اصلاح در معارف و سیره حسینی: تفاوت میان نسخه‌ها

{{مدخل مرتبط

| موضوع مرتبط = اصلاح

| عنوان مدخل = اصلاح

| مداخل مرتبط = [[اصلاح در لغت]] - [[اصلاح در قرآن]] - [[اصلاح در معارف و سیره علوی]] - [[اصلاح در جامعه‌شناسی اسلامی]] - [[اصلاح در فقه اسلامی]] - [[اصلاح در فقه سیاسی]] - [[اصلاح در سیره معصوم]] - [[اصلاح در معارف و سیره حسینی]]

| پرسش مرتبط  =  

== مقدمه ==

بررسی [[قیام]] و [[نهضت امام حسین]] {{ع}} از زوایای مختلف امری است ممکن و لازم، همان طور که تاکنون بسیاری از نویسندگان و گویندگان بدان پرداخته‌اند. یکی از ارکان نهضت امام حسین {{ع}} ـ همان‌گونه که در گفتار و روش آن امام همام وجود دارد ـ [[اصلاح‌طلبی]] در [[جامعه دینی]] است. بررسی واژه اصلاح‌طلبی در نهضت امام حسین {{ع}} از آن جهت حائز اهمیت است که بسیاری از افراد امروز با [[شعار]] اصلاح‌طلبی با [[انگیزه‌ها]] و سلیقه‌های شخصی و گروهی در صدد بهره‌برداری از آن برای رواج نوعی [[تسامح]] و [[تساهل]] و به [[فراموشی]] سپردن [[ارزش‌ها]] به ویژه ارزش‌های [[حاکم]] بر [[نهضت]] بزرگ [[اصلاح]] طلب [[کربلا]] هستند<ref>[[محمد سلمانی کیاسری|سلمانی کیاسری، محمد]]، [[امام حسین اصلاح‌طلب بزرگ (مقاله)|مقاله «امام حسین اصلاح‌طلب بزرگ»]]، [[فرهنگ عاشورایی ج۱۰ (کتاب)|فرهنگ عاشورایی ج۱۰]]، ص۸۲.</ref>.

== اصلاح‌طلبی ==

 

== اصلاح‌طلبی سرآغاز نهضت امام حسین {{ع}} ==

[[امام حسین]] {{ع}} پس از [[امتناع]] از [[بیعت]] با [[حکومت یزید بن معاویه]] و [[اعتراض]] به [[حکومت]] وی [[عزم]] به خروج از [[مدینه]] نمود. قبل از خروج وصیتی نوشت و به برادرش [[محمد حنفیه]] سپرد. وصیت‌نامه امام حسین {{ع}} حاوی نکته‌های بسیار عمیق و با ارزشی است که بند بند آن، [[حقیقت]] نهضت امام حسین {{ع}} را روشن می‌سازد.

 

امام حسین {{ع}} در این وصیت نامه با [[نفی]] هرگونه [[خودخواهی]]، خوش‌گذرانی، [[فساد]] و [[تباهی]] و [[ستمگری]] ـ برای خروج از مدینه و [[مخالفت]] با بیعت و [[حکومت یزید]] ـ انگیزه اولیه‌اش را چنین می‌فرماید: {{متن حدیث|إِنَّمَا خَرَجْتُ لِطَلَبِ الْإِصْلَاحِ فِي أُمَّةِ جَدِّي‌{{صل}}...}}<ref>«خروج من فقط برای اصلاح‌طلبی در امور امت جدم پیامبر {{صل}} است»مقتل خوارزمی، ج۱، ص۱۸۸.</ref>.

# خروج [[امام]] برای فرار از [[بیعت]] نبوده است؛

# خروج [[امام]] صرفاً به منزله عدم بیعت و [[اعتراض]] به [[دستگاه خلافت]] [[یزید]] نبوده است؛

# خط و مشی [[امام حسین]] {{ع}} همان [[سیره پیامبر اکرم]] {{صل}} و روش پدر بزرگوارش [[علی بن ابی طالب]] بوده است. بسی روشن است که [[حرکت امام حسین]] {{ع}} در امتداد خط [[اصلاح‌طلبی]] در فرمان پیامبر اکرم {{صل}} و [[علی ابن ابی طالب]] {{ع}} بوده است<ref>[[محمد سلمانی کیاسری|سلمانی کیاسری، محمد]]، [[امام حسین اصلاح‌طلب بزرگ (مقاله)|مقاله «امام حسین اصلاح‌طلب بزرگ»]]، [[فرهنگ عاشورایی ج۱۰ (کتاب)|فرهنگ عاشورایی ج۱۰]]، ص۸۳.</ref>.

== [[شعار]] مهم اصلاح‌طلبی امام حسین {{ع}} ==

امام حسین {{ع}} در حرکت خود به دو نکته مهم اشاره فرمود:

#{{متن حدیث|أُرِيدُ أَنْ آمُرَ بِالْمَعْرُوفِ وَ أَنْهَى عَنِ الْمُنْكَرِ {{ع}}‌}}<ref>مقتل خوارزمی، ج۱، ص۱۸۸.</ref>. می‌خواهم برای [[اصلاح جامعه]] [[امر به معروف و نهی از منکر]] نمایم.

#{{متن حدیث|وَ أَسِيرَ بِسِيرَةِ جَدِّي وَ أَبِي عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ {{ع}}‌}}<ref>«به سبک و روش جدم پیامبر اکرم {{صل}} و پدرم علی {{ع}} عمل می‌کنم» مقتل خوارزمی، ج۱، ص۱۸۸.</ref>. تأکید بر [[سیره پیامبر]] {{صل}} تضمین‌کننده [[سلامت]] راه و برخورد با کسانی بود که تحت عنوان [[دین]] از [[حقیقت]] دین فاصله و در [[ضلالت]] مهلک [[تحریف]] و [[بدعت]] قرار گرفته بودند.

در حقیقت طرح امر به معروف و نهی از منکر امام، جنبه [[اجتماعی]] و [[حکومتی]] داشت، گرچه در برخورد با افراد مطرح آن زمان حقایقی از [[دین و جامعه]] را بیان می‌فرمود. اما اگر به زوایای سخن و کلام امام {{ع}} خوب توجه شود، در می‌یابیم که انگیزه امام {{ع}} [[اصلاح امور جامعه]] و حکومت بوده است. امام حسین {{ع}} در صدد [[دعوت]] به معروف؛ یعنی [[دعوت به دین]] [[خدا]] و پذیرش [[حاکم]] [[عادل]] و امام [[مسلمین]] بود. معروف فراموش شده در آن زمان، [[امامت]] به [[حق]] مسلمین بوده و [[امام]] {{ع}} بارها افراد [[جامعه]] را به [[همراهی]] و توجه به خود [[دعوت]] نمود، اما [[مردم]] با کج‌فهمی، از پذیرش و [[درک]] دعوت به [[حق]] سرباز زدند و گران بهاترین معروف [[الهی]] را در [[مسیر حق]]، تنها و بی‌یاور گذاشتند<ref>[[محمد سلمانی کیاسری|سلمانی کیاسری، محمد]]، [[امام حسین اصلاح‌طلب بزرگ (مقاله)|مقاله «امام حسین اصلاح‌طلب بزرگ»]]، [[فرهنگ عاشورایی ج۱۰ (کتاب)|فرهنگ عاشورایی ج۱۰]]، ص ۸۴.</ref>

[[امام حسین]] {{ع}} [[خلافت]] [[آل ابی سفیان]] را [[باطل]] و از سوی دیگر، [[جهل]]، [[سکوت]] و همراهی مردم را عامل مهم این معضل [[اجتماعی]] می‌دانست و دلیل این [[انحراف]] را بی‌توجهی عناصر جامعه به توصیه [[پیامبراکرم]] {{صل}} می‌دانست. امام حسین {{ع}} می‌فرماید: «من از جدم [[رسول الله]]{{صل}} شنیدم که فرمود: [[خلافت]] بر [[خاندان]] [[ابوسفیان]] [[حرام]] است و اگر روزی [[معاویه]] را بر بالای [[منبر]] من دیدید، شکمش را بدرید [او را بکشید]. و مردم مدینه او را بر منبر پیامبر{{صل}} دیدند و او را نکشتند. پس [[خداوند]] [[مردم]] را به یزید [[فاسق]] گرفتار نمود»<ref>{{متن حدیث|وَ لَقَدْ سَمِعْتُ جَدِّي رَسُولَ اللَّهِ {{صل}}: الْخِلافَةُ مُحَرَّمَةٌ عَلى آلِ أَبِي سُفْيانَ فَإِذا رَأَيْتُمْ مُعاوِيَةَ عَلى مِنْبَرى فَابْقِرُوا بَطْنَهُ وَقَدْ رَآهُ اهْلُ الْمَدينَةَ عَلَى الْمِنْبَرِ فَلَمْ يَبْقَرُوا فَابْتَلاهُمُ اللَّهُ بِيَزيدِ الْفاسِقِ‌}}، لهوف، ص۲۰.</ref>.