(یک نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط یک کاربر دیگر نشان داده نشد)
خط ۱:
خط ۱:
{{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = | عنوان مدخل = | مداخل مرتبط = [[قتیبة بن سعید بن جمیل در تاریخ اسلامی]]| پرسش مرتبط = }}
#تغییر_مسیر [[قتیبة بن سعید بلخی ثقفی]]
== آشنایی اجمالی ==
[[ابورجاء قتیبه بن سعید بن جمیل بن طریف بلخی ثقفی بغلانی]] از [[موالی]] ثقیف<ref>سیر اعلام النبلاء ۱۱/۱۳.</ref> و [[اهل]] بغلان از روستاهای بلخ بود و نسبت بلغانی وی به همین سبب است.<ref>المنتظم ۱۱/۲۷۹.</ref>[[تاریخ]] ولادت وی را به [[اختلاف]] از ۱۴۸<ref>تاریخ بغداد ۱۲/۴۶۸.</ref> تا ۱۵۰هـ ذکر کرده‌اند.<ref>النجوم الزاهره ۲/۳۰۳.</ref> گفته شده که نام وی «یحیی» یا «علی» بوده و «قتیبه» از [[القاب]] اوست.<ref>سیر اعلام النبلاء ۱۱/۱۴.</ref> بغلانی [[دانش‌آموزی]] را از همان آغاز در زادگاه خویش شروع کرده و سپس برای ادامه تحصیلات راهی [[عراق]]، [[مکه]]، [[مدینه]]، [[شام]] و [[مصر]] شده و از [[اساتید]] بزرگی چون [[مالک بن انس]]، [[سفیان بن عیینه]]، [[حماد بن زید]]،<ref>المنتظم ۱۱/۲۸۰.</ref> [[لیث بن سعد]] و [[ابن لهیعه]] [[کسب دانش]] و از آنان [[روایت]] نموده است.<ref>الطبقات الکبری ۷/۳۷۹.</ref> بنا به گفته [[خطیب بغدادی]]، بغلانی اولین [[سفر]] خود به [[بغداد]] را به سال ۱۷۲هـ در ۲۳ سالگی آغاز کرد و در آنجا به [[تحصیل علم]] پرداخت. وی نخست به رای و [[قیاس]] روی آورد، اما پس از مدتی از آن کناره گرفته و به [[اصحاب]] [[حدیث]] گروید و به زودی در زمره [[محدثان]] برجسته آن [[دیار]] در آمد. وی در بغداد مجلس درسی برپا ساخته و به [[تربیت شاگردان]] و [[راویان]] فراوانی پرداخت که از آن میان کسانی چون [[احمد بن حنبل]]، [[حسن بن عرفه]]، [[ابوداود]] [[سجستانی]]، [[ابوزرعه]] و [[ابوحاتم رازی]] را که همگی از بزرگان و مشاهیر [[اهل حدیث]] بودند، می‌‌توان نام برد.<ref>تاریخ بغداد ۱۲/۴۶۵ و ۴۶۷.</ref> قتیبه در [[شعر]] نیز دستی داشت و برخی از اشعار وی در منابع آمده است.<ref> تاریخ الاسلام ۱۷/۳۰۱.</ref> به روایت [[ذهبی]]، [[نسائی]] [[محدث]] مشهور [[قرن سوم]] در سال ۲۳۰هـ جهت کسب دانش نزد قتیبه آمده و مدت یک سال از محضر وی استفاده کرده و [[روایات]] بسیاری را فرا گرفته و نقل کرده است.<ref> سیر اعلام النبلاء ۱۱/۲۰.</ref> [[ابن حبّان]] وی را در شمار [[ثقات]] ذکر کرده و او را فردی توانا در [[حدیث]] دانسته است.<ref>الثقات ۹/۲۰.</ref> [[ابن معین]]، [[ابوحاتم رازی]] و [[نسائی]] از [[رجال شناسان]] [[اهل سنت]] وی را [[موثق]] دانسته‌اند.<ref>خلاصة تهذیب تهذیب الکمال ۸/۳۶۰.</ref> قتیبه در نهایت به سال ۲۴۰هـ در زادگاه خویش بغلان درگذشت.<ref>تاریخ بغداد ۱۲/۴۶۸ و ۴۷۰.</ref> او دارای تألیفاتی به نام العوالی در موضوع [[حدیث]] بوده است<ref>هدیة العارفین ۱/۸۳۵.</ref>.<ref>جمعی از پژوهشگران، [[فرهنگ‌نامه مؤلفان اسلامی (کتاب)|فرهنگ‌نامه مؤلفان اسلامی]] ج۱، ص۶۲۶.</ref>
==جستارهای وابسته ==
*[[قدید بن سعید بن جمیل]] (برادر)
*[[عبدالله بن قتیبة بن سعید بن جمیل]] (فرزند)
== منابع ==
{{منابع}}
# [[پرونده: IM009687.jpg|22px]] جمعی از پژوهشگران، [[فرهنگ‌نامه مؤلفان اسلامی ج۱ (کتاب)|'''فرهنگ‌نامه مؤلفان اسلامی ج۱''']]
