ وَ سُرُورِهِ}}؛ «هر کس در [[روز عاشورا]] تلاش و [[کوشش]] [[دنیوی]] را رها سازد، [[خداوند]] حوایج [[دنیا]] و [[آخرت]] او را برآورده کند و هر کس که روز عاشورا را [[روز]] [[مصیبت]] و [[اندوه]] و [[گریه]] قرار دهد، خداوند [[روز قیامت]] را برای وی روز [[شادی]] و [[سرور]] قرار خواهد داد»<ref>بحارالانوار، ج۴۴، ص۲۸۴.</ref>.<ref>[[ناصر مکارم شیرازی|مکارم شیرازی، ناصر]]، [[عاشورا ریشهها انگیزهها رویدادها پیامدها (کتاب)|عاشورا ریشهها انگیزهها رویدادها پیامدها]]، ص ۷۸ ـ ۸۳.</ref> | |||
== آسیبشناسی == | == آسیبشناسی == |