←مقدمه
(←مقدمه) |
(←مقدمه) |
||
خط ۷: | خط ۷: | ||
== مقدمه == | == مقدمه == | ||
در آثار [[کلامی]]، هم از «[[اراده الهی]]» بحث شده است و هم از «[[اراده انسانی]]». [[متکلمان]] و | در آثار [[کلامی]]، هم از «[[اراده الهی]]» بحث شده است و هم از «[[اراده انسانی]]». [[متکلمان]] و فیلسوفان اسلامی اراده انسان را از شئون نفس و در زمره کیفیات یا [[افعال]] آن دانستهاند. همچنین آنان برای فعل ارادی، مبادی و مراحلی را معتقدند که در شماره و ترتیب آنها اختلافنظر است<ref>جمعی از نویسندگان، دانشنامه کلام اسلامی، ماده «اراده الهی».</ref>. | ||
«[[اراده]]» میل بسیار شدید و [[قوه]] و نیرویی درونی است که به [[عقل انسان]] وابسته است؛ ولی از شئون [[عقل]] و عین عقل نیست. [[انسان]] با اراده، خودش را از تأثیر نیروهای بیرونی خارج و مستقل میکند. هر مقدار که اراده قویتر باشد، بر [[اختیار]] او افزوده میشود و انسان بیشتر مالک نفس و کار و [[سرنوشت]] خود میگردد؛ برخلاف «میل»، که به [[طبیعت انسان]] وابسته است و از نوع کشش و [[جاذبه]] است و جنبه بیرونی دارد، یعنی میل، رابطهای است بین انسان و شیء خارجی که آن شیء، انسان را به سوی خودش میکشد؛ مثل [[آدم]] گرسنه که میل به غذا دارد. بنابراین، میل جاذبهای است که انسان را به طرف خود میکشد و هر اندازه که میل شدیدتر باشد، اختیار از انسان راحتتر سلب میگردد، یعنی انسان در اختیارِ یک [[قدرت]] بیرونی است. | «[[اراده]]» میل بسیار شدید و [[قوه]] و نیرویی درونی است که به [[عقل انسان]] وابسته است؛ ولی از شئون [[عقل]] و عین عقل نیست. [[انسان]] با اراده، خودش را از تأثیر نیروهای بیرونی خارج و مستقل میکند. هر مقدار که اراده قویتر باشد، بر [[اختیار]] او افزوده میشود و انسان بیشتر مالک نفس و کار و [[سرنوشت]] خود میگردد؛ برخلاف «میل»، که به [[طبیعت انسان]] وابسته است و از نوع کشش و [[جاذبه]] است و جنبه بیرونی دارد، یعنی میل، رابطهای است بین انسان و شیء خارجی که آن شیء، انسان را به سوی خودش میکشد؛ مثل [[آدم]] گرسنه که میل به غذا دارد. بنابراین، میل جاذبهای است که انسان را به طرف خود میکشد و هر اندازه که میل شدیدتر باشد، اختیار از انسان راحتتر سلب میگردد، یعنی انسان در اختیارِ یک [[قدرت]] بیرونی است. |