مدیران رابط کاربری، مدیران، templateeditor
۲۴٬۴۴۹
ویرایش
جز (جایگزینی متن - 'ابن ابی حاتم' به 'ابن ابیحاتم') |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۱: | خط ۱: | ||
{{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = | عنوان مدخل = | مداخل مرتبط = [[ابوالعشراء دارمی در تراجم و رجال]] - [[ابوالعشراء دارمی در تاریخ اسلامی]]| پرسش مرتبط = }} | {{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = صحابه | عنوان مدخل = ابوالعشراء دارمی | مداخل مرتبط = [[ابوالعشراء دارمی در تراجم و رجال]] - [[ابوالعشراء دارمی در تاریخ اسلامی]]| پرسش مرتبط = }} | ||
{{جعبه اطلاعات اصحاب | |||
| نام = ابوالعشراء دارمی | |||
| مشهور به = | |||
| نام تصویر = تصویر قدیمی از بصره.jpg | |||
| عرض تصویر = | |||
| توضیح تصویر = تصویر قدیمی از بصره | |||
| نام کامل = ابوالعشراء دارمی | |||
| نامهای دیگر = | |||
| جنسیت = مرد | |||
| کنیه = | |||
| لقب = | |||
| اهل = | |||
| از قبیله = [[بنیتمیم]] | |||
| از تیره = [[دارم]] | |||
| پدر = | |||
| مادر = | |||
| همسر = | |||
| پسر = | |||
| دختر = | |||
| خواهر = | |||
| برادر = | |||
| خویشاوندان = | |||
| وابستگان = | |||
| تاریخ تولد = | |||
| محل تولد = | |||
| محل زندگی = [[بصره]] | |||
| تاریخ درگذشت = | |||
| محل درگذشت = | |||
| تاریخ شهادت = | |||
| محل شهادت = | |||
| طول عمر = | |||
| محل دفن = | |||
| دین = | |||
| مذهب = | |||
| از اصحاب = [[پیامبر خاتم]] | |||
| از طبقه = | |||
| در جنگ = | |||
| نقشها = | |||
| فعالیتها = | |||
| علت شهرت = | |||
| علت درگذشت = | |||
| علت شهادت = | |||
| راوی از = | |||
| روایات مشهور = | |||
| مشایخ او = | |||
| راویان از او = | |||
| آخرین راوی از او = | |||
}} | |||
== مقدمه == | == مقدمه == | ||
از [[تیره دارم]] از [[بنی تمیم]] از [[مضر بن نزار بن معد بن عدنان]]<ref>ابن حزم، جمهرة أنساب، ص۲۲۸.</ref>[[اختلاف]] در نام او و [[پدر]] و جدش چنان است که تشخیص و تمایز بین آنان دشوار مینماید. نام او را بیشتر [[اسامة بن مالک]] آوردهاند<ref>ابن سعد، ج۷، ص۱۸۹؛ بخاری، ج۲، ص۲۱؛ ابن عبد البر، ج۶، ص۲۵۴-۲۵۳؛ ابن ماکولا، ج۶، ص۲۰۸؛ ابن حجر، الاصابه، ج۱، ص۳۶۸.</ref>، اما [[عطارد بن برز]]<ref>ابن سعد، ج۷، ص۱۸۹؛ ابن حبان، ج۳، ص۳.</ref>، [[یسار بن بلز]]<ref>ابن حبان، ج۳، ص۳؛ ابن ماکولا، ج۷، ص۴۲۵.</ref>، [[سیار بن بلز]]<ref>بخاری، ج۲، ص۲۱.</ref>، [[عامر بن اسامه]]<ref>ابن حبان، ج۵، ص۱۸۹.</ref>، [[عبدالله بن اسامه]]<ref>ابن حبان، ج۵، ص۵۵.</ref>، بَرز<ref>ابن ماکولا، ج۷، ص۴۲۵.</ref>، [[یسار]] یا [[سنان بن برز]] یا بلز، [[بلال بن یسار]]<ref>ابن حجر، تقریب، ج۲، ص۴۳۶.</ref>، [[یسار بن بکر]]<ref>ابن حجر، تهذیب، ج۱۲، ص۱۸۶.</ref>، [[عطارد بن بلز]]<ref>بخاری، ج۲، ص۲۱.</ref>، [[عطارد بن برز]]<ref>ابن حجر، الاصابه، ج۵، ص۳۴۷-۳۴۶.</ref>، [[هلال بن یسار]]<ref>ابن حجر، لسان، ج۷، ص۴۸۱.</ref> و [[عطارد بن مِجلَز]]<ref>ابن حجر، لسان، ج۴، ص۵۵۱.</ref> نیز گفتهاند. نام پدرش را [[عُطارد بن بَرز]] یا بَرَز<ref>خلیفة بن خیاط، ص۸۴؛ ابن عبد البر، ج۳، ص۴۱۳.</ref>، بَلز، رزن <ref>ابونعیم، ج۱، ص۴۴۲.</ref>، [[عطارد بن بدر]]<ref>ابونعیم، ج۵، ص۲۴۷۲.</ref>، بُرز<ref>ابن حجر، الاصابه، ج۱، ص۴۱۷.</ref>، [[عطارد بن بَرَز]]، برز یا [[بلز بن قِهطِم]]<ref>ابن عبد البر، ج۳، ص۴۱۳.</ref>، [[عطارد بن بدر]]<ref>ابونعیم، ج۵، ص۲۴۲۷.</ref>، [[عطارد بن برذ]]، [[سیار بن بِلزَق]]<ref>ابونعیم، ج۳، ص۱۴۵۲.</ref>، [[مالک بن قِهطِم]]<ref>خلیفة بن خیاط، ص۸۴؛ ابونعیم، ج۳، ص۱۴۵۲.</ref>، [[مالک بن قحطم]]<ref>ابونعیم، ج۱، ص۴۴۲؛ ابن عبدالبر، ج۳، ص۴۱۳.</ref>، [[اسامة بن مالک]]<ref>خلیفة بن خیاط، ص۸۴؛ ابن حبان، ج۵، ص۵۵.</ref>، [[یسار بن بکر]]<ref>ابن حبان، ج۵، ص۵۶.</ref> و [[سیار بن بلز]]<ref>ابن حجر، الاصابه، ج۳، ص۱۹۴.</ref> آوردهاند. کنیهاش را نیز برخی ابوالعسراء گفتهاند<ref>ر. ک: ابن کثیر، ج۲، ص۱۳؛ نووی، ج۹، ص۱۲۴-۱۲۵.</ref>. بیتردید در برخی از این نامها تصحیف و در برخی موارد احتمال [[اشتباه]] وجود دارد. از آن رو که تعدادی از منابع، برخی از اسامی را، هم برای أبوالعشراء و هم برای پدرش آوردهاند، تشخیص نام او به [[غایت]] دشوار است. به هر حال از نظر [[ابن حجر]]<ref>الاصابه، ج۶، ص۲۵۳.</ref>، نام اسامة بن مالک برای ابوالعشراء ترجیح دارد و به گفته وی، ابو العشراء نزد [[اهل حدیث]] به [[اسامه]] معروف است<ref>الاصابه، ج۱، ص۳۶۸.</ref>. ضمن آنکه وی به کنیهاش | از [[تیره دارم]] از [[بنی تمیم]] از [[مضر بن نزار بن معد بن عدنان]]<ref>ابن حزم، جمهرة أنساب، ص۲۲۸.</ref>[[اختلاف]] در نام او و [[پدر]] و جدش چنان است که تشخیص و تمایز بین آنان دشوار مینماید. نام او را بیشتر [[اسامة بن مالک]] آوردهاند<ref>ابن سعد، ج۷، ص۱۸۹؛ بخاری، ج۲، ص۲۱؛ ابن عبد البر، ج۶، ص۲۵۴-۲۵۳؛ ابن ماکولا، ج۶، ص۲۰۸؛ ابن حجر، الاصابه، ج۱، ص۳۶۸.</ref>، اما [[عطارد بن برز]]<ref>ابن سعد، ج۷، ص۱۸۹؛ ابن حبان، ج۳، ص۳.</ref>، [[یسار بن بلز]]<ref>ابن حبان، ج۳، ص۳؛ ابن ماکولا، ج۷، ص۴۲۵.</ref>، [[سیار بن بلز]]<ref>بخاری، ج۲، ص۲۱.</ref>، [[عامر بن اسامه]]<ref>ابن حبان، ج۵، ص۱۸۹.</ref>، [[عبدالله بن اسامه]]<ref>ابن حبان، ج۵، ص۵۵.</ref>، بَرز<ref>ابن ماکولا، ج۷، ص۴۲۵.</ref>، [[یسار]] یا [[سنان بن برز]] یا بلز، [[بلال بن یسار]]<ref>ابن حجر، تقریب، ج۲، ص۴۳۶.</ref>، [[یسار بن بکر]]<ref>ابن حجر، تهذیب، ج۱۲، ص۱۸۶.</ref>، [[عطارد بن بلز]]<ref>بخاری، ج۲، ص۲۱.</ref>، [[عطارد بن برز]]<ref>ابن حجر، الاصابه، ج۵، ص۳۴۷-۳۴۶.</ref>، [[هلال بن یسار]]<ref>ابن حجر، لسان، ج۷، ص۴۸۱.</ref> و [[عطارد بن مِجلَز]]<ref>ابن حجر، لسان، ج۴، ص۵۵۱.</ref> نیز گفتهاند. نام پدرش را [[عُطارد بن بَرز]] یا بَرَز<ref>خلیفة بن خیاط، ص۸۴؛ ابن عبد البر، ج۳، ص۴۱۳.</ref>، بَلز، رزن <ref>ابونعیم، ج۱، ص۴۴۲.</ref>، [[عطارد بن بدر]]<ref>ابونعیم، ج۵، ص۲۴۷۲.</ref>، بُرز<ref>ابن حجر، الاصابه، ج۱، ص۴۱۷.</ref>، [[عطارد بن بَرَز]]، برز یا [[بلز بن قِهطِم]]<ref>ابن عبد البر، ج۳، ص۴۱۳.</ref>، [[عطارد بن بدر]]<ref>ابونعیم، ج۵، ص۲۴۲۷.</ref>، [[عطارد بن برذ]]، [[سیار بن بِلزَق]]<ref>ابونعیم، ج۳، ص۱۴۵۲.</ref>، [[مالک بن قِهطِم]]<ref>خلیفة بن خیاط، ص۸۴؛ ابونعیم، ج۳، ص۱۴۵۲.</ref>، [[مالک بن قحطم]]<ref>ابونعیم، ج۱، ص۴۴۲؛ ابن عبدالبر، ج۳، ص۴۱۳.</ref>، [[اسامة بن مالک]]<ref>خلیفة بن خیاط، ص۸۴؛ ابن حبان، ج۵، ص۵۵.</ref>، [[یسار بن بکر]]<ref>ابن حبان، ج۵، ص۵۶.</ref> و [[سیار بن بلز]]<ref>ابن حجر، الاصابه، ج۳، ص۱۹۴.</ref> آوردهاند. کنیهاش را نیز برخی ابوالعسراء گفتهاند<ref>ر. ک: ابن کثیر، ج۲، ص۱۳؛ نووی، ج۹، ص۱۲۴-۱۲۵.</ref>. بیتردید در برخی از این نامها تصحیف و در برخی موارد احتمال [[اشتباه]] وجود دارد. از آن رو که تعدادی از منابع، برخی از اسامی را، هم برای أبوالعشراء و هم برای پدرش آوردهاند، تشخیص نام او به [[غایت]] دشوار است. به هر حال از نظر [[ابن حجر]]<ref>الاصابه، ج۶، ص۲۵۳.</ref>، نام اسامة بن مالک برای ابوالعشراء ترجیح دارد و به گفته وی، ابو العشراء نزد [[اهل حدیث]] به [[اسامه]] معروف است<ref>الاصابه، ج۱، ص۳۶۸.</ref>. ضمن آنکه وی به کنیهاش «ابوالعشراء» [[شهرت]] دارد<ref>ابن حجر، لسان، ج۱، ص۱۷۵ و ج۷، ص۱۷۹.</ref>. | ||
در [[صحابی]] بودن ابوالعشراء [[اختلاف]] است. بیشتر منابع، صرفاً پدرش را از [[صحابه]] دانسته<ref>ابن ابیحاتم، ج۲، ص۲۸۳؛ ابن اثیر، ج۱، ص۱۹۹.</ref>، در شمار اصحابی آوردهاند که در [[بصره]] سکونت گزیدند<ref>ابن سعد، ج۷، ص۱۸۹؛ خلیفة بن خیاط، ص۸۴.</ref>. وی را [[بادیه نشینی]]<ref>مجهول؛ ر. ک: ابن حجر، لسان، ج۷، ص۴۷۴.</ref> دانستهاند که در جفره<ref>مکانی در بصره؛ ر. ک: یاقوت، ج۲، ص۱۴۷.</ref> یا حفره<ref>مکانی در راه بصره؛ ر. ک: مزی، ج۳۴، ص۸۵.</ref> یا [[جفر]]<ref>ر. ک: بغوی، ج۱، ص۳۶۱.</ref> یا حفر در راه بصره<ref>که شاید همان حفر آبی موسی در راه بصره به مکه باشد؛ ر. ک: بکری، ج۴، ص۱۳۵۶.</ref> ساکن شد<ref>ابن سعد، ج۷، ص۱۸۹.</ref>. برخی منابع، صحابی بودن او را [[نادرست]] دانسته<ref>ابن اثیر، ج۶، ص۲۱۱؛ ابن حجر، الاصابه، ج۱، ص۳۶۷.</ref>، بر [[تابعی]] بودنش تأکید کردهاند<ref>ر. ک: ذهبی، تجرید، ج۲، ص۱۸۷؛ مبارکفوری، ج۵، ص۴۶.</ref>. با آنکه از ابوالعشراء به نقل از پدرش [[حدیث]] نقل کردهاند<ref>ابن حبان، ج۳، ص۳.</ref>، اما برخی او را مجهول و ناشناخته دانستهاند<ref>ابن سعد، ج۷، ص۱۸۹؛ ابن حجر، تقریب، ج۲، ص۴۳۶.</ref> و برخی در [[نقل حدیث]] او و نامش، و حتی در اینکه وی از پدرش حدیث شنیده باشد، [[تردید]] کردهاند<ref>بخاری، ج۲، ص۲۲.</ref>، [[ذهبی]]<ref>میزان الاعتدالی، ج۴، ص۵۵۱.</ref> میگوید: دانسته نیست که او و پدرش کیستند و تنها [[حماد بن سلمه]] از او [[روایت]] نقل کرده است. با این همه، [[حدیثی]] که او از پدرش درباره کیفیت [[ذبح]] شتر برای [[زکات]] نقل کرده، شهرت دارد<ref>ابن حجر، الاصابه، ج۵، ص۵۵۳.</ref> و بسیاری از منابع حدیث به آن اشاره کردهاند<ref>برای نمونه ر. ک: احمد بن حنبل، ج۴، ص۳۳۴؛ دارمی، ج۲، ص۸۲؛ ابن ماجه، ج۲، ص۱۰۶۳؛ طبرانی، ج۷، ص۲۰۰-۱۹۹. برای اطلاع از این حدیث و بررسی آن، ر. ک: نووی، ج۹، ص۱۲۴-۱۲۵.</ref>. البته به گفته ابن حجر<ref>تهذیب، ج۱۲، ص۱۸۶.</ref>، هنگامی که از [[احمد بن حنبل]] درباره این [[حدیث]] پرسیدند، گفت: از نظر من [[اشتباه]] است و من جز هنگام [[ضرورت]] بدان اعتنا نمیکنم و از ابوالعشراء به جز این حدیث روایتی نمیشناسم. با این حال گفتهاند از او ده حدیث<ref>ابن عدی، ج۲، ص۲۵۹.</ref> یا سه حدیث نقل شده که حدیث بالا از او مشهور است<ref>ابن حبان، ج۵، ص۵۵.</ref>. [[ابن حزم]]<ref>اسماء الصحابه، ص۳۳۹.</ref> وی را در شمار اصحابی که در حدیث دارند آورده است. بر پایه [[حدیثی]] دیگر از وی، [[رسول خدا]] {{صل}} بر [[پدر]] او در حال [[بیماری]] وارد شد و آب دهان [[مبارک]] را بر او مالید<ref>ابن حجر، الاصابه، ج۵، ص۳۴۷.</ref><ref>[[قاسم خانجانی|خانجانی، قاسم]]، [[دانشنامه سیره نبوی ج۱ (کتاب)|مقاله «ابوالعشراء دارمی»، دانشنامه سیره نبوی]] ج۱، ص:۴۴۱-۴۴۲.</ref> | در [[صحابی]] بودن ابوالعشراء [[اختلاف]] است. بیشتر منابع، صرفاً پدرش را از [[صحابه]] دانسته<ref>ابن ابیحاتم، ج۲، ص۲۸۳؛ ابن اثیر، ج۱، ص۱۹۹.</ref>، در شمار اصحابی آوردهاند که در [[بصره]] سکونت گزیدند<ref>ابن سعد، ج۷، ص۱۸۹؛ خلیفة بن خیاط، ص۸۴.</ref>. وی را [[بادیه نشینی]]<ref>مجهول؛ ر. ک: ابن حجر، لسان، ج۷، ص۴۷۴.</ref> دانستهاند که در جفره<ref>مکانی در بصره؛ ر. ک: یاقوت، ج۲، ص۱۴۷.</ref> یا حفره<ref>مکانی در راه بصره؛ ر. ک: مزی، ج۳۴، ص۸۵.</ref> یا [[جفر]]<ref>ر. ک: بغوی، ج۱، ص۳۶۱.</ref> یا حفر در راه بصره<ref>که شاید همان حفر آبی موسی در راه بصره به مکه باشد؛ ر. ک: بکری، ج۴، ص۱۳۵۶.</ref> ساکن شد<ref>ابن سعد، ج۷، ص۱۸۹.</ref>. برخی منابع، صحابی بودن او را [[نادرست]] دانسته<ref>ابن اثیر، ج۶، ص۲۱۱؛ ابن حجر، الاصابه، ج۱، ص۳۶۷.</ref>، بر [[تابعی]] بودنش تأکید کردهاند<ref>ر. ک: ذهبی، تجرید، ج۲، ص۱۸۷؛ مبارکفوری، ج۵، ص۴۶.</ref>. با آنکه از ابوالعشراء به نقل از پدرش [[حدیث]] نقل کردهاند<ref>ابن حبان، ج۳، ص۳.</ref>، اما برخی او را مجهول و ناشناخته دانستهاند<ref>ابن سعد، ج۷، ص۱۸۹؛ ابن حجر، تقریب، ج۲، ص۴۳۶.</ref> و برخی در [[نقل حدیث]] او و نامش، و حتی در اینکه وی از پدرش حدیث شنیده باشد، [[تردید]] کردهاند<ref>بخاری، ج۲، ص۲۲.</ref>، [[ذهبی]]<ref>میزان الاعتدالی، ج۴، ص۵۵۱.</ref> میگوید: دانسته نیست که او و پدرش کیستند و تنها [[حماد بن سلمه]] از او [[روایت]] نقل کرده است. با این همه، [[حدیثی]] که او از پدرش درباره کیفیت [[ذبح]] شتر برای [[زکات]] نقل کرده، شهرت دارد<ref>ابن حجر، الاصابه، ج۵، ص۵۵۳.</ref> و بسیاری از منابع حدیث به آن اشاره کردهاند<ref>برای نمونه ر. ک: احمد بن حنبل، ج۴، ص۳۳۴؛ دارمی، ج۲، ص۸۲؛ ابن ماجه، ج۲، ص۱۰۶۳؛ طبرانی، ج۷، ص۲۰۰-۱۹۹. برای اطلاع از این حدیث و بررسی آن، ر. ک: نووی، ج۹، ص۱۲۴-۱۲۵.</ref>. البته به گفته ابن حجر<ref>تهذیب، ج۱۲، ص۱۸۶.</ref>، هنگامی که از [[احمد بن حنبل]] درباره این [[حدیث]] پرسیدند، گفت: از نظر من [[اشتباه]] است و من جز هنگام [[ضرورت]] بدان اعتنا نمیکنم و از ابوالعشراء به جز این حدیث روایتی نمیشناسم. با این حال گفتهاند از او ده حدیث<ref>ابن عدی، ج۲، ص۲۵۹.</ref> یا سه حدیث نقل شده که حدیث بالا از او مشهور است<ref>ابن حبان، ج۵، ص۵۵.</ref>. [[ابن حزم]]<ref>اسماء الصحابه، ص۳۳۹.</ref> وی را در شمار اصحابی که در حدیث دارند آورده است. بر پایه [[حدیثی]] دیگر از وی، [[رسول خدا]] {{صل}} بر [[پدر]] او در حال [[بیماری]] وارد شد و آب دهان [[مبارک]] را بر او مالید<ref>ابن حجر، الاصابه، ج۵، ص۳۴۷.</ref><ref>[[قاسم خانجانی|خانجانی، قاسم]]، [[دانشنامه سیره نبوی ج۱ (کتاب)|مقاله «ابوالعشراء دارمی»، دانشنامه سیره نبوی]] ج۱، ص:۴۴۱-۴۴۲.</ref> | ||
== جستارهای وابسته == | |||
{{مدخل وابسته}} | |||
* [[بنیتمیم]] (قبیله) | |||
* [[دارم]] (قبیله) | |||
{{پایان مدخل وابسته}} | |||
== منابع == | == منابع == | ||
خط ۱۶: | خط ۷۰: | ||
[[رده:اعلام]] | [[رده:اعلام]] | ||
[[رده:اصحاب پیامبر]] | [[رده:اصحاب پیامبر]] | ||
[[رده:بنیتمیم]] | |||
[[رده:دارم]] |